Όλοι λαχταρούν την ευτυχία, αλλά αυτή μοιάζει με κρυμμένο θησαυρό.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο -συνειδητά ή ασυνείδητα, άμεσα ή έμμεσα- κάθε τι που κάνουμε, κάθε μας ελπίδα, σχετίζεται με μια βαθιά επιθυμία για ευτυχία.
Με 256 ηλεκτρόδια στο ξυρισμένο κεφάλι του, ο Γάλλος βουδιστής μοναχός και βιολόγος Μάθιου Ρικάρντ, συγγραφέας του βιβλίου “Happiness: A Guide to Developing Life’s Most Important Skill”, επέδειξε το ίδιο φυσικό χαμόγελο που τον συνοδεύει πάντα όπου κι αν πηγαίνει. Ο αριστερός προμετωπιαίος φλοιός του, μια ζώνη του εγκεφάλου ιδιαίτερα ενεργή σε άτομα με θετικές σκέψεις, παρουσίασε μεγάλη δραστηριότητα, σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα.
Ως μοριακός βιολόγος, ο Ρικάρντ ανέλυσε τα αποτελέσματα που έδειξε ο μαγνητικός εγκεφαλικός συντονισμός: Σύμφωνα με την επιστήμη, η ψυχική του κατάσταση θα μπορούσε να αντιστοιχεί μόνο σε εκείνη του πιο ευτυχισμένου ανθρώπου στον πλανήτη.
Ο ευτυχισμένος εγκέφαλος
Χρόνια μελετών οδήγησαν τους επιστήμονες να αντιληφθούν με μεγάλη ακρίβεια ότι η δραστηριότητα του αριστερού προμετωπιαίου φλοιού βρέθηκε να σχετίζεται στενά με το αίσθημα της ευεξίας, ενώ οι αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις αφήνουν την εντύπωσή τους στη δεξιά προμετωπιαία περιοχή.
Προς έκπληξή τους, οι μελέτες αποκάλυψαν ένα σαφές μοτίβο σε άτομα που διέθεταν «ευτυχισμένο εγκέφαλο». Δημογραφικά, δεν επρόκειτο για τους πιο οικονομικά ή υλικά ευημερούντες στη ζωή, αλλά για μια ριζικά διαφορετική ομάδα συνολικά – μοναχούς του Θιβέτ και άτομα που κάνουν συστηματικά διαλογισμό.
Μια ομάδα ανθρώπων που ασκούσαν ένα είδος διαλογισμού επικεντρωμένο στη συμπόνια, υποβλήθηκαν σε ένα εξαντλητικό πείραμα και κατάφεραν να μεταμορφώσουν την ανατομία του εγκεφάλου τους με εκπληκτικούς τρόπους. Αύξησαν τα επίπεδα θετικών συναισθημάτων, όπως παρατηρήθηκε στον αριστερό προμετωπιαίο φλοιό. Μείωσαν επίσης τη δραστηριότητα στον δεξιό προμετωπιαίο λοβό που σχετίζεται με την κατάθλιψη, μείωσαν τη δραστηριότητα της αμυγδαλής (μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον φόβο και τον θυμό) και αύξησαν τη διάρκεια και το βάθος της προσοχής.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συμπόνια που παράγεται από ορισμένους τύπους διαλογισμού έκανε τον εγκέφαλο γαλήνιο, φτάνοντας σε μια κατάσταση ευεξίας. Η ευτυχία των διαλογιστών εκδήλωνε μια κατάσταση που περιελάμβανε απουσία φόβου και πλήρη έλεγχο των συναισθημάτων.
Παρομοίως, οι άνθρωποι βιώνουν μια λεγόμενη κατάσταση ροής κατά τη διάρκεια ορισμένων σταδίων διανοητικής ή σωματικής άσκησης, ένα αίσθημα ευτυχίας που συγκινεί το μυαλό, όταν είναι πλήρως ένα με αυτό που κάνει.
Σύμφωνα με τον Δρ. Ντάνιελ Γκόλμαν, διεθνώς αναγνωρισμένο για το έργο του στον τομέα της ψυχολογίας, η κατάσταση ροής είναι μια αυθόρμητη αίσθηση απόλαυσης και ευχάριστης έκπληξης.
Σύμφωνα με τον Γκόλμαν, οι άνθρωποι που βρίσκονται στην κατάσταση ροής απορροφώνται τόσο πολύ που η προσοχή και η συνείδησή τους συγχέονται με τις πράξεις τους.
Σε αντίθεση με ό,τι πίστευαν οι νευρολόγοι εδώ και αρκετό καιρό, όταν ο συγκεντρωμένος νους ασχολείται με μια εργασία, όπως συμβαίνει στην κατάσταση ροής, ο εγκέφαλος παράγει λιγότερη δραστηριότητα. Φαίνεται να έχει λιγότερο από τον «νευρωνικό θόρυβο» που παρατηρείται όταν το μυαλό περιπλανιέται. Είναι παρόμοια, αν και πιο φευγαλέα, με την κατάσταση που δημιουργούν όσοι διαλογίζονται συχνά.
Έτσι, η ευτυχία, σύμφωνα με τα επιστημονικά ευρήματα, είναι μια κατάσταση ανέφικτη με υλικά μέσα- μάλλον, είναι προϊόν συναισθηματικής απελευθέρωσης, που ίσως συνδυάζεται με μια συμπονετική ενατένιση του σύμπαντος.
Από τον Leonardo Vintini
