Ο Αβινατάν Ορ προσπάθησε να αποδράσει, ο Εϊτάν Μορ μίλησε με ηγέτη της Χαμάς και ο Γιόσεφ Χαΐμ Οχάνα άκουσε τη φωνή του πατέρα του στο ραδιόφωνο μέσα από τις σήραγγες. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, οικογένειες Ισραηλινών που απελευθερώθηκαν από την αιχμαλωσία της Χαμάς αρχίζουν να μοιράζονται τις πρώτες περιγραφές για τη σωματική και ψυχική τους κατάσταση — και για όσα υπέστησαν τα τελευταία δύο χρόνια στη Γάζα.
Η απελευθέρωση του Αβινατάν Ορ
Την Τετάρτη κυκλοφόρησε ένα συγκινητικό βίντεο που έδειχνε τον 32χρονο Αβινατάν Ορ από το Τελ Αβίβ —ο οποίος είχε απαχθεί από το μουσικό φεστιβάλ Nova μαζί με τη σύντροφό του, Νοά Αργκαμάνι— να χαιρετά τους φίλους του μετά την απελευθέρωσή του. Στο βίντεο, εμφανώς αδύναμος αλλά χαμογελαστός, αστειευόταν λέγοντας πως δεν ήξερε καν αν το βίντεο κατέγραφε, επειδή είχε μείνει αποκομμένος για δύο χρόνια. Ευχαρίστησε τους φίλους του και εξέφρασε τη χαρά του που τους ξαναέβλεπε, σημειώνοντας πως ήταν εξαντλημένος αλλά ανυπομονούσε να τους συναντήσει.
Ο πατέρας του, Γιαρόν Ορ, δήλωσε στο ραδιόφωνο Kan Reshet Bet ότι οι συνθήκες της αιχμαλωσίας ήταν «πέρα από κάθε αντοχή». Είπε ότι, όταν έμαθε τις λεπτομέρειες, κατάλαβε πως το γεγονός ότι ο γιος του επέστρεψε ζωντανός ήταν καθαρό θαύμα. Αποκάλυψε επίσης ότι ο Αβινατάν είχε προσπαθήσει να αποδράσει, αλλά συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε και η κατάστασή του επιδεινώθηκε. Για δύο χρόνια βρισκόταν ολομόναχος μέσα σε σήραγγες, χωρίς βιβλία ή καμία άλλη απασχόληση· κάποια στιγμή του έδωσαν έναν κύβο του Ρούμπικ, που έγινε ολόκληρος ο κόσμος του. Ο πατέρας του είπε πως δεν ξέρει πώς κατάφερε να διατηρήσει τα λογικά του και επανέλαβε ότι πρόκειται για θαύμα.
Ο Γιαρόν Ορ πρόσθεσε ότι ο γιος του γνώριζε ελάχιστα για όσα συνέβαιναν στο Ισραήλ, καθώς οι απαγωγείς του τον παραπλανούσαν. Του είχαν πει ότι η Νοά Αργκαμάνι είχε ήδη απελευθερωθεί, παρότι παρέμενε αιχμάλωτη. Ήξερε ότι υπήρχε πόλεμος, αλλά όχι την έκτασή του· πίστευε μάλιστα πως ο πόλεμος έπρεπε να τελειώσει ακόμη και με τίμημα τους ομήρους. Όπως είπε ο πατέρας του, ο Αβινατάν ανέφερε στον πρωθυπουργό και στην οικογένειά του ότι θεωρούσε πως θα έμενε εκεί για χρόνια, έως ότου τελειώσει ο πόλεμος, κι ότι αυτό του φαινόταν το σωστό.
Η μητέρα του, Ντίτσα Ορ, περιέγραψε στην εφημερίδα Israel Hayom τη συνάντησή τους ως κάτι «πέρα από κάθε φαντασία». Είπε ότι ήταν χίλιες φορές πιο έντονο από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, πως όλα καιγόντουσαν και άνοιγαν, και ότι δεν είχε ξαναζήσει ποτέ κάτι παρόμοιο. Αποκάλυψε επίσης λεπτομέρειες για την απόπειρα διαφυγής του γιου της: περίπου πριν από έναν χρόνο και λίγους μήνες, στη διάρκεια μαχών στην περιοχή, μια βομβιστική επίθεση προκάλεσε κατάρρευση μέρους της σήραγγας, δημιουργώντας χάος· τότε εκείνος προσπάθησε να ξεφύγει, αλλά τον τράβηξαν πίσω όταν ήδη είχε βγει με το κεφάλι έξω από το έδαφος. Σύμφωνα με την ίδια, ο πρωθυπουργός του είπε αργότερα ότι ήταν τυχερός που δεν τα κατάφερε, καθώς με τις τότε συνθήκες θα ήταν σχεδόν αδύνατο να φτάσει στα ισραηλινά στρατεύματα.
Η Ντίτσα Ορ είπε πως ο γιος της δεν είχε ακούσει ούτε μία λέξη στα εβραϊκά για δύο χρόνια. Είχε αρχίσει να σκέφτεται στα αραβικά και να μεταφράζει στο μυαλό του στα εβραϊκά· μερικές φορές, όπως είπε, του ξέφευγαν αραβικές λέξεις. Εξήγησε πως του απαγορευόταν να μιλά με οποιονδήποτε· μόνο περιστασιακά κάποιος του ψιθύριζε δυο λόγια.
Η Νοά Αργκαμάνι, σύντροφός του, έγραψε σε μια συγκινητική ανάρτηση στην πλατφόρμα X ότι εκείνη κρατήθηκε αιχμάλωτη με παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένους, ενώ ο Αβινατάν ήταν εντελώς μόνος. Εκείνη βρισκόταν κυρίως σε σπίτια, ενώ εκείνος μόνο σε σήραγγες. Η Χαμάς είχε δημοσιεύσει βίντεο και αποδείξεις ζωής της, αλλά για τον Αβινατάν δεν υπήρχε καμία πληροφορία. Όπως ανέφερε, η ίδια έμεινε αιχμάλωτη για 246 ημέρες, ενώ ο Αβινατάν για 738. Εκείνη απελευθερώθηκε έπειτα από επιχείρηση διάσωσης, ενώ εκείνος μέσω συμφωνίας ανταλλαγής.
Τόνισε όμως πως, παρά τις διαφορετικές συνθήκες, και οι δύο γύρισαν σπίτι ενάντια σε κάθε πιθανότητα. Περιέγραψε ότι όταν τον είδε ξανά ύστερα από δύο χρόνια, ένιωσε συγκίνηση που δεν μπορούσε να εκφράσει με λόγια, και πρόσθεσε ότι και οι δύο είχαν αντιμετωπίσει τον θάνατο αμέτρητες φορές. Τώρα, μετά από δύο χρόνια χωρισμού, όπως έγραψε, μπορούν επιτέλους να κάνουν τα πρώτα τους βήματα μαζί στο κράτος του Ισραήλ και να αρχίσουν από κοινού τη μακρά διαδικασία ανάρρωσης. Κατέληξε λέγοντας πως κέρδισαν τον προσωπικό τους πόλεμο και πως έφτασε η ώρα να ξεκινήσουν το κοινό τους ταξίδι.
«Ο ηγέτης της Χαμάς μού είπε ότι θα απελευθερωθώ πρώτος»
Ο Εϊτάν Μορ, που εργαζόταν ως φρουρός ασφαλείας στο φεστιβάλ Nova κοντά στο κιμπούτς Ρεΐμ, ήταν μεταξύ όσων απελευθερώθηκαν ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια αιχμαλωσίας. Οι γονείς του, που τηρούσαν τη Σαββατιανή αργία και δεν χρησιμοποιούσαν κινητά, δεν γνώριζαν καν ότι βρισκόταν στο φεστιβάλ εκείνο το σαββατοκύριακο.
Το πρωί της επίθεσης κατάφερε να επικοινωνήσει για λίγο με τον θείο του· σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων, εθεάθη για τελευταία φορά να μεταφέρει τα σώματα δύο νεαρών γυναικών σε ασφαλές σημείο, πριν απαχθεί. Το προηγούμενο βράδυ, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και του μετέφερε συγκλονιστικές λεπτομέρειες από την αιχμαλωσία του.
Ανάμεσά τους ήταν και η συνάντησή του με τον Ιζ αλ-Ντιν αλ-Χαντάντ, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, ο οποίος του είχε πει ότι αν επρόκειτο κάποιος να απελευθερωθεί πρώτος, αυτός θα ήταν ο ίδιος, επειδή ο πατέρας του δεν συμμετείχε σε διαδηλώσεις, οπότε θα τον έστελναν πίσω πρώτον.
Σε ένα από τα πρώτα βίντεο μετά την επιστροφή του, ο Μορ ανέφερε ότι πάντοτε ένιωθε περήφανος για τους γονείς του και τις αξίες που του μετέδωσαν, προσθέτοντας πως εκεί έξω, πολλές φορές, έπρεπε να είναι έξυπνος και όχι απλώς «σωστός».
«Άκουσα τη φωνή του πατέρα μου στο ραδιόφωνο μέσα από τη σήραγγα»
Ο 25χρονος Γιόσεφ Χαΐμ Οχάνα από την Κιριάτ Μαλάχι είχε επίσης απαχθεί από το φεστιβάλ Nova, αφού πρώτα είχε βοηθήσει στη μεταφορά τραυματιών. Μόνο μετά την επιστροφή του αποκαλύφθηκε ότι υπηρετούσε τότε ως στρατιώτης στην Ταξιαρχία Γκιβάτι.
Ο πατέρας του, Αβί Οχάνα, δήλωσε στον ραδιοσταθμό Kan Moreshet ότι για δύο χρόνια δεν μπορούσε να κοιμηθεί από τον πόνο, και τώρα δεν μπορεί να κοιμηθεί από τη χαρά. Χαρακτήρισε το γεγονός «θαύμα πέρα από τη φύση» και επικαλέστηκε τον στίχο «κι αν πορευθώ στη σκιά του θανάτου, δεν θα φοβηθώ κακό, γιατί Εσύ είσαι μαζί μου».
Περιέγραψε τις σκληρές συνθήκες που βίωσε ο γιος του, λέγοντας πως μετά τη συμφωνία για την απελευθέρωση, ο Γιόσεφ Χαΐμ Οχάνα και άλλοι επτά όμηροι μεταφέρθηκαν σε έναν βαθύ, στενό λάκκο, όπου δεν μπορούσαν να καθίσουν, παρά μόνο να στέκονται ακουμπώντας στον τοίχο. Δεν υπήρχε οξυγόνο και κινδύνευαν να πεθάνουν απλώς από την έλλειψή του. Όπως είπε, «ήταν κυριολεκτικά σαν τον Ιωσήφ στον λάκκο».
Αφηγήθηκε ακόμη πως ο γιος του, μια μέρα, κατάφερε να ακούσει τη φωνή του: η Χαμάς τους είχε δώσει ένα μικρό ραδιόφωνο για να ακούν την προσευχή του μουεζίνη, αλλά εκείνοι παρατήρησαν καλώδια ρεύματος που έφταναν μέχρι την επιφάνεια. Πειραματίστηκαν και τελικά συντονίστηκαν στο ραδιόφωνο Galatz, όπου άκουσαν τον ίδιο τον Αβί Οχάνα να δίνει συνέντευξη. Όπως του είπε ο γιος του, αυτό του έδωσε τεράστια δύναμη να αντέξει.
Ο πατέρας του κατέληξε συγκινημένος λέγοντας ότι πρόκειται για θαύμα για ολόκληρο τον λαό του Ισραήλ· κάθε προσευχή και κάθε δάκρυ που χύθηκε ήταν, όπως είπε, μέρος αυτής της λύτρωσης. Δήλωσε ότι έμαθε πως ακόμη κι όταν όλα μοιάζουν χαμένα, τίποτα δεν χάνεται πραγματικά, διότι «ο Θεός δεν ξεχνά κανέναν». Αν ο Γιόσεφ γύρισε ζωντανός από τον λάκκο, συνέχισε, τότε και ο λαός του Ισραήλ θα σωθεί· «όλοι θα λυτρωθούμε, Θεού θέλοντος».
Ο Ελκάνα Μποχμποτ επανενώνεται με την οικογένειά του
Ο 36χρονος Ελκάνα Μποχμποτ από τη Μεβασέρετ Σιόν είχε επίσης απαχθεί από το φεστιβάλ Nova, όπου εργαζόταν στην ομάδα παραγωγής. Κατά την επίθεση, βοήθησε στη φροντίδα και απομάκρυνση τραυματιών προτού συλληφθεί και μεταφερθεί στη Γάζα.
Η οικογένειά του δήλωσε στο Channel 12 ότι πέρασε όλη την περίοδο αιχμάλωτος υπόγεια, δεμένος στις σήραγγες, κάτι που επηρέασε την αίσθηση του χρόνου. Παρ’ όλα αυτά θυμόταν την επέτειο του γάμου του και ζήτησε από έναν φρουρό την άδεια να κάνει μπάνιο προς τιμήν της ημέρας. Αρχικά, ο απαγωγέας τού είπε να καθίσει σιωπηλός, αλλά μετά από επίμονη παράκληση, υπέκυψε και του επέτρεψε να λουστεί.
Ιατρικά, ο Μποχμποτ υποφέρει τώρα από στομαχικούς πόνους λόγω υπερφαγίας πριν από την απελευθέρωση, καθώς και από πόνους στη μέση και τα πόδια ύστερα από μήνες ακινησίας. Η μητέρα του, Ρουχάμα, είπε ότι τον κοιτά συνεχώς για να βεβαιωθεί πως είναι πραγματικά καλά. Από το Ιατρικό Κέντρο Sheba, η σύζυγός του, Ρίβκα, δήλωσε ευγνωμοσύνη προς τον Θεό που τους κράτησε ζωντανούς και τους έφερε ως εδώ, λέγοντας πως περίμενε δύο χρόνια για να προφέρει αυτά τα λόγια και ακόμη δεν μπορεί να πιστέψει ότι ο άντρας της επέστρεψε.
Αποκάλυψε επίσης ότι τους τελευταίους μήνες της αιχμαλωσίας ο σύζυγός της υπέστη βαριά κακομεταχείριση και πείνα, αλλά λίγο πριν από την απελευθέρωσή του οι απαγωγείς άρχισαν να τον ταΐζουν περισσότερο «ώστε να φαίνεται καλύτερα στα μάτια του κόσμου». Η σύζυγος ανέφερε πως «σήμερα εκείνος υποφέρει ακόμη, αλλά με την ιατρική φροντίδα και τη δική του δύναμη θα αναρρώσει — αργά αλλά σταθερά».
Μιλώντας για την επανένωση με τον γιο τους Ραάμ, είπε ότι ήταν «η πιο συγκινητική ημέρα της ζωής μου — περισσότερο κι από τον γάμο μας. Τους είδα και τους δύο να ξαναγεννιούνται μπροστά στα μάτια μου».
Του Oren Shalom
