Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου φάνηκαν να αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής καθεστώτος μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Με ανάρτησή του στο Truth Social, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι το ισλαμικό καθεστώς που κυβερνά το Ιράν από το 1979 θα μπορούσε να ανατραπεί, εν μέσω αεροπορικών επιδρομών άνω της μίας εβδομάδας μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Οι ΗΠΑ έπληξαν πολλαπλές πυρηνικές εγκαταστάσεις με στόχο να αποτρέψουν την Τεχεράνη από την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
«Δεν είναι πολιτικά ορθό να χρησιμοποιεί κανείς τον όρο “αλλαγή καθεστώτος”», έγραψε ο Τραμπ το απόγευμα της Κυριακής. «Αλλά αν το σημερινό ιρανικό καθεστώς δεν μπορεί να κάνει το Ιράν σπουδαίο ξανά, γιατί να μην υπάρξει αλλαγή καθεστώτος;»
Το πρωί της Δευτέρας, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, δήλωσε στο ABC News πως «αν το ιρανικό καθεστώς αρνηθεί να προσέλθει σε ειρηνική, διπλωματική λύση —κάτι στο οποίο ο πρόεδρος συνεχίζει να επιδιώκει— γιατί να μη στερήσει ο ιρανικός λαός την εξουσία από αυτό το εξαιρετικά βίαιο καθεστώς; Η στάση μας δεν έχει αλλάξει», τόνισε.
Αναφορικά με τη δήλωση Τραμπ στο Truth Social, η Λέβιτ επισήμανε ότι ο πρόεδρος απλώς έθεσε ένα ερώτημα και υπογράμμισε πως «όσον αφορά τη στρατιωτική μας στάση, αυτή δεν έχει μεταβληθεί».
Ούτε ο Τραμπ, ούτε η Λέβιτ υπονόησαν ευθέως την ανατροπή του ισλαμικού καθεστώτος υπό τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ούτε ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ανατροπή του.
Την ίδια στιγμή, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ δήλωσαν την Κυριακή ότι η διοίκηση Τραμπ δεν στοχεύει στην απομάκρυνση του σημερινού καθεστώτος, αλλά στη διάλυση των πυρηνικών του εγκαταστάσεων ώστε να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικών όπλων.
«Δεν επιδιώκουμε αλλαγή καθεστώτος. Επιθυμούμε το τέλος του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Βανς στο ABC News την Κυριακή.
Ο Ρούμπιο, μιλώντας στην CBS News, σημείωσε ότι οι αεροπορικές επιδρομές δεν συνιστούν «επίθεση στο Ιράν ή στον ιρανικό λαό» και πρόσθεσε: «Δεν πρόκειται για κίνηση αλλαγής καθεστώτος».
Οι υπαινιγμοί για αλλαγή καθεστώτος από τον Λευκό Οίκο ενδέχεται να προκαλέσουν αντιδράσεις από Ρεπουμπλικανούς που στηρίζουν τον Τραμπ. Η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να συμμετάσχουν στη διαμάχη Ισραήλ-Ιράν.
Μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς, έγραψε την Κυριακή: «Δεν θέλω άλλη αμερικανική εμπλοκή σε ξένες συγκρούσεις. Οι Αμερικανοί φοβούνται πλέον επιθέσεις Ιρανών τρομοκρατών εντός των ΗΠΑ και το ενδεχόμενο να συρθούν σε νέο πόλεμο», σημειώνει. «Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή καταστράφηκαν σωματικά και ψυχικά εξαιτίας των αλλαγών καθεστώτος, των ξένων πολέμων και των κερδών της αμυντικής βιομηχανίας».
Την Κυριακή και τη Δευτέρα, κορυφαίοι αξιωματούχοι του Ιράν απείλησαν με αντίποινα ως απάντηση στις επιδρομές, χωρίς να αποκαλύψουν λεπτομέρειες. Μετά τις αεροπορικές επιθέσεις του 2020, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο του διοικητή Κασίμ Σουλεϊμανί, το Ιράν είχε ρίξει ρουκέτες σε αμερικανικές βάσεις στη Μέση Ανατολή, ενώ σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, το ιρανικό κοινοβούλιο είχε τότε ψηφίσει το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ, ενός στρατηγικής σημασίας περάσματος για το παγκόσμιο εμπόριο.
Ο υποστράτηγος Αμίρ Χανταμί, διά του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων, προειδοποίησε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βρεθούν αντιμέτωπες με ιρανικά αντίποινα», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν είχε δηλώσει μία ημέρα νωρίτερα πως «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά».
Ο Βανς επανέλαβε την Κυριακή πως «δεν θα πατήσουν αμερικανικά στρατεύματα σε ιρανικό έδαφος», διευκρινίζοντας ότι δεν προβλέπεται ανάπτυξη χερσαίων αμερικανικών δυνάμεων. Τόνισε δε ότι ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές πως οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν μακρόχρονη σύρραξη με το Ιράν.
«Πιστεύω ότι έχουμε καθυστερήσει σημαντικά το πυρηνικό τους πρόγραμμα», πρόσθεσε. «Θα χρειαστούν πολλά χρόνια προτού οι Ιρανοί καταφέρουν να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα.»
