Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αρχίσει να λαμβάνουν διάφορα μέτρα για την προώθηση της «απο-σινοποίησης» της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αθέμιτες ανταγωνιστικές πρακτικές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ), σύμφωνα με τον Ιάπωνα σχολιαστή Τζι Λιν. Μια άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη στο θέμα αυτό είναι η ομόφωνη έγκριση του «Νόμου για τον τερματισμό του καθεστώτος αναπτυσσόμενου έθνους της Κίνας» [«Ending China’s Developing Nation Status Act»] από την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας στις 8 Ιουνίου. Το νομοσχέδιο αυτό καλεί τον υπουργό Εξωτερικών να επιδιώξει την αλλαγή του καθεστώτος της Κίνας από αναπτυσσόμενη χώρα σε ανεπτυγμένη χώρα, μέσω των υφιστάμενων συμβάσεων και άλλων μηχανισμών.
Παρά το γεγονός ότι η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και αποδέκτης σημαντικών ξένων επενδύσεων, συνεχίζει να διεκδικεί το καθεστώς της αναπτυσσόμενης χώρας, το οποίο της παρέχει ορισμένα προνόμια και ευελιξία. Ωστόσο, ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν (D-Md.) δήλωσε: «Από την οικονομική και στρατιωτική της κλίμακα έως τις μαζικές επενδύσεις σε χώρες σε όλο τον κόσμο, είναι προφανές ότι η Κίνα δεν είναι πλέον αναπτυσσόμενη χώρα. Εδώ και πολύ καιρό, η Κίνα (το ΚΚΚ) εκμεταλλεύεται αυτό τον χαρακτηρισμό για να αποκτήσει αθέμιτα πλεονεκτήματα σε πολυμερείς συμφωνίες.»
Σε παρόμοιο πνεύμα, ο γερουσιαστής Νταν Σάλιβαν (R-Alaska) δήλωσε: «Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Είναι μία από τις πιο βιομηχανοποιημένες χώρες στον κόσμο. (Το ΚΚΚ) διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στον κόσμο. Η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει πλέον την Κίνα ακόμη και ως χώρα “ανώτερου μεσαίου εισοδήματος”. Η ιδέα ότι η Κίνα είναι μια “αναπτυσσόμενη χώρα” είναι παράλογη.»
Το ψήφισμα της 8ης Ιουνίου, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, θα προχωρήσει τώρα σε πλήρη διαβούλευση στη Γερουσία.
Ένα παρόμοιο νομοσχέδιο με την ονομασία «Η ΛΔΚ δεν είναι αναπτυσσόμενη χώρα» [«PRC is Not a Developing Country Act»], που αναφέρεται στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, είχε προηγουμένως εγκριθεί τον Μάρτιο από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ με ψήφους 415-0. Παρά τις πολιτικές διαιρέσεις εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, φαίνεται να υπάρχει αξιοσημείωτη ομοψυχία όσον αφορά την αντιμετώπιση του ΚΚΚ.
Ο Λιν, μιλώντας στην Epoch Times στις 12 Ιουνίου, εξήγησε ότι το ΚΚΚ εκμεταλλεύεται το καθεστώς αναπτυσσόμενης χώρας για να επωφελείται από εμπορικά μέτρα, απαλλαγές δασμών αντι-ντάμπινγκ (anti-dumping, μέτρα που καταπολεμούν την πώληση/εξαγωγή προϊόντων σε αθέμιτα χαμηλές τιμές) από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, δασμολογικές προτιμήσεις για διάφορα προϊόντα, οικονομική βοήθεια από διεθνείς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και πολιτικές στήριξης της γεωργίας. Εάν η Κίνα χάσει το καθεστώς της ως αναπτυσσόμενη χώρα, όλα αυτά τα οφέλη θα εκλείψουν.
Ο Λιν σημείωσε επίσης ότι, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια φτωχοποιημένοι άνθρωποι στην Κίνα, το ΚΚΚ δεν χρησιμοποιεί τα κέρδη που αποκομίζει για να βελτιώσει την κατάσταση των απλών πολιτών. Αντ’ αυτού, διοχετεύει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε έργα υποδομής, για να επεκτείνει την επιρροή του μέσω πρωτοβουλιών όπως η πρωτοβουλία «Μια ζώνη, ένας δρόμος».
Η «απο-σινοποίηση» της αλυσίδας εφοδιασμού έχει αρχίσει
Πρόοδος έχει σημειωθεί και στο «Οικονομικό Πλαίσιο Ινδο-Ειρηνικού» («Indo-Pacific Economic Framework», IPEF), καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν περί τα τέλη Μαΐου ότι οι 14 χώρες-μέλη έχουν επιτύχει σημαντική πρόοδο στη διασφάλιση πιο ασφαλών και ευέλικτων αλυσίδων εφοδιασμού. Αυτό συνιστά ένα απτό αποτέλεσμα για το IPEF, το οποίο συστήθηκε πριν από ένα χρόνο.
Η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο τόνισε σε συνέντευξη Τύπου ότι η πρόσφατα συναφθείσα συμφωνία είναι η πρώτη του είδους της και απαιτεί από κάθε συμμετέχουσα χώρα να δημιουργήσει μια επιτροπή αφιερωμένη στον συντονισμό των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί ένα «δίκτυο αντιμετώπισης κρίσεων” για την έκδοση ειδοποιήσεων σχετικά με πιθανές διαταραχές του εφοδιασμού σε όλες τις χώρες-μέλη τηου IPEF.
Στόχος της συμφωνίας είναι να παρέχει στις χώρες του IPEF ένα κανάλι επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης για την αναζήτηση υποστήριξης σε περίπτωση διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού. Με την προώθηση στενότερου συντονισμού και συνεργασίας, τα συμμετέχοντα έθνη θα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα και να ανακάμπτουν ταχύτερα κατά τη διάρκεια κρίσεων.
Οι διαπραγματεύσεις για την αλυσίδα εφοδιασμού αποτελούν έναν από τους τέσσερις πυλώνες της IPEF, μαζί με το εμπόριο, την καθαρή ενέργεια και τη δίκαιη οικονομία. Οι διαπραγματεύσεις αυτές αναμένεται να απαιτήσουν περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για την επίτευξη ουσιαστικών συμφωνιών.
Υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών, το IPEF εγκαινιάστηκε επίσημα τον περασμένο Μάιο. Τα άλλα μέλη είναι η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ινδία, το Μπρουνέι, η Ινδονησία, η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες, η Σιγκαπούρη, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και τα νησιά Φίτζι. Αθροιστικά, αυτές οι 14 χώρες συμβάλλουν περίπου στο 40% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Κίνα δεν αποτελεί μέρος της IPEF. Μία από τις πρωταρχικές προθέσεις πίσω από τη δημιουργία αυτού του πλαισίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν να παράσχει στις χώρες της περιοχής μια εναλλακτική λύση έναντι της Κίνας.
Ο αναλυτής Λιν εξέφρασε την πεποίθησή του ότι αν η παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού συνεχίσει να παρουσιάζει μια τάση «απο-σινοποίησης», η οποία χαρακτηρίζεται από χώρες που μειώνουν την εξάρτησή τους από τα κινεζικά προϊόντα και επιβάλλουν υψηλότερους δασμούς σε αυτά, αυτό θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην κινεζική οικονομία.
«Η ουσία της IPEF είναι η οικονομική συνεργασία που βασίζεται σε κοινές οικουμενικές αξίες», δήλωσε ο Λιν. «Οι χώρες που μοιράζονται τέτοιες αξίες είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν και να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια οικονομική τάξη. Το ΚΚΚ είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για περισσότερα από 20 χρόνια, αλλά δεν έχει εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του και ο ίδιος ο ΠΟΕ δεν διαθέτει ισχυρό κυρωτικό μηχανισμό. Συνεπώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν παρά να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους».
Ο Λιν δήλωσε ακόμη: «Οι πρόσφατες κινήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως ο τερματισμός του καθεστώτος της Κίνας ως αναπτυσσόμενης χώρας και η προώθηση της απο-σινοποίησης της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού, αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού του ΚΚΚ». Ο Λιν πιστεύει ότι η ευαισθητοποίηση των μεγάλων οικονομιών σχετικά με τις αθέμιτες πρακτικές του ΚΚΚ είναι απαραίτητη για να αποκτήσει η έννοια της απο-σινοποίησης μεγαλύτερη απήχηση.
Στις 9 Ιουνίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με πέντε συμμαχικές χώρες – την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο – εξέδωσαν κοινή δήλωση με την οποία καταδικάζουν τον οικονομικό εξαναγκασμό και τις πολιτικές μη αγοράς στο παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις. Αν και η δήλωση δεν ανέφερε ρητά την Κίνα, έγινε ευρέως κατανοητό ότι αναφερόταν στις ενέργειες του Πεκίνου.
Τα τελευταία χρόνια, το μερίδιο της Κίνας στο εξωτερικό εμπόριο των ΗΠΑ μειώνεται σταθερά. Το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου ανακοίνωσε στις 7 Ιουνίου ότι για τη δωδεκάμηνη περίοδο που έληξε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, η Κίνα αντιπροσώπευε μόλις το 15,4% των αμερικανικών εισαγωγών εμπορευμάτων. Αυτό αντιπροσωπεύει το μικρότερο μερίδιο από τον Οκτώβριο του 2006 και τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 17 ετών. Αυτή η πτωτική τάση αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στη δυναμική των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας.
Του Shawn Lin, με τη συμβολή της Ellen Wan
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
