Ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τεχεράνη, μετά την αναστολή συνεργασίας της Ιρανικής κυβέρνησης με τους διεθνείς πυρηνικούς επιθεωρητές, έστειλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις 4 Ιουλίου.
Μιλώντας εν πτήσει στο Air Force One, τόνισε: «Το ζήτημα των πυρηνικών, θα έλεγα, έχει πλέον λυθεί οριστικά». Ο Τραμπ χαρακτήρισε επιτυχείς τις αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο μήνα σε ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, επιμένοντας ότι «έχουν καταφέρει να αχρηστεύσουν οριστικά τη δυνατότητα της χώρας να διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο».
Ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχτηκε πως, θεωρητικά, το Ιράν θα μπορούσε να επιχειρήσει επανεκκίνηση του προγράμματος αλλού, διευκρινίζοντας: «Αν επιχειρούσαν να το ξαναξεκινήσουν, θα έπρεπε ούτως ή άλλως να βρουν νέο τόπο, γιατί ο προηγούμενος έχει πλέον ολοσχερώς καταστραφεί. Θα μπορούσαν να το ξαναξεκινήσουν, αλλά θεωρώ πως αυτό θα συνέβαινε αλλού. Αν, όμως, το επιχειρήσουν, θα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε».
Παράλληλα, ο Τραμπ έκανε γνωστό πως σκοπεύει να συζητήσει το ζήτημα με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε συνάντηση που θα έχουν στον Λευκό Οίκο στις 7 Ιουλίου.
Ερωτηθείς για την άρνηση του Ιράν να επιτρέψει επιθεωρήσεις ή να διακόψει τον εμπλουτισμό ουρανίου, σημείωσε: «Θέλουν να συναντηθούν μαζί μου. Αν όμως δεν υπάρξει συμφωνία, η συνάντηση δεν θα έχει ιδιαίτερη επιτυχία».
Οι δηλώσεις Τραμπ ήρθαν μετά την επίσημη αναστολή συνεργασίας του Ιράν με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), έπειτα από στοχευμένες στρατιωτικές επιθέσεις σε βασικές πυρηνικές υποδομές τόσο από το Ισραήλ όσο και από τις ΗΠΑ.
Το Ισραήλ δήλωσε πως οι στρατιωτικές του επιχειρήσεις, που ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου, στόχευσαν κορυφαία στελέχη του στρατού, επιστήμονες και εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, με σκοπό να αποτραπεί η υλοποίηση του δηλωμένου στόχου του Ιράν – την καταστροφή του Ισραήλ.
Στις 22 Ιουνίου, οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν αεροπορικές επιθέσεις κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του υπερθωρακισμένου συγκροτήματος εμπλουτισμού καυσίμων στην Φορντόου, χρησιμοποιώντας βομβαρδιστικά stealth B-2 Spirit.
Μετά τα χτυπήματα, το ιρανικό κοινοβούλιο ψήφισε διακοπή κάθε συνεργασίας με τον ΔΟΑΕ μέχρι να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πυρηνικών του εγκαταστάσεων. Στις 4 Ιουλίου, ο Οργανισμός επιβεβαίωσε πως αποχώρησε και ο τελευταίος του επιθεωρητής από το Ιράν, λόγω της όξυνσης της κρίσης γύρω από την πρόσβαση στα βομβαρδισμένα εργοστάσια.
Ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, τόνισε τη σημασία της επανέναρξης των επιθεωρήσεων: «Είναι απολύτως απαραίτητο ο Οργανισμός να επαναλάβει το συντομότερο τις επιθεωρήσεις, ώστε να παρέχονται αξιόπιστες διαβεβαιώσεις πως δεν έχουν υπάρξει παρεκτροπές».
Το αίτημα αυτό διατυπώνεται τη στιγμή που το Ιράν επιμένει πως το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ειρηνικό, την ώρα που ο ΔΟΑΕ καταγράφει πως η χώρα διαθέτει ήδη πάνω από 400 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου σε καθαρότητα 60% — επικίνδυνα κοντά στα επίπεδα που απαιτούνται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
