Ένα μεγάλο αποχετευτικό έργο και επεξεργασίας λυμάτων χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ 2014-2020, υλοποιείται υπό τον συντονισμό της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Αττικής . Πρόκειται για ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο υποδομής, κοινωνικού χαρακτήρα το οποίο θα λύσει οριστικά το τεράστιο πρόβλημα της αποχέτευσης και των επιπτώσεων της στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής 250.000 κατοίκων της Ανατολικής Αττικής.
Το έργο εντάσσεται στην ευρύτερη συνεργασία της Περιφέρειας Αττικής με την ΕΥΔΑΠ και τους δήμους της περιοχής και περιλαμβάνει την κατασκευή πέντε ευρύτερων παρεμβάσεων προϋπολογισμού 420 εκατ. ευρώ από πόρους δύο Ταμείων του ΕΣΠΑ 2014-2020 (ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής) και με την ολοκλήρωση του, η Ανατολική Αττική θα αποκτήσει ένα σύγχρονο αποχετευτικό δίκτυο και 4 Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) τριτοβάθμιας επεξεργασίας.
Το συνολικό έργο προβλέπει τις νέες και σύγχρονες Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Ραφήνας, Μαραθώνα και Κορωπίου, την αναβάθμιση της υφιστάμενης μονάδας στο Μαρκόπουλο και την κατασκευή δικτύου αγωγών 1.000 χιλιομέτρων στους δήμους Παλλήνης, Παιανίας, Ραφήνας-Πικερμίου, Σπάτων-Αρτέμιδας, Μαραθώνος, Κρωπίας.
Η πρόοδος των εργασιών και η τήρηση των απαιτούμενων προδιαγραφών για τέτοιου βεληνεκούς έργο, αποτελούν αποφασιστικό βήμα για την άρση του ετήσιου προστίμου ύψους 4,8 εκατ. ευρώ της Ε.Ε. που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, μετά την καταδικαστική απόφαση του ευρωδικαστηρίου βάση της οποίας η χώρα αθροιστικά έχει καταβάλλει 23,5 εκατ. ευρώ.
Ενδεικτικό του ρυθμού υλοποίησης των εργασιών αποτελεί η ταχύτατη πορεία εξέλιξης τους, η οποία τον περασμένο Ιούλιο είχε υπό εκτέλεση έργα προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ στους δήμους Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου και Μαραθώνος, και σε διαδικασία δημοπράτησης το ΚΕΛ Ραφήνας – Αρτέμιδας προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ και σε αναμονή προκήρυξης έργα συνολικού προϋπολογισμού δημοπράτησης περίπου 200 εκατ. ευρώ, για το ΚΕΛ Μαραθώνα και τα δίκτυα αποχέτευσης Σπάτων-Αρτέμιδας.
Σε δηλώσεις του σχετικά με την πρόοδο των εργασιών ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, υπογραμμίζει: «Με πράξεις και έργα αποδεικνύουμε ότι υπάρχει η ισχυρή βούληση αλλά και η ικανότητα να υλοποιούμε εμβληματικά έργα τα οποία μεταμορφώνουν την εικόνα της Αττικής, προστατεύουν και αναβαθμίζουν το περιβάλλον, αποδίδοντας προστιθέμενη αξία στην τοπική κοινωνία, την οικονομία και εν τέλει στην ίδια την ποιότητα ζωής των πολιτών. Η Ανατολική Αττική γυρίζει σελίδα». Και προσθέτει πως η εφαρμογή πράσινων πολιτικών αποτυπώνει τον στρατηγικό στόχο της Περιφέρειας, αλλά και την επιβεβλημένη ανάγκη της αναξιοποίησης πολύτιμων φυσικών πόρων όπως το νερό. Τέλος υπενθυμίζει πως στο επενδυτικό πλάνο της ΕΥΔΑΠ, προβλέπεται πλήρης αξιοποίηση των επεξεργασμένων υδάτων ώστε να μην χάνεται ούτε μια σταγόνα, «ιδιαίτερα πολύτιμη για την ισχυρή αγροτική παραγωγή της περιοχής».
Η πορεία των υποέργων
Στο μεταξύ πριν ένα μήνα (10 Ιανουάριου) ξεκίνησε στον δήμο Κρωπίας η δοκιμαστική λειτουργία του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ. Η Α’ Φάση είχε ξεκινήσει τον Ιούλιου του 2013), προϋπολογισμού 112.900.000 ευρώ – ο οποίος θα αγγίξει σταδιακά τα 200 εκατ. ευρώ (για δίκτυο και ΚΕΛ).
Στις 23 Ιανουαρίου η ΕΥΔΑΠ επαναπροκήρυξε τον διαγωνισμό για το μεγάλο έργο του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) των δήμων Ραφήνας-Πικερμίου και Σπατών-Αρτέμιδας, καθώς η προηγούμενη διαδικασία δεν μπόρεσε να προχωρήσει.
Ο Δημήτρης Δρόσης προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας αναφερόμενος στην αναγκαιότητα του συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων, παρατηρεί ότι πλέον διαθέτουμε τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία και επαρκές τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό και «οφείλουμε όλοι να συνεργαστούμε στενά για να λύσουμε οριστικά ένα τεράστιο πρόβλημα πολλαπλών συνεπειών και ταυτόχρονα να απαλλαγούμε από τα θηριώδη πρόστιμα που μας επιβάλλονται από την ΕΕ».
Ενημερώνοντας το ΑΠΕ-ΜΠΕ για την πορεία του έργου μέσω των υποέργων, ο κ. Δρόσης επισημαίνει ότι στους προϋπολογισμούς τους, συμπεριλαμβάνονται οι αναγκαίες δαπάνες για τις απαλλοτριώσεις, τις αρχαιολογικές εργασίες, τις μετατοπίσεις των δικτύων ύδρευσης, τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου και δημοσιότητας καθώς και το κόστος διαχείρισης ΑΕΚΚ, αλλά κυρίως στα έργα ιδιωτικών συνδέσεων των κατοικιών με το δίκτυο, «ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή έλλειψη που θα εμποδίζει την πρόοδο και παραλαβή του εκάστοτε έργου».
Δήμοι Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων-Αρτέμιδος
Ειδικότερα για το έργο της συλλογής, επεξεργασίας αστικών λυμάτων δήμων Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων-Αρτέμιδος και την επαναχρησιμοποίηση / διάθεση επεξεργασμένων εκροών, επισημαίνει ότι αφορά ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης λυμάτων στην περιοχή, δυναμικότητας 135.000 κατοίκων στην αρχική του φάση (έως το 2030) και έως 225.000 στην τελική φάση (2060) και ότι θα λειτουργήσει με τεχνολογία αιχμής που θα επιτρέπει τη χρήση της εκροής για απεριόριστη άρδευση και αστική/περιαστική χρήση.
Αναφέρει ότι στον χώρο των εγκαταστάσεων του ΚΕΛ περιλαμβάνεται και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης, με σκοπό να αποτελέσει πόλο έλξης και αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής. Εκεί θα υλοποιούνται προγράμματα πιλοτικών εφαρμογών για την επαναχρησιμοποίηση των εκροών του ΚΕΛ, καθώς και δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης περιβαλλοντικού χαρακτήρα.
Επίσης παραδοτέα σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της επένδυσης που ανέρχεται στα 252.122.799 ευρώ, είναι: Το δίκτυο συλλογής ακαθάρτων, μήκους 430 χλμ. στις περιοχές Ραφήνα, Σπάτα, Αρτέμιδα, Ντράφι, Καλλιτεχνούπολη, Πικέρμι, Διώνη, Αργιθέα, Χριστούπολη, Μάτι, Ν. Βουτζάς. Είκοσι τρία αντλιοστάσια μεταφοράς λυμάτων. Ο αγωγός διάθεσης των επεξεργασμένων εκροών (χερσαίο και υποθαλάσσιο τμήμα) και οι εξωτερικές διακλαδώσεις προς σύνδεση των ακινήτων στο δίκτυο αποχέτευσης.
Δήμος Μαραθώνα
Παρόμοιο είναι και το έργο, προϋπολογισμού 124.976.365 ευρώ, για τα αστικά λύματα του δήμου Μαραθώνα, μήκους 188 χλμ. Είναι δυναμικότητας 51.400 κατοίκων στην αρχική του φάση και έως 110.000 στην τελική φάση (2060). Θα εξυπηρετεί τους οικισμούς Άγιος Παντελεήμονας, Μαραθώνας, Νέα Μάκρη και τμήματα των οικισμών: Ζούμπερι, Αγία Μαρίνα, Νέος Βουτζάς. Παραδοτέα της πράξης είναι ακόμη 15 αντλιοστάσια μεταφοράς και ο αγωγός διάθεσης των επεξεργασμένων εκροών.
Δήμος Κρωπίας
Για το έργο στον δήμο Κρωπίας, προϋπολογισμού 70.673.856 ευρώ, ο κ. Δρόσης αναφέρει ότι τον περασμένο Απρίλιο ξεκίνησε η β’ φάση που αφορά την: Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων στην πόλη, τους βασικούς και τον κεντρικό συλλεκτήρα ακαθάρτων και μεταφορά τους στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Κορωπίου – Παιανίας. Στην κατασκευή του ΚΕΛ και του χερσαίου αγωγού διάθεσης του έως την παραλιακή περιοχή νότια της Χαμολιάς, και υποθαλάσσιου αγωγού διάθεσης. Ακόμη στην κατασκευή αγωγού διάθεσης από το ΚΕΛ Μερέντας (του δήμου Μαρκοπούλου), ο οποίος θα συμβάλλει στον κεντρικό αγωγό του εν λόγω ΚΕΛ με τις εξωτερικές διακλαδώσεις προς σύνδεση των ακινήτων στο δίκτυο αποχέτευσης.
Δήμος Μαρκοπούλου
Το έργο προϋπολογισμού 29.341.514 ευρώ αφορά την ολοκληρωμένη διαχείριση ακαθάρτων, ήτοι συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία αστικών λυμάτων, στον δήμο Μαρκοπούλου. Με την υλοποίηση του θα εξασφαλιστεί η ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών λυμάτων καθώς και η περιβαλλοντική αναβάθμιση και προστασία της δημόσιας υγείας από την ανεξέλεγκτη διάθεσή τους, μέσω: α) της συλλογής και μεταφοράς λυμάτων από σημαντικό τμήμα του οικισμού Πόρτο Ράφτη και του Μαρκοπούλου συνολικού μήκους 45 χιλ. και 21 χιλ. αντίστοιχα β) της ολοκλήρωσης της αναβάθμισης της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Μαρκοπούλου, συνολικής δυναμικότητας 40.000 ι.κ. ώστε να καλύπτονται οι οικισμοί Καλυβίων, Κουβαρά και Μαρκοπούλου, καθώς και το αποχετευόμενο τμήμα του οικισμού του Πόρτο Ράφτη -Α Φάση. Επιπρόσθετα, προβλέπεται η δυνατότητα μελλοντικής επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων λυμάτων από την ΕΕΛ Μαρκοπούλου, η οποία διαθέτει τα απαιτούμενα έργα τριτοβάθμιας επεξεργασίας για την εξασφάλιση του στόχου αυτού.
Τα παραδοτέα της πράξης είναι ακόμη: Οκτώ αντλιοστάσια ακαθάρτων στο Πόρτο Ράφτη και τρία στο Μαρκόπουλο. Ολοκληρωμένη και πλήρως λειτουργική Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων δήμου Μαρκοπούλου, συνολικής δυναμικότητας 40.000 ι.κ. και οι εξωτερικές διακλαδώσεις προς σύνδεση των ακινήτων στο δίκτυο αποχέτευσης.
Ο προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής υπενθύμισε ότι τα δύο από τα τρία έργα κατασκευής δικτύων και αντλιοστασίων ξεκίνησαν 16/7/2018 & 21/12/2020, ότι αναμένεται η επαναδημοπράτηση για τα δύο αντλιοστάσια και εντός του 2023 η δημοπράτηση της ολοκλήρωσης της αναβάθμισης της ΕΕΛ.
Δήμος Παλλήνης
Τέλος αναφέρει ο κ. Δρόσης, το έργο προϋπολογισμού 33.728.147 ευρώ, αφορά την κατασκευή των κύριων και των δευτερευόντων αγωγών αποχέτευσης ακαθάρτων υδάτων και ιδιωτικών συνδέσεων (διακλαδώσεων) στις περιοχές Ανθούσα, Γέρακα και Παλλήνη του δήμου Παλλήνης, οι οποίες σήμερα στερούνται αποχετευτικού δικτύου. Το πρωτεύον δίκτυο ακαθάρτων των περιοχών του δήμου καταλήγει σε έξι αντλιοστάσια ακαθάρτων, τα οποία καταλήγουν μέσω αγωγού από τον αυχένα του Σταυρού σε υπάρχοντα αγωγό της ΕΥΔΑΠ και στη συνέχεια μέσω του κατάντη παρακηφίσιου συλλεκτήρα, να αποχετευτούν προς το ΚΕΛ Ψυττάλειας.
Τα παραδοτέα της πράξης είναι: Το πρωτεύων δίκτυο ακαθάρτων, που περιλαμβάνει περίπου 14,5 χλμ. καταθλιπτικών αγωγών και περίπου 5 χλμ. βαρυτικών αγωγών. Το δευτερεύον δίκτυο ακαθάρτων, με κατασκευή δικτύου μήκους 14,5 χλμ. για την περιοχή της Ανθούσας, κατασκευή βαρυτικού δικτύου μήκους 59 χλμ. για τον Γέρακα και δίκτυο μήκους περίπου 79 χλμ., για την περιοχή της Δ.Ε. Παλλήνης,
