Στις 19 Μαΐου, το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε αμοιβή 10 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρήσεις ξεπλύματος χρήματος της Χεζμπολάχ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις δραστηριότητές της στη Λατινική Αμερική και όχι στη Μέση Ανατολή.
Η Χεζμπολάχ, που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση και αποτελεί βασικό δίαυλο της Τεχεράνης, έχει αποτυπώσει έντονη παρουσία στη Λατινική Αμερική ήδη από τη δεκαετία του 1980, όπως ανέδειξε πρόσφατη έκθεση του Wilson Center. Το αμερικανικό ΥΠΕΞ εστιάζει στις χρηματοοικονομικές δομές της Χεζμπολάχ στη διασυνοριακή περιοχή όπου συνορεύουν Αργεντινή, Βραζιλία και Παραγουάη.
Όπως επισημαίνει ο Αριέλ Γκελμπλάνγκ, διευθυντής του Simon Wiesenthal Center για τη Λατινική Αμερική, «η διασυνοριακή περιοχή ήταν από τα πρώτα μέρη όπου η Χεζμπολάχ έδρασε με μυστικότητα στη Λατινική Αμερική. Πιστεύουμε πως η οργάνωση ετοίμασε και χρηματοδότησε εκεί τα χτυπήματα της δεκαετίας του ’90».
Ο Έλον Κατς, δικηγόρος υπεράσπισης με έδρα το Μεξικό, προσθέτει: «Εάν επιχειρούν στη διασυνοριακή περιοχή, μάλλον την επέλεξαν επειδή προσφέρεται για απόκρυψη κεφαλαίων, λόγω της χαλαρής παρουσίας αρχών… πιθανότατα είναι ασφαλές μέρος για κατάθεση χρημάτων».
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ αναφέρει πως οι χρηματοδότες της Χεζμπολάχ στη Λατινική Αμερική αντλούν έσοδα από παράνομες δραστηριότητες, όπως η διακίνηση ναρκωτικών, το λαθρεμπόριο πετρελαίου και ξυλάνθρακα, η πλαστογράφηση εγγράφων, η παραχάραξη δολαρίων, καθώς και το εμπόριο λεγόμενων «ματωμένων διαμαντιών».
Τον Μάιο του 2022, η δολοφονία του Μαρσέλο Πέτσι, εισαγγελέα της Παραγουάης που ερευνούσε κυκλώματα κοκαΐνης και ξέπλυμα χρήματος, δημιούργησε ερωτήματα για ενδεχόμενη εμπλοκή της Χεζμπολάχ, όπως σημείωσε ο Εμανουέλ Οτολένγκι, ανώτερος ερευνητής στο Foundation for the Defense of Democracies, σε άρθρο του στο Tablet magazine, εκτιμώντας πως η δολοφονία μπορεί να οργανώθηκε από τη Χεζμπολάχ.
Ο Γκελμπλάνγκ συμφώνησε με αυτή την εκτίμηση, αν και δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις. Σημειώνει πως οι πρώτοι Λιβανοί έφθασαν στην περιοχή από τη δεκαετία του 1950, ενώ η Χεζμπολάχ εμφανίστηκε περίπου σαράντα χρόνια αργότερα.
Στενή σχέση Ιράν–Βενεζουέλας
Παρά τη σημασία της διασυνοριακής ζώνης, ο Γκελμπλάνγκ υπογραμμίζει ότι οι σημαντικότερες δραστηριότητες της Χεζμπολάχ διαπιστώνονται στη Βενεζουέλα.
Συγκεκριμένα δήλωσε: «Υπάρχει πολύ στενός δεσμός ανάμεσα στη βενεζουελάνικη κυβέρνηση και το Ιράν… μετά τον θάνατο ή τον τραυματισμό χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ, πολλοί ηγέτες της οργάνωσης κατέφυγαν στη Βενεζουέλα και άλλες περιοχές της Λατινικής Αμερικής». Μάλιστα, κάνει λόγο για εβδομαδιαίες πτήσεις από το Καράκας στην Τεχεράνη, παρά την απουσία σημαντικής ιρανικής κοινότητας στη Βενεζουέλα.
Οι καταγγελίες για εμπλοκή της Χεζμπολάχ στη Βενεζουέλα ενισχύθηκαν από το 2009, όταν η Ντόριτ Σαβίτ, επικεφαλής του τμήματος Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε ότι η οργάνωση αύξησε σημαντικά την παρουσία της στην περιοχή Γκουαχίρα της Βενεζουέλας και στο νησί Μαργαρίτα. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας χαρακτήρισε τις δηλώσεις αυτές παράλογες και αβάσιμες.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, η Χεζμπολάχ εξασφαλίζει επίσης νόμιμα έσοδα από εμπορικές δραστηριότητες στη Λατινική Αμερική, όπως κατασκευές, ακίνητα και εισαγωγές–εξαγωγές. Προς αντιμετώπιση αυτών των επιχειρήσεων, το ΥΠΕΞ προσφέρει ανταμοιβές για πληροφορίες σχετικά με «εταιρείες βιτρίνα» της Χεζμπολάχ στην περιοχή, οι οποίες προμηθεύονται τεχνολογίες διπλής χρήσης για πιθανούς στρατιωτικούς σκοπούς.
Ο Κατς επισημαίνει: «Υπήρξαν κάποιες καταγγελίες… ότι η Χεζμπολάχ δραστηριοποιείται στο Μεξικό… όμως δεν έχουν υπάρξει διώξεις που να την κατονομάζουν ή μέλη της. Δεν θεωρώ ότι συμμετείχε σε διακίνηση ναρκωτικών στο Μεξικό καθώς είχε ήδη ισχυρή χρηματοδότηση από το Ιράν. Όμως η Λατινική Αμερική ήταν πιθανόν ασφαλές καταφύγιο για τα χρήματά της».
Η Χεζμπολάχ ιδρύθηκε το 1982 ως απάντηση στις ενέργειες του Ισραήλ στον Λίβανο και χαρακτηρίζεται από το αμερικανικό ΥΠΕΞ «συνεταίρος» του Ιράν στην προσπάθεια διεύρυνσης της περιφερειακής του ισχύος. Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 από τη στρατηγική σύμμαχό της Χαμάς στο Ισραήλ, με 1.200 νεκρούς, η Χεζμπολάχ προχώρησε σε αντίποινα μέχρι την εκεχειρία του Νοεμβρίου 2024.
Στο ιστορικό της Χεζμπολάχ περιλαμβάνεται και η τρομοκρατική επίθεση του 1994 στην Αργεντινή, με τη βομβιστική επίθεση κατά του εβραϊκού αμοιβαίου συλλόγου AMIA στο Μπουένος Άιρες, που στοίχισε τη ζωή σε 85 ανθρώπους. Απόφαση του δικαστή Ντάνιελ Ραφικάς τον Ιούνιο του 2025 επιτρέπει τη διεξαγωγή δίκης in absentia σε βάρος 10 ανδρών, ιρανικής και λιβανικής υπηκοότητας, που κατηγορούνται για τον σχεδιασμό της επίθεσης. Ο Γκελμπλάνγκ δηλώνει: «Δεν γνωρίζουμε ποιος το διέπραξε, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν δολοφονία».
Η παρουσία της Χεζμπολάχ στο δυτικό ημισφαίριο παραμένει διαρκής πηγή ανησυχίας. Νωρίτερα φέτος, δύο Αμερικανοί γερουσιαστές κατέθεσαν το νομοσχέδιο No Hezbollah in Our Hemisphere Act, καλώντας τις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής να αντιμετωπίσουν το καθεστώς ατιμωρησίας προσώπων και οντοτήτων που έχουν χαρακτηριστεί ως τρομοκρατικές, ασκώντας πιέσεις για να αναγνωρίσουν τη Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική οργάνωση.
Παρά τις επικρίσεις, ο Γκελμπλάνγκ σχολιάζει τη στάση του Βραζιλιάνου προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα: «Όταν ο Λούλα μιλά ανοιχτά, είναι έντονα αντιαπολιτιστικός αναφορικά με το Ισραήλ… όμως αν του το επισημάνουν, αντιδρά και το διορθώνει… στη Βραζιλία καταβάλλεται σκληρή προσπάθεια για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων τρομοκρατίας».
