Μπορεί να είναι κάτι τόσο καθημερινό όσο ένα ξεχασμένο USB σε έναν χώρο στάθμευσης ή μια φιλική συνομιλία με έναν ελκυστικό νέο «φίλο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης· όμως, αυτές οι φαινομενικά αθώες επαφές αποτελούν στην πραγματικότητα τακτικές που χρησιμοποιούν οι κατάσκοποι του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ).
Αυτή είναι η προειδοποίηση ενός ειδικού σε θέματα πληροφοριών, ο οποίος εκτιμά ότι για κάθε δέκα άτομα που απασχολούνται από δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας, το δίκτυο πληροφοριών του ΚΚΚ διαθέτει περίπου χίλια —πιθανότατα επειδή χρησιμοποιεί μέλη της κινεζικής διασποράς στο εξωτερικό.
Ο Πολ Τζόνστον εντάχθηκε για πρώτη φορά στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων της Αυστραλίας το 1985 και αργότερα στην Ομοσπονδιακή Αστυνομία της Αυστραλίας.
Το 1987 πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι στην Κίνα και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 εργάστηκε εκεί εκπαιδεύοντας Κινέζους αστυνομικούς —μια περίοδο, κατά την οποία, όπως σημειώνει, πίστευαν ότι η Κίνα θα εξελισσόταν σε φιλική χώρα, πιο ανοικτή, με μια πιο δημοκρατική νοοτροπία.
Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη. Σήμερα περιγράφει τη χώρα ως «απειλή για την κυριαρχία και το μέλλον μας […] Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα […] και αυτό που με ανησυχεί είναι ότι οι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα έχουν τα μάτια τους κλειστά».
Ο Τζόνστον έχει επισκεφθεί την Κίνα πάνω από 30 φορές και έχει δώσει διαλέξεις για ζητήματα ασφάλειας σε κινεζικά και ασιατικά πανεπιστήμια.
USB και κακόβουλα λογισμικά
Ο Τζόνστον διηγείται ένα περιστατικό κατά το οποίο εργαζόταν ως αδειοδοτημένος σύμβουλος ασφάλειας για μια αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία με γραφείο στο Κουίνσλαντ, η οποία κατέχει πατέντες για στεντ που χρησιμοποιούνται σε καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Κατά τη διάρκεια συζήτησης με στελέχη για τις διαδικασίες ασφαλείας της εταιρείας, τους ρώτησε αν είχαν ταξιδέψει στην Κίνα και, εφόσον ναι, αν είχαν πάρει μαζί τους φορητούς υπολογιστές.
Όταν εκείνοι απάντησαν καταφατικά, ο Τζόνστον τούς προειδοποίησε ότι το ΚΚΚ πιθανότατα είχε ήδη αποκτήσει πρόσβαση στα μισή από την πνευματική τους ιδιοκτησία. Σήμερα, όπως είπε, πολιτικοί που ταξιδεύουν στην Κίνα ή την Ταϊβάν ενημερώνονται να χρησιμοποιούν «αναλώσιμα κινητά» που καταστρέφονται μετά την αναχώρησή τους.
Στη συνέχεια ρώτησε αν κινεζικές αντιπροσωπείες είχαν επισκεφθεί τα γραφεία, και έλαβε θετική απάντηση.
Τότε ρώτησε αν μετά τις επισκέψεις εντοπίστηκαν USB στον χώρο στάθμευσης. Τα στελέχη απάντησαν έκπληκτα πως είχαν βρει πράγματι τρία ή τέσσερα.
Ο Τζόνστον εξήγησε ότι, αν κάποιος βρει ένα USB στο έδαφος, είναι φυσικό να μπουν στον πειρασμό να το συνδέσουν στον υπολογιστή τους για να δουν τι περιέχει. Όμως, όπως προειδοποίησε, αυτά λειτουργούν ως «Δούρειος Ίππος», εγκαθιστώντας κρυφά κακόβουλο λογισμικό που αποστέλλει δεδομένα σε τρίτους.
Η κλοπή της τεχνογνωσίας
Η εταιρεία διέθετε επίσης μια αποστειρωμένη αίθουσα παραγωγής όπου απαγορευόταν αυστηρά η φωτογράφιση. Κατόπιν ερώτησής του, ο Τζόνστον πληροφορήθηκε ότι η κινεζική αντιπροσωπία είχε τραβήξει φωτογραφίες μέσα στον χώρο.
Οι υπεύθυνοι της εταιρείας τού είπαν ότι προσπάθησαν να το αποτρέψουν, αλλά τα μέλη της αντιπροσωπίας ισχυρίστηκαν ότι δεν καταλάβαιναν τη γλώσσα.
Από τα 11 άτομα της συγκεκριμένης επίσκεψης, τουλάχιστον τρία, σύμφωνα με την εκτίμηση του Τζόνστον, δεν ήταν υπάλληλοι, αλλά στελέχη του υπουργείου Κρατικής Ασφαλείας του Πεκίνου, της κύριας υπηρεσίας κατασκοπείας του καθεστώτος.
Ο ίδιος παρατήρησε ότι αυτά τα στελέχη «συνοδεύουν απλώς τις αντιπροσωπείες, λειτουργώντας σαν ηλεκτρικές σκούπες που μαζεύουν ό,τι μπορούν». Προειδοποίησε την εταιρεία να μην απορήσει αν μέσα στους επόμενους 12 μήνες όλα τα προϊόντα της παραχθούν στην Κίνα.
«Ερωτική παγίδα» μέσω LinkedIn
Οι αποκαλύψεις του Τζόνστον έρχονται λίγες ημέρες μετά την προειδοποίηση της MI5 προς Βρετανούς πολιτικούς ότι οι κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών υποδύονται «υπεύθυνους προσλήψεων» για άτομα που εργάζονται στο Κοινοβούλιο —μετά την κατάρρευση υπόθεσης εναντίον δύο Βρετανών κατηγορούμενων για κατασκοπεία υπέρ του Πεκίνου.
Ο Λίντσεϊ Χόιλ, πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων, διένειμε στους βουλευτές σχετική ειδοποίηση, προειδοποιώντας ότι οι πράκτορες της Κίνας είναι «αμείλικτοι» στις προσπάθειές τους να «παρεμβαίνουν στις διαδικασίες και να επηρεάζουν δραστηριότητες του Κοινοβουλίου».
Αναφέρθηκαν και δύο γυναίκες «κυνηγούς ταλέντων» που χρησιμοποιούσαν το LinkedIn για μαζική προσέγγιση εκ μέρους του ΚΚΚ.
Ο Τζόνστον είπε ότι στην Αυστραλία υπήρξαν «αρκετές περιπτώσεις» απόπειρας παγίδευσης ανθρώπων με ερωτική προσέγγιση.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν στοχοποιηθεί. Προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων έχει στοχοποιηθεί. Υπήρξαν επίσης τρεις ή τέσσερις περιπτώσεις όπου είχε στοχοποιηθεί και ο ίδιος, επειδή οι δράστες γνώριζαν ότι διέθετε υπόβαθρο στον χώρο της άμυνας και πιθανότατα γνώριζαν και την προϋπηρεσία του στη στρατιωτική αντικατασκοπεία. Επομένως, θα επιχειρήσουν να στρατολογήσουν όποιον θεωρούν ότι μπορεί να τους φανεί χρήσιμος.
Αυτό τον έχει οδηγήσει να προειδοποιεί τους Αυστραλούς να προσέχουν περισσότερο τι μοιράζονται στο διαδίκτυο.
Όπως σημείωσε, στη Δύση υπάρχει η τάση να κοινοποιούνται πληροφορίες ελεύθερα και χωρίς σκέψη, κάτι που δεν ισχύει στους αντιπάλους της.
Ο Τζόνστον αποκάλυψε πως ορισμένοι Κινέζοι πράκτορες έχουν κακή τεχνική, διηγούμενος ότι στην πλατεία Τιενανμέν τον ακολουθούσαν άνδρες που φορούσαν ζώνες με εμφανή λογότυπα του υπουργείου Κρατικής Ασφαλείας. Παρ’ όλα αυτά, τόνισε ότι ορισμένοι είναι «πολύ, πολύ ικανοί», ιδίως εκείνοι που εμπλέκονται σε «ερωτικές παγίδες».
Ανέφερε ως παράδειγμα μια ιστοσελίδα γνωριμιών, την Asian Dating, όπου χρήστες με στρατιωτικό ή αστυνομικό υπόβαθρο, ή ακόμη και απλή φωτογραφία με στολή, προσελκύουν πληθώρα εξαιρετικά ελκυστικών γυναικών από την Κίνα και, κυρίως, από το Χονγκ Κονγκ. Οι πράκτορες, όπως είπε, χρησιμοποιούν γυναίκες από το Χονγκ Κονγκ επειδή πολλοί ξένοι θεωρούν ότι είναι λιγότερο επικίνδυνη επιλογή από την ηπειρωτική Κίνα.
Κατά την εκτίμησή του, ο στόχος είναι πολύ ευρύτερος από την κλοπή κυβερνητικών ή εμπορικών μυστικών.
Όπως περιέγραψε, τον είχαν προσεγγίσει πολλές φορές ώστε να γράψει αναλύσεις για τις απόψεις της Αυστραλίας σχετικά με γεγονότα όπως οι Χειμερινοί Αγώνες της Κίνας. Στόχος τους ήταν να κατανοήσουν τη σκέψη ανθρώπων που εργάζονται στην κυβέρνηση ή έχουν σχετικές διασυνδέσεις, ώστε αυτές οι απόψεις να αξιοποιηθούν στη χάραξη πολιτικής.
Κυβερνήσεις που συνεργάζονται, κοινωνίες που δυσπιστούν
Ο Τζόνστον θεωρεί ότι είναι καιρός οι δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, να αφυπνιστούν απέναντι στην απειλή. Ανέφερε ότι σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού, όπου η παρουσία του ΚΚΚ είναι πιο έντονη, οι τοπικοί πληθυσμοί βλέπουν την κατάσταση πολύ πιο αρνητικά, παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις τους επιδιώκουν τα κινεζικά οικονομικά οφέλη.
Αναφερόμενος σε ταξίδια του σε Καμπότζη, Λάος, Βιετνάμ και Νήσους του Σολομώντα, σημείωσε ότι οι κάτοικοι εκφράζουν έντονη αντιπάθεια προς την κινεζική επιρροή.
Ο Τζόνστον επισήμανε ότι όταν μια χώρα «βάζει όλα τα αυγά σε ένα καλάθι», όπως είχε κάνει η Αυστραλία για υπερβολικά μεγάλο διάστημα, τότε «ο άλλος ελέγχει το αφήγημα και ελέγχει και εσένα». Υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση του Κόμματος των Φιλελευθέρων υπό τον Σκοτ Μόρρισον και ο Πίτερ Ντάτον είχαν καλέσει την Κίνα να λογοδοτήσει, κάτι που, όπως είπε, πλέον δεν κάνει κανείς. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι ούτε η υπουργός Εξωτερικών Πένι Γουόνγκ ακολουθεί αυτή τη στάση.
Αναφέρθηκε επίσης στη σημερινή διπλωματική θέση της αυστραλιανής κυβέρνησης έναντι του Πεκίνου —ότι θα συνεργάζεται όπου μπορεί, θα διαφωνεί όπου πρέπει και θα ενεργεί σύμφωνα με το εθνικό συμφέρον.
Κατά την άποψή του, αυτή η «σιωπηλή διπλωματία» αποτελεί υπεκφυγή, καθώς η κυβέρνηση δεν θέλει να χάσει το εμπόριο με την Κίνα, φοβούμενη τις οικονομικές συνέπειες. Τόνισε ότι η προσπάθεια εξισορρόπησης και των δύο πλευρών δεν μπορεί να επιτύχει όταν πρόκειται για το ΚΚΚ.
Των Rex Widerstrom και Daniel Y. Teng
