Οι ηγέτες της ΕΕ συνεδριάζουν την 1η Οκτωβρίου στην Κοπεγχάγη, με ατζέντα τη στήριξη της Ουκρανίας και ευρύτερα θέματα άμυνας.
Η σύνοδος, η πρώτη από δύο που έχουν προγραμματιστεί στη δανική πρωτεύουσα, θα αποτελέσει επίσης βήμα για συζήτηση της πρότασης της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχετικά με τη χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση δανείου προς την Ουκρανία.
Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή πρότεινε να χρησιμοποιηθούν κεφάλαια που έχουν παγώσει λόγω κυρώσεων, για να χρηματοδοτηθεί ένα δάνειο αποκατάστασης που στοχεύει στην ενίσχυση των ουκρανικών προσπαθειών στον πόλεμο.
«Βρισκόμαστε σε σημείο όπου μια αποφασιστική ενέργεια από μέρους μας μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα αυτής της σύγκρουσης», τόνισε η φον ντερ Λάιεν.
Επισήμανε πως μέρος του δανείου θα διατεθεί στην Ουκρανίας με σκοπό αγορές από ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες, δίνοντας ώθηση στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο εφόσον η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις—ωστόσο το σχέδιο εγείρει πλήθος νομικών και τεχνικών ερωτημάτων που παραμένουν άλυτα.
Η αντίδραση του Βελγίου, που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων μέσω του συστήματος Euroclear, ήταν έντονη.
Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ προειδοποίησε: «Αν οι χώρες διαπιστώσουν πως τα χρήματα των κεντρικών τραπεζών μπορούν να εξαφανιστούν αν το αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ίσως επιλέξουν να αποσύρουν τα αποθεματικά τους από τη ζώνη του ευρώ».
Η πρόταση κέρδισε έδαφος όταν την υποστήριξε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς.
Παράλληλα, στη σύνοδο συζητείται και το λεγόμενο «τείχος drones», μέτρο προστασίας της Ευρώπης μετά από επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών που οδήγησαν σε προσωρινό κλείσιμο δανικών αεροδρομίων, μεταξύ αυτών και του αεροδρομίου της Κοπεγχάγης.
Το δανικό Υπουργείο Άμυνας έχει εγκαταστήσει σύστημα ραντάρ ακριβείας στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης για την παρακολούθηση των εξελίξεων, ενώ Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο έχουν συνεισφέρει με αεροσκάφη, πλοία και αντιαεροπορικά συστήματα ενόψει των συνόδων.
Από την πλευρά των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, αποστολή αναχώρησε για κοινές ασκήσεις και ανταλλαγή τεχνογνωσίας στην αντιμετώπιση ρωσικών drones.
Στις 25 Σεπτεμβρίου, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, δήλωσε: «Παρότι οι αρχές δεν μπορούν να προσδιορίσουν ποιος βρίσκεται πίσω από τις υβριδικές επιθέσεις, μπορούμε να πούμε το εξής – κατά κύριο λόγο, μία χώρα απειλεί την ασφάλεια της Ευρώπης, και αυτή είναι η Ρωσία».
Η Ρωσία, από την πλευρά της, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή. Η πρεσβεία της Ρωσίας στη Δανία ανέφερε το ίδιο απόγευμα σε ανάρτησή της στα κοινωνικά δίκτυα: «Είναι προφανές ότι τα περιστατικά με τα φερόμενα επεισόδια στα δανικά αεροδρόμια αποτελούν στημένη πρόκληση. Αναμφίβολα, θα αξιοποιηθούν ως πρόσχημα για περαιτέρω όξυνση της έντασης από δυνάμεις που επιδιώκουν με κάθε τρόπο να παρατείνουν τη σύγκρουση στην Ουκρανία και να τη μεταφέρουν και σε άλλες χώρες. Η ρωσική πλευρά απορρίπτει κατηγορηματικά τις παράλογες εικασίες περί εμπλοκής της στα συμβάντα».
Η Δανία δεν ήταν το μοναδικό κράτος που αντιμετώπισε ασυνήθιστη δραστηριότητα drones· στις 10 Σεπτεμβρίου, αρκετά ύποπτα ρωσικά drones παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, με αεροσκάφη του ΝΑΤΟ να τα αναχαιτίζουν και να καταρρίπτουν ορισμένα.
Επρόκειτο για την πρώτη άμεση αντιπαράθεση μεταξύ ΝΑΤΟ και Μόσχας από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022.
Ακολούθως, μαχητικά του ΝΑΤΟ συνόδευσαν τρία ρωσικά μαχητικά εκτός του εναέριου χώρου της Εσθονίας, γεγονός που ενέτεινε την ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για το επίπεδο ετοιμότητας της Συμμαχίας έναντι της Ρωσίας.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, υποστήριξε το σχέδιο για το «τείχος drones» την Τρίτη, χαρακτηρίζοντάς το επίκαιρο και απαραίτητο.
Την Τετάρτη, αναμένεται να απευθυνθεί μέσω τηλεδιάσκεψης προς τους ηγέτες της Ε.Ε. ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Αργότερα την ίδια ημέρα, περισσότεροι από δώδεκα ακόμη ηγέτες θα παραστούν στη δεξίωση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Κοπεγχάγη.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας θα συνεδριάσουν και την επόμενη ημέρα, με αντικείμενο την ασφάλεια, το λαθρεμπόριο και τη μετανάστευση, στο πλαίσιο της έβδομης συνάντησής τους, ενός θεσμού που συστάθηκε το 2022 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
