Φανταστείτε έναν κόσμο όπου μια ταραγμένη έφηβη ξυπνά στη μέση της νύχτας και ανοίγει μια εφαρμογή στο κινητό της για να μιλήσει για τον πόνο της που δεν μπορεί να «ταιριάξει» στο σχολείο της ή το ότι της λείπουν οι φίλοι της αφού μετακόμισε σε μια νέα πόλη.
Αυτή είναι η νέα λύση των Μεγάλων Εταιρειών Τεχνολογίας για την κρίση της ψυχικής υγείας των νέων: θεραπεία με ένα chatbot το οποίο είναι διαθέσιμο στα χέρια κάθε παιδιού μέσω του κινητού τηλεφώνου. Με την τεχνητή νοημοσύνη να εισβάλει στην φροντίδα της ψυχικής υγείας, το μόνο που χρειάζεται είναι μια αναζήτηση στο Google για να παράγει την ψευδαίσθηση της σύνδεσης.
«Μικρές συνομιλίες για μεγάλα συναισθήματα», είναι το διαφημιστικό μήνυμα του Woebot for Adolescents, ενός «chatbot» το οποίο είναι «πάντα πρόθυμο να σε ακούσει» και διαθέσιμο «οποτεδήποτε, μέρα ή νύχτα».
Ωστόσο κάποιοι ειδικοί λένε πως η υπόσχεση του να υπάρχει ένας ψυχολόγος στην τσέπη κάθε εφήβου είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειάζονται πραγματικά- γνήσια ανθρώπινη επαφή.
«Λαχταρούν να νιώσουν ότι ανήκουν», είπε στους Epoch Times η Πάμελα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, πιστοποιημένη ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «A Practical Response to Gender Distress» («Μια Πρακτική Απάντηση στην Δυσφορία Φύλου»). «Αυτό θέλουν πάνω από όλα οι έφηβοι.»
Ατελείωτες επαφές, χωρίς να ανήκουν κάπου πραγματικά
Η Σίλικον Βάλλεϋ συχνά κατηγορείται πως επιδεινώνει την κρίση της ψυχικής υγείας των νέων με εθιστικά μέσα και εφαρμογές παιχνιδιών.
Το περασμένο έτος, ο Γενικός Χειρούργος των Η.Π.Α. εξέδωσε μια προειδοποίηση δηλώνοντας πως ο κίνδυνος κατάθλιψης και άγχους διπλασιάζεται για τα παιδιά και τους εφήβους που περνούν πάνω από τρεις ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ενώ οι κλινικοί ιατροί επίσης παραθέτουν άλλους παράγοντες που συμβάλλουν, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού αποκλεισμού και την έλλειψη ανεξαρτησίας, πολλοί συμφωνούν ότι οι έφηβοι που είναι κολλημένοι στις οθόνες πασχίζουν πιο πολύ με την μοναξιά και την ψυχική υγεία.
«Τα παιδιά σήμερα πρέπει να μάθουν πως να ‘αποσυνδέονται’, να βγαίνουν έξω και να είναι μακριά από τις συσκευές τους», είπε η κ. Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, η οποία είναι σκεπτική με την χρήση «περισσότερης τεχνολογίας» για την διάσωση τους.
Πρόσθεσε πως πολλά άτομα έρχονται στην θεραπεία λόγω ζητημάτων με τις σχέσεις, και «χρειάζονται μια σχέση με συναισθηματική ταύτιση με έναν άλλον άνθρωπο».
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Woebot Health, πάνω από το 80% των μηνυμάτων από τους εφήβους προς το Woebot λαμβάνονται έξω από τις τυπικές ώρες παροχής υπηρεσιών «όταν δεν υπάρχει άλλη φροντίδα διαθέσιμη». Πολλά από αυτά τα μηνύματα έρχονται μεταξύ 3π.μ και 5π.μ.
Η ψυχολόγος Άλισον Ντάρσυ, ιδρυτής και πρόεδρος του Woebot Health, δημιούργησε το A.I. chatbot το 2017 έχοντας στο νου της τους νέους. Είπε πρόσφατα στην εκπομπή «60 Minutes» πως το Woebot εφαρμόζει τεχνικές γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) για να βοηθήσει τους χρήστες να αναδιαμορφώσουν τις σκέψεις τους.
Σύμφωνα με την κα Ντάρσυ, η εφαρμογή παρέχει τις ίδιες δηλώσεις που ένας πραγματικός ψυχολόγος θα έδινε και μπορεί να έχει θεραπευτικές συνομιλίες. Ωστόσο, δεν μπορεί να νιώσει συμπόνια ή να καταλάβει την ξεχωριστή κατάσταση του ατόμου.
Αφότου χτύπησε η πανδημία, οι σχολικές περιφέρειες σε όλη την χώρα άρχισαν να προτείνουν την δωρεάν εφαρμογή Woebot για να βοηθήσουν τους έφηβους να ανταπεξέλθουν. Την ίδια στιγμή, η Wysa, άλλη μια εφαρμογή θεραπείας ψυχικής υγείας η οποία λειτουργεί επίσης με τεχνητή νοημοσύνη, ανέπτυξε ένα chatbot για «COVID Anxiety» («Άγχος λόγω COVID») για αν βοηθήσει τους έφηβους να ανταπεξέλθουν στο άνευ προηγουμένου στρες.
Οι υπερβολικά βιαστικές διαγνώσεις παθολογικοποιούν τους φυσιολογικούς πόνους ανάπτυξης
Η Τζο Άγγαργουαλ, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του Wysa, παρουσίασε την βασισμένη σε τεχνητή νοημοσύνη πλατφόρμα ψυχικής υγείας της εταιρίας στην σύνοδο κορυφής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ 2023 στο Νταβός της Ελβετίας.
«Οι έφηβοι ήταν η πρώτη μας ομάδα», είπε η κα Άγγαργουαλ. Περίπου το 30% των χρηστών είναι μεταξύ 13 και 25 ετών, είπε.
Η έρευνα της Wysa βρήκε πως πάνω από το 80% των εφήβων βιώνουν δυσκολίες στην ψυχική τους υγεία, με έναν στους τρεις να χρειάζεται επαγγελματική υποστήριξη. Αυτά τα ευρήματα είναι συγκρίσιμα με αυτά της National Health Interview Survey–Teen (NHIS-Teen), η οποία πήρε κατευθείαν συνέντευξη από εφήβους ηλικίας 12 έως 17 ετών και βρήκε πως σχεδόν ένας στους πέντε βίωνε συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.
«Πιο ανησυχιτικά όμως», σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Wysa, «οι νέοι δεν λαμβάνουν την βοήθεια που χρειάζονται. Πάνω από τους μισούς (55%) που έλαβαν βαθμολογία 3 και πάνω στα ερωτηματολόγια GAD2 και PHQ2 σχετικά με το άγχος και την κατάθλιψη δεν έχουν μιλήσει για αυτό σε έναν σχετικό επαγγελματία».
Το ερωτηματολόγιο γενικής διαταραχής άγχους δύο στοιχείων (Generalized Anxiety Disorder- GAD-2) και το ερωτηματολόγιο υγείας των ασθενών δύο στοιχείων (Patient Health Questionnaire- PHQ-2) είναι είναι μικρά εργαλεία εξέτασης που χρησιμοποιούνται για τη γρήγορη αξιολόγηση του άγχους και της κατάθλιψης, αντίστοιχα.
«Ανάλογα με το πως ένα άτομο ερμηνεύει αυτές τις ερωτήσεις, όλοι θα μπορούσαν να έχουν κατάθλιψη», είπε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ. «Η αληθινή εκτίμηση της κατάθλιψης συνήθως έπαιρνε μερικές συνεδρίες με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ή τουλάχιστον αρκετές ώρες».
«Νομίζω πως αρκετοί άνθρωποι διαγνώσκονται με κατάθλιψη και άγχος που δεν το έχουν», είπε. «Πιστεύω πως περισσότεροι άνθρωποι είναι αγχωμένοι και καταθλιπτικοί λόγω της κοινωνικής απομόνωσης και άλλως αιτιών».
Η συγγραφέας Άμπιγκειλ Σράιερ εξέτασε αυτό το ζήτημα στο βιβλίο της, «Bad Therapy» («Κακή Θεραπεία»), και συμπέρανε πως οι διαγνώσεις γίνονται απρόσεκτα και οι θεραπείες που «επικυρώνουν όλα τα συναισθήματα» δίνονται επίσης ελεύθερα.
«Το λέγαμε αυτό επικύρωση», είπε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, η οποία εργάστηκε για πάω από μια δεκαετία σε πρόγραμμα μερικής νοσηλείας με νέους ανθρώπους που πασχίζουν με σοβαρές ψυχικές ασθένειες.
«Έτσι θα λέγαμε, επικυρώνουμε αυτό που νιώθεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αυτό που νιώθεις είναι και η πραγματικότητα. Σημαίνει πως το νιώθεις και τώρα πρέπει να ερευνήσουμε και να κάνουμε τον αποκαλούμενο έλεγχο πραγματικότητας», πρόσθεσε.
Αυτό προσκαλεί τους γονείς να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με τις θεραπευτικές αξιολογήσεις και την γλώσσα που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση των αλγορίθμων της τεχνητής νοημοσύνης. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι και περιορισμοί που πρέπει οι γονείς να λάβουν υπόψιν.
Α.Ι. Chatbots ως ψυχολόγοι των εφήβων: Τα προβλήματα
Συναισθηματική εξάρτηση
Όταν τα chatbot δίνουν συμβουλές που σε άλλη περίπτωση θα έρχονται από έναν γονιό που νοιάζεται ή έναν συμπονετικό σύμβουλο, οι έφηβοι τείνουν να ανθρωποποιούν τα chatbot και να καθιερώνουν έναν συναισθηματικό δεσμό.
«Τους αποδίδουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά επειδή δεν θέλουμε να μείνουμε μόνοι», γράφει στο ενημερωτικό του δελτίο στο περιοδικό The Convivial Society ο συγγραφέας τεχνολογίας και κουλτούρας Λ.Μ. Σάκασας. «Τώρα έχουμε ισχυρές τεχνολογίες, οι οποίες φαίνεται να είναι εξαιρετικά ρυθμισμένες να εκμεταλλεύονται αυτή την βασική ανθρώπινη επιθυμία».
Η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ το βλέπει αυτό ως την δημιουργία μιας «σφήνας» μεταξύ των ανθρώπων. «Τώρα θέλουν να μιλήσουν στον ‘ψυχολόγο’ τους αντί να μιλήσουν στους φίλους τους, τους γονείς και τα ξαδέρφια τους και τις θείες και τους θείους τους και την γιαγιά τους, όπως έκαναν κάποτε».
Επιβλαβείς αποκρίσεις
Νωρίτερα το 2024, έναν ανήσυχος χρήστης με τροφική διαταραχή επικοινώνησε με την Εθνική Ένωση Διατροφικών Διαταραχων (National Eating Disorders Association – NEDA) αφού έλαβε επιβλαβείς διατροφικές συμβουλές.
Το chatbot «μπορεί να παρείχε πληροφορίες οι οποίες ήταν επιβλαβείς και άσχετες με το πρόγραμμα», ανήρτησε η NEDA στη σελίδα της στο Instagram.
Η NEDA αφαίρεσε το chatbot το οποίο ήδη είχε αντικαταστήσει τους ανθρώπινους συμβούλους στην γραμμή βοηθείας της.
Εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων
Οι εφαρμογές θεραπευτικής ευεξίας δεν υπόκεινται στους ομοσπονδιακούς κανόνες απορρήτου και, σε μερικές περιπτώσεις, μοιράζονται τα δεδομένα με τρίτους όπως το Facebook. Μερικές εταιρίες, ωστόσο, όπως η Wysa και το Woebot, ακολουθούν πρωτόκολλα ασφαλείας «επιπέδου νοσοκομείου» και δεν μοιράζονται ούτε πωλούν τα δεδομένα σε τρίτους.
Μια έρευνα του Pew το 2023, «How Americans View Data Privacy» («Πως οι Αμερικάνοι Βλέπουν το Απόρρητο των Δεδομένων»), βρήκε πως ανάμεσα σε αυτούς που είναι γνώριμοι με την τεχνητή νοημοσύνη, περίπου το 70% έχουν πολύ μικρή εμπιστοσύνη στην ικανότητα των εταιρειών να λάβουν υπεύθυνες αποφάσεις σχετικά με την χρήση της στα προϊόντα τους. Η έρευνα υποδηλώνει πως οι ασθενείς ανησυχούν πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στοχευμένες διαφημίσεις, παρακολούθηση ή για άλλους άνομους σκοπούς.
Κατανοώντας τους περιορισμούς
Στο πλαίσιο της αυτοβοήθειας, απλές ασκήσεις ηρεμίας και συμβουλές διαχείρισης του στρες παρόμοιες με αυτές που είναι διαθέσιμες στις περισσότερες εφαρμογές συνειδητότητας μπορούν να φανούν χρήσιμες σε μια στιγμή πίεσης.
Αλλά για αυτούς που νιώθουν μοναξιά, δίψα για επαφή, και που πασχίζουν – τα άτομα που οι δημιουργοί των chatbots πιστεύουν ότι μπορεί να χρησιμοποιήσουν περισσότερο τις εφαρμογές – η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα επικίνδυνο υποκατάστατο του ανθρώπου, δήλωσε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ.
«Νομίζω ότι είναι κακό να μην έχουμε ανθρώπους να εμπλέκονται», είπε η κ. Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, «επειδή μόλις αρχίσεις να αντιμετωπίζεις συναισθήματα, πρέπει να υπάρχει ένας άνθρωπος για να σε ηρεμήσει, ή να σε βοηθήσει εάν αρχίσεις να έχεις αυτοκτονικές τάσεις. Αυτό είναι επικίνδυνο».
Της Cara Michelle Miller
