Το κεντροδεξιό κόμμα Demokraatit επικράτησε στις βουλευτικές εκλογές της Γροιλανδίας, με βασικό ζήτημα στην προεκλογική ατζέντα το ενδεχόμενο ένταξης του νησιού στις Ηνωμένες Πολιτείες, έπειτα από δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Το 2019, ο Τραμπ είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά της Γροιλανδίας, πρόταση που είχε απορριφθεί από την κυβέρνηση της Δανίας και την τοπική ηγεσία του νησιού. Το ζήτημα επανήλθε πέρυσι, όταν ο Τραμπ, ως υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, δήλωσε ότι η Γροιλανδία «θα έπρεπε να γίνει μέρος της Αμερικής».
Το αποτέλεσμα των εκλογών
Το Demokraatit, το οποίο υποστηρίζει μια σταδιακή πορεία προς την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας, συγκέντρωσε το 29,9% των ψήφων, σημειώνοντας σημαντική άνοδο σε σύγκριση με το 9,1% που είχε λάβει στις εκλογές του 2021. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το κόμμα Naleraq με 24,5%, το οποίο προκρίνει την ταχύτερη απόσχιση από τη Δανία.
Ο επικεφαλής του Demokraatit, Γενς Φρέντερικ Νίλσεν, θα πρέπει να διαπραγματευτεί για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Το κυβερνών Inuit Ataqatigiit και ο εταίρος του, Siumut, περιορίστηκαν συνολικά στο 36% των ψήφων, έναντι του 66,1% των προηγούμενων εκλογών. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μούτε Έγκεντε δήλωσε ότι σέβεται το εκλογικό αποτέλεσμα και εμφανίστηκε ανοιχτός σε συνεργασίες.
Η πορεία προς την ανεξαρτησία
Η Γροιλανδία, πρώην αποικία της Δανίας, απολαμβάνει μερική αυτονομία από το 1979, ενώ η Κοπεγχάγη διατηρεί τον έλεγχο της εξωτερικής πολιτικής, της άμυνας και της νομισματικής πολιτικής, παρέχοντας παράλληλα ετήσια οικονομική στήριξη ύψους περίπου 1 δισ. δολαρίων.
Αν και το 2009 οι κάτοικοι απέκτησαν το δικαίωμα να κηρύξουν πλήρη ανεξαρτησία μέσω δημοψηφίσματος, η διαδικασία δεν έχει προχωρήσει λόγω ανησυχιών σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα της χώρας χωρίς την υποστήριξη της Δανίας.
Το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών
Οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ έχουν προκαλέσει συζητήσεις στο νησί, καθώς η γεωπολιτική σημασία της Γροιλανδίας αυξάνεται. Το λιώσιμο των πάγων καθιστά πιο προσιτούς τους φυσικούς της πόρους, ενώ Κίνα και Ρωσία ενισχύουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην Αρκτική.
Σε πρόσφατο τηλεοπτικό ντιμπέιτ, οι ηγέτες όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων της Γροιλανδίας δήλωσαν ότι δεν υποστηρίζουν το ενδεχόμενο προσχώρησης του νησιού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Έγκεντε χαρακτήρισε την πρόταση των ΗΠΑ ασεβή, δηλώνοντας ότι η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση.
Σύμφωνα με τις ΗΠΑ η ένταξη της Γροιλανδίας στις ΗΠΑ θα μπορούσε να προσφέρει οικονομική ανάπτυξη, καλύτερες υποδομές, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο και περισσότερες ευκαιρίες στους κατοίκους της.
Διχογνωμίες ως προς τη στρατηγική ανεξαρτησίας
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειονότητα των Γροιλανδών στηρίζει την ανεξαρτησία, ωστόσο υπάρχουν διαφωνίες για το χρονοδιάγραμμα και τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί.
Το Naleraq, που υποστηρίζει την ταχεία ανεξαρτητοποίηση, αύξησε τα ποσοστά του, αξιοποιώντας το αυξημένο διεθνές ενδιαφέρον. Το κόμμα επιδιώκει συμφωνία με τη Δανία για την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας πριν από τις επόμενες εκλογές.
Την ίδια στιγμή, η οικονομική βιωσιμότητα του νησιού παραμένει αντικείμενο συζήτησης. Η Γροιλανδία διαθέτει σημαντικούς φυσικούς πόρους, όπως σπάνιες γαίες, ωστόσο οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και οι προκλήσεις για την εκμετάλλευσή τους έχουν καθυστερήσει την αξιοποίησή τους.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
