Τουλάχιστον 64 άνθρωποι σκοτώθηκαν την Τρίτη στο Ρίο ντε Τζανέιρο κατά τη διάρκεια της πιο φονικής αστυνομικής επιχείρησης που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην πόλη. Η επιχείρηση στόχευε μια μεγάλη εγκληματική οργάνωση, λίγες μόλις ημέρες πριν το Ρίο φιλοξενήσει διεθνείς εκδηλώσεις που συνδέονται με τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, γνωστή ως COP30.
Οι αρχές της Βραζιλίας συχνά πραγματοποιούν εκτεταμένες επιχειρήσεις εναντίον εγκληματικών ομάδων πριν από μεγάλα διεθνή γεγονότα. Το Ρίο είχε φιλοξενήσει στο παρελθόν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, τη σύνοδο του G20 το 2024 και τη σύνοδο των BRICS τον Ιούλιο.
Την επόμενη εβδομάδα, η πόλη θα φιλοξενήσει τη σύνοδο C40 δημάρχων που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή, καθώς και την τελετή απονομής του βραβείου Earthshot του πρίγκιπα Ουίλιαμ, όπου θα συμμετάσχουν διασημότητες όπως η ποπ σταρ Κάιλι Μινόγκ και ο τέσσερις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής της Formula 1, Σεμπάστιαν Φέτελ.
Οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούν μέρος της προετοιμασίας για την COP30, τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα που θα διεξαχθεί στην πόλη Μπελέμ του Αμαζονίου από τις 10 έως τις 21 Νοεμβρίου.
Ο κυβερνήτης του Ρίο, Κλάουντιο Κάστρο, επιβεβαίωσε ότι ο αριθμός των νεκρών –μεταξύ των οποίων και τέσσερις αστυνομικοί– ξεπερνά περισσότερο από το διπλάσιο της μέχρι πρότινος πιο αιματηρής επιχείρησης στην πόλη. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόνισε πως «η κυβέρνηση παραμένει σταθερή στην αντιμετώπιση της ναρκοτρομοκρατίας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, στην επιχείρηση συμμετείχαν 2.500 άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας και διεξήχθη στις φαβέλες Αλεμάο και Πένια, κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της πόλης.
Οι φαβέλες του Ρίο είναι φτωχογειτονιές με πυκνό πληθυσμό, χτισμένες στις απότομες πλαγιές γύρω από την παραλιακή πόλη. Το πρωί της Τρίτης, πυκνοί καπνοί κάλυψαν τον ουρανό καθώς συμμορίες έβαζαν φωτιά σε αυτοκίνητα για να καθυστερήσουν την προέλαση των τεθωρακισμένων οχημάτων, ενώ ακούγονταν συνεχείς ριπές όπλων.
Η αστυνομία δημοσιοποίησε βίντεο που δείχνουν υπόπτους να χρησιμοποιούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη εξοπλισμένα με χειροβομβίδες εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας. Σε άλλο οπτικό υλικό, φαίνονται ένοπλοι άνδρες να τρέπονται σε φυγή προς δασώδη περιοχή κοντά στο σημείο της επιχείρησης.
Όταν οι συγκρούσεις κόπασαν, δημοσιογράφος του πρακτορείου Reuters είδε άνδρες των ειδικών δυνάμεων να συγκεντρώνουν δεκάδες γυμνόστηθους συλληφθέντες. Έξω από δημόσιο νοσοκομείο, συγγενείς των τραυματισμένων έκλαιγαν καθώς περίμεναν νέα για τους δικούς τους.
Η κυβέρνηση της πολιτείας του Ρίο χαρακτήρισε την επιχείρηση «τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ» εναντίον της συμμορίας Comando Vermelho.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ρικάρντο Λεβαντόφσκι δήλωσε πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν είχε λάβει καμία αίτηση για υποστήριξη από τις πολιτειακές αρχές πριν από την «αιματηρή» επιχείρηση, προσθέτοντας ότι ενημερωνόταν για τις εξελίξεις μέσω των μέσων ενημέρωσης.
Οι συγκρούσεις παρέλυσαν την καθημερινότητα δεκάδων σχολείων και ιατρικών μονάδων, ανάγκασαν τις αρχές να αλλάξουν δρομολόγια λεωφορείων και προκάλεσαν κυκλοφοριακό χάος σε πολλές συνοικίες της πόλης.
Ο Κάστρο ανακοίνωσε 81 συλλήψεις, επισημαίνοντας ότι οι αρχές προσπαθούσαν να εκτελέσουν 250 εντάλματα σύλληψης και έρευνας, στο πλαίσιο επιχείρησης κατά φερόμενων βαρόνων ναρκωτικών και δικτύων ξεπλύματος χρήματος.
Παρά τα παραπάνω, ορισμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών άσκησαν δριμεία κριτική για τον υψηλό αριθμό θυμάτων σε μια επιχείρηση «στρατιωτικού τύπου».
Η Καρολίνα Ρικάρντο, εκτελεστική διευθύντρια της Sou da Paz, μιας δεξαμενής σκέψης για την ασφάλεια, χαρακτήρισε το γεγονός «τραγωδία», επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια εντελώς αποτυχημένη προσέγγιση, καθώς –όπως είπε– δεν στοχεύει πραγματικά τους κρίκους της αλυσίδας παραγωγής των ναρκωτικών.
