Στην εποχή μας, οι φυτικές διατροφές επικροτούνται και προωθούνται σε μεγάλο βαθμό, και είναι εύκολο να πιστέψει κανείς ότι μια vegan ή απλή χορτοφαγική διατροφή εγγυάται ότι τρώτε καλά. Είναι όντως έτσι; Οι έρευνες που υποστηρίζουν τις φυτικές διατροφές είναι πολλές, πιθανώς επειδή περιλαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα βιταμινών, μετάλλων, φυτοθρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών και χαμηλότερα επίπεδα κορεσμένων λιπαρών.
Ωστόσο, οι πρώτες έρευνες για τις φυτικές διατροφές έτειναν να αμελούν να αξιολογούν την ποιότητα των τροφίμων, παρόλο που το να αποφεύγουμε ορισμένα τρόφιμα δεν σημαίνει αυτομάτως ότι η διατροφή μας είναι θρεπτική και υγιεινή. Το 2017, ερευνητές από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Harvard T.H. Chan διαπίστωσαν ότι ποιότητα των λαχανικών και φρούτων που καταναλώνουμε έχει σημασία.
Στη μελέτη συμμετείχαν περισσότεροι από 200.000 ενήλικες, οι οποίοι περιέγραψαν τη διατροφή τους. Οι ερευνητές μέτρησαν ποιο ποσοστό ήταν φυτικής προέλευσης και αν αυτά τα φυτικά τρόφιμα ήταν υγιεινά (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηροί καρποί και σπόροι, φυτικά έλαια) ή ανθυγιεινά (ζαχαρούχα ποτά, ραφιναρισμένα δημητριακά, γλυκά).
Τελικά διαπίστωσαν ότι μια διατροφή πλούσια σε υγιεινά φυτικά τρόφιμα συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, ενώ μια φυτική διατροφή που δίνει έμφαση σε λιγότερο υγιεινά φυτικά τρόφιμα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Όσοι ακολουθούσαν μια θρεπτική φυτική διατροφή και ήταν ταυτόχρονα δραστήριοι σωματικά είχαν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Όπως φαίνεται, μια υγιεινή φυτική διατροφή μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2, μεταβολικού συνδρόμου και γνωστικής υγείας, ενώ μια ανθυγιεινή φυτική διατροφή τον αυξάνει.
Μια vegan διατροφή αποκλείει όλα τα ζωικά τρόφιμα, ενώ η απλή χορτοφαγία επιτρέπει τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ωστόσο, μια vegan διατροφή πλούσια σε ραφιναρισμένα δημητριακά, πατατάκια, ζαχαρούχα ποτά και παγωτό σόγιας δεν είναι υγιεινή. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για την υγεία και την ευεξία είναι το συνολικό διατροφικό πρότυπο. Αν δεν σχεδιαστεί προσεκτικά, μια vegan διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ανεπάρκειες με την πάροδο του χρόνου.
Οι μελέτες του Χάρβαρντ — και οι επακόλουθες έρευνες — υποστηρίζουν την αξία μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικά τρόφιμα, ακόμη και για τους παμφάγους. Τα άτομα που έτρωγαν τα λιγότερα φυτικά τρόφιμα κατανάλωναν περίπου πέντε ή έξι μερίδες ζωικών τροφίμων την ημέρα, ενώ εκείνα που έτρωγαν τα περισσότερα φυτικά τρόφιμα κατανάλωναν τρεις μερίδες ζωικών τροφίμων. Αυτό σημαίνει ότι η μείωση των ζωικών τροφίμων, ακόμη και ελαφρώς, με παράλληλη αύξηση των υγιεινών φυτικών τροφίμων συμβάλλει στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη. Αυτό επιτρέπει μεγάλη ευελιξία στην διατροφή.
Συνολικά, αυτό που τρώτε είναι εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο, από αυτό που δεν τρώτε. Οι φυτικές διατροφές μπορούν να λάβουν πολλές μορφές. Ο κοινός παρονομαστής είναι ότι τα φυτικά τρόφιμα βρίσκονται στο επίκεντρο.
Της Carrie Dennett, MPH, RDN Environmental Nutrition
