Το σχέδιο των είκοσι σημείων που παρουσίασε ο Τραμπ για τη Γάζα

Ο Λευκός Οίκος έδωσε χθες, Δευτέρα, στη δημοσιότητα το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, την απελευθέρωση των ομήρων της Χαμάς και τη μελλοντική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.

1. Ασφάλεια και αποριζοσπαστικοποίηση: Η Γάζα θα είναι μια αποριζοσπαστικοποιημένη ζώνη, απαλλαγμένη από την τρομοκρατία, που δεν θα αντιπροσωπεύει απειλή για τους γείτονές της.

2. Ανασυγκρότηση: Η Γάζα θα ανασυγκροτηθεί προς όφελος των κατοίκων της, οι οποίοι έχουν ήδη υποφέρει υπερβολικά.

3. Τερματισμός του πολέμου: Εάν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν στην πρόταση, ο πόλεμος θα τερματιστεί άμεσα. Οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν στη συμφωνηθείσα γραμμή ώστε να προετοιμαστούν για την απελευθέρωση των ομήρων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις – συμπεριλαμβανομένων πληγμάτων από αέρος και εδάφους – θα ανασταλούν, και τα μέτωπα των μαχών θα παγώσουν μέχρι να εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις για τη σταδιακή αποχώρηση όλων των δυνάμεων.

4. Επιστροφή ομήρων: Εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, θα επιστραφούν.

5. Ανταλλαγές κρατουμένων: Μετά την επιστροφή των ομήρων, το Ισραήλ θα απελευθερώσει 250 καταδικασμένους σε ισόβια δεσμά και 1.700 κατοίκους της Γάζας που συνελήφθησαν μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, συμπεριλαμβανομένων όλων των γυναικών και παιδιών που τέθηκαν υπό κράτηση. Για κάθε Ισραηλινό όμηρο του οποίου τα λείψανα επιστρέφονται, το Ισραήλ θα παραδίδει τα λείψανα δεκαπέντε κατοίκων της Γάζας.

6. Αμνηστία μελών Χαμάς: Μόλις επιστραφούν όλοι οι όμηροι, τα μέλη της Χαμάς που θα δεσμευτούν σε ειρηνική συνύπαρξη και στον αφοπλισμό θα λάβουν αμνηστία. Σε όσα μέλη της Χαμάς επιθυμούν να φύγουν από τη Γάζα θα προσφερθεί ασφαλής διέλευση προς χώρες υποδοχής.

7. Ανθρωπιστική βοήθεια: Με την αποδοχή της συμφωνίας θα σταλεί άμεσα πλήρης ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Η ποσότητα θα είναι τουλάχιστον ίση με εκείνη που προβλεπόταν στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025 και θα περιλαμβάνει αποκατάσταση υποδομών (υδροδότησης, ηλεκτροδότησης, αποχέτευσης), αποκατάσταση νοσοκομείων και αρτοποιείων, καθώς και την είσοδο εξοπλισμού για απομάκρυνση συντριμμιών και άνοιγμα δρόμων.

8. Μηχανισμός διανομής βοήθειας: Η είσοδος και διανομή βοήθειας θα προχωρήσει χωρίς παρεμβάσεις από τα δύο μέρη, μέσω του ΟΗΕ, της Ερυθράς Ημισελήνου και άλλων διεθνών οργανισμών που δεν συνδέονται με καμία από τις δύο πλευρές. Το πέρασμα της Ράφα θα ανοίξει και προς τις δύο κατευθύνσεις με τον ίδιο μηχανισμό που εφαρμόστηκε στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025.

9. Μεταβατική διοίκηση: Η Γάζα θα διοικηθεί προσωρινά από μια τεχνοκρατική παλαιστινιακή επιτροπή χωρίς πολιτικό χαρακτήρα, υπεύθυνη για τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και των δήμων. Η επιτροπή θα απαρτίζεται από καταρτισμένους Παλαιστινίους και διεθνείς εμπειρογνώμονες, υπό την εποπτεία ενός νέου διεθνούς μεταβατικού οργάνου, του «Συμβουλίου Ειρήνης». Επικεφαλής του θα είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, με τη συμμετοχή και άλλων αρχηγών κρατών, του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού Τόνυ Μπλαιρ περιλαμβανομένου. Το όργανο θα διαχειριστεί τη χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση της Γάζας έως ότου η Παλαιστινιακή Αρχή ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεών της, όπως έχει περιγραφεί σε διάφορες προτάσεις, μεταξύ των οποίων το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ το 2020 και η κοινή πρόταση Σαουδικής Αραβίας και Γαλλίας.

10. Οικονομικό σχέδιο ανάπτυξης: Θα εκπονηθεί σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης για την ανοικοδόμηση και αναζωογόνηση της Γάζας, με τη σύγκληση ομάδας εμπειρογνωμόνων που έχουν συμβάλει στη δημιουργία πόλεων που ευημερούν στη Μέση Ανατολή. Θα εξεταστούν υφιστάμενες επενδυτικές και αναπτυξιακές προτάσεις διεθνών ομάδων ώστε να συνδυαστούν με τα πλαίσια ασφάλειας και διακυβέρνησης, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και οικονομικές ευκαιρίες.

11. Ειδική οικονομική ζώνη: Θα δημιουργηθεί ειδική οικονομική ζώνη με προνομιακούς δασμούς και ποσοστά πρόσβασης, τα οποία θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις συμμετέχουσες χώρες.

12. Ελευθερία μετακίνησης: Κανείς δεν θα υποχρεωθεί να εγκαταλείψει τη Γάζα. Όσοι επιθυμούν να φύγουν θα είναι ελεύθεροι να το κάνουν και να επιστρέψουν. Σύμφωνα με το σχέδιο, οι κάτοικοι θα ενθαρρύνονται να παραμείνουν ώστε να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση.

13. Αποστρατιωτικοποίηση: Η Χαμάς και άλλες παρατάξεις δεν θα έχουν κανέναν ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας. Όλες οι στρατιωτικές και επιθετικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων σηράγγων και εγκαταστάσεων παραγωγής όπλων, θα καταστραφούν και δεν θα αποκατασταθούν. Η αποστρατιωτικοποίηση θα πραγματοποιηθεί υπό την εποπτεία ανεξάρτητων παρατηρητών, με διεθνή χρηματοδότηση και τεκμηρίωση της διαδικασίας.

14. Περιφερειακές εγγυήσεις: Περιφερειακοί εταίροι θα παρέχουν εγγυήσεις για τη συμμόρφωση της Χαμάς και άλλων παρατάξεων, ώστε η Γάζα να μην αποτελεί απειλή.

15. Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης (ISF): Οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με αραβικούς και διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία προσωρινής Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης (ISF) που θα αναπτυχθεί άμεσα στη Γάζα. Η ISF θα εκπαιδεύσει και θα υποστηρίξει τις παλαιστινιακές αστυνομικές δυνάμεις, σε συνεργασία με την Ιορδανία και την Αίγυπτο. Θα συμβάλει στην εσωτερική ασφάλεια και στη φύλαξη των συνόρων, αποτρέποντας την είσοδο πυρομαχικών και διευκολύνοντας τη ροή αγαθών. Θα συμφωνηθεί μηχανισμός αποτροπής συγκρούσεων μεταξύ των μερών.

16. Αποχώρηση Ισραήλ: Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα. Καθώς η ISF θα εδραιώνει τον έλεγχο, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) θα αποσύρονται βάσει χρονοδιαγραμμάτων και οροσήμων που θα συμφωνηθούν με τους εμπλεκόμενους. Η πλήρης αποχώρηση θα ολοκληρωθεί με εξαίρεση μια δύναμη που θα ελέγχει περίμετρο ασφαλείας μέχρι να διασφαλιστεί ότι δεν υφίστανται νέες τρομοκρατικές απειλές.

17. Περίπτωση απόρριψης: Σε περίπτωση που η Χαμάς απορρίψει την πρόταση, τα προβλεπόμενα μέτρα, περιλαμβανομένης της ανθρωπιστικής βοήθειας, θα εφαρμοστούν στις περιοχές που θα έχουν παραδοθεί από τις IDF στην ISF.

18. Διαθρησκευτικός διάλογος: Θα ξεκινήσει διαθρησκευτικός διάλογος βασισμένος στην ανεκτικότητα και την ειρηνική συνύπαρξη, με στόχο την αλλαγή νοοτροπίας Παλαιστινίων και Ισραηλινών.

19. Μελλοντική παλαιστινιακή κρατική υπόσταση: Καθώς θα προχωρά η ανασυγκρότηση της Γάζας και εφόσον η Παλαιστινιακή Αρχή εφαρμόσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, μπορεί να δημιουργηθούν οι συνθήκες για παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και κρατική υπόσταση, που αναγνωρίζεται ως φιλοδοξία του παλαιστινιακού λαού.

20. Πολιτικός διάλογος: Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα καθιερώσουν διάλογο μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων προκειμένου να συμφωνηθεί ένας πολιτικός ορίζοντας ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης.

Οι κυριότερες διεθνείς αντιδράσεις στο σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα

Πολλές χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους αραβικά και μουσουλμανικά κράτη, χαιρέτισαν το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

Αραβικές και μουσουλμανικές χώρες

Η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, η Ινδονησία και το Πακιστάν χαιρέτισαν «τον ρόλο του Αμερικανού προέδρου και τις ειλικρινείς προσπάθειές του με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα».

Παράλληλα, επιβεβαίωσαν «τη βούλησή τους να συνεργαστούν με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο με τις ΗΠΑ και τα ενδιαφερόμενα μέρη για την οριστικοποίηση της συμφωνίας και τη διασφάλιση της εφαρμογής της».

Ευρώπη

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη «να αδράξουν αυτήν τη στιγμή για να δώσουν μια πραγματική ευκαιρία στην ειρήνη». Όπως ανέφερε σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ, «η κατάσταση στη Γάζα είναι αφόρητη. Οι εχθροπραξίες πρέπει να σταματήσουν και όλοι οι όμηροι να απελευθερωθούν αμέσως».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε τη δέσμευση του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων. Εκφράζοντας την ελπίδα ότι και το Ισραήλ θα αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν, υπογράμμισε πως «η Χαμάς δεν έχει άλλη επιλογή από το να απελευθερώσει άμεσα όλους τους ομήρους και να ακολουθήσει αυτό το σχέδιο».

Το Λονδίνο «υποστηρίζει σθεναρά» τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό των εχθροπραξιών, την απελευθέρωση των ομήρων και τη διασφάλιση της ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κηρ Στάρμερ.

Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία χαρακτήρισε το σχέδιο «φιλόδοξο» και μίλησε για «σημείο καμπής» στη σύγκρουση, προτρέποντας τα εμπλεκόμενα μέρη να το αποδεχθούν.

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ δήλωσε ότι «επιτέλους, οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι μπορούν να ελπίζουν ότι αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει σύντομα». Τόνισε ακόμη πως «αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί» και κάλεσε όσους έχουν επιρροή στη Χαμάς «να την ασκήσουν τώρα».

Τόνυ Μπλαιρ

Ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός Τόνυ Μπλαιρ, που αναμένεται να διαδραματίσει ρόλο-κλειδί σε επιτροπή η οποία θα επιβλέπει τη μεταβατική περίοδο στη Γάζα, χαρακτήρισε το σχέδιο Τραμπ «τολμηρό και ευφυές».

Όπως είπε, το σχέδιο «προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για τον τερματισμό του πολέμου» που διαρκεί εδώ και δύο χρόνια.

Παλαιστινιακές αντιδράσεις

Η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρέτισε τις «ειλικρινείς και αποφασιστικές προσπάθειες» του Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζοντας «εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να βρει τον δρόμο προς την ειρήνη».

Αντίθετα, ο Παλαιστινιακός Ισλαμικός Τζιχάντ, σύμμαχος της Χαμάς, υποστήριξε ότι το σχέδιο ισοδυναμεί με «συνταγή για τη συνέχιση της επιθετικότητας εναντίον του παλαιστινιακού λαού και για την ανάφλεξη της περιοχής». Σε ανακοίνωσή του τόνισε ότι το Ισραήλ επιχειρεί να επιβάλει μέσω των ΗΠΑ όσα δεν κατάφερε να πετύχει με τον πόλεμο.

Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, το Κατάρ και η Αίγυπτος παρέδωσαν το σχέδιο Τραμπ στη διαπραγματευτική ομάδα της Χαμάς, η οποία γνωστοποίησε πως θα το εξετάσει προσεκτικά.

Από ΑΠΕ-ΜΠΕ