Η γογγυλοκράμβη (Brassica oleracea var. gonglodes) κατάγεται από τη βόρεια Ευρώπη και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην αρχαία Ρώμη. Αν και μοιάζει με γογγύλι, η γογγυλοκράμβη ή γουλί ανήκει στην οικογένεια των σταυρανθών λαχανικών, μαζί με το λάχανο και τα λαχανάκια Βρυξελλών.
Οι λευκοπράσινοι ή μοβ βολβοί της είναι πλούσιοι σε θρεπτικά συστατικά. Ένα φλιτζάνι περιέχει 93% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας (με βάση τις 2.000 θερμίδες/ημέρα) της βιταμίνης C, 17% των διατροφικών ινών που υποστηρίζουν το έντερο και 12% της βιταμίνης B6, που προστατεύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η γογγυλοκράμβη είναι επίσης πλούσια σε μια σειρά από ισχυρά φυτικά συστατικά που συνδέονται με την προστασία από καρδιακές παθήσεις, ορισμένους τύπους καρκίνου και φλεγμονές.
Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητή της σε βιταμίνη C έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες που βλάπτουν τα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. Ως σταυρανθές λαχανικό, περιέχει βιοδραστικές ενώσεις, όπως γλυκοσινολάτες και χημικές ουσίες που περιέχουν θείο και προστατεύουν από τον καρκίνο, οι οποίες, σύμφωνα με έρευνες, βοηθούν στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου, ειδικά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Μια ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine το 2022 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα σταυρανθή λαχανικά μπορούν να προλάβουν ή να μειώσουν τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η γογγυλοκράμβη είναι συνήθως διαθέσιμη στις αρχές του φθινοπώρου και την άνοιξη. Αν τη βρείτε με τα φύλλα της, βεβαιωθείτε ότι είναι φρέσκα, καθώς αυτό είναι ενδεικτικό της ηλικίας της. Οι νεότεροι βολβοί έχουν καλύτερη γεύση, όπως ένα ήπιο γογγύλι ή ο μίσχος του μπρόκολου.
Χρησιμοποιήστε τα φύλλα όπως και τα άλλα χόρτα: ωμά σε σαλάτες, σοταρισμένα ή στον ατμό.
Τον βολβό απολαύστε τον ωμό. Ξεφλουδίστε τον (αν η φλούδα είναι παχιά ή σκληρή) και τρίψτε τον σε σαλάτες ή κόψτε τον σε μπαστούνια για να τον φάτε με ντιπ ή με αλάτι και λεμόνι.
Αν τον μαγειρέψετε, δεν χρειάζεται να τον ξεφλουδίσετε, απλά αφαιρέστε τα εξογκώματα. Σοτάρετε ή ψήστε τον με άλλα λαχανικά, ρίξτε τον σε σούπες και στιφάδο, βράστε το στον ατμό και ανακατέψτε το με πουρέ πατάτας ή ρύζι.
