Η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν στο Λουξεμβούργο, στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 20 Οκτωβρίου 2025, χαρακτηρίστηκε από έντονη διπλωματική αντιπαράθεση σχετικά με το ζήτημα των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο.
Οι προκλητικές δηλώσεις Φιντάν
Λίγες ημέρες πριν τη συνάντηση, ο Χακάν Φιντάν έκανε προκλητικές δηλώσεις σε τουρκικό τηλεοπτικό σταθμό, αφήνοντας ανοιχτό «παράθυρο διαπραγμάτευσης» για τα χωρικά ύδατα. Συγκεκριμένα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε: «Δεν δέχομαι, λοιπόν, 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα, εσύ δεν δέχεσαι 6. Το Αιγαίο δεν είναι πρόβλημα που πρέπει να τεθεί. Όσο υπάρχει θέληση, αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί».
Ο Φιντάν υποστήριξε ότι το ζήτημα των χωρικών υδάτων μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο «παζαριού», χρεώνοντας την ευθύνη του αδιεξόδου σε πολιτικές σκοπιμότητες στην Ελλάδα. Επιπλέον, ο Τούρκος υπουργός ανέφερε ότι στις διερευνητικές επαφές του παρελθόντος είχε επιτευχθεί κάποια πρόοδος στο θέμα.
Η αυστηρή απάντηση της Αθήνας
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησε κατηγορηματικά στις δηλώσεις Φιντάν, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ ξεκαθάρισε: «Η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας είναι η μία και μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ θέματα κυριαρχίας είναι εκτός συζήτησης».
Σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ, ο Γεραπετρίτης τόνισε: «Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ασκεί ενεργητική και συνεπή εξωτερική πολιτική που στηρίζεται στις οικουμενικές αξίες του διεθνούς δικαίου και δεν ετεροκαθορίζεται. … και όποιος ενοχλείται οφείλει να το αποδεχτεί, διότι υποδείξεις και μομφές δεν είναι αποδεκτές».
Ο Έλληνας υπουργός επανέλαβε ότι «η Ελλάδα επιδιώκει εμπράκτως την ειρήνη και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Εντούτοις, σε θέματα εθνικού συμφέροντος δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση», κλείνοντας έτσι κάθε πιθανό παράθυρο συμβιβασμού σχετικά με το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα έως τα 12 ναυτικά μίλια.
Άλλα θέματα της συνάντησης
Πέρα από το ζήτημα των χωρικών υδάτων, οι δύο υπουργοί συζήτησαν:
-
Τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη σημασία διατήρησης της εκεχειρίας στη Γάζα
-
Την ελληνική πρόταση για πενταμερή Διάσκεψη (5×5) των παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου (Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία, Αίγυπτος, Ισραήλ)
-
Το θέμα του ευρωπαϊκού αμυντικού προγράμματος SAFE, με την Αθήνα να προειδοποιεί με βέτο εάν η Τουρκία δεν άρει το casus belli
-
Τις τελευταίες εξελίξεις στα κατεχόμενα και το Κυπριακό
Η σύγκρουση αντανακλά τη βαθύτερη διαφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Η Τουρκία έχει θεσπίσει από το 1995 το casus belli (αιτία πολέμου) εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS 1982), η Ελλάδα έχει το νόμιμο δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.
Μετά τη συνάντηση στο Λουξεμβούργο, δεν υπήρξε καμία επίσημη ενημέρωση για τα επόμενα βήματα στη διαδικασία προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών. Η ελληνική πλευρά παραμένει σταθερή στη θέση της ότι το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων είναι αναφαίρετο και δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
