ΜΟΝΑΟΥΪ, Νεμπράσκα — Σε ηλικία 91 ετών, η Έλσι Άιλερ ξέρει, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, πώς ένας άνθρωπος μπορεί να κρατήσει ζωντανή μια πόλη.
Καλώς ήρθατε στο Μονάουι της Νεμπράσκα, όπου η Άιλερ είναι δήμαρχος, γραμματέας, βιβλιοθηκάριος και εστιάτορας της μοναδικής πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών με έναν μόνο κάτοικο — την ίδια. Το μπλουζάκι της τα λέει όλα: «Μονάουι; Ναι, γιατί το λέει η Έλσι». Η Άιλερ είναι κυριολεκτικά η καρδιά και η ψυχή της πόλης, εδώ και 21 χρόνια.
Ο σύζυγός της πέθανε το 2004· τα επόμενα χρόνια, η Άιλερ ως μοναδική πλέον κάτοικος της πόλης εξελίχθηκε σε διεθνή διασημότητα. Υπερήφανη για την ανεξαρτησία της και δουλεύοντας σκληρά για να κρατήσει ζωντανή την πόλη της, ακόμα δεν έχει συνηθίσει την προσοχή του κόσμου και τους επισκέπτες από όλον τον κόσμο που πηγαίνουν στο Monowi Tavern, τη μοναδική επιχείρηση της πόλης, για να τη γνωρίσουν.
Η δημοτικότητά της της εξασφάλισε ακόμη και ρόλους σε τηλεοπτικές διαφημίσεις για μάρκες όπως η Arby’s και η Coca-Cola, και προσέλκυσε ένα κύμα προσοχής από τα μέσα ενημέρωσης που δεν είχε ποτέ φανταστεί.
«Αυτό με εκνευρίζει αφάνταστα. Οι άνθρωποι έρχονται και λένε: ‘Ω, έπρεπε να έρθουμε, είστε μια πραγματική διασημότητα’», αφηγείται η Άιλερ, πίνοντας τον καφέ της στην ταβέρνα όπου εργάζεται έξι ημέρες την εβδομάδα. «Τους απαντώ: ‘Προσέξατε ποιος μαγείρεψε τα μπιφτέκια και έφερε τις μπύρες σας; Αυτά κάνουν οι διασημότητες;»
Στον τοίχο κρέμεται μια κόκκινη κορδέλα με τη λέξη «Δήμαρχος». Δύο επισκέπτες από το Τέξας της την έδωσαν ως φόρο τιμής.
Για να φτάσουν στην πόλη, οι επισκέπτες περνούν από απέραντες καλλιεργημένες εκτάσεις, στις εθνικές οδούς 281 και 12, πριν δουν την πράσινη πινακίδα για το Μονάουι [Monowi] . Η πόλη καλύπτει ένα μικρό κομμάτι γης της κομητείας Μπόυντ, ακριβώς στα σύνορα με τη Νότια Ντακότα, μεταξύ των ποταμών Νιομπράρα και Μισσούρι.
Η πλησιέστερη πόλη είναι η Λυντς, στη Νεμπράσκα, με πληθυσμό 194 κατοίκους. Ακολουθεί η Γκρος, που έχει μόλις δύο κατοίκους, τη Μαίρη και τον Μάικ Φίννεγκαν, και ένα σημείο συνάντησης για τα σαββατοκύριακα, το Nebrask Inn (λογοπαίγνιο με τη λέξη Nebraskan).
Η κομητεία Μπόυντ είναι ένα υπέροχο μέρος, σύμφωνα με τον Κεν Χάιζερ, 76 ετών, από τη Λυντς, ο οποίος είναι ο πρώτος πελάτης της ταβέρνας της Άιλερ εκείνη την ημέρα. «Όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Εγώ καλλιεργώ τη γη λίγα χιλιόμετρα από εδώ».
Το Μονάουι ξεχωρίζει επειδή η Άιλερ είναι η μόνη που κρατά ζωντανή αυτή την πόλη των 0,2 τετραγωνικών μιλίων, παρατήρησε ο Χάιζερ, η οποία περιλαμβάνει την ταβέρνα, τη βιβλιοθήκη, το σπίτι της Άιλερ και δύο άλλα κτίρια που βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Το να ζεις στο Μονάουι σημαίνει να απολαμβάνεις ήσυχες μέρες και να χαιρετάς τους περιστασιακούς ταξιδιώτες που σταματούν εκεί. Μερικές φορές, βέβαια, καταφθάνουν ορδές επισκεπτών για να δουν την Άιλερ και να φάνε στην ταβέρνα της.
Η Άιλερ έχει παρατηρήσει ότι οι πόλεις βιώνουν τις δικές τους περιόδους αλλαγής και ανάπτυξης, όπως τα χωράφια της Νεμπράσκα με το γλυκό καλαμπόκι, το σιτάρι, το σανό και τη σόγια, που μεγαλώνουν την άνοιξη και μαραίνονται μετά τη φθινοπωρινή συγκομιδή. Η γεωργία είναι η κύρια απασχόληση στην κομητεία Μπόυντ, συν μερικές μικρές επιχειρήσεις, όπως η ταβέρνα της, σημειώνει η Άιλερ. «Είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις από μια φάρμα πια», είπε η Άιλερ. «Στη χώρα είναι διάχυτη μια λανθασμένη αντίληψη. Νομίζουν ότι όλοι οι αγρότες είναι πλούσιοι».
Το Μονάουι ιδρύθηκε το 1902 από την Pioneer Townsite Co. κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής Φρέμοντ, Έλκχορν και Μισσούρι Βάλλεϋ. Για πολλά χρόνια, άνθησε ως αγροτική πόλη και είχε ακόμη και ταχυδρομείο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Στην ακμή του, κατά τη δεκαετία του 1930 και τη Μεγάλη Ύφεση, το Μονάουι είχε περισσότερους από 120 κατοίκους.
Αργότερα, η Chicago and North Western Railroad ανέλαβε τη σιδηροδρομική γραμμή, της οποίας η λειτουργία τερματίστηκε το 1978, όταν απέμειναν μόνο είκοσι κάτοικοι. «Είτε πέθαναν είτε μετακόμισαν», αναζητώντας ευκαιρίες στις πόλεις και αλλού, είπε η Άιλερ στην Epoch Times. «Ήταν διαφορετικά όταν υπήρχαν είκοσι άνθρωποι εδώ. Εγώ είμαι ακόμα η ίδια και κάνω ακόμα αυτό που θέλω να κάνω».
Το Μονάουι είναι ένα καλό παράδειγμα αγροτικής πόλης που δείχνει το πνεύμα των πρώτων πρωτοπόρων, συνεχίζει η Άιλερ. Είναι ανθεκτική, αυτάρκης και πάντα πρόθυμη να βοηθήσει ή να δεχτεί βοήθεια όταν οι καιροί γίνονται δύσκολοι: «Σε αυτή την περιοχή, όλοι είμαστε λίγο πολύ μια μεγάλη οικογένεια σε ακτίνα 50 μιλίων. Όλοι φροντίζουν και βοηθούν ο ένας τον άλλον». Η Άιλερ έχει δει πολλές φορές την κοινότητά της να ενώνεται για τη μικρή της πόλη, είτε κατά τη διάρκεια εορτασμών είτε σε περιόδους απώλειας είτε στις δύσκολες μέρες της πανδημίας COVID-19.
Έχει επίσης υποδεχτεί πολλούς ταξιδιώτες που ήθελαν να δουν πώς είναι η ζωή σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο. «Η Ευρώπη ξέρει περισσότερα για μένα από ό,τι εγώ», είπε η Άιλερ χαμογελώντας. «Έχω φιλοξενήσει ανθρώπους από όλα τα κράτη της ΕΕ και έχω δέκα βιβλία γεμάτα με ονόματα επισκεπτών από όλες τις χώρες. Δεν ξέρω τον ακριβή αριθμό, αλλά έχουν έρθει εδώ άνθρωποι από 80 με 90 χώρες».
Το Μονάουι βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των μικρότερων πόλεων της Αμερικής, όλες με λιγότερους από είκοσι κατοίκους, σύμφωνα με την Υπηρεσία Απογραφής.
Άλλες πόλεις αυτής της κατηγορίας είναι οι Ruso στη Βόρεια Ντακότα (5), Lotsee στην Οκλαχόμα (6), Brewster στη Νεμπράσκα (12), New Amsterdam στην Ιντιάνα (12), Bonanza στο Κολοράντο (17), Oak Hill στην Αλαμπάμα (14), Beaconsfield στην Αϊόβα (15), Weeki Wachee στη Φλόριντα (16), Ismay στη Μοντάνα (17) και Marvin στη Νότια Ντακότα (19).
«Μην ανησυχείτε για το Μονόουι – εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση» ως η μικρότερη ενσωματωμένη πόλη της Αμερικής, δήλωσε η Κάρι Κίπφερ, διοικήτρια της κομητείας Λίνκολν, στο Μέιν. Αν και μόνο ένα άτομο ζει και στο Hibbert’s Gore, στην κομητεία Λίνκολν του Μέιν, είναι μια μη ενσωματωμένη περιοχή και δεν έχει δημοτική δομή, εξήγησε. «Από όσο γνωρίζω, ένας κάτοικος ζει ακόμα εκεί», είπε η Κίπφερ στην Epoch Times.
Γεννημένη στις 11 Οκτωβρίου 1934, η Άιλερ έχει ζήσει στο Μονάουι σχεδόν όλη της τη ζωή. Μετακόμισε εκεί όταν ήταν μικρή, όταν η πόλη ήταν πολύ διαφορετική.
Αυτή και ο σύζυγός της, Ρούντυ, μεγάλωσαν την κόρη τους στην πόλη. Εκείνη ζει τώρα στο Τούσον και έχει χαρίσει στην Άιλερ τρεις εγγονές και έναν εγγονό. Υπάρχουν επίσης δύο δισέγγονα και δύο δισέγγονες. Η Άιλερ έχει δει γενιές να έρχονται και να φεύγουν, αλλά η αγάπη της για την πόλη παραμένει βαθιά ριζωμένη.
Θυμάται πόσο πολύ αγαπούσε ο σύζυγός της τα μυθιστορήματα για την Άγρια Δύση, ειδικά αυτά του Λουί Λ’ Αμούρ [Louis L’Amour]. Με τα χρόνια, συγκέντρωσε 5.000 τόμους και δημιούργησε τη «Βιβλιοθήκη του Ρούντυ» δίπλα στην ταβέρνα, όπου τους φυλάει όλους. Η βιβλιοθήκη άνοιξε λίγο μετά τον θάνατο του Ρούντυ, που έφυγε από καρκίνο σε ηλικία 71 ετών, στις 18 Ιανουαρίου 2004.
Οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται για να δανειστούν βιβλία από καιρό σε καιρό, και δεν χρειάζονται κάρτα βιβλιοθήκης ούτε υπάρχουν τέλη καθυστέρησης, λέει η Άιλερ. Το σύστημα λειτουργεί με βάση το αίσθημα τιμής.
Η Άιλερ ‘διορίστηκε’ δήμαρχος εκ των πραγμάτων. «Όταν ψηφίζω, πηγαίνω και ψηφίζω μαζί με όλους τους άλλους. Αλλά το όνομά μου δεν υπάρχει σε κανένα ψηφοδέλτιο», αναφέρει.
Εξακολουθεί να εργάζεται και ως γραμματέας της πόλης, χειριζόμενη τις φορολογικές δηλώσεις και τα απαραίτητα έγγραφα για την εξασφάλιση κρατικής και ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για τους δρόμους της πόλης. Δεν υπάρχουν μεγάλα κατασκευαστικά έργα, δημοτικοί προϋπολογισμοί ή οι συνήθεις κανονισμοί και γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες που μπορεί να υπάρχουν σε μεγαλύτερες πόλεις.
Το Μονάουι είναι ένα από τα ασφαλέστερα μέρη της χώρας, σύμφωνα με την Άιλερ. Δεν υπάρχει καθόλου εγκληματικότητα. Ο σερίφης της κομητείας χειρίζεται όλα τα ζητήματα, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη για τοπική αστυνομική δύναμη.
Όπως λέει και το μπλουζάκι της, η Μονόουι είναι μια γνήσια πόλη, αρκεί η Άιλερ να θέλει να την κάνει έτσι και να μείνει εκεί, επεσήμανε η γραμματέας της κομητείας Μπόιντ, Τρέισι Ράιζερ. «Όταν είσαι ενσωματωμένος, είσαι ουσιαστικά μια πόλη», είπε στην Epoch Times.
«Έχουμε λάβει μερικά τηλεφωνήματα τα τελευταία χρόνια από άτομα που ενδιαφέρονται να μετακομίσουν στο Μονάουι. Νομίζουν ότι είναι μια έρημη πόλη, με ένα σωρό διαθέσιμα σπίτια». Ωστόσο, όλα τα σπίτια και τα οικόπεδα ανήκουν σε εξωτερικά συμφέροντα. Ακόμα κι έτσι, δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση ώθηση για να μετακομίσουν άνθρωποι στην πόλη.
Αν η Άιλερ μετακομίσει ή πεθάνει, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί στην πόλη, καθώς αυτή η κατάσταση δεν έχει προκύψει ποτέ στο παρελθόν, σημειώνει η Ράιζερ. «Υπάρχουν πάρα πολλά χιλιόμετρα μεταξύ των [άλλων πόλεων] για να ενταχθεί σε κάποια από αυτές το Μονάουι. Νομίζω ότι για να γίνει κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να βρίσκεται ακριβώς δίπλα».
Προς το παρόν, η υγεία της Άιλερ είναι πολύ καλή. Έχει βέβαια σκεφτεί να μετακομίσει κοντά στην κόρη της, αν και λέει ότι οι γείτονές της στενοχωριούνται κάθε φορά που αναφέρει ότι θα φύγει.
«Αυτό που με κρατάει είναι ότι έχω μια καλή επιχείρηση, ακόμα και χωρίς όλους αυτούς τους ξένους που περνούν από την πόλη», είπε η Άιλερ. «Είναι μια καλή επιχείρηση, ειδικά τα βράδια, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας».
«Πολλοί νέοι αγρότες έρχονται για μεσημεριανό. Βασίζονται σε μένα για να βρουν ό,τι χρειάζονται — σάντουιτς ή κάτι για να πάρουν στο σπίτι για να φάνε τα παιδιά για βραδινό».
Η Άιλερ δεν θέλει να φύγει, αλλά ξέρει ότι κάποια μέρα ίσως χρειαστεί να το κάνει. Προς το παρόν, δεν θα αντάλλαζε την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία της με τίποτα. Είναι, από κάθε άποψη, η τελευταία γυναίκα που μένει σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο, ζώντας με τους δικούς της κανόνες.
«Αυτό είναι που δεν μπορούν να καταλάβουν οι άνθρωποι», είπε η Άιλερ. «Μένω εδώ επειδή θέλω να μείνω εδώ. Αυτό είναι το μέρος όπου θέλω να βρίσκομαι».
Του Allan Stein
