Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε στις 12 Απριλίου στις Βρυξέλλες ότι δεν πρόκειται να βοηθήσει το Μαυροβούνιο να εξοφλήσει δάνειο, ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ προς την Κίνα για την ημιτελή πρώτη φάση του αυτοκινητόδρομου Μπαρ-Μπόλγιαρε. Το Μαυροβούνιο είναι η πρώτη Ευρωπαϊκή χώρα που βρέθηκε σε παγίδα χρέους της πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI) του Κινεζικού καθεστώτος.
Το BRI της Κίνας, επίσης γνωστό ως “Μία Ζώνη, ένας Δρόμος”, είναι το μεγάλο σχέδιο εξωτερικής πολιτικής του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ που ξεκίνησε το 2013. Στόχος του είναι να επεκτείνει την οικονομική και πολιτική επιρροή του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος σε χώρες της Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής αναδημιουργώντας τον Δρόμο του Μεταξιού της αρχαίας Κίνας για εμπορικές συναλλαγές τον 21ο αιώνα. Το BRI επενδύει κινεζικό κεφάλαιο στην κατασκευή διαφόρων έργων υποδομής υψηλού κόστους σε περισσότερες από 60 χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα έχει κατηγορήσει το BRI ότι θέτει παγίδες χρέους σε φτωχές χώρες που δέχονται τα κινεζικά δάνεια, επιδεινώνοντας την οικονομική κρίση τους και εκθέτοντάς τους στην κινεζική επιρροή.
«Η ΕΕ είναι ήδη ο μεγαλύτερος πάροχος οικονομικής βοήθειας στο Μαυροβούνιο, ο μεγαλύτερος επενδυτής και ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος. … Συνεχίζουμε να τους υποστηρίζουμε, αλλά δεν θα αποπληρώσουμε τα δάνεια που πήραν από τρίτους», δήλωσε ο εκπρόσωπος της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πίτερ Στάνο σε συνέντευξη Τύπου στις 12 Απριλίου.
«Η ΕΕ ανησυχεί για τις κοινωνικοοικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν ορισμένες από τις επενδύσεις της Κίνας. Υπάρχει ο κίνδυνος μακροοικονομικών ανισορροπιών και εξάρτησης μέσω χρέους», πρόσθεσε ο Στάνο.
Ο υπουργός Οικονομικών και Κοινωνικής Πρόνοιας του Μαυροβουνίου, Μίλοτσκο Σπάτσιτς, ανακοίνωσε στις 15 Απριλίου ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποπληρωμή του δανείου 1 δισεκατομμυρίου ευρώ από την Κίνα για την ημιτελή πρώτη φάση του αυτοκινητόδρομου Μπαρ-Μπόλγιαρε.
Το 2014, ενάντια στις συμβουλές της ΕΕ, το Μαυροβούνιο δέχτηκε δάνειο 1 δισεκατομμυρίου ευρώ (περίπου 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια) στο πλαίσιο του BRI για να χτίσει έναν αυτοκινητόδρομο που συνδέει το λιμάνι του Μπαρ στην ακτή της Αδριατικής με τη γειτονική χώρα Σερβία. Το δάνειο αποτελεί το 25 τοις εκατό του συνολικού χρέους της χώρας, σύμφωνα με άρθρο της Politico.
Το 2018, το δάνειο για τον αυτοκινητόδρομο άρχισε να επηρεάζει την οικονομία του Μαυροβουνίου. Το χρέος της χώρας αυξήθηκε σημαντικά και ανάγκασε την κυβέρνηση να αυξήσει τους φόρους, να παγώσει μερικώς τους μισθούς του δημόσιου τομέα και να κόψει ένα επίδομα για τις μητέρες, ανέφερε το Reuters.
Το Μαυροβούνιο κατέχει στρατηγική θέση στα Βαλκάνια και αποτελεί βασικό σημείο πρόσβασης ώστε να φτάσει η Κίνα στην Κεντρική Ευρώπη αλλά και πέραν αυτής. Η μικρή δημοκρατία των Δυτικών Βαλκανίων είναι υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ – οι στενοί οικονομικοί και πολιτικοί δεσμοί θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμοι για την Κίνα εάν το Μαυροβούνιο γίνει μέλος της ΕΕ.
Ο οργανισμός ερευνητικής πολιτικής, «Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης», των ΗΠΑ προειδοποίησε σε αναφορά του για τις επιπτώσεις του BRI. Χαρακτήρισε το Μαυροβούνιο ως μία από τις οκτώ χώρες υψηλού κινδύνου που «θα μπορούσαν να υποφέρουν από προβλήματα χρέους λόγω μελλοντικής χρηματοδότησης που σχετίζεται με το BRI». Οι άλλες χώρες είναι το Τζιμπουτί, το Κιργιστάν, το Λάος, οι Μαλδίβες, η Μογγολία, το Πακιστάν και το Τατζικιστάν.
