Τα φημισμένα αρμένικα μπισκότα γκάτα είναι ίσως το πιο κοινό είδος ζαχαροπλαστικής στην Αρμενία. Το γκάτα είναι ένα επιδόρπιο που συνδυάζει τη σφολιάτα σε μια πίτα με γλυκιά γέμιση. Ούτε μια γιορτή δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς αυτά τα αρτοσκευάσματα. Πολύ συχνά, όμως, βρίσκεται και στο καθημερινό τραπέζι.
Σε κάθε περίπτωση, οι παιδικές αναμνήσεις των Αρμενίων συνδέονται με το γκάτα, αφού η μοναδική γεύση και το άρωμά της θυμίζουν σπιτική άνεση, ζεστασιά, μητρική φροντίδα, ευεξία και καλοσύνη. Η πρώτη γραπτή αναφορά για τα γκάτα χρονολογείται από τον 13ο αιώνα, αλλά δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς εμφανίστηκε αυτό το επιδόρπιο. Αναμφίβολα, υπάρχει όσο ο ίδιος ο αρμενικός λαός. Αυτό το πιάτο έχει απορροφήσει το εθνικό πνεύμα. Παρά το γεγονός ότι οι Αρμένιοι ως λαός βίωναν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, κατάφεραν να διατηρήσουν την ταυτότητα και τις πολιτιστικές τους αξίες. Το γκάτα εκτιμάται και αγαπιέται τόσο στην πατρίδα του όσο και στους εκπατρισμένους σε όλη τη γη.
Ακόμη και μακριά από την πατρίδα τους, οι Αρμένιοι έχουν διατηρήσει τα εθνικά χαρακτηριστικά της κουζίνας τους. Υπάρχουν πολλές όμορφες παραδόσεις που συνδέονται με αυτό το παραδοσιακό γλυκό. Για παράδειγμα, μια νύφη, πατώντας στο κατώφλι του σπιτιού του γαμπρού, φέρνει, μεταξύ άλλων, νόστιμα γκάτα. Τα κερνούν στις προξενήτρες, αλλά και στα κορίτσια που βοηθούν τη νύφη να ντυθεί πριν από το γάμο.
Οι Αρμένιοι ψήνουν σαρακοστιανά γκάτα για την Παρουσίαση του Κυρίου – σύμφωνα με ειδική συνταγή, χωρίς να σπάσουν τη νηστεία. Συνηθίζεται να βάζουν ένα νόμισμα μέσα και πιστεύεται ότι όποιος το κερδίσει θα είναι επιτυχημένος και ευλογημένος.
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της βασικής συνταγής, αλλά το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι η ζύμη πρέπει να είναι πυκνή και να ξεφλουδίζει. Η λίστα των συστατικών είναι αρκετά απλή.
Αρμενικά μπισκότα γκάτα με ξηρούς καρπούς
Λεπτή ζύμη για κουλουράκια, τραγανή κρούστα, αρωματική γέμιση… Είναι όλα σχετικά με τα ανατολίτικα αυτά μπισκότα ή μάλλον επιδόρπιο. Αυτή είναι μια από αυτές τις συνταγές που θα θέλετε να χρησιμοποιήσετε ξανά και ξανά.
Υλικά
Ζύμη
250 γρ. βούτυρο
200 γρ. γιαούρτι ή ξινόγαλο
1 αυγό
1 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ (ή 1/2 κ. γλ. μαγειρική σόδα)
μια πρέζα αλάτι
βανιλίνη για γεύση
400 γρ. αλεύρι (+/-)
1 κρόκο αυγού για το άλειμμα
1 ασπράδι για να αλείψουμε τη ζύμη
Πρώτη γέμιση
130 γρ. καρύδια (ή άλλους ξηρούς καρπούς της προτίμησής σας)
130 γρ. ζάχαρη
1 ασπράδι αυγού
1 βανίλια
Ψήνουμε τα καρύδια στο φούρνο να πάρουνε λίγο χρώμα, μετά τα ψιλοκόβουμε, προσθέτουμε ζάχαρη, βανίλια και ένα ασπράδι αυγού και ανακατεύουμε καλά.
Δεύτερη γέμιση
130 γρ. αλεύρι
130 γρ. ζάχαρη
60 γρ. λιωμένο βούτυρο
1 βανίλια
Ψήνουμε το αλεύρι στο τηγάνι για να πάρει λίγο χρώμα. Όταν κρυώσει προσθέτουμε τη ζάχαρη, βανίλια, πολύ μαλακό βούτυρο. Ανακατεύουμε μέχρι να σχηματιστούν ψίχουλα.
Προετοιμασία
Τοποθετήστε το βούτυρο στην κατάψυξη μία ώρα πριν ετοιμάσετε τη ζύμη. Ανακατεύουμε κοσκινισμένο αλεύρι με αλάτι, βανίλια, μπέικιν πάουντερ. Τρίβουμε το βούτυρο στο αλεύρι με χοντρό τρίφτη (κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έβαλα το βούτυρο σε αλεύρι για να μην σβολιάσει). Ανακατεύουμε με ξύστρα το βούτυρο και το αλεύρι σε ψίχουλα. Συνδυάστε το γιαούρτι ή το ξινόγαλο με το αυγό μέχρι να ομογενοποιηθεί και προσθέστε την στα ψίχουλα. Ανακατεύουμε ξανά.
Μαζεύουμε τη ζύμη σε ένα μπολ και τη συμπιέζουμε λίγο (είναι βολικό να το κάνετε στο τραπέζι). Δεν πρέπει να ζυμώνετε αυτήν τη ζύμη σαν ζύμη μαγιάς! 1-1,5 λεπτό είναι αρκετό για να γίνει λίγο-πολύ ομοιογενής. Αν είναι πολύ μαλακή και κολλώδης, προσθέστε περισσότερο αλεύρι. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 2 μέρη, δίνουμε παραλληλόγραμμο σχήμα, τυλίγουμε το καθένα με μεμβράνη και το βάζουμε στο ψυγείο για 1 ώρα. Στη συνέχεια, πασπαλίζουμε τη ζύμη με αλεύρι.
Ανοίγουμε τη ζύμη σε λεπτή στρώση (≈53 x 33). Για να ανοίξουμε το ρολό ευκολότερα, πασπαλίζουμε τη ζύμη και το τραπέζι με αλεύρι. Αλείφουμε την ανοιγμένη ζύμη με ασπράδι αυγού. Ύστερα, στρώνουμε την πρώτη γέμιση στην ανοιγμένη ζύμη, την ισοπεδώνουμε και την τυλίγουμε σε ρόλο με τη ραφή προς τα κάτω. Τυλίγουμε απαλά το ρολό, πατώντας το με έναν πλάστη για να γίνει λίγο πιο επίπεδο. ⠀
Αλείφουμε το ρολό με κρόκο αυγού. Με ένα πιρούνι χαράσσουμε σχήματα όπως στην παρακάτω εικόνα. Με ένα σγουρό μαχαίρι κόβουμε το ρολό διαγώνια σε κομμάτια πλάτους περίπου 3 εκ. ή σε τρίγωνα κομμάτια. Τοποθετήστε τα κομμάτια σε αλειμμένο με λάδι ή βούτυρο ταψί. Ψήνετε στους 180º C για περίπου 30 λεπτά, ανάλογα με τον φούρνο σας. ️
Κάνετε το ίδιο με το δεύτερο μέρος της ζύμης και της γέμισης.
Εναλλακτικά, μπορείτε να ανακατέψετε την πρώτη με τη δεύτερη γέμιση και να τις χρησιμοποιήσετε ως μία.
Πηγή: prostorecepty.com
