ΡΩΜΗ – Την Παρασκευή, η Ιταλία γιόρτασε την επιστροφή 266 αρχαιοτήτων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων ετρουσκικών αγγείων και αρχαίων ρωμαϊκών νομισμάτων και ψηφιδωτών αξίας δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, που είχαν κλαπεί και πωληθεί σε αμερικανικά μουσεία και ιδιώτες συλλέκτες.
Τα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνουν και κομμάτια που κατασχέθηκαν πρόσφατα στη Νέα Υόρκη από μια μονάδα αποθήκευσης που ανήκε στον Βρετανό έμπορο αρχαιοτήτων Ρόμπιν Σάιμς, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Επιπλέον, το φορτίο που έφτασε στη Ρώμη περιλάμβανε 65 αντικείμενα που είχαν προσφερθεί από έναν συλλέκτη στη Συλλογή Μενίλ του Χιούστον, αλλά απορρίφθηκαν.
Η μονάδα τέχνης των Ιταλών καραμπινιέρων δήλωσε ότι ο ιδιοκτήτης της συλλογής «αυθόρμητα» επέστρεψε τα αρχαία όταν οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές αρχαιολογικών χώρων, σύμφωνα με ανακοίνωση της ιταλικής αστυνομίας
Ενώ οι καραμπινιέροι είπαν ότι τα έργα αποτελούσαν μέρος της συλλογής Μενίλ, το μουσείο δήλωσε ότι δεν υπήρξαν ποτέ. Το μουσείο δήλωσε ότι ένας συλλέκτης προσέγγισε το μουσείο το 2022 για να δωρίσει τα έργα, αλλά ο έφορος του μουσείου κατεύθυνε τον συλλέκτη στον Ιταλό υπουργό πολιτισμού, «ο οποίος ειδοποίησε το μουσείο ότι η Ιταλία διεκδικούσε τα εν λόγω αντικείμενα».
«Η Συλλογή Μενίλ απέρριψε την προσφορά του συλλέκτη και δεν αποτέλεσαν ποτέ μέρος της συλλογής του μουσείου», ανέφερε ο εκπρόσωπος Τόμι Νάπιερ σε δήλωσή του αργά το βράδυ της Παρασκευής στο Associated Press.
Η Ιταλία έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία δεκαετιών για να εντοπίσει τα αρχαία έργα που κλάπησαν από τους τυμβωρύχους και στη συνέχεια πουλήθηκαν σε ιδιώτες συλλέκτες και μουσεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Στις λεηλασίες συμμετείχαν και έμποροι έργων τέχνης, που πωλούσαν τα αντικείμενα απευθείας ή μέσω δημοπρασιών.
Ορισμένα από τα αντικείμενα παραδόθηκαν στις ιταλικές αρχές την Τρίτη στα γραφεία του εισαγγελέα του Μανχάταν Άλβιν Μπραγκ. Το γραφείο του Μπραγκ ανέφερε ότι μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται ένας Απουλιανός κρατήρας ή αγγείο, που χρονολογείται από το 335 π.Χ. και κατασχέθηκε τον Ιούλιο από ιδιωτική συλλογή στη Νέα Υόρκη.
Το αγγείο είχε φωτογραφηθεί και συμπεριληφθεί στο διάσημο αρχείο Polaroid του εμπόρου Τζάκομο Μέντιτσι, ο οποίος το παρέδωσε στον Σάιμς, ο οποίος στη συνέχεια «ξέπλυνε το κομμάτι μέσω του οίκου Sotheby’s στο Λονδίνο», ισχυρίστηκε το γραφείο του κου Μπραγκ.
Άλλα αντικείμενα περιελάμβαναν δύο ετρουσκικές κεραμογραφίες από το Τσερβέτερι, μια επανειλημμένα λεηλατημένη νεκρόπολη βορειοδυτικά της Ρώμης, που χρονολογείται από το 440 π.Χ
Σύμφωνα με το γραφείο του κου Μπραγκ, τα κεραμικά κλάπησαν τη δεκαετία του 1980 και κατέληξαν στον Σάιμς, ο οποίος τα πούλησε στους γνωστούς Νεοϋορκέζους συλλέκτες Σέλμπι Γουάιτ και Λήον Λήβαϊ το 1992 έναντι 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων. Το ζευγάρι επέστρεψε τα κεραμικά στον Σάιμς πριν από το 1999, «αφότου τέθηκαν ερωτήματα σχετικά με την παράνομη προέλευσή τους από πολλούς μελετητές», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Τα αντικείμενα παρέμειναν στην αποθήκη του Σάιμς στη Νέα Υόρκη έως ότου κατασχέθηκαν τον Μάρτιο, αναφέρει η δήλωση.
Η ομάδα τέχνης της ιταλικής αστυνομίας δήλωσε ότι η αξία και των 266 κομματιών, στην ελεύθερη αγορά, θα ανέλθει σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Τα αντικείμενα του Σάιμς προστέθηκαν σε 750 κομμάτια που βρίσκονταν στην κατοχή της εταιρείας του Σάιμς στο Λονδίνο Symes Ltd, η οποία βρίσκεται υπό εκκαθάριση, και παρουσιάστηκαν από την Ιταλία στις 31 Μαΐου.
Οι δικηγόροι του Σάιμς που εδρεύουν στην Ιταλία δεν απάντησαν αμέσως σε ηλεκτρονικό μήνυμα που στάλθηκε αργά την Παρασκευή, ζητώντας τους να σχολιάσουν τις νέες επιστροφές.
Τον Μάιο, πριν η Ιταλία διεκδικήσει τον αρχικό θησαυρό των 750 αντικειμένων, οι δικηγόροι του Σάιμς Αντονέλλα Ανσέλμο και Τζουλιάνο Λέμμε, δήλωσαν ότι η επιστροφή ήταν αποτέλεσμα συμφωνίας μεταξύ του Βρετανού εμπόρου και του ιταλικού υπουργείου Πολιτισμού μετά από «χρόνια πολύπλοκων διαπραγματεύσεων και νομικών διαδικασιών».
«Σύμφωνα με τη συμφωνία, εκατοντάδες αρχαιολογικά ευρήματα μεγάλης πολιτιστικής αξίας, τα οποία θεωρείται ότι έχουν εξαχθεί παράνομα, θα επιστραφούν στην Ιταλία, όπου θα διατεθούν δημοσίως», ανέφεραν οι δικηγόροι σε δήλωση τους στις 11 Μαΐου.
Η συμφωνία επέτρεψε επίσης στον Σάιμς να χρησιμοποιήσει τα έσοδα από την πώληση ορισμένων αντικειμένων για να ικανοποιήσει τους πιστωτές του.