Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν παραχώρησε στις 26 Σεπτεμβρίου πλήρη ρωσική υπηκοότητα στον Έντουαρντ Σνόουντεν, πρώην υπάλληλο της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA), ο οποίος διέρρευσε πληροφορίες σχετικά με τις εκτεταμένες εγχώριες επιχειρήσεις παρακολούθησης της αμερικανικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.
Ο Σνόουντεν, 39 ετών, κατέφυγε στη Ρωσία το 2013 από τις Ηνωμένες Πολιτείες αφού δημοσίευσε μυστικά αρχεία που αποκάλυπταν τις επιχειρήσεις της NSA. Οι αμερικανικές αρχές προσπαθούν εδώ και χρόνια να φέρουν πίσω τον Σνόουντεν και να τον συλλάβουν με την κατηγορία της κατασκοπείας.
Ο Σνόουντεν είναι ένας από τους περίπου 75 ξένους υπηκόους στους οποίους χορηγήθηκε η ρωσική υπηκοότητα, ανέφεραν ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα προεδρικό διάταγμα που εξέδωσε ο Πούτιν. Το διάταγμα δημοσιεύθηκε επίσης σε ρωσικό κυβερνητικό ιστότοπο.
Στον πρώην υπάλληλο της NSA χορηγήθηκε μόνιμη ρωσική κατοικία το 2020. Εκείνη την εποχή, ο Σνόουντεν είχε δηλώσει ότι σκόπευε να υποβάλει αίτηση για τη ρωσική υπηκοότητα και ότι δεν θα παραιτηθεί από την αμερικανική του υπηκοότητα. Το 2020, αμερικανικό εφετείο έκρινε ότι το πρόγραμμα που είχε αποκαλύψει ο Σνόουντεν ήταν παράνομο και δήλωσε ότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι που το υπερασπίστηκαν δημοσίως δεν έλεγαν την αλήθεια.
«Θα επιστρατευτεί ο Σνόουντεν;» έγραψε με σκοτεινά χιουμοριστικό τόνο η Μαργκαρίτα Σιμονιάν, αρχισυντάκτρια του κρατικού μέσου ενημέρωσης RT, στο κανάλι της στο Telegram. Αναφερόταν στην ομιλία του Πούτιν την περασμένη εβδομάδα, στην οποία ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε ότι θα επιστρατεύσει εν μέρει τις δυνάμεις της χώρας του εν μέσω της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Όμως ο δικηγόρος του Σνόουντεν, ο Ανατόλι Κουτσερένα, δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων RIA ότι ο πελάτης του δεν μπορεί να κληθεί επειδή δεν είχε υπηρετήσει στο παρελθόν στον ρωσικό στρατό. Είπε ότι η σύζυγος του Σνόουντεν, Λίντσεϊ Μιλς, η οποία γέννησε έναν γιο το 2020, θα υποβάλει αίτηση για την υπηκοότητα.
«Δεν συνεργάστηκα»
Ο Πούτιν, πρώην αξιωματούχος της KGB, δήλωσε δημοσίως το 2017 ότι ο Σνόουντεν έκανε λάθος που διέρρευσε μυστικά των μυστικών υπηρεσιών, αλλά δεν πίστευε ότι ήταν προδότης των Ηνωμένων Πολιτειών. Από τότε που μετακόμισε στη Ρωσία, ο Σνόουντεν κάνει σπάνια σχόλια για τις ρωσικές εσωτερικές υποθέσεις και φέρεται να διατηρεί χαμηλό προφίλ.
«Δεν συνεργάστηκα με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες – δεν συνεργάστηκα και δεν θα συνεργαστώ», δήλωσε στο NPR το 2019. «Κατέστρεψα την πρόσβασή μου στο αρχείο. … Δεν είχα κανένα υλικό μαζί μου πριν φύγω από το Χονγκ Κονγκ, επειδή ήξερα ότι θα έπρεπε να περάσω από αυτή την πολύπλοκη διαδρομή πολλαπλών δικαιοδοσιών».
Ο Σνόουντεν το 2019 δήλωσε σε ειδησεογραφικά πρακτορεία ότι ήταν πρόθυμος να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες, εάν μπορούσε να του εγγυηθεί μια δίκαιη δίκη.
«Οι άνθρωποι με κοιτάζουν τώρα και νομίζουν ότι είμαι αυτός ο τρελός τύπος, ότι είμαι εξτρεμιστής ή οτιδήποτε άλλο. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν την εσφαλμένη αντίληψη ότι [εγώ] έβαλα στόχο να κάψω την NSA», δήλωσε επίσης ο Σνόουντεν στο NPR. «Αλλά δεν ήταν αυτό το θέμα. Από πολλές απόψεις, το 2013 δεν αφορούσε καθόλου την παρακολούθηση. Αυτό που αφορούσε ήταν η παραβίαση του Συντάγματος».
Από τότε, έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 5,3 εκατομμύρια οπαδούς στο Twitter. Δεν υπήρξε άμεση αντίδραση του Σνόουντεν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή αλλού μετά την απονομή της ρωσικής υπηκοότητας.
Το πρακτορείο Reuters συνέβαλε σε αυτό το ρεπορτάζ.
