Τα μάρμαρα στη Μέκκα προέρχονται από τη Θάσο επειδή είναι από τα καθαρότερα λευκά μάρμαρα στον κόσμο. Το λευκό μάρμαρο Θάσου έχει πράγματι χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα στα ιερά τεμένη της Μέκκας και της Μεδίνας από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, και η επιλογή του δεν έγινε μόνο για λόγους αισθητικής. Συνδέεται άμεσα με συγκεκριμένες φυσικές και χημικές ιδιότητες που το καθιστούν ιδιαίτερα κατάλληλο για δάπεδα όπου κινούνται και στέκονται εκατομμύρια άνθρωποι, συχνά ξυπόλυτοι, κάτω από ακραίες θερμοκρασίες. Έτσι, η περίπτωση αυτή λειτουργεί ως χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου η επιστήμη των υλικών, η αρχιτεκτονική λειτουργικότητα και ο θρησκευτικός συμβολισμός συναντώνται σε μία πρακτική επιλογή.
Το λευκό μάρμαρο Θάσου κατατάσσεται στα δολομιτικά μάρμαρα και αποτελείται κυρίως από δολομίτη (CaMg(CO₃)₂), με μικρότερη συμμετοχή ασβεστίτη (CaCO₃). Συνήθως αναφέρονται ποσοστά της τάξης του 88–95% για τον δολομίτη και 4–12% για τον ασβεστίτη, ενώ οι υπόλοιπες προσμίξεις εμφανίζονται σε ίχνη. Σε χημικό επίπεδο, η σύνθεση χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές οξειδίου ασβεστίου και μαγνησίου, και από εξαιρετικά χαμηλές συγκεντρώσεις ανεπιθύμητων προσμίξεων, όπως πυρίτιο, αλουμίνιο ή σίδηρος. Αυτό έχει άμεση σχέση με τη χαρακτηριστική του λευκότητα: η απουσία χρωστικών ακαθαρσιών και η ομοιογένεια του κρυσταλλικού πλέγματος οδηγούν σε μια «καθαρή» οπτική εικόνα, η οποία συχνά περιγράφεται ως χιονώδης.
Η καθαρότητα αυτή δεν είναι μόνο αισθητικό πλεονέκτημα. Η χαμηλή πορώδης δομή και η πολύ μικρή απορρόφηση νερού σημαίνουν ότι το υλικό παρουσιάζει υψηλή ανθεκτικότητα στη φθορά, στη διάβρωση και στις περιβαλλοντικές καταπονήσεις. Σε χώρους μεγάλης επισκεψιμότητας, όπου ένα δάπεδο πρέπει να αντέχει αδιάκοπη τριβή και συνεχή χρήση, αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα κρίσιμα. Επιπλέον, η σταθερότητα του υλικού μακροπρόθεσμα υποστηρίζει τη λογική μιας επιλογής που δεν αφορά μόνο το «σήμερα», αλλά και τη διατήρηση της ποιότητας του χώρου επί δεκαετίες.
Από τις φυσικές ιδιότητες, δύο θεωρούνται καθοριστικές για τις συνθήκες της Μέκκας: η ανακλαστικότητα στην ηλιακή ακτινοβολία και η θερμική συμπεριφορά. Το μάρμαρο Θάσου έχει ιδιαίτερα υψηλή ανακλαστικότητα, επειδή το πολύ λευκό χρώμα του αντανακλά μεγάλο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας αντί να την απορροφά. Αυτό περιορίζει το ποσό θερμότητας που «κρατά» η επιφάνεια. Παράλληλα, περιγράφεται ως υλικό με υψηλή θερμική αγωγιμότητα σε σύγκριση με άλλες ποικιλίες, στοιχείο που βοηθά τη θερμότητα να διαχέεται αντί να συσσωρεύεται στο ανώτερο στρώμα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων εξηγεί το γιατί έχει επικρατήσει η εικόνα του «κρύου μαρμάρου»: ακόμη και σε περιόδους όπου η θερμοκρασία αέρα μπορεί να αγγίζει τους 50–55° C, το μαρμάρινο δάπεδο τείνει να παραμένει σχετικά υποφερτό για ανθρώπινη επαφή σε σχέση με άλλα υλικά.
Η χρήση μαρμάρου στους ιερούς χώρους της Μέκκας δεν είναι καινούργια. Υπάρχει μακρά ιστορία διαδοχικών επενδύσεων και αλλαγών στο δάπεδο του χώρου γύρω από την Κάαμπα, με διαφοροποιήσεις ανά εποχή και επέκταση. Εκείνο που διαφοροποιεί τη σύγχρονη περίοδο είναι ότι η επιλογή του υλικού συνδέεται πιο συστηματικά με τεχνικά κριτήρια: αντοχή, θερμική άνεση και λειτουργικότητα σε εξαιρετικά μεγάλη κλίμακα. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, στις μεγάλες επεκτάσεις δόθηκε έμφαση σε υλικά που θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν σε τεράστιες ροές προσκυνητών και σε ακραίες κλιματικές συνθήκες, κάτι που εξηγεί την αύξηση της χρήσης του λευκού μαρμάρου Θάσου.
Σε νεότερες φάσεις, καταγράφεται επίσης σταθερή προμήθεια μαρμάρου Θάσου για έργα στη Μέκκα και τη Μεδίνα, με πλάκες συγκεκριμένων διαστάσεων, ώστε να εξυπηρετούν πρακτικά τη διαρρύθμιση του χώρου και την κίνηση των πιστών. Η λογική δεν είναι μόνο η κάλυψη μιας επιφάνειας, αλλά η δημιουργία ενός δαπέδου υψηλής αντοχής που παραμένει λειτουργικό, ασφαλές και αισθητικά ενιαίο.
Η επιλογή του λευκού μαρμάρου, ωστόσο, δεν ερμηνεύεται μόνο τεχνικά. Στο ισλαμικό συμβολικό πλαίσιο, το λευκό συνδέεται με έννοιες όπως καθαρότητα, αγνότητα και πνευματικό φως. Έτσι, το υλικό εξυπηρετεί ταυτόχρονα μια πρακτική ανάγκη (θερμική και λειτουργική συμπεριφορά) και μια αισθητικο-θρησκευτικό στόχο: να αποδίδεται στον χώρο ένα αίσθημα τελετουργικής καθαρότητας και φωτεινότητας. Η ίδια η αντανάκλαση του φωτός στην επιφάνεια του μαρμάρου δημιουργεί μια εντύπωση «λάμψης» που ενισχύει τον συμβολισμό του χώρου, χωρίς να αφαιρεί από τη χρηστικότητά του.
Η Θάσος έχει μακρά παράδοση ως λατομικό κέντρο ήδη από την αρχαιότητα, με το μάρμαρό της να χρησιμοποιείται σε κτίσματα και γλυπτική στον ευρύτερο μεσογειακό κόσμο. Η σύγχρονη εξόρυξη και εμπορία ενισχύθηκαν ιδιαίτερα από τα μέσα του 20ού αιώνα και μετά, με το μάρμαρο του νησιού να αποκτά ισχυρή εξαγωγική ταυτότητα. Στο παρόν περιβάλλον, η ζήτηση παραμένει υψηλή, με σημαντικό προορισμό τη Σαουδική Αραβία, ενώ μεγάλες ποσότητες κατευθύνονται και σε αγορές όπως η Κίνα, οι ΗΠΑ και τα κράτη του Κόλπου. Ο λόγος είναι ότι το μάρμαρο Θάσου δεν ανταγωνίζεται μόνο με βάση την εμφάνιση, αλλά και με βάση ιδιότητες που το κάνουν πρακτικά «λειτουργικό» σε απαιτητικές εφαρμογές.
Σε σύγκριση με άλλα λευκά μάρμαρα, όπως το Carrara, της Θάσου συχνά προβάλλεται ως καθαρότερο ως προς τις προσμίξεις και πιο «έντονο» ως προς τη λευκότητά του. Διαφορές αναφέρονται και σε παραμέτρους όπως η απορρόφηση νερού, η πυκνότητα και η αντοχή στη φθορά, στοιχεία που έχουν βαρύτητα όταν το υλικό χρησιμοποιείται σε δάπεδα μεγάλης κυκλοφορίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι άλλα μάρμαρα υστερούν συνολικά, αλλά ότι συγκεντρώνει έναν ιδιαίτερα ευνοϊκό συνδυασμό χαρακτηριστικών για συγκεκριμένες χρήσεις, ειδικά σε θερμά κλίματα και σε χώρους μαζικής προσέλευσης.
Αν και η Μέκκα αποτελεί το πιο εμβληματικό παράδειγμα, το μάρμαρο Θάσου έχει χρησιμοποιηθεί και σε άλλα έργα υψηλού συμβολισμού ή κύρους, όπως μεγάλα τεμένη, δημόσια κτίρια και διεθνείς υποδομές. Όπως ήδη αναφέρθηκε, σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση του συνδέεται με μια ευρύτερη αρχιτεκτονική «ταυτότητα του λευκού», όπου η καθαρότητα και η φωτεινότητα του υλικού μετατρέπονται σε στοιχείο πολιτισμικής εικόνας.
Τελικά, η ιδέα ότι τα μάρμαρα της Μέκκας προέρχονται από τη Θάσο επειδή είναι από τα καθαρότερα μάρμαρα δεν είναι απλώς ένας εντυπωσιακός ισχυρισμός· αντανακλά μια τεκμηριωμένη επιλογή υλικού με σαφή λειτουργικά και συμβολικά κριτήρια. Έτσι, ένα μάρμαρο από ένα ελληνικό νησί αποκτά διεθνή ρόλο σε ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα του κόσμου, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως τεχνική λύση και ως φορέας συμβολισμού.
