Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) επιδιώκει να απεξαρτηθεί από τα σπάνια μέταλλα που προμηθεύεται από την Κίνα, όπως δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μιλώντας στο Berlin Global Dialogue, στις 25 Οκτωβρίου, η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η ΕΕ εργάζεται πάνω σε ένα νέο σχέδιο με την ονομασία RESource EU, το οποίο θα βασίζεται στο πρότυπο της πρωτοβουλίας REPower, που είχε εγκαινιαστεί το 2022 με στόχο τη σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.
Η πρόεδρος της Κομισιόν εξήγησε ότι σκοπός του νέου σχεδίου είναι να διασφαλίσει την πρόσβαση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών σε εναλλακτικές πηγές κρίσιμων πρώτων υλών βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Ο αντίκτυπος των κινεζικών περιορισμών
Στις 9 Οκτωβρίου, το κινεζικό καθεστώς προχώρησε σε αυστηροποίηση των ελέγχων στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και υλικών για μπαταρίες, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης εμπορικής αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι αυτή η απόφαση έχει «τεράστιο αντίκτυπο» στη βιομηχανία της ΕΕ, ιδιαίτερα στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των ημιαγωγών, της αεροδιαστημικής και της άμυνας, προειδοποιώντας πως πάνω από το 90% των αναγκών της Ένωσης σε μαγνήτες σπάνιων γαιών καλύπτεται από κινεζικές εισαγωγές. Σύμφωνα με την ίδια, η εξάρτηση αυτή «εγκυμονεί σημαντικό κίνδυνο» για την ΕΕ.
Χωρίς να κατονομάσει συγκεκριμένη χώρα, η πρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ότι «τα παραδοσιακά εργαλεία της διπλωματίας χρησιμοποιούνται για να μετατραπεί η αλληλεξάρτηση σε όπλα και να αξιοποιηθούν οι συμμαχίες ως μέσα άσκησης πίεσης σε χώρες και βιομηχανίες, προκειμένου να επιβληθεί έλεγχος και καταναγκασμός».
Η φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι η ΕΕ θα επιδιώξει να συνεργαστεί με Κινέζους αξιωματούχους για την εξεύρεση βραχυπρόθεσμων λύσεων, ενώ παράλληλα θα συνεργαστεί με τους εταίρους της Ομάδας των Επτά (G7) για έναν συντονισμένο τρόπο αντιμετώπισης.
Όπως ανέφερε, το σχέδιο RESource EU θα περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας «κυκλικής οικονομίας», μέσω ανακύκλωσης των υλικών. Επεσήμανε ότι ορισμένες εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να ανακυκλώνουν έως και το 95% των κρίσιμων πρώτων υλών και των μπαταριών, κάτι που σημαίνει, όπως είπε, επαναξαγωγή πολύτιμων υλικών, μείωση των αποβλήτων και προώθηση βιώσιμης διαχείρισης των πόρων.
Άλλες πτυχές του σχεδίου, πρόσθεσε, θα περιλαμβάνουν κοινές αγορές, δημιουργία αποθεμάτων και επενδύσεις σε έργα τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι σπάνιες γαίες και οι παγκόσμιες ελλείψεις
Από τα 17 σπάνια μέταλλα στα οποία η Κίνα έχει επιβάλει περιορισμούς εξαγωγής, τα 12 θεωρούνται κρίσιμα για προϊόντα όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, οι κινητήρες αεροσκαφών και τα στρατιωτικά ραντάρ. Οι εξαγωγικοί περιορισμοί που τέθηκαν σε ισχύ από τον Απρίλιο είχαν προκαλέσει ελλείψεις παγκοσμίως, πριν μια σειρά συμφωνιών με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες συμβάλλει στην ανακούφιση της κρίσης εφοδιασμού.
Οι νέοι κινεζικοί περιορισμοί στις εξαγωγές υλικών για μπαταρίες και σπάνιων γαιών αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις 8 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου, αντίστοιχα.
Παράλληλα, Ευρωπαίοι κατασκευαστές αυτοκινήτων προειδοποιούν για σοβαρές διαταραχές στην παραγωγή τους, εάν το Πεκίνο συνεχίσει να απαγορεύει τις εξαγωγές μικροτσίπ από τη Nexperia China, λόγω της διαμάχης της εταιρείας με τα κεντρικά της στην Ολλανδία.
Στις 21 Οκτωβρίου, ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς και ο υπουργός Εμπορίου της Κίνας, Γουάνγκ Γουεντάο, συμφώνησαν να πραγματοποιηθούν συνομιλίες την επόμενη εβδομάδα σχετικά με τους ελέγχους στις εξαγωγές.
