Η διοίκηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ υπέβαλε την Τετάρτη επείγουσα προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, ζητώντας την αναστολή της διαδικασίας συλλογής αποδεικτικών στοιχείων στο πλαίσιο αγωγής για την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με το Department of Government Efficiency (DOGE).
Η αίτηση της κυβέρνησης επιδιώκει να αναιρέσει απόφαση κατώτερου δικαστηρίου, η οποία επέτρεπε, περιορισμένα, τη δικαστική έρευνα ως προς το εάν το DOGE μπορεί να θεωρηθεί κρατικός φορέας. Η υπόθεση προέκυψε μετά από προσφυγή της οργάνωσης Citizens for Responsibility and Ethics in Washington (CREW) κατά της ομοσπονδιακής διοίκησης και του DOGE.
Ο ρόλος του DOGE και οι θέσεις των δύο πλευρών
Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται η φύση και ο ρόλος του DOGE. Σύμφωνα με το σκεπτικό της κυβέρνησης, το Department of Government Efficiency λειτουργεί ως «συμβουλευτικό όργανο» εντός του εκτελεστικού κλάδου και «δεν συνιστά κυβερνητικό οργανισμό» κατά τη συνταγματική και θεσμική ερμηνεία. Ο γενικός εισαγγελέας Ντ. Τζον Σάουερ ανέφερε χαρακτηριστικά πως «το DOGE λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο στην εκτελεστική εξουσία και δεν αποτελεί οργανισμό».
Αντίθετα, η οργάνωση CREW υποστηρίζει ότι η δομή και η λειτουργία του DOGE παραπέμπουν σε καθεστώς τυπικής κυβερνητικής υπηρεσίας· συνεπώς, θα έπρεπε να υπόκειται σε διαφάνεια και λογοδοσία, μεταξύ άλλων και με το άνοιγμα των σχετικών αρχείων στην κοινή γνώμη.
Το κατώτερο ομοσπονδιακό δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρήματα των διαδίκων, επέτρεψε περιορισμένη δικαστική διερεύνηση προκειμένου να διακριβωθεί το θεσμικό καθεστώς του DOGE. Πάντως, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ακόμη και αυτή η διερεύνηση υπερβαίνει τα όρια των προβλεπόμενων αρμοδιοτήτων και διακυβεύει τη διακριτική ευχέρεια της εκτελεστικής εξουσίας.
Συνταγματικές προεκτάσεις και πολιτικές επιπτώσεις
Η υπόθεση αγγίζει ευρύτερα συνταγματικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διάκριση των εξουσιών και τον καθορισμό του τι συνιστά διοικητικό όργανο της ομόσπονδης κυβέρνησης των ΗΠΑ. Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο δεχθεί το αίτημα της διοίκησης Τραμπ, θα ανασταλεί προσωρινά η συλλογή στοιχείων για το DOGE μέχρι την τελική δικαστική κρίση.
Η αντιπαράθεση αυτή έρχεται σε μία περίοδο όπου ζητήματα διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση και δημόσιος έλεγχος παραμένουν στον πυρήνα του πολιτικού διαλόγου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκπρόσωποι του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν πολλές φορές επισημάνει τη σημασία της διαφάνειας στα κυβερνητικά όργανα, ενώ από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων τονίζεται η προστασία της εκτελεστικής διακριτικής ευχέρειας και ο περιορισμός των εξωτερικών παρεμβάσεων στον εκτελεστικό βραχίονα.
Στο επόμενο διάστημα, το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί τόσο ως προς το αίτημα αναστολής όσο και, σε βάθος χρόνου, ως προς τον ορισμό και τα όρια των κυβερνητικών οργάνων στις ΗΠΑ.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Η υπόθεση αναδύθηκε στη δημόσια σφαίρα έπειτα από νομική προσφυγή της CREW, που είναι γνωστή για τις παρεμβάσεις της σε ζητήματα ηθικής και χρηστής διακυβέρνησης στην Ουάσιγκτον. Οι εξελίξεις αναμένονται με ενδιαφέρον, καθώς θα αποτελέσουν ενδεικτικό προηγούμενο για την οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην εκτελεστική εξουσία και τα μέσα δικαστικού ελέγχου.
