Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ολοκλήρωσε στις 18 Σεπτεμβρίου τη διήμερη επίσημη επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία συνδυάστηκε με λαμπρή βασιλική υποδοχή και συμφωνίες-ορόσημα στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της πυρηνικής ενέργειας.
Ο Τραμπ έφτασε στο Λονδίνο συνοδευόμενος από ηγετικές φυσιογνωμίες της αμερικανικής τεχνολογίας, μεταξύ των οποίων οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Apple, Τιμ Κουκ, της Nvidia, Τζένσεν Χουάνγκ, και της OpenAI, Σαμ Άλτμαν.
Στις 18 Σεπτεμβρίου, στην εξοχική κατοικία του Βρετανού πρωθυπουργού στο Τσέκερς, υπέγραψε μαζί με τον Κηρ Στάρμερ τη συμφωνία «Tech Prosperity Deal», που στοχεύει στην ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ενέργεια.
Ο Στάρμερ δήλωσε ότι οι επενδύσεις θα φτάσουν τις 250 δισ. λίρες (περίπου 287 δισ. ευρώ), χαρακτηρίζοντάς το ως «το μεγαλύτερο επενδυτικό πακέτο στην ιστορία της Βρετανίας». Παράλληλα, σημείωσε ότι τα οφέλη θα είναι αμφίδρομα για τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Ο Τραμπ υπογράμμισε πως οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και την πυρηνική ενέργεια θα ενισχύσουν τις δύο χώρες, επισημαίνοντας ότι η συνεργασία της βρετανικής Centrica με την αμερικανική X-energy για την κατασκευή έως και δώδεκα προηγμένων μικρών αντιδραστήρων θα μειώσει την εξάρτηση από τη Ρωσία. Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε ότι η συμφωνία θα βοηθήσει ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο «να κυριαρχήσουν στο μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης».
Βασιλικό θέαμα στο Κάστρο του Ουίνδσορ
Στις 17 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ και η Πρώτη Κυρία Μελάνια Τραμπ έφθασαν στο Κάστρο του Ουίνδσορ, όπου τους υποδέχθηκαν με όλη την παραδοσιακή λαμπρότητα: ιστορικές άμαξες, μουσικές μπάντες και αεροπορικά σμήνη. Κορυφαία στιγμή αποτέλεσε το επίσημο δείπνο στην Αίθουσα του Αγίου Γεωργίου.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε το γεγονός «μία από τις μεγαλύτερες τιμές της ζωής του». Στο μακρύ τραπέζι, μήκους 47,3 μέτρων, κάθισαν 160 καλεσμένοι, μετά από προετοιμασίες μίας εβδομάδας. Η δε σύνθεση του μενού είχε ξεκινήσει από τις αρχές του καλοκαιριού, όπως ανέφερε βασιλικός αξιωματούχος.
Μιλώντας αργότερα στο Air Force One, ο Τραμπ χαρακτήρισε το ταξίδι «υπέροχο» και παρατήρησε πως η δεξίωση έμοιαζε με «εικόνα από άλλη εποχή». Υπενθυμίζεται ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που έχει προσκληθεί δύο φορές από Βρετανό μονάρχη σε επίσημη επίσκεψη. Κατά το δείπνο, μάλιστα, αστειεύτηκε ότι θα ήθελε να παραμείνει ο μοναδικός με αυτό το προνόμιο.
Διαφωνίες με τον Στάρμερ
Στη συνέντευξη Τύπου, μετά τη συνάντηση με τον Βρετανό πρωθυπουργό, ήρθαν στην επιφάνεια οι διαφορές τους για την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους. Ο Στάρμερ είχε ανακοινώσει τον Ιούλιο ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα προχωρούσε σε επίσημη αναγνώριση τον Σεπτέμβριο.
Ο Τραμπ εξέφρασε διαφωνία, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μία από τις ελάχιστες αλλά σημαντικές διαφορές τους. Ο Στάρμερ απάντησε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην άσκηση πίεσης στο Ισραήλ για την επιτάχυνση της ανθρωπιστικής βοήθειας και διέψευσε τα δημοσιεύματα που συνέδεαν τον χρόνο της ανακοίνωσης με την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου.
Ο Τραμπ, αντίθετα, τόνισε την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην απελευθέρωση των ομήρων που κρατά ακόμα η Χαμάς, υπενθυμίζοντας ότι η 7η Οκτωβρίου 2023 υπήρξε «μία από τις πιο βίαιες ημέρες στην ιστορία του κόσμου».
Συμπλήρωσε ότι διαφωνεί επίσης με τον Στάρμερ σε θέματα μεταναστευτικής και ενεργειακής πολιτικής, επικρίνοντας την πρόθεση της βρετανικής κυβέρνησης να περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα.
Κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Πριν από το ταξίδι, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει ότι είναι έτοιμος να επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά μόνο αν οι ευρωπαϊκές χώρες και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης επανέλαβε τη θέση του, προσθέτοντας ότι και ο Στάρμερ συμφώνησε πως πρέπει να σταματήσει αυτή η εξάρτηση. Υποστήριξε ότι αν η τιμή του πετρελαίου μειωθεί, ο Βλαντίμιρ Πούτιν «δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αποχωρήσει από τον πόλεμο». Παράλληλα, κατηγόρησε συμμάχους των ΗΠΑ ότι εξακολουθούν να ενισχύουν τη Μόσχα, κάτι που, όπως είπε, «δεν είναι δίκαιο απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Τόσο ο βασιλιάς Κάρολος όσο και ο Στάρμερ κάλεσαν για μεγαλύτερη πίεση κατά της Ρωσίας, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος διευκρίνισε ότι δεν θα προχωρήσει σε νέες κυρώσεις αν δεν ικανοποιηθεί η βασική του προϋπόθεση.
Ελευθερία του λόγου και η δολοφονία Κερκ
Την ώρα που ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, είχε προκαλέσει τον Φεβρουάριο αντιδράσεις κατηγορώντας τη Βρετανία και την Ευρώπη για «επιθέσεις στην ελευθερία του λόγου και στη δημοκρατία», ο Τραμπ κράτησε ηπιότερη στάση, τονίζοντας την ανάγκη υπεράσπισης «των αξιών του αγγλόφωνου κόσμου».
Η επίσκεψη έγινε στον απόηχο της δολοφονίας του συντηρητικού σχολιαστή Τσάρλι Κερκ σε πανεπιστήμιο της Γιούτα, γεγονός που άνοιξε ξανά τη συζήτηση για τις απειλές κατά της ελευθερίας του λόγου. Ο Τραμπ καταδίκασε την πράξη, υποστηρίζοντας ότι ο Κερκ «δολοφονήθηκε βάναυσα επειδή εξέφραζε ελεύθερα τη γνώμη του». Ο Στάρμερ, επίσης, καταδίκασε την επίθεση.
Σε ερώτηση για τις δηλώσεις Βανς, ο Βρετανός πρωθυπουργός απάντησε ότι η χώρα του «έχει ελευθερία λόγου εδώ και πάρα πολύ καιρό», τονίζοντας ότι αποτελεί βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας και αξία για την οποία έχουν δοθεί αγώνες.
