Αστρονόμοι και επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αντιδρούν στις νέες εικόνες που κυκλοφόρησαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, με έναν από αυτούς να κάνει λόγο για μια «νέα εποχή στην εξερεύνηση του διαστήματος».
Οι εικόνες αποκαλύπτουν το μεγαλείο του σύμπαντος, από τα αστέρια-μωρά μέχρι τους μακρινούς γαλαξίες.
Τα αποκαλυπτήρια από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ξεκίνησαν τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο με μια κρυφή ματιά στην πρώτη λήψη – ένα συνονθύλευμα μακρινών γαλαξιών που έφτασε βαθύτερα στο σύμπαν από ό,τι είχε δει ποτέ η ανθρωπότητα.
Ο Μάικλ Μεσίνα, επίκουρος καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον και συνεργάτης του προγράμματος Webb, λέει ότι «δεν προσπάθησαν καν τόσο πολύ».
«Αυτή η εικόνα ήταν στην πραγματικότητα αρκετά σύντομη, όσον αφορά τη διάρκειά της. Και ελπίζουμε κατά τη διάρκεια της αποστολής να πάρουμε ακόμα μεγαλύτερες, ακόμα βαθύτερες εικόνες, για να βρούμε πράγματα που είναι ακόμα πιο μακριά», λέει.
Οι δημοσιεύσεις της Τρίτης έδειξαν μέρη του σύμπαντος που έχουν δει άλλα τηλεσκόπια.
Όμως η τεράστια ισχύς του Webb, η μακρινή του θέση από τη Γη και η χρήση του υπέρυθρου φάσματος φωτός τα έδειξε υπό ένα νέο πρίσμα που οι επιστήμονες είπαν ότι ήταν σχεδόν τόσο τέχνη όσο και επιστήμη.
Με το Webb, οι επιστήμονες ελπίζουν να ρίξουν μια ματιά στο φως από τα πρώτα αστέρια και τους γαλαξίες που σχηματίστηκαν πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.
Το τηλεσκόπιο θα σαρώσει επίσης τις ατμόσφαιρες άγνωστων κόσμων για πιθανά σημάδια ζωής.
Το Webb χρησιμοποίησε τους υπέρυθρους ανιχνευτές του για να εξετάσει τη χημική σύνθεση ενός γιγάντιου πλανήτη που ονομάζεται WASP-96b – έχει περίπου το μέγεθος του Κρόνου και απέχει 1.150 έτη φωτός.
Έδειξε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα του υπερ-καυτού πλανήτη και βρήκε ακόμη και το χημικό φάσμα του νέον, δείχνοντας σύννεφα εκεί που οι αστρονόμοι πίστευαν ότι δεν υπήρχαν.
«Με το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, μπορούμε να αρχίσουμε να προσδιορίζουμε τη σύνθεση των ατμοσφαιρών ορισμένων από αυτούς τους εξωπλανήτες», εξηγεί ο Τζέισον Ραμπίνοβιτς, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Στίβενς.
«Έτσι, τώρα μπορούμε να αρχίσουμε να προσδιορίζουμε πραγματικά αν πιστεύουμε ότι αυτοί οι εξωπλανήτες μοιάζουν με τη Γη, ή αν μοιάζουν με τον Δία ή με την Αφροδίτη και άλλα τέτοια σχετικά ζητήματα».
Οι επιστήμονες λένε ότι η χρήση του υπέρυθρου φάσματος φωτός από το Webb επιτρέπει στο τηλεσκόπιο να βλέπει μέσα από την κοσμική σκόνη και να βλέπει μακρινό φως από τις γωνιές του σύμπαντος.
«Είναι πραγματικά, πραγματικά υπέροχα. Το εκπληκτικό με αυτές τις εικόνες είναι αυτό που δείχνουν και μας δείχνουν τι θα μπορέσει να κάνει ο Webb», λέει η Κάθριν Πιλαχόφσκι, διακεκριμένη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα.
Μερικές από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες του τηλεσκοπίου Hubble ήταν λήψεις του νεφελώματος Carina, ενός από τα φωτεινά αστρικά φυτώρια στον ουρανό, σε απόσταση περίπου 7.600 ετών φωτός.
Ο επιστήμονας του προγράμματος Webb, Κλάους Ποντοπιντάν, αποφάσισε να εστιάσει ένα από τα πρώτα βλέμματα του Webb σε αυτή τη θέση, επειδή ήξερε ότι θα ήταν η ομορφότερη λήψη που θα μπορούσε να καδραριστεί.
Το αποτέλεσμα ήταν μια εικόνα ενός πολύχρωμου τοπίου από φυσαλίδες και κοιλότητες όπου γεννιούνται αστέρια.
«Αυτές οι εικόνες αντιπροσωπεύουν μια νέα εποχή στην εξερεύνηση του διαστήματος», λέει ο Ντάνι Μιλισάβλιεβιτς, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Purdue.
«Το μεγάλο μέγεθος του Webb, σε συνδυασμό με την ευαισθησία του σε μεγαλύτερα μήκη κύματος στο μέσο υπέρυθρο σημαίνει ότι θα είναι σε θέση να διερευνήσει περιοχές του σύμπαντος στις οποίες δεν είχαμε ποτέ πρόσβαση πριν και θα μπορέσει να διεξάγει έρευνα σε κοντινά συστήματα με τρόπους που πριν μόνο ονειρευόμασταν».
Το μεγαλύτερο και ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο στον κόσμο εκτοξεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από τη Γαλλική Γουιάνα στη Νότια Αμερική.
Έφτασε στο σημείο παρατήρησης 1 εκατομμύριο μίλια (1,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από τη Γη τον Ιανουάριο.
Στη συνέχεια άρχισε η χρονοβόρα διαδικασία για την ευθυγράμμιση των κατόπτρων, την ψύξη των ανιχνευτών υπερύθρων ώστε να λειτουργήσουν και τη βαθμονόμηση των επιστημονικών οργάνων, όλα αυτά προστατευμένα από ένα σκίαστρο μεγέθους γηπέδου τένις.
