Ο υπουργός Άμυνας της Βενεζουέλας, Βλαντίμιρ Παντρίνο, ανακοίνωσε στις 7 Σεπτεμβρίου ότι θα σταλούν επιπλέον στρατιωτικές δυνάμεις σε πολιτείες κατά μήκος των ακτών της Καραϊβικής για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών, πέντε ημέρες μετά την αεροναυτική επιχείρηση των ΗΠΑ, που οδήγησε στον θάνατο έντεκα ανθρώπων σε σκάφος που φέρεται να μετέφερε ναρκωτικά από τη Βενεζουέλα.
Σύμφωνα με τον Παντρίνο, ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο είχε δώσει εντολή για την ανάπτυξη 15.000 επιπλέον στρατιωτών. Οι δυνάμεις αυτές προορίζονται για την περιοχή Γουαχίρα στην πολιτεία Ζουλία και τη χερσόνησο Παραγκουανά στην πολιτεία Φάλκον.
Η περιοχή Γουαχίρα, κοντά στην πόλη Μαρακαΐμπο στα βορειοδυτικά της Βενεζουέλας, συνορεύει με την Κολομβία, ενώ το βόρειο άκρο της χερσονήσου Παραγκουανά βρίσκεται μόλις 29 χλμ από την Αρούμπα στις Αντίλλες.
Σε βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Παντρίνο ανέφερε ότι κανείς δεν πρόκειται να αναλάβει το έργο της Βενεζουέλας και ότι κανείς δεν θα εισβάλει στη χώρα για να κάνει ό,τι πρέπει να κάνει η ίδια.
Ο υπουργός σημείωσε επίσης ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας θα αυξήσουν την παρουσία τους στη Νουέβα Εσπάρτα, το βορειοανατολικό νησί, και στις πολιτείες Σουκρέ και Ντέλτα Αμακούρο, κοντά στο νησί Μαργαρίτα, και στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο αντίστοιχα.
Στις 3 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός του Τρινιντάντ, Καμλά Περσάντ-Μπισέσαρ, υποδέχθηκε θετικά την αμερικανική επιχείρηση κατά του σκάφους από τη Βενεζουέλα, δηλώνοντας ότι ο πόνος και η ζημία που έχουν προκαλέσει τα καρτέλ στη χώρα του είναι τεράστια και ότι δεν αισθάνεται καμία συμπάθεια για τους διακινητές, θεωρώντας ότι το αμερικανικό στρατιωτικό προσωπικό θα έπρεπε να τους εξουδετερώσει βίαια.
Οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Βενεζουέλας έχουν ενταθεί από τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ενίσχυσε τον αγώνα κατά της ροής παράνομων ναρκωτικών κατά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, τον Ιανουάριο. Τον ίδιο μήνα, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που χαρακτήριζε το καρτέλ Tren de Aragua ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, δίνοντας στις αμερικανικές αρχές το δικαίωμα να επιδιώξουν κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της οργάνωσης, στόχευση προμηθευτών όπλων και στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των εγκαταστάσεών της.
Η αεροναυτική επιχείρηση στις 2 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε μετά την αύξηση της αμοιβής για πληροφορίες που οδηγούν στη σύλληψη του Μαδούρο στα 50 εκατομμύρια δολάρια. Οι ΗΠΑ απέστειλαν επίσης αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις στη νότια Καραϊβική για την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών. Την προηγούμενη εβδομάδα, δέκα μαχητικά αεροσκάφη αναπτύχθηκαν στο Πουέρτο Ρίκο για την προστασία πλοίων που διεξάγουν επιχειρήσεις κατά του Tren de Aragua και άλλων καρτέλ, μετά από περιστατικό στο οποίο αμερικανικό πολεμικό πλοίο συναντήθηκε με δύο αεροσκάφη της Βενεζουέλας σε διεθνή ύδατα.
Ο Μαδούρο έχει κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος, ενώ σε συνέντευξη Τύπου την 1η Σεπτεμβρίου τόνισε ότι η χώρα του βρίσκεται σε «μέγιστη ετοιμότητα» και ότι σε περίπτωση επίθεσης, θα μπορούσε συνταγματικά να κηρύξει τη «δημοκρατία στα όπλα».
Σε ανάρτησή του στο Truth Social, στις 2 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ ανέφερε ότι το Tren de Aragua αποτελεί «ξένη τρομοκρατική οργάνωση, υπό τον έλεγχο του Νικολάς Μαδούρο, υπεύθυνη για μαζικούς φόνους, διακίνηση ναρκωτικών, σεξουαλική εκμετάλλευση και πράξεις βίας και τρόμου στις ΗΠΑ και όλο το Δυτικό Ημισφαίριο».
Ο Τραμπ αρνείται ότι συζήτησε την αλλαγή καθεστώτος
Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η αλλαγή καθεστώτος στη Βενεζουέλα δεν τέθηκε ως θέμα συζήτησης. Μετά τις προεδρικές εκλογές του 2024 και την ανακοίνωση της νίκης του Μαδούρο από το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο της Βενεζουέλας, οι ΗΠΑ είχαν δηλώσει ότι ο Μαδούρο «απώλεσε καθαρά […] και δεν έχει δικαίωμα να διεκδικήσει την προεδρία».
Σύμφωνα με έκθεση του 2024 της ασφαλιστικής εταιρείας Venepandi με έδρα το Καράκας, η Βενεζουέλα αποτελεί ιστορικά κρίσιμο σημείο διακίνησης ναρκωτικών, ιδίως λόγω της στρατηγικής της θέσης μεταξύ της Κολομβίας, του μεγαλύτερου παραγωγού κοκαΐνης, και της Καραϊβικής. Η έκθεση ανέφερε ότι η χώρα έχει δει αύξηση των δραστηριοτήτων διακίνησης ναρκωτικών, με εγκληματικές ομάδες να δρουν σε διάφορες περιοχές εκμεταλλευόμενες την πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Φρανσουά Καβάρ δήλωσε στο παρελθόν ότι το Tren de Aragua άρχισε να αναπτύσσεται υπό την εποπτεία του Τάρεκ ελ Αϊσάμι, πρώην αντιπροέδρου και μέλους του εσωτερικού κύκλου του Μαδούρο, προτού χάσει την επιρροή του το 2023. Ο ελ Αισάμι είχε κατηγορηθεί ερήμην από τις ΗΠΑ το 2019 για παραβιάσεις του νόμου «Foreign Narcotics Kingpin Designation Act» («Νόμου περί χαρακτηρισμού αρχηγών εμπορίου ναρκωτικών»).
Τον Απρίλιο του 2024, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ανακοίνωσε τη σύλληψή του ελ Αϊσάμι για κατηγορίες που περιλαμβάνουν προδοσία, ξέπλυμα χρημάτων και εγκληματική οργάνωση, χωρίς ωστόσο να διευκρινιστεί η ακριβής ημερομηνία σύλληψής του από τον Γενικό Εισαγγελέα Τάρεκ Γουίλλιαμ Σάαμπ.
Του Chris Summers
Με πληροφορίες από Reuters και Associated Press
