Παρασκευή, 29 Μαρ, 2024
Αννίμπαλε Καρράτσι, «Η εκλογή του Ηρακλή», Εθνικό Μουσείο Καποντιμόντε (Public Domain)

Η εκλογή της Αρετής αποθεώνει τον Ηρακλή

Ήμουν 10 χρόνων όταν μου χάρισαν ένα βιβλίο για αρχαίους  ήρωες. Ανάμεσά τους ο Ηρακλής. Θυμάμαι ακόμη την απορία μου: γιατί ο Ηρακλής διάλεξε τον δρόμο της αρετής; Ήταν στενός και όλο εμπόδια. Μόνο στο τέλος θα άνοιγε. Στο τέλος τέλος. Ενώ ο δρόμος της κακίας ήταν άνετος, φαρδύς και όλο ξεγνοιασιά. Μόνο στο τέλος τέλος έκλεινε. Στο τέλος τέλος.

Αυτή η απορία συνεχίστηκε σε όλη την ενήλικη ζωή μου. Την απορία μου ενίσχυσε και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα: Όπου κι αν κοίταζα, ο σκοπός που διαφημιζόταν ήταν να ζήσεις άνετα και ξένοιαστα, να μην ζοριστείς. Άνοιγα  τηλεόραση κι έβλεπα οι ήρωες να επιδιώκουν  απολαύσεις και επιθυμίες, να τονίζουν την προσωπική ευτυχία και ολοκλήρωση. Συνομιλούσα με φίλους και γνωστούς, και το συμφέρον ήταν το κύριο μέλημα.

Αν ο Ηρακλής ζούσε ξένοιαστα κι ευχάριστα, όπως  μας προτρέπει η τρέχουσα ηθική, δεν θα είχε ολοκληρώσει τους 12 άθλους του. Αν είχε κοιτάξει το συμφέρον του, πιθανώς να μην έφευγε ποτέ από το βασίλειό του στη Θήβα. Κι αν είχε ακολουθήσει τις επιθυμίες και τις απολαύσεις του, θα απομακρυνόταν  από την αποστολή των 12 άθλων του.

Λέγεται ότι όταν ήταν έφηβος ακόμη, είχε κάτσει σε ένα σταυροδρόμι να αναλογιστεί ποιον δρόμο να πάρει στην ζωή του. Στον αναστοχασμό του, οι δυο θεές, η θέα της Αρετής και η θέα της Κακίας έκαναν την εμφάνιση τους. Ο Ξενοφώντας στα απομνημονεύματά του περιγράφει παραστατικά τον τρόπο προσέγγισης της Αρετής και της Κακιάς. Η Αρετή είναι λιτή, σεμνή και κοιτά ίσια. Η Κακία λέει ότι αποκαλείται Ευτυχία και μόνο οι εχθροί της τη λένε Κακία. Είναι αφράτη, με μακιγιάζ και αποκαλυπτική ενδυμασία. Κοιτά την σκιά της και το είδωλό της. Υπόσχεται μια ζωή με απολαύσεις, διασκεδάσεις και όλα αυτά χωρίς κόπο.

Αννίμπαλε Καρράτσι, «Η εκλογή του Ηρακλή», Εθνικό Μουσείο Καποντιμόντε (Public Domain)

 

«Όλη μέρα μία και μόνη θα είναι η σκέψη σου: πώς θα βρεις το νοστιμότερο φαΐ και πιοτό, τι θέαμα ή ακρόαμα θα ευχαριστήσει το βλέμμα και την ακοή σου, τι μυρωδιές και τι αγγίγματα υπάρχουν για να απολαύσεις».

( Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα, 2.1.21–34.)

Η Αρετή απάντησε:

«Εγώ δεν σκοπεύω να σε ξεγελάσω με ηδονικά πρελούδια. Θα σου πω την αλήθεια για τα πράγματα, όπως τα έχουν καθορίσει οι θεοί.»

«Δεν υπάρχει κανένα ωραίο και αξιόλογο αγαθό που να το χαρίζουν οι θεοί στους ανθρώπους δίχως κόπο και προσπάθεια. Αν θέλεις να έχεις την εύνοια των θεών, πρέπει και εσύ να λατρεύεις τους θεούς. Ομοίως, αν επιθυμείς την αγάπη των φίλων σου, οφείλεις από την πλευρά σου να τους προσφέρεις ευεργεσίες. Γυρεύεις να κερδίσεις τιμές μέσα στην πόλη; Χρειάζεται να φανείς χρήσιμος στην πόλη αυτή. Και άμα έχεις την αξίωση να σε θαυμάζει όλη η Ελλάδα για τις ικανότητές σου, θα πρέπει να αγωνιστείς για το συμφέρον της Ελλάδας».

(Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα, 2.1.21–34.)

Ο Ηρακλής από τότε, έφηβος ακόμη, είχε κάνει την επιλογή του. Αργότερα, ξεκίνησε τους δώδεκα άθλους από μια εσωτερική επιταγή να ξεπλύνει τις αμαρτίες του. Πίστευε ότι έχει διαπράξει αδικία και ήθελε να ξεπληρώσει το κακό που έκανε, όταν σε μια στιγμή κρίσης τρελάθηκε και  σκότωσε την γυναίκα του και τα παιδιά του. Η συνείδηση του Ηρακλή δεν του επέτρεψε να ησυχάσει και πήγε στο μαντείο των Δελφών να ζητήσει καθοδήγηση. Ο χρησμός που του έδωσε το μαντείο έλεγε ότι, αν ήθελε εξαγνιστεί για τις πράξεις του, θα έπρεπε να αφήσει το βασίλειό του στη Θήβα και να πάει στον βασιλιά των Μυκηνών Ευρυσθέα, για να τον υπηρετήσει για δώδεκα χρόνια. Θα έπρεπε να ολοκληρώσει ό,τι άθλο ο Ευρυσθέας του ζηττούσε. Ο Ηρακλής πράγματι άφησε τον θρόνο του στη Θήβα και πράγματι πήγε στον Ευρυσθέα, ο οποίος του ζήτησε κάθε είδους παράλογη και σχεδόν ακατόρθωτη αποστολή. Αυτοί οι ακατόρθωτοι άθλοι όσο περνούσαν τα χρόνια γίνονταν όλο και πιο μακρινοί χιλιομετρικά, όπως η ζώνη της Ιππολύτης στην Ασία, και ακόμη και πιο δύσκολοι, όπως να κατέβει στον Άδη και να φέρει τον Κέρβερο.

Έχει τεκμηριωθεί σε ζωγράφους της Αναγέννησης, ότι όσοι καλλιτέχνες πίστευαν απόλυτα στο θείο, έλαβαν βοήθεια στην ολοκλήρωση του έργου τους και ακόμη  και είδαν ζωντανά τους ίδιους τους θεούς να τους μιλούν. Ο Ηρακλής σύμφωνα με τον μύθο δέχτηκε βοήθεια και καθοδήγηση από την Αθήνα και τον Δία, διότι πίστευε απόλυτα σε αυτούς. Σαν τους ζωγράφους, του αποκάλυψαν τους γρίφους της αποστολής του και ακόμη και του έδωσαν μαγικά όπλα για να προστατευθεί.

Στις μέρες μας, ίσως θεωρείται αστικός μύθος η πραγματική βοήθεια των θεών προς τον Ηρακλή. Το κρίσιμο ωστόσο, είναι ότι ο Ηρακλής διεξήγαγε ενάρετη ζωή. Και αυτό είναι από μόνο του πίστη στους θεούς. Και εύνοια και προστασία.

Η Αρετή απαντώντας στις επιθέσεις της Κακιάς λέει:

«Τις μεγαλύτερες τιμές σε μένα τις χαρίζουν, τόσο οι θεοί όσο και οι άνθρωποι».

(Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα, 2.1.21–34.)

Η αρετή είναι κρίσιμη για την εξέλιξη ενός ανθρώπου. Οι θεοί, βλέποντας τον ενάρετο βίο του Ηρακλή τον βοήθησαν και, εν τέλει, τον έκαναν αθάνατο, τον αποθέωσαν δίνοντάς του μια θέση στον Όλυμπο, λέει ο μύθος. Αλλά και εμείς οι θνητοί ακόμη και σήμερα τιμούμε την ύπαρξη του, τον αποθεώνουμε με τον δικό μας τρόπο.

«Χάρη σε μένα, οι θεοί τούς ευνοούν, οι φίλοι τους τους αγαπούν και η πατρίδα τους τους θεωρεί πολύτιμους. Και όταν επέλθει το μοιραίο τέλος της ζωής, δεν κείτονται ξεχασμένοι και στερημένοι από τιμές, αλλά αντιθέτως ζουν και βασιλεύουν στις μνήμες όλων με παντοτινά εγκώμια».

(Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα, 2.1.21–34.)

Ζώντας κανείς για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις ορέξεις του, όπως ορίζει η θέα Κακία, φαίνεται ότι μας οδηγεί στην προσωπική πρόοδο και ευτυχία. Ωστόσο αρκεί μια αρρώστια, μια κακή στιγμή ή μια πανδημία και όλες αυτές οι απολαύσεις, χάνονται εν ριπή οφθαλμού.

Ο ενάρετος βίος έχει δυσκολίες, απομόνωση, εσωτερική πειθαρχία και πίστη παρά τις αντιξοότητες. Είναι εσωτερική δύναμη και καρτερία η οποία δεν χάνεται, δεν μεταβιβάζεται και δεν μπορεί κανείς να μας την πάρει. Στο τέλος, αν επιμείνουμε στο μονοπάτι της Αρετής όπως ο Ηρακλής, θα αποθεωθούμε.

«Η Αποθέωση του Ηρακλή» τοιχογραφία οροφής από τον Φρανσουά Λεμουάν, Βερσαλλίες (Public Domain)

 

Ακολουθήστε μας στο Telegram @epochtimesgreece
Ακολουθήστε μας στο Facebook @epochtimesgreece
Ακολουθήστε μας στο SafeChat @epochtimesgreece

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.

Σχολιάστε