Πηγή: Εναλλακτική Δράση
Της Χαράς Τσιάκλας
Ένα πολύ σημαντικό βήμα για να ξεκινήσουμε διατροφή ή δίαιτα είναι να γνωρίζουμε τι ακριβώς μας παρέχει το τρόφιμο που καταναλώνουμε. Όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στα συσκευασμένα τρόφιμα μας τις δίνει η ετικέτα τροφίμου που συνήθως βρίσκεται στη συσκευασία. Εκτός από τα συστατικά από τα οποία αποτελείται το τρόφιμο, η ετικέτα μας δίνει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τη διατροφική αξία του. Στη συνέχεια, θα δούμε αναλυτικά τις διατροφικές πληροφορίες που συνήθως αναγράφονται στη συσκευασία και τι σημαίνουν αυτές για την υγεία μας.
Μέγεθος μερίδας
Μας προσδιορίζει την ποσότητα του τροφίμου που ισοδυναμεί με μία μερίδα, αλλά και το πόσες μερίδες περιέχει η συσκευασία. Συνήθως, οι διατροφικές πληροφορίες στον πίνακα της διατροφικής ανάλυσης δίνονται είτε ανά 100 γραμμάρια, είτε ανά μερίδα και υπολογίζουμε την διατροφική αξία με βάση τις μερίδες ή τα γραμμάρια που θέλουμε να καταναλώσουμε.
Ενέργεια
Μας δίνει τον αριθμό των θερμίδων (kcal) που περιέχεται στο τρόφιμο. Είναι μία σημαντική πληροφορία για όταν βρισκόμαστε σε έναν θερμιδικό περιορισμό για απώλεια ή έλεγχο βάρους.
Λιπαρά
Υπάρχουν διαφορετικά είδη λίπους, η ποσότητα των οποίων συνήθως αναγράφεται στη συσκευασία. Γενικά, καλό είναι τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και ιδιαίτερα σε κορεσμένο λίπος να καταναλώνονται με σύνεση. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντική πληροφορία είναι τα τρανς λιπαρά. Η ύπαρξή τους στα τρόφιμα είναι επιβλαβής για τον οργανισμό και διόλου ωφέλιμη. Ακόμα και αν στον πίνακα των θρεπτικών συστατικών τα τρανς λιπαρά δεν αναφέρονται, μπορούμε να εντοπίσουμε αν υπάρχουν στο τρόφιμο αναζητώντας τον όρο “υδρογονωμένα λιπαρά”.
Υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες αποτελούν τη βασική πηγή ενέργειας για τον οργανισμό και σε πολλά τρόφιμα προσδίδει το μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορετικά είδη υδατανθράκων, τα οποία δεν είναι το ίδιο ωφέλιμα για την υγεία μας. Στόχος για έναν υγιή ενήλικα είναι η υψηλή πρόσληψη μη επεξεργασμένων υδατανθράκων (στην ετικέτα θα τους εντοπίσουμε στα συστατικά ως ολικής άλεσης) και χαμηλότερη πρόσληψη σακχάρων, εκτός αν αυτά προέρχονται κυρίως από φρούτα (αν στα συστατικά αναφέρει τη λέξη ζάχαρη ή σιρόπι είναι πολύ πιθανό η συνολική ποσότητα των σακχάρων να προέρχεται κατά βάση από προστιθέμενη ζάχαρη).
Πρωτεΐνη
Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητο δομικό στοιχείο του οργανισμού που χρησιμοποιείται για να συνθέσει τους μύες και διάφορων χημικών ενώσεων απαραίτητων για τον οργανισμό. Οι ανάγκες ενός υγιή ενήλικα ανέρχονται στα 0.8-1.0g ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως.
Χοληστερόλη
Βρίσκεται φυσιολογικά σε κάποια είδη τροφίμων, αλλά αυξημένες ποσότητες καλό είναι να μην καταναλώνονται συστηματικά.
Νάτριο
Σε υγιή άτομα οι συστάσεις είναι έως 2300mg ημερησίως, ενώ για άτομα με υπέρταση έως 1500mg. Τρόφιμα με αυξημένα επίπεδα αλατιού καλό είναι να αποφεύγονται, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αλάτι βρίσκεται σε πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνονται μέσα στην ημέρα.
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
Συνήθως εκτός από την ποσότητα, αναγράφεται και το ποσοστό της διατροφικής τιμής αναφοράς που καλύπτεται. Κάποια τρόφιμα από τη φύση τους ή λόγω εμπλουτισμού έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε κάποια συστατικά από άλλα.
Ποσοστό ημερήσιας πρόσληψης
Εκφράζει το ποσοστό που αναλογεί το κάθε συστατικό σε μία ισορροπημένη διατροφή των 2000kcal.
Προσοχή, το «όσο περισσότερο, τόσο καλύτερο» δεν ισχύει! Σε κάποια συστατικά, όπως για παράδειγμα στις φυτικές ίνες, στις βιταμίνες και στα ιχνοστοιχεία επιθυμούμε υψηλές τιμές, ενώ όσον αφορά το λίπος, το κορεσμένο λίπος, τα τρανς λιπαρά, τη χοληστερόλη και το αλάτι καλό είναι να επιλέγουμε τρόφιμα με χαμηλές τιμές.
H Χαρά Τσιάκλα είναι Διαιτολόγος απόφοιτη Χαροκοπείου με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική Διατροφή. Η αναγνώριση της επίδρασης του ψυχολογικού παράγοντα στις διατροφικές συνήθειες την οδήγησε στο να συνεχίσει την εκπαίδευσή της στην Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία, ενώ έχςι ασχοληθεί ερευνητικά με τις διατροφικές συνήθειες σε παιδιά με Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού. Εργάζεται στον χώρο της Εντερικής Διατροφής και της αρέσει να μεταδίδει μέσα από τα άρθρα μου τρόπους για την βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και της υγείας.
