Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σήμερα, Πέμπτη 30 Οκτωβρίου, μια σειρά εμπορικών συμφωνιών στις οποίες κατέληξαν με τον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, στη συνάντησή τους, σύμφωνα με τις οποίες οι ΗΠΑ θα μειώσουν τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα με αντάλλαγμα άλλες οικονομικές παραχωρήσεις από το Πεκίνο.
Ο Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One λίγο μετά την αναχώρησή του από το Μπουσάν της Νότιας Κορέας, χαρακτήρισε τη συνάντηση «εξαιρετική» και είπε ότι ήταν επωφελής «και για τις δύο μεγάλες και ισχυρές χώρες», τονίζοντας ότι «αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο θα έπρεπε να συνυπάρχουν».
Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, οι δασμοί θα μειωθούν κατά 10% – με το συνολικό ποσοστό να διαμορφώνεται στο 47% – ενώ η Κίνα θα προβεί σε αγορές σόγιας από Αμερικανούς αγρότες, θα επιτρέψει την εξαγωγή μετάλλων σπάνιων γαιών και θα περιορίσει τη ροή των πρόδρομων ουσιών της φαιντανύλης.
Ο περιορισμός και ο έλεγχος της παραγωγής και διακίνησης φαιντανύλης και ανάλογων ουσιών ήταν ένας από τους λόγους που είχαν επιβληθεί οι δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα τον Ιανουάριο, με τον Τραμπ να αποδίδει σε κινεζική δραστηριότητα την απότομη αύξηση των θανάτων από οπιοειδή παγκοσμίως και κατηγορώντας κινεζικές επιχειρήσεις ότι κερδοσκοπούν οδηγώντας στον θάνατο χιλιάδες ανθρώπους.
Μετά τη συνάντησή του με τον Σι, ο πρόεδρος Τραμπ εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο Κινέζος ηγέτης «θα εργαστεί σκληρά για να σταματήσει τον θάνατο που προέρχεται από αυτές τις ουσίες», προσθέτοντας ότι ο Σι φάνηκε «πολύ αποφασισμένος να επιβάλει τον νόμο στο εσωτερικό της χώρας του» και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρακολουθούν την πρόοδο.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στη στρατιωτική βάση Γκίμχε της Νότιας Κορέας, γύρω στις 11:15 το πρωί τοπική ώρα, και διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες. Ήταν η πρώτη φορά που οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο αφότου ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Η προηγούμενη συνάντησή τους είχε γίνει στην Οσάκα (Ιαπωνία) το 2019, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20.
Η συνάντηση των δύο ηγετών έγινε στο περιθώριο της συνόδου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC). Την προηγουμένη, ο Τραμπ είχε συναντήσει τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο Λι Τζε Μιουνγκ για να συζητήσουν επενδύσεις και θέματα ασφαλείας, χωρίς να υπογραφεί εμπορική συμφωνία. Ο Σι αναμένεται να παραμείνει στη Νότια Κορέα έως την 1η Νοεμβρίου, έχοντας προγραμματίσει διμερή συνάντηση με τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο.
Στις 26 Οκτωβρίου, Αμερικανοί και Κινέζοι διαπραγματευτές είχαν ανακοινώσει ότι κατέληξαν σε πλαίσιο συμφωνίας, το οποίο αναμενόταν να επικυρωθεί στη συνάντηση Τραμπ-Σι.
«Μια συμφωνία για τα πάντα»
Πληθώρα θεμάτων τέθηκαν υπό συζήτηση, όπως οι δασμοί, η φαιντανύλη, οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, η ασφάλεια στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού και το ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων.
Κινέζοι εκπρόσωποι, επιβεβαιώνοντας τη συνάντηση στις 29 Οκτωβρίου, χαρακτήρισαν τη σχέση μεταξύ Τραμπ και Σι «αναντικατάστατη» για τη στρατηγική σχέση των δύο χωρών και υποσχέθηκαν μια «εις βάθος» ανταλλαγή απόψεων.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι η λίστα των θεμάτων που θέλει να συζητήσει με τον Σι είναι εκτενής και ότι αναμένει συνεργασία και παραχωρήσεις από το Πεκίνο σε αρκετά από αυτά.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επίσης καταστήσει σαφές ότι οι δασμοί 100% ανεστάλησαν, καθώς το Πεκίνο φέρεται διατεθειμένο να μην προχωρήσει με το πρόγραμμα περιορισμού των εξαγωγών σπάνιων γαιών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα επιβάλλουν εκατέρωθεν τριψήφιους δασμούς από τον Απρίλιο, αναβάλλοντας ωστόσο συνεχώς την εφαρμογή τους, δίνοντας προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις. Η τρέχουσα προθεσμία θα έληγε στις 9 Νοεμβρίου, εάν δεν υπήρχε συμφωνία στις διαπραγματεύσεις της 30ής Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με τη συνομιλία των δύο ηγετών, το Πεκίνο αναμένεται να αναστείλει τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών για περίπου ένα έτος, ενώ ο Τραμπ επιταχύνει τη διαφοροποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, υπογράφοντας σχετικές συμφωνίες με την Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία και τη Μαλαισία σε συναντήσεις που είχε κατά την περιοδεία του στην Ασία τις τελευταίες ημέρες.
Σημαντικό ζήτημα αποτέλεσαν και οι Αμερικανοί αγρότες, οι οποίοι ήταν βασικοί προμηθευτές σόγιας στην Κίνα. Ωστόσο, φέτος, ως αντίδραση στους αμερικανικούς δασμούς, η ασιατική χώρα στράφηκε σε άλλους παραγωγούς όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, αφήνοντας τους Αμερικανούς εκτεθειμένους, με μια συγκομιδή που είναι η μεγαλύτερη εδώ και πολλά χρόνια.
Οι ενώσεις αγροτών απηύθυναν έκκληση στον Τραμπ, ενώ Κινέζοι αξιωματούχοι ζήτησαν από τους Αμερικανούς παραγωγούς να ασκήσουν πίεση για τη μείωση των δασμών. Ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα χρησιμοποιήσει τα έσοδα από τους δασμούς για να ενισχύσει τους αγρότες βραχυπρόθεσμα, ενώ ζήτησε από την Κίνα να τετραπλασιάσει τις αγορές σόγιας από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν και πολλές χώρες έχουν συνάψει εμπορικές συμφωνίες που τους επιτρέπουν να «εξαγοράζουν» τα ελλείμματα τους μέσω επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων αντί για αγορές αμερικανικών αγαθών, οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια καθιστούν απίθανη μια τέτοια τακτική εκ μέρους του Πεκίνου. Ο Τραμπ έχει τονίσει ότι επιδιώκει «μια συμφωνία για τα πάντα» και όχι μια παραδοσιακή εμπορική συμφωνία.
Όσον αφορά την φαιντανύλη, η Κίνα αναμένεται να περιορίσει τις εξαγωγές πρόδρομων χημικών ουσιών και να συμβάλει στην καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών που προκαλεί κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Τραμπ είχε δηλώσει στις 28 Οκτωβρίου ότι, εφόσον το Πεκίνο συνεργαστεί, η Ουάσιγκτον θα μειώσει τον δασμό% που επιβλήθηκε στις κινεζικές εξαγωγές σχετικές με τη φαιντανύλη.
Άλλα θέματα που είχε δηλώσει ο Τραμπ ότι προτίθεται να θίξει ήταν ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, η Ταϊβάν και η απελευθέρωση του πολιτικού κρατουμένου Τζίμμυ Λάι, φιλοδημοκρατικού εκδότη στο Χονγκ Κονγκ, που κρατείται από το 2020.
Εκτίναξη της αξίας της Nvidia
Στη λίστα των θεμάτων μπήκε και το ζήτημα του υπερσύγχρονου ημιαγωγού Blackwell της Nvidia, το οποίο ο Τραμπ ανέφερε στις 29 Οκτωβρίου. Ο πρόεδρος είπε ότι πρόκειται για έναν «υπερ-ημιαγωγό» για τον οποίο ενδέχεται να συζητήσει με τον Σι, προκαλώντας άνοδο της μετοχής της εταιρείας. Την Τετάρτη, η Nvidia έγινε η πρώτη εταιρεία με αποτίμηση 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι πωλήσεις ημιαγωγών της Nvidia προς την Κίνα έχουν διαταραχθεί λόγω του εμπορικού πολέμου. Η κυβέρνηση Τραμπ είχε αρχικά σχεδιάσει να περιορίσει περαιτέρω τις εξαγωγές της εταιρείας προς την Κίνα, αλλά αναθεώρησε μετά από επικοινωνία του προέδρου με τον διευθύνοντα σύμβουλο Τζένσεν Χουάνγκ.
Το Πεκίνο, ωστόσο, εξέφρασε ανησυχία για την ανατροπή της απόφασης, επικαλούμενο ζητήματα ασφαλείας όπως πιθανά «παραθυράκια» και συστήματα εντοπισμού θέσης. Οι κινεζικές αρχές κάλεσαν την Nvidia να παράσχει πληροφορίες και διαβεβαιώσεις. Η εταιρεία δεν αποκάλυψε τι της ζητήθηκε, αλλά διέψευσε την ύπαρξη τέτοιων λειτουργιών.
Παράλληλα, κινεζικοί φορείς κάλεσαν τις εγχώριες επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν εγχώριους ημιαγωγούς αντί για ξένους. Ο Χουάνγκ, σε εκδήλωση της Nvidia στις 29 Οκτωβρίου, ανέφερε ότι δεν έχει υποβάλει αιτήσεις για άδειες εξαγωγής στην Κίνα, λέγοντας πως «οι κινεζικές αρχές έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμούν την παρουσία της Nvidia στη χώρα αυτή τη στιγμή».
Ο Χουάνγκ, που την Τρίτη ανακοίνωσε παραγγελίες ημιαγωγών αξίας 500 δισ. δολαρίων και σχέδια για την κατασκευή επτά υπερυπολογιστών για την αμερικανική κυβέρνηση, ήταν να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ στις 29 Οκτωβρίου. Είπε ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Νότια Κορέα «ενδέχεται να υπάρξουν ανακοινώσεις που θα ενθουσιάσουν τον κορεατικό λαό και τον πρόεδρο Τραμπ», χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες.
Εντεινόμενος ανταγωνισμός
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα προσπαθούν επίσης να επιδείξουν τη διπλωματική τους ισχύ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ο Τραμπ, Αμερικανοί αξιωματούχοι και ξένοι ομόλογοί τους τόνισαν τη σημασία της αμερικανικής ηγεσίας στην περιοχή, καθώς τα ασιατικά κράτη στρέφονται στις Ηνωμένες Πολιτείες για θέματα ασφάλειας.
Πέρα από τις εμπορικές συμφωνίες, ο Τραμπ υπέγραψε συμφωνίες που ενισχύουν τη συνεργασία στην καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος, προβλέπουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και αυξάνουν τη συνεργασία και τις επενδύσεις σε προηγμένες τεχνολογίες.
Από την πλευρά τους, Κινέζοι αξιωματούχοι κάλεσαν άλλες χώρες να συνεργαστούν με το Πεκίνο ώστε να αντισταθούν στους αμερικανικούς δασμούς.
Των Catherine Yang και Travis Gillmore
Με πληροφορίες από το Reuters
