Την εκτίμηση ότι η ένταξη νέων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2030 αποτελεί ρεαλιστικό στόχο εξέφρασε η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλλας, επιβραβεύοντας χώρες όπως η Ουκρανία και το Μαυροβούνιο για τις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιούν στη διάρκεια της ενταξιακής διαδικασίας.
Η ΕΕ αποτελείται σήμερα από 27 μέλη. Τελευταία προσχώρηση ήταν αυτή της Κροατίας το 2013, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε το Φεβρουάριο του 2020, μετά το δημοψήφισμα του 2016.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτελεστικό όργανο της Ένωσης, δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της για τη διεύρυνση για το 2025, δίνοντας αναλυτική εικόνα της προόδου των υποψήφιων προς ένταξη χωρών.
Στη διαδικασία ένταξης βρίσκονται προς το παρόν η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Γεωργία, το Κόσοβο, η Μολδαβία, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία, η Τουρκία καθώς και η Ουκρανία.
«Η ένταξη στην ΕΕ παραμένει μια δίκαιη, απαιτητική και αξιοκρατική διαδικασία. Ωστόσο, η προοπτική προσχώρησης νέων κρατών-μελών το 2030 είναι απολύτως ρεαλιστική. Η διεύρυνση εξυπηρετεί τα καλύτερα συμφέροντα της Ένωσης. Πρόκειται για μακροπρόθεσμη επένδυση στην ασφάλεια, την οικονομία και τη διεθνή ισχύ μας. Μέσω της διεύρυνσης, η Ευρώπη ενισχύει τη γεωπολιτική της επιρροή», τόνισε η κα Κάλλας.
Σύμφωνα με την έκθεση για τη διεύρυνση του 2025, η Επιτροπή αξιολόγησε με θετικά ή μέτρια αποτελέσματα την πρόοδο των υποψήφιων χωρών. Ειδικότερα, η Αλβανία, η Μολδαβία, το Μαυροβούνιο και η Ουκρανία σημείωσαν κυρίως θετικά αποτελέσματα, ενώ η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, η Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία και η Τουρκία παρουσίασαν μικτά αποτελέσματα. Η αξιολόγηση για τη Γεωργία ήταν αρνητική.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η Επιτροπή αναγνώρισε την αξιοσημείωτη αντοχή του Κιέβου, αλλά και τη σταθερή προσήλωσή του στην ευρωπαϊκή προοπτική, παρά τον πόλεμο με τη Ρωσία.
Η έκθεση εξήρε την πρόοδο της χώρας σε μείζονες μεταρρυθμίσεις, σημειώνοντας την υιοθέτηση οδικών χαρτών για το κράτος δικαίου, τη δημόσια διοίκηση και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, ενώ θετικά αποτιμήθηκε και το σχέδιο δράσης για τα εθνικά μειονοτικά δικαιώματα.
Ωστόσο, επισημάνθηκε η ανάγκη περαιτέρω δράσεων κατά της διαφθοράς, ενώ αναφορά έγινε σε αμφιλεγόμενο νόμο που ψηφίστηκε τον Ιούλιο και αποδυνάμωνε τις εγγυήσεις υπέρ των ανεξάρτητων αρχών κατά της διαφθοράς.
Σύμφωνα με την έκθεση, «μετά από πίεση της ΕΕ και αντιδράσεις στο εσωτερικό, η ανεξαρτησία των θεσμών αποκαταστάθηκε σύντομα. Η Ουκρανία πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω το θεσμικό της πλαίσιο κατά της διαφθοράς και να αποφύγει οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση στις αξιοσημείωτες μεταρρυθμίσεις που έχουν συντελεστεί».
Στις 4 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε με ανάρτησή του στην πλατφόρμα X την ετήσια έκθεση της Επιτροπής, χαρακτηρίζοντάς την ως «την καλύτερη μέχρι σήμερα αξιολόγηση, απόδειξη της προσήλωσης του Κιέβου στις μεταρρυθμίσεις με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα». Τόνισε δε τη δέσμευση της Ουκρανίας στην ενίσχυση της Ευρώπης και των κοινών αξιών.
Η Γεωργία ήταν η μόνη χώρα που αποτιμήθηκε αρνητικά. Η περιληπτική έκθεση αναφέρει πως το 2024 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπίστωσε ουσιαστικό πάγωμα της ενταξιακής διαδικασίας, υποχωρήσεις στη δημοκρατία και ταχύτατη αποδόμηση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την Κάγια Κάλλας, «η Γεωργία δεν έχει αυτή τη στιγμή καμιά ρεαλιστική προοπτική ένταξης, αν δεν αλλάξουν ριζικά οι συνθήκες. Είναι υποψήφια χώρα μόνο τυπικά πλέον».
Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ έχει εκφράσει ανοιχτά την κριτική της απέναντι στις εξελίξεις στη Γεωργία. Πέρυσι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σύμφωνα με το οποίο οι βουλευτικές εκλογές της Γεωργίας τον Οκτώβριο του 2024 δεν ήταν δίκαιες ή ελεύθερες. Στις 28 Νοεμβρίου, ο πρωθυπουργός της χώρας Ιράκλι Κομπαχίτζε ανακοίνωσε την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ για τέσσερα χρόνια, προκαλώντας κύμα διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα.
Απαντώντας στην κριτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το υπουργείο Εξωτερικών της Γεωργίας εξέδωσε ανακοίνωση στις 4 Νοεμβρίου χαρακτηρίζοντας την έκθεση μεροληπτική. «Μας ανησυχεί το γεγονός ότι η έκθεση για τη διεύρυνση αξιοποιείται για την προβολή αβάσιμων αρνητικών εκτιμήσεων για τη Γεωργία και τροφοδοτεί περαιτέρω πολιτικές εικασίες. Καταδικάζουμε κάθε απόπειρα εργαλειοποίησης της ενταξιακής πορείας για πολιτικούς σκοπούς, που ζημιώνει τις σχέσεις ΕΕ-Γεωργίας», αναφέρεται μεταξύ άλλων. Το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι η Τιφλίδα παραμένει πλήρως δεσμευμένη στη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα συνεχίσει να επιδιώκει την εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
