Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ παροτρύνει όλο και περισσότερο τα μέλη του ΝΑΤΟ να δώσουν στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι το πράσινο φως για να χρησιμοποιήσει τα όπλα που προμηθεύεται από το ΝΑΤΟ για να πλήξει το εσωτερικό της Ρωσίας.
«Έχει έρθει η ώρα για τους συμμάχους να εξετάσουν αν θα πρέπει να άρουν ορισμένους από τους περιορισμούς που έχουν θέσει στη χρήση των όπλων που έχουν δωρίσει στην Ουκρανία», δήλωσε ο κος Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξή του στο Economist στις 25 Μαΐου. «Ειδικά τώρα που πολλές από τις μάχες διεξάγονται στο Χάρκοβο, κοντά στα σύνορα, το να στερούμε από την Ουκρανία τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα εναντίον νόμιμων στρατιωτικών στόχων στο ρωσικό έδαφος καθιστά την άμυνά της πολύ δύσκολη.»
Μιλώντας στη Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ τη Δευτέρα, ο κος Στόλτενμπεργκ προσέφερε και πάλι την υποστήριξή του στις ουκρανικές δυνάμεις να χτυπήσουν εντός των ρωσικών συνόρων:
«Η αυτοάμυνα περιλαμβάνει, επίσης, το δικαίωμα επίθεσης σε νόμιμους στρατιωτικούς στόχους εντός της Ρωσίας. Αυτό είναι αυτοάμυνα και έχουν το δικαίωμα στην αυτοάμυνα και θα πρέπει να τους βοηθήσουμε να διατηρήσουν το δικαίωμα της αυτοάμυνας.»
Διχάζονται οι σύμμαχοι
Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Τρίτη μαζί με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την υποστήριξή του στις απόψεις του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, σημειώνοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εκτοξεύσει πυραύλους από το εσωτερικό της διεθνώς αναγνωρισμένης επικράτειάς τους, για να χτυπήσουν την ανατολική περιοχή Χάρκοβο της Ουκρανίας. Επομένως, η Ουκρανία πρέπει να είναι σε θέση να χτυπήσει εντός της Ρωσίας για να σταματήσει αυτού του είδους τις επιθέσεις, επεσήμανε ο Γάλλος πρόεδρος.
«Πιστεύουμε ότι πρέπει να επιτρέψουμε (στην Ουκρανία) να εξουδετερώσει τις (ρωσικές) στρατιωτικές εγκαταστάσεις από τις οποίες εκτοξεύονται οι πύραυλοι, αλλά όχι άλλους πολιτικούς ή στρατιωτικούς στόχους», δήλωσε ο κος Μακρόν.
Ο κος Σολτς, από την πλευρά του ήταν πιο επιφυλακτικός, δηλώνοντας σε ένα δημόσιο γερμανικό φόρουμ την Κυριακή 26 Μαΐου ότι η ιδέα των χτυπημάτων στο εσωτερικό της Ρωσίας απαιτεί προσεκτική εξέταση και ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί «προβληματικό» για τα μέλη του ΝΑΤΟ να δώσουν στην Ουκρανία όπλα μεγάλου βεληνεκούς ικανά για τέτοια πλήγματα χωρίς επίσης να παρέχουν προσεκτική καθοδήγηση σχετικά με τους επιδιωκόμενους στόχους αυτών των όπλων.
Την Τρίτη, ενώ βρισκόταν δίπλα στον Γάλλο ομόλογό του, ο κος Σολτς απέφυγε να εκφράσει ευθεία υποστήριξη ή αντίθεση στα ουκρανικά πλήγματα εντός της Ρωσίας. Δήλωσε μόνο ότι η Ουκρανία «επιτρέπεται να υπερασπιστεί τον εαυτό της» σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.
Όταν ρωτήθηκε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Ντέιβιντ Κάμερον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης στις 2 Μαΐου, αν η Ουκρανία θα πρέπει να πραγματοποιήσει πλήγματα σε στόχους στη Ρωσία, απάντησε: «Δεν συζητάμε τις προϋποθέσεις που θέτουμε σε αυτά τα πράγματα, αλλά ας είμαστε απολύτως σαφείς ότι η Ρωσία έχει εξαπολύσει μία επίθεση στην Ουκρανία και η Ουκρανία έχει απολύτως το δικαίωμα να ανταποδώσει το πλήγμα στη Ρωσία».
«Συμπεριλαμβανομένου του εσωτερικού της Ρωσίας;» ρώτησε και πάλι ο δημοσιογράφος του Reuters, για να απαντήσει ο κος Κάμερον: «Λοιπόν, αυτή είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρει η Ουκρανία, και η Ουκρανία έχει αυτό το δικαίωμα».
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Σουηδός υπουργός Άμυνας Πoλ Γιόνσον δήλωσε επίσης στη σουηδική εφημερίδα Hallandsposten ότι «η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της μέσω πολεμικών ενεργειών που κατευθύνονται στο έδαφος του αντιπάλου, εφόσον οι πολεμικές ενέργειες είναι σύμφωνες με τους νόμους του πολέμου». Η Σουηδία είναι το νεότερο μέλος του ΝΑΤΟ και εισήχθη στη συμμαχία τον Μάρτιο.
Αντίθετα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και η κυβέρνησή της παίρνουν αποστάσεις από τις εκκλήσεις του κου Στόλτενμπεργκ.
Μιλώντας στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa τη Δευτέρα, η κα Μελόνι παρατήρησε ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ θα πρέπει να επιδεικνύει «μεγαλύτερη σύνεση» όταν μιλά. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Μεταφορών της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι, δήλωσε επίσης στο Ansa News ότι τα σχόλια του κου Στόλτενμπεργκ αυξάνουν την προοπτική ενός νέου παγκόσμιου πολέμου και ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη για τα πρόσφατα σχόλιά του ή να παραιτηθεί.
Διχογνωμίες και εντός των ΗΠΑ
Η προοπτική των πληγμάτων στο εσωτερικό της Ρωσίας έχει προκαλέσει αμφιγνωμίες και μεταξύ των νυν και πρώην μελών της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Αν και η γενική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν ήταν αντίθετη στα ουκρανικά πλήγματα εντός της Ρωσίας, ορισμένοι προέτρεψαν για αλλαγή πολιτικής ή πρότειναν προφυλάξεις.
Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην Ουκρανία στις 15 Μαΐου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει «ενθαρρύνει ή επιτρέψει χτυπήματα εκτός Ουκρανίας». Ωστόσο, ο κος Μπλίνκεν άφησε κάποιο περιθώριο στην Ουκρανία να αποφασίσει η ίδια αν τέτοια πλήγματα είναι συνετά.
«Τελικά, η Ουκρανία πρέπει να αποφασίσει μόνη της πώς θα διεξάγει αυτόν τον πόλεμο, έναν πόλεμο που διεξάγει για να υπερασπιστεί την ελευθερία της, την κυριαρχία της, την εδαφική της ακεραιότητα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών. «Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία με τον εξοπλισμό που χρειάζεται για να πετύχει, που χρειάζεται για να νικήσει».
Σε συνέντευξή της στις 19 Μαΐου στο ABC News, η πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για πολιτικές υποθέσεις Βικτόρια Νούλαντ δήλωσε ότι με την πρόσφατη ρωσική επίθεση γύρω από το Χάρκοβο, ήρθε η ώρα να αλλάξει στάση η κυβέρνηση Μπάιντεν και να επιτρέψει πλήγματα σε στρατιωτικές βάσεις εντός της Ρωσίας.
Κληθείς να απαντήσει στις παρατηρήσεις της κας Νούλαντ στη συνέντευξη του ABC News, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόυντ Ώστιν δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου του Πενταγώνου στις 20 Μαΐου ότι η εστίαση του ουκρανικού στρατού «θα έπρεπε να είναι στη μάχη από κοντά». Λίγα λεπτά αργότερα, ο κος Ώστιν πρόσθεσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν από τις ουκρανικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ «σε στόχους εντός της Ουκρανίας», αλλά δήλωσε ότι «η εναέρια δυναμική είναι λίγο διαφορετική» και ότι θα «αφήσει τους εμπειρογνώμονες» να αποφασίσουν.
Μια διακομματική ομάδα 13 βουλευτών της Βουλής έστειλε επιστολή στον κο Ώστιν στις 20 Μαΐου, προτρέποντας την κυβέρνηση Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ σε στρατηγικούς στόχους εντός των συνόρων της Ρωσίας.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον (R-La.) φάνηκε επίσης να τίθεται υπέρ του να επιτραπεί στις ουκρανικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ εντός των συνόρων της Ρωσίας, λέγοντας σε δημοσιογράφο της Φωνής της Αμερικής: «Νομίζω ότι πρέπει να επιτρέψουμε στην Ουκρανία να συνεχίσει τον πόλεμο με τον τρόπο που θεωρεί κατάλληλο» και «Νομίζω ότι το να προσπαθούμε να μικροδιαχειριζόμαστε την προσπάθεια εκεί δεν είναι καλή πολιτική για εμάς».
Παρά την αυξανόμενη εγχώρια και διεθνή πίεση, η κυβέρνηση Μπάιντεν επέμεινε στο να μην επιτρέπει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει όπλα που παρέχουν οι ΗΠΑ στο εσωτερικό της Ρωσίας.
«Γνωρίζουμε το ενδιαφέρον που έχει εκφράσει ο πρόεδρος Ζελένσκι για το θέμα αυτό. Θα σας έλεγα ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην πολιτική μας σε αυτό το σημείο. Δεν ενθαρρύνουμε ούτε επιτρέπουμε να χρησιμοποιηθούν τα όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ για χτυπήματα στο εσωτερικό της Ρωσίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπυ στους δημοσιογράφους κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων του Λευκού Οίκου την Τρίτη.
Η Ρωσία προειδοποιεί
ΜΟΣΧΑ – Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε την Τρίτη τη Δύση ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη παίζουν με τη φωτιά, όταν προτείνουν να αφήσουν την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικά όπλα για να χτυπήσει βαθιά μέσα στη Ρωσία – κάτι που, όπως είπε, θα μπορούσε να προκαλέσει μια παγκόσμια σύγκρουση.
Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια, στον πιο θανατηφόρο χερσαίο πόλεμο στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο κος Πούτιν μιλάει όλο και συχνότερα για τον κίνδυνο μιας πολύ ευρύτερης παγκόσμιας σύγκρουσης, καθώς η Δύση αναζητά μια λύση για να αναχαιτιστεί η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
«Η συνεχής κλιμάκωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες», δήλωσε ο κος Πούτιν στους δημοσιογράφους στην Τασκένδη. «Εάν η Ευρώπη υποστεί αυτές τις σοβαρές συνέπειες, πώς θα συμπεριφερθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας υπ’ όψιν την ισοτιμία μας στον τομέα των στρατηγικών όπλων;»
»Δύσκολο να πούμε – θέλουν μια παγκόσμια σύγκρουση;»
Ο κος Πούτιν δήλωσε ότι τα ουκρανικά πλήγματα κατά της Ρωσίας με όπλα μεγάλου βεληνεκούς θα χρειαστούν δυτική δορυφορική, πληροφοριακή και στρατιωτική βοήθεια – οπότε η Δύση θα εμπλακεί άμεσα. Η αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στην Ουκρανία θα ήταν ένα βήμα προς μια παγκόσμια σύγκρουση, πρόσθεσε.
Μιλώντας για τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, ο κος Πούτιν είπε ότι οι μικρές χώρες της συμμαχίας «θα πρέπει να γνωρίζουν με τι παίζουν», καθώς έχουν μικρές εκτάσεις και πολύ πυκνούς πληθυσμούς.
«Αυτός είναι ένας παράγοντας που θα πρέπει να έχουν κατά νου πριν μιλήσουν για χτύπημα βαθιά στο ρωσικό έδαφος», είπε ο κ. Πούτιν.
Οι δυτικοί ηγέτες και η Ουκρανία υποτιμούν τις προειδοποιήσεις της Ρωσίας για τον κίνδυνο ενός ευρύτερου πολέμου στον οποίο θα εμπλέκονται η Ρωσία, η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του κόσμου, και το ΝΑΤΟ, η ισχυρότερη στρατιωτική συμμαχία του κόσμου με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ρώσοι αξιωματούχοι λένε ότι η υπομονή της Μόσχας εξαντλείται μετά από επανειλημμένες ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικές πόλεις, διυλιστήρια πετρελαίου και, τις τελευταίες ημέρες, ακόμη και εναντίον στοιχείων του πυρηνικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης.
Ερωτηθείς από τη ρωσική κρατική τηλεόραση σχετικά με τη νομιμότητα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο κος Πούτιν είπε ότι η μόνη νόμιμη αρχή στην Ουκρανία τώρα είναι το κοινοβούλιο και ότι ο επικεφαλής του θα πρέπει να αναλάβει την εξουσία.
Παρά τη λήξη της θητείας του κου Ζελένσκι, δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές στην Ουκρανία, λόγω του στρατιωτικού νόμου που επιβλήθηκε στη χώρα όταν ξέσπασε ο πόλεμος.
Του Ryan Morgan, με πληροφορίες από το Reuters
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
