Η Αίθουσα Σαλάμ (Αίθουσα Υποδοχής) στο Παλάτι Γκολεστάν είναι χαρακτηριστική της αρχιτεκτονικής των Κατζάρ, με τα περίτεχνα πλακάκια της, τις πολλαπλές καμάρες και τα περίτεχνα παράθυρα. Η μεγάλη πισίνα έξω από το συγκρότημα, σε συνδυασμό με το πλούσιο πράσινο, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της παραδοσιακής περσικής αυλής. (Uwe Seidner/Shutterstock)

# ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το Παλάτι Γκολεστάν ως ευρωπαϊκό και περσικό αρχιτεκτονικό αμάλγαμα

EPOCH TIMES
25 Νοεμβρίου, 2025

Το Παλάτι Γκολεστάν ή «Παλάτι του Ροδόκηπου», που για αιώνες χρησίμευσε ως βασιλικό παλάτι των Περσών σάχηδων (βασιλέων), είναι ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή αρχιτεκτονικά έργα του Ιράν και ένα από τα παλαιότερα ιστορικά μνημεία της Τεχεράνης.

Άρχισε να μετατρέπεται σε βασιλικό παλάτι με την κατασκευή μιας ακρόπολης κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ταχμάσπ Α΄ (1524-1576). Ο ομώνυμος περιφραγμένος κήπος προστέθηκε από τον Αμπάς τον Μέγα (βασίλεψε 1587-1629), ενώ το 1789, ο Αγάς Μοχάμεντ Σαχ ίδρυσε τη δυναστεία των Κατζάρων, κάνοντας την Τεχεράνη πρωτεύουσα της χώρας και το Γκολεστάν κύρια κατοικία του.

Ως μείγμα παραδοσιακών περσικών και κλασικών ευρωπαϊκών αρχιτεκτονικών επιρροών, το παλάτι αποτελεί υπόδειγμα της αισθητικής των Κατζάρων και αντανακλά τις πολιτιστικές ανταλλαγές κατά τη διάρκεια της δυναστείας τους (1781-1925). Εκτεταμένες ανακαινίσεις στα μέσα του 19ου αιώνα έφεραν το Γκολεστάν στο αποκορύφωμα αυτού του στυλ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής των Κατζάρων περιλαμβάνουν πολύχρωμα εσωτερικά και εξωτερικά πλακάκια, τα οποία είναι διατεταγμένα σε περίπλοκα φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα, παράθυρα orsi (περσικά βιτρώ), hozkhanes (εσωτερικοί χώροι με νερό), περίτεχνες γύψινες διακοσμήσεις και μωσαϊκά. Οι αυλές του παλατιού, όπου βρίσκονται κήποι, σιντριβάνια και πισίνες, αποτελούν το κύριο σημείο εστίασης και προσδίδουν αρχιτεκτονική ισορροπία στο σύνολο του συγκροτήματος.

Η ανάμειξη της αρχιτεκτονικής των Κατζάρων με την κλασική δυτική κουλτούρα, ιδίως το ροκοκό και το μπαρόκ, επηρέασε τα διάφορα εθνικά στυλ. Στο Γκολεστάν, η δυτική επίδραση είναι πιο εμφανής σε στοιχεία της διακόσμησης των εσωτερικών χώρων, όπως σε πολυελαίους, κουρτίνες και έπιπλα, αλλά και στο ύψος του παλατιού και τον αριθμό των μεγάλων παραθύρων.

Το συγκρότημα αποτελείται από δεκαεπτά κτίρια — παλάτια, μουσεία και αίθουσες — τα οποία χτίστηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Κατζάρων, και περιέχει τρία κύρια αρχεία: το φωτογραφικό αρχείο, τη βιβλιοθήκη χειρογράφων και το αρχείο εγγράφων. Γνωστό σήμερα ως Μουσείο Παλάτι Γκολεστάν, ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO το 2013.

Το Σαμς-ολ-Εμαρέχ (Shams-ol-Emareh ή «Κτίριο του Ήλιου») είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια του συγκροτήματος. Έχοντας ύψος ~35 μέτρα και πέντε ορόφους, ήταν το ψηλότερο κτίριο της Τεχεράνης όταν ολοκληρώθηκε το 1867 — μια καινοτομία εμπνευσμένη από την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική.

Με κολόνες από χυτοσίδηρο, ήταν το πρώτο κτίριο στο Ιράν που χρησιμοποίησε μέταλλο στην κατασκευή του. Τα πλακάκια επτά χρωμάτων στο στυλ των Κατζάρων και τα παράθυρα orsi που διακοσμούν την πρόσοψη είναι χαρακτηριστικά της ιρανικής παράδοσης. Η βασίλισσα Βικτώρια δώρισε στον Νάσερ αλ Ντιν Σαχ το ρολόι που βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πύργους. (Aleksandar Todorovic/Shutterstock)

Η σκάλα που οδηγεί στην αίθουσα υποδοχής είναι διακοσμημένη με καθρέφτες και γεωμετρικά και φυτικά σχέδια. (Renata Apanaviciene/Shutterstock)

Προοριζόμενη αρχικά για μουσείο, η Αίθουσα Υποδοχής έγινε χώρος για βασιλικές τελετές. Οι χαρακτηριστικές ανατολίτικες καμάρες, συνδυάζονται με ευρωπαϊκού τύπου γύψινες διακοσμήσεις στους τοίχους και τις οροφές. Τα ευρωπαϊκού τύπου μωσαϊκά στο δάπεδο είναι κατασκευασμένα από παραδοσιακά περσικά πλακάκια. (Altug Galip/Shutterstock)

Η Αίθουσα με τους Καθρέπτες, γνωστή για τα εντυπωσιακά ψηφιδωτά-καθρέφτες που καλύπτουν τους τοίχους και την οροφή, είναι μία από τις πιο διάσημες αίθουσες του Παλατιού Γκολεστάν. Σχεδιασμένο από τον Σάνιε-ολ-Μολκ, το εξαιρετικό ψηφιδωτό είναι ένα θαυμάσιο δείγμα της aineh-kari, μιας περίπλοκης τέχνης που συνδυάζει τα ψηφιδωτά-καθρέφτες με παραδοσιακές περσικές τεχνικές. Τα περίτεχνα έπιπλα και το γαλλικό παρκέ του 17ου αιώνα στο πάτωμα από την ευρωπαϊκή μπαρόκ παράδοση, συμπληρώνουν την αίθουσα. (MehmetO/Shutterstock)

Χρονολογούμενο από τον 18ο αιώνα, το Καρίμ Χανί Νουκ είναι ένα από τα παλαιότερα και λιγότερο αλλοιωμένα μέρη του Παλατιού Γκολεστάν. Το μικρό περίπτερο διαθέτει ένα σιντριβάνι και διακόσμηση από πολύχρωμα πλακάκια με φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα της κλασικής ιρανικής παράδοσης. Σήμερα, το περίπτερο στεγάζει τη μαρμάρινη σαρκοφάγο του Καρίμ Χαν Ζαντ (ιδρυτή της δυναστείας των Ζαντ), ο οποίος απεικονίζεται και στον τοίχο δεξιά. (MehmetO /Shutterstock)

Ο μαρμάρινος θρόνος, που βρίσκεται σε ένα ιβάν (ένα περίπτερο με τρεις τοίχους και θόλο), είναι ένα από τα πιο εμβληματικά σημεία του παλατιού. Ο θρόνος του 19ου αιώνα, εμπνευσμένος από την Περσέπολη, κατασκευάστηκε από 65 κομμάτια κίτρινου μαρμάρου που εξορύχθηκε από την επαρχία Γιαζντ του Ιράν. Τα πόδια του θρόνου, διαμορφωμένα ως άνθρωποι που υποβαστάζουν τον θρόνο του μονάρχη, θυμίζουν την ιρανική ζωγραφική, ενώ οι σκαλιστές λεπτομέρειες αντικατοπτρίζουν τις κλασικές μπαρόκ επιρροές. (Sergey-73/Shutterstock)

Του James Baresel

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας – κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.