Τα γαιόπλοια (earthships) μοιάζουν με σπίτια από άλλο πλανήτη. Ξεπροβάλλουν από το έδαφος και έχουν μια οργανική ποιότητα που είναι ζεστή και συναρπαστική. Αυτά τα μοναδικά και εκπληκτικά κτίρια έχουν τον χαρακτήρα των ανθρώπων που τα χτίζουν. Αποτελούν πρότυπες κατοικίες βιώσιμης αρχιτεκτονικής, που εδραιώνουν την ανθρωπότητα στο φυσικό της περιβάλλον χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά, κατευθυνόμενη δόμηση και νερό με δημιουργικούς και αρμονικούς τρόπους. Κι όλα αυτά, φτιαγμένα από «σκουπίδια» που βρίσκονται άφθονα σε όλες τις ηπείρους της Γης.
Όλα ξεκινούν από τον προσανατολισμό του σπιτιού. Τα γαιόπλοια είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ευθυγραμμίζονται με τους κύκλους της ημέρας και της νύχτας κάθε εποχή. Αυτό επιτυγχάνεται με μια γωνιακή σειρά παραθύρων που βλέπουν προς το νότο στο μπροστινό μέρος του σπιτιού και ένα ανάχωμα στον πίσω τοίχο.
Αυτό το ανάχωμα είναι επενδεδυμένο με ελαστικά που συσκευάζονται σφιχτά με χώμα και σοβατισμένο, αποτελώντας μια θερμική μάζα που διατηρεί μια μέση θερμοκρασία στο σπίτι καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους χωρίς τεχνητή θέρμανση ή ψύξη. Όσο ο ήλιος λάμπει, φωτίζει το σπίτι και φορτίζει τον πίσω τοίχο, ενώ όταν η θερμοκρασία πέφτει το βράδυ, η συσσωρευμένη θερμότητα εκπέμπεται μέσα στο σπίτι, ζεσταίνοντας το.
Αυτός ο σχεδιασμός σημαίνει ότι τα γαιόπλοια είναι παθητικά ηλιακά σπίτια.
Τον χειμώνα, ο ήλιος δεν ανεβαίνει ψηλά, αλλά διεισδύει στον πίσω τοίχο επιτρέποντας τη μέγιστη απορρόφηση θερμότητας. Το καλοκαίρι, ο ήλιος βρίσκεται ψηλότερα στον ουρανό και διεισδύει μόνο στα μπροστινά κεκλιμένα παράθυρα, αφήνοντας το σπίτι να ψύχεται από τη φυσική θερμοκρασία της Γης. Η ηλιακή ενέργεια μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί με τη χρήση φωτοβολταϊκών μονάδων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Τα γαιόπλοια μπορούν να είναι πλήρως ή εν μέρει εκτός δικτύου.
Τα γαιόπλοια ονομάζονται πλοία επειδή, όπως ένα διαστημόπλοιο, έχουν ως στόχο να φροντίσουν όλες τις ανθρώπινες ανάγκες σε αυτόν τον ένα χώρο. Ο στόχος είναι η ελαχιστοποίηση των εξωτερικών εισροών.
Στα μπροστινά παράθυρα υπάρχουν ευδοκιμούντα βρώσιμα φυτά που παρέχουν οξυγόνο και τροφή. Τοποθετημένα έτσι ώστε να δέχονται το ηλιακό φως της ημέρας, τα φυτά είναι υγιή και παραγωγικά. Ποτίζονται με επεξεργασμένο γκρίζο νερό από τις τουαλέτες και το ντους, το οποίο χρησιμοποιείται επίσης για το καζανάκι.
Το νερό συλλέγεται από τις βροχές στην οροφή και φυλάσσεται σε δεξαμενές. Όταν ζητείται, το νερό διοχετεύεται μέσω της βαρύτητας με ένα σύστημα άντλησης που το φιλτράρει και το στέλνει στο σπίτι.
Τα δάπεδα μπορεί να είναι συχνά χωμάτινα και μπορεί να σφραγίζονται μόνο με ένα προστατευτικό που επιτρέπει στους κατοίκους να έχουν άμεση επαφή με το έδαφος και να νιώθουν τη γη χωρίς εμπόδια.
Όλοι οι οργανισμοί που ζουν σε ένα γαιόπλοιο έχουν συμβιωτική σχέση μεταξύ τους.
Τα γαιόπλοια είναι ειδικά σχεδιασμένα για ξηρές περιοχές, καθώς η γενέτειρά τους είναι το Τάος του Νέου Μεξικού. Εκεί ο Μάικ Ρέινολντς ίδρυσε την Ακαδημία Βιοτεκτονικής Γαιόπλοιων (Earthship Biotecture Academy). Η Ακαδημία του διδάσκει ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό πώς να χτίζουν αυτά τα σπίτια, αξιοποιώντας τα φαινόμενα της Γης για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων.
Γαιόπλοια υπάρχουν σε πολλά σημεία της γης, βοηθώντας τους ενοίκους τους να συγχρονιστούν με τη ροή της φύσης. Ωστόσο, τα μέρη όπου χτίζονται ευκολότερα αυτά τα σπίτια είναι διεθνείς περιοχές ποέυ έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές. Τα υλικά και τα εργαλεία για την κατασκευή είναι άμεσα διαθέσιμα, όπως και οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν. Κανένας οικοδομικός κώδικας δεν στέκεται εμπόδιο και τα καταφύγια μπορούν να χτιστούν γρήγορα και αποτελεσματικά, για να διαρκέσουν μια ζωή.
Η Ινδονησία παραχώρησε πρόσφατα στον Ρέινολντς το δικαίωμα χρήσης ενός νησιού της. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το ένα τρίτο του για να εξερευνήσει ο ίδιος ελεύθερα πτυχές της βιοτεκτονικής, με τη συμφωνία ότι θα διδάξει στους πολίτες πώς να χτίσουν γαιόπλοια στο υπόλοιπο τμήμα του. Το έργο γεννήθηκε από την επιθυμία να υποστηρίξει τη φυσική ομορφιά, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα νέο όραμα για τον οικοτουρισμό.
Η Άντρεα Πάρκερ είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην ανθρωπιστική εκπαίδευση με περισσότερα από 13 χρόνια διδακτικής εμπειρίας. Συνάντησε φίλους της στα βουνά της Σάντα Κρουζ που έχτισαν τη δική τους εκδοχή ενός γαιόπλοιου, με λιγότερα από 10.000 δολάρια (9.100 ευρώ). Το σπίτι τους της ενέπνευσε το όραμά της σχετικά με το τι θέλει να δημιουργήσει σε αυτόν τον κόσμο.
Της Andrea Parker
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
