Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε για να εξετάσει την επιδεινούμενη κρίση στην Αϊτή, με την Ειδική Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Ισαβέλ Σαλβαδόρ, να προειδοποιεί ότι η χώρα πλησιάζει σε «σημείο χωρίς επιστροφή» λόγω της ανεξέλεγκτης βίας των συμμοριών και της κατάρρευσης των κρατικών θεσμών.
Κατά την ενημέρωσή της προς τα μέλη του Συμβουλίου, η κα Σαλβαδόρ περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση, τονίζοντας ότι μόνο κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2025 καταγράφηκαν τουλάχιστον 1.086 νεκροί και 383 τραυματίες λόγω της βίας, ενώ περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν δια της βίας.
Η ίδια επεσήμανε ότι οι συμμορίες επιχειρούν να εδραιώσουν τον έλεγχό τους μέσω συντονισμένων επιθέσεων και καταλήψεων στρατηγικών περιοχών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατάληψη του Μιρεμπαλέ. Οι ελλείψεις στις δυνάμεις ασφαλείας, παρά τη στήριξη της Πολυεθνικής Υποστηρικτικής Αποστολής (MSS), απειλούν να καταστήσουν την κρίση μη αναστρέψιμη.
Η κα Σαλβαδόρ υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης της χρηματοδότησης και της επιχειρησιακής ικανότητας της MSS, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει πλέον εναλλακτική λύση» για τη σταθεροποίηση της Αϊτής. Εξήρε την ηγεσία της Κένυας και ευχαρίστησε τα κράτη μέλη που ήδη συμβάλλουν στην αποστολή.
Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι χωρίς άμεση και αποφασιστική διεθνή στήριξη, η κατάσταση ενδέχεται να εξελιχθεί σε πλήρες χάος, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό.
Παρά τις δραματικές συνθήκες ασφαλείας, οι αρχές της Αϊτής συνεχίζουν, με την υποστήριξη του ΟΗΕ, να προωθούν τη διαδικασία πολιτικής μετάβασης. Το Μεταβατικό Προεδρικό Συμβούλιο υπό τον Φριτς Ζαν έχει δεσμευθεί για τη διενέργεια εκλογών έως τον Φεβρουάριο του 2026, ενώ εξελίσσονται διαβουλεύσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση και την εκλογική προετοιμασία.
Η έκθεση της κας Σαλβαδόρ ανέδειξε και τις τραγικές ανθρωπιστικές διαστάσεις της κρίσης: επιδημίες χολέρας, έμφυλη βία σε κέντρα εκτοπισμένων, κλείσιμο δεκάδων νοσοκομείων και σχολείων.
Απηύθυνε επίσης έκκληση προς τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν την ανταπόκριση στο Σχέδιο Ανθρωπιστικής Βοήθειας για το 2025, τονίζοντας ότι χωρίς σταθερή χρηματοδότηση, ακόμη και η ελάχιστη παρουσία του ΟΗΕ στη χώρα κινδυνεύει να καταστεί μη βιώσιμη.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, εξέφρασε την υποστήριξη της Ελλάδας σε μια βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία υπό την ηγεσία των ίδιων των Αϊτινών, επισημαίνοντας τη σημασία της συμμετοχής των γυναικών και των νέων.
Η Ελλάδα χαιρέτισε τη συμμετοχή 30% γυναικών στα εκλογικά γραφεία, καθώς και την προώθηση της ένταξης των γυναικών στις διαβουλεύσεις για το νέο Σύνταγμα.
Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράστηκε για τη χρήση σεξουαλικής και έμφυλης βίας από τις συμμορίες ως εργαλείου εξουσίας και τρόμου κατά του πληθυσμού, καθώς και για την αθρόα στρατολόγηση παιδιών, με τους ανηλίκους να αποτελούν πλέον το 50% των μελών των συμμοριών.
Η Ελλάδα υπογράμμισε την ανάγκη παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών στα θύματα σεξουαλικής βίας και ζήτησε την άμεση παύση της στρατολόγησης ανηλίκων, τονίζοντας ότι η εκπαίδευση και τα προγράμματα μείωσης της βίας αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την ανασυγκρότηση της χώρας.
Ο κος Σέκερης τόνισε επίσης την αναγκαιότητα αυστηρού ελέγχου των συνόρων και των λιμένων της Αϊτής, καθώς και της εφαρμογής του εμπάργκο όπλων και του καθεστώτος κυρώσεων.
Εξέφρασε τη διαθεσιμότητα της Ελλάδας να εξετάσει πρόσθετα μέτρα για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης όπλων και να συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της εφαρμογής των κυρώσεων, σε συνεργασία με τους εταίρους του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Από την πλευρά μας, είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε μια πολιτική λύση υπό την ηγεσία της Αϊτής, η οποία θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις ασφαλείας και θα αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτια της αστάθειας στη χώρα», ανέφερε ο Έλληνας διπλωμάτης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο καταδίκασε τη συνεχιζόμενη βία και κάλεσε για πλήρη εφαρμογή των κυρώσεων και του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών.
Η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, πρέσβης Ντόροθυ Σέι, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν με ενδιαφέρον τις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την Αϊτή σχετικά με νέους στόχους κυρώσεων και υπογράμμισε τη σημασία της επιβολής δεσμεύσεων περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικών απαγορεύσεων σε ηγέτες συμμοριών και συνεργάτες τους.
«Η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί μείζον ζήτημα. Καταδικάζουμε τις ενέργειες όσων καταχρώνται την εξουσία, συνεργάζονται με τις συμμορίες και συμμετέχουν στη διακίνηση όπλων και πυρομαχικών. Ένα περιβάλλον που επιτρέπει τέτοιες δραστηριότητες θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τη βία και θα διασφαλίσει ότι η κρίση δεν θα επιλυθεί ποτέ», τόνισε η κα Σέι.
Η ανθρωπιστική κρίση στην Αϊτή, όπως και η θεσμική διαφθορά, έχει μετατραπεί σε μία από τις βαθύτερες των τελευταίων δεκαετιών. Η κυριαρχία των εγκληματικών συμμοριών στο μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς, η πολιτική παράλυση και η εκτεταμένη βία έχουν βυθίσει τον πληθυσμό στην απόγνωση.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, μέσω της Ειδικής Πολιτικής Αποστολής BINUH (βάσει των ψηφισμάτων 2476, το 2019, και 2692, το 2023), έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της σταθερότητας και της δημοκρατικής ανασυγκρότησης.
Ο ΟΗΕ συνεχίζει να απευθύνει εκκλήσεις για διεθνή αλληλεγγύη και ουσιαστική στήριξη, υπογραμμίζοντας ότι μόνο μέσω συλλογικής δράσης μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την ειρήνη και την αναγέννηση της Αϊτής.
Του Γ. Γαραντζιώτη
