Το κινεζικό καθεστώς προειδοποίησε τους πολίτες του να αποφεύγουν να ταξιδεύουν — για σπουδές ή τουρισμό — στην Ιαπωνία, ενώ έχει αποστείλει πλοία της ακτοφυλακής στα ύδατα γύρω από τα νησιά Σενκάκου, τα οποία διοικεί η Ιαπωνία, καθώς η αντιπαράθεση των δύο ασιατικών χωρών για το ζήτημα της Ταϊβάν κλιμακώνεται.
Η κινεζική Ακτοφυλακή δήλωσε στις 15 Νοεμβρίου ότι η περιπολία γύρω από τα «Ντιαογιού» — όπως αποκαλεί το Πεκίνο τα ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες στην Ανατολική Σινική Θάλασσα — αποσκοπεί στη διασφάλιση των «δικαιωμάτων και συμφερόντων» της Κίνας.
Παρότι η Ιαπωνία διοικεί τα νησιά Σενκάκου, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) ισχυρίζεται ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα σε αυτά και πραγματοποιεί συχνά αυτό που αποκαλεί «περιπολίες επιβολής δικαιωμάτων» στα γύρω ύδατα.
Η τελευταία περιπολία συνέπεσε με αυξανόμενη ένταση ανάμεσα στο Πεκίνο και το Τόκυο. Το ΚΚΚ αύξησε την πίεση προς την πρωθυπουργό Σανάε Τακαΐτσι, απαιτώντας να ανακαλέσει τη δήλωσή της σύμφωνα με την οποία ενδεχόμενη κινεζική στρατιωτική ενέργεια κατά της Ταϊβάν θα μπορούσε να εκληφθεί ως υπαρξιακή απειλή από το Τόκυο. Η εν λόγω δήλωση προκάλεσε βίαιες απειλές εις βάρος της εκ μέρους ανώτερου Κινέζου απεσταλμένου, γεγονός που οδήγησε την ιαπωνική κυβέρνηση να ζητήσει επίσημα από το Πεκίνο να λάβει μέτρα.
Το υπουργείο Παιδείας του κινεζικού καθεστώτος, σε ανακοίνωσή του στις 16 Νοεμβρίου, κάλεσε τους Κινέζους πολίτες να «σχεδιάσουν με προσοχή τις σπουδές τους στην Ιαπωνία», επικαλούμενο κίνδυνο για την ασφάλεια Κινέζων πολιτών. Το υπουργείο προέτρεψε τους φοιτητές που βρίσκονται ήδη στην Ιαπωνία, καθώς και όσους επιθυμούν να μεταβούν εκεί, να παρακολουθούν στενά την κατάσταση και να παραμένουν σε επιφυλακή.
Αλλά και στις 14 Νοεμβρίου το κινεζικό ΥΠΕΞ είχε προειδοποιήσει τους πολίτες του να επανεξετάσουν σχέδια ταξιδιών στην Ιαπωνία, σύμφωνα με ανακοίνωση του κινεζικού ΥΠΕΞ στις 14 Νοεμβρίου. Μετά την προειδοποίηση, τουλάχιστον δέκα κινεζικές αεροπορικές εταιρείες προσέφεραν πλήρη επιστροφή χρημάτων για πτήσεις προς Ιαπωνία μέχρι το τέλος του έτους, όπως μετέδωσαν κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ο κορυφαίος εκπρόσωπος της ιαπωνικής κυβέρνησης κάλεσε το Πεκίνο να επιδείξει ψυχραιμία. Ο γενικός γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, Μινόρου Κιχάρα, δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 15 Νοεμβρίου ότι η Ιαπωνία υπέβαλε έντονη διαμαρτυρία στο Πεκίνο για την ταξιδιωτική προειδοποίηση και «ζήτησε με έμφαση να λάβει τα κατάλληλα μέτρα», σύμφωνα με το πρακτορείο Kyodo. Πρόσθεσε ότι η κινεζική άποψη διαφέρει από την ιαπωνική και ότι είναι ζωτικής σημασίας οι δύο χώρες να διατηρούν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας.
Καμία ανάγκη ανάκλησης των δηλώσεων της πρωθυπουργού της Ιαπωνίας
Η Τακαΐτσι είχε αναφέρει σε κοινοβουλευτική επιτροπή, στις 8 Νοεμβρίου, ότι εάν οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούσαν βία κατά της Ταϊβάν, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί «κατάσταση απειλής για την επιβίωση» της Ιαπωνίας. Βάσει νομοθεσίας που θεσπίστηκε το 2015, η Ιαπωνία μπορεί να ασκήσει δικαίωμα αυτοάμυνας εάν επίθεση σε φιλικό κράτος απειλεί τη δική της επιβίωση. Το ΚΚΚ θεωρεί την Ταϊβάν κινεζική επαρχία που έχει αποσχιστεί και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης βίας για να την προσαρτήσει, ενώ ασκεί διαρκή στρατιωτική πίεση στο νησί.
Σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν, τριάντα αεροσκάφη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και επτά κινεζικά πολεμικά πλοία εντοπίστηκαν γύρω από την Ταϊβάν μέσα σε 24 ώρες έως τις 16 Νοεμβρίου. Από αυτά, δεκαεπτά πέρασαν τη μέση γραμμή του Στενού της Ταϊβάν — μια άτυπη γραμμή που χάραξαν οι ΗΠΑ για να διαχωρίζει τις δύο πλευρές. Σε ξεχωριστή ανακοίνωση στις 16 Νοεμβρίου, το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανέφερε ότι ο κινεζικός στρατός διεξήγαγε «κοινή περιπολία ετοιμότητας μάχης» με σκοπό να παρενοχλήσει την Ταϊβάν. Η Ταϊβάν, σε απάντηση, ανέπτυξε αεροσκάφη και πλοία, ενεργοποίησε χερσαία συστήματα πυραύλων και παρακολούθησε στενά την κατάσταση.
Αν και η Τακαΐτσι δεν είπε ρητά τι θα έκανε η Ιαπωνία σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, η τοποθέτησή της σηματοδοτεί απομάκρυνση από τη στρατηγική «δημιουργικής ασάφειας» που ακολουθούσαν παραδοσιακά οι Ιάπωνες ηγέτες σχετικά με ενδεχόμενη κρίση στην Ταϊβάν.
Αργότερα, η πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι δηλώσεις της «δεν αποκλίνουν» από την παραδοσιακή θέση της χώρας. Η ιαπωνική κυβέρνηση επανέλαβε αρκετές φορές την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν έχει υπάρξει αλλαγή στην πολιτική του Τόκυο έναντι της Ταϊβάν.
Το κινεζικό καθεστώς κάλεσε τον Ιάπωνα πρέσβη στις 13 Νοεμβρίου για να υποβάλει επίσημη διαμαρτυρία και απαίτησε ανάκληση της δήλωσης της Τακαΐτσι. Το υπουργείο Άμυνας του καθεστώτος προειδοποίησε στις 14 Νοεμβρίου ότι εάν το Τόκυο προσπαθούσε να παρέμβει στρατιωτικά στα ζητήματα της Ταϊβάν, θα αντιμετώπιζε «συντριπτική ήττα» και «βαρύ τίμημα».
Η Ιαπωνία, της οποίας το δυτικότερο νησί Γιοναγκούνι απέχει μόλις 68 μίλια από την Ταϊβάν, ανησυχεί ότι οποιαδήποτε σύγκρουση στο Στενό της Ταϊβάν θα μπορούσε να επεκταθεί και στο δικό της έδαφος. Η χώρα φιλοξενεί περισσότερους από 50.000 Αμερικανούς στρατιώτες, καθώς και προηγμένα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας, Τοσιμίτσου Μοτέγκι, δήλωσε στις 14 Νοεμβρίου ότι η ειρήνη και η σταθερότητα στο Στενό της Ταϊβάν είναι κρίσιμες όχι μόνο για την ασφάλεια της Ιαπωνίας, αλλά και για τη σταθερότητα της διεθνούς κοινότητας. Σε συνέντευξη Τύπου στο Τόκυο, σημείωσε ότι «η Ιαπωνία ελπίζει πραγματικά πως τα ζητήματα σχετικά με την Ταϊβάν θα επιλυθούν ειρηνικά μέσω διαλόγου» και ότι αυτή είναι «η σταθερή και αμετάβλητη θέση της ιαπωνικής κυβέρνησης».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν η πρωθυπουργός θα ανακαλέσει τις δηλώσεις της για την Ταϊβάν, ο Μοτέγκι απάντησε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη αποσαφηνίσει τη θέση της βάσει της νομοθεσίας του 2015 και της έννοιας της «κατάστασης απειλής για την επιβίωση». Τόνισε ότι η θέση της Ιαπωνίας «δεν αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο» και, κατά συνέπεια, «δεν υπάρχει καμία ανάγκη ανάκλησης» της δήλωσης της πρωθυπουργού.
Της Dorothy Li
