Σάββατο, 20 Απρ, 2024
Ένα τοπίο αρχιτεκτονικής της Μόσχας με τη γέφυρα Μποροντίνσκυ, παλιά κλασικά κτίρια και μοντέρνους ουρανοξύστες της πόλης. (Ντμίτρι Πολόνσκι/Shutterstock)

Κομμουνισμός και Πολιτισμός: Άσχημα, ανιαρά κτίρια

Γράφει ο Mike Shotwell.

Τις δεκαετίες του 1920 και ’30, οι «διανοούμενοι» στην Ευρώπη και η αριστερά στις Ηνωμένες Πολιτείες συγκινήθηκαν από τον σοσιαλισμό και το μεγάλο σοβιετικό πείραμα μιας μαρξιστικής ουτοπίας. Και αν και η αυστηρή οικονομική εκδοχή του μαρξισμού στη Ρωσία κατέρρευσε το 1991, το πολιτιστικό του υπόλειμμα είχε από καιρό εισχωρήσει στην τέχνη, τη μουσική και την αρχιτεκτονική σε αυτήν τη χώρα.

Ο κομμουνιστής πατριός και μητέρα μου, μου έκαναν γνωστά στην νεανική ζωή μου από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του ’70, τη λογοτεχνία, τη μουσική, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική που όλα αντηχούσαν με δόγμα και πολιτική ακαμψία. Όσον αφορά την αρχιτεκτονική, το πρωταρχικό παράδειγμα αυτού ήταν το σχολείο Bauhaus (Μπάουχαους) στη Βαϊμάρη της Γερμανίας, το οποίο ιδρύθηκε από τον σοσιαλιστή αρχιτέκτονα-ιδεαλιστή Βάλτερ Γκρόπιους το 1919.

Το κτίριο Bauhaus στο Ντέσσαου, Γερμανία. (Public Domain)

 

Συνδυάζοντας τέχνη και αρχιτεκτονική, το σχολείο Bauhaus δημιουργήθηκε από την αναδυόμενη σοσιαλιστική αφήγηση που, εν μέρει, περιφρόνησε οτιδήποτε θεωρούσε «μπουρζουά». Αυτή η ιδέα μεταφράστηκε στην εξάλειψη της περιττής εξωτερικής διακόσμησης και στην καταδίκη της μεγάλης αρχιτεκτονικής της Ευρώπης.

Αυτή η νέα προσέγγιση στον σχεδιασμό ονομάστηκε «προοδευτική αρχιτεκτονική». Στην πραγματικότητα το κορυφαίο αρχιτεκτονικό περιοδικό της εποχής, Pencil Points, άλλαξε το όνομά του σε Progressive Architecture (Προοδευτική Αρχιτεκτονική) το 1945 για να ευθυγραμμιστεί με το παγκόσμιο προλεταριακό πολιτικό κίνημα.

Το ουτοπικό ιδεώδες του Γκρόπιους οραματίστηκε τους αρχιτέκτονες και τους καλλιτέχνες όλοι μαζί να αναπτύξουν μια νέα «καθομιλουμένη» σχεδιασμού για να βοηθήσουν στη δημιουργία του προλεταριακού παραδείσου των νέων εργαζομένων, όπως οραματίστηκε για πρώτη φορά ο Καρλ Μαρξ, μετά ο Βλαντιμίρ Λένιν και ο Τζόσεφ Στάλιν. Σύμφωνα με τον Γκρόπιους, οι αρχιτέκτονες θα ενεργούσαν ως πολιτιστικοί ευεργέτες των εργατών, καθώς οι εργάτες ήταν «πνευματικά υποανάπτυκτοι».

Το επαναστατικό μανιφέστο του Bauhaus του Γκρόπιους είχε στο εξώφυλλό του μια ξυλογραφία από τον Λυονέλ Φέινινγκερ που απεικόνιζε έναν κυβικό καθεδρικό ναό με την ονομασία «ο καθεδρικός ναός του σοσιαλισμού».

Οι σοβιετικοί πολεοδόμοι ασπάστηκαν με ενθουσιασμό αυτήν την υλική απεικόνιση που αντικατοπτρίζει τα ιδανικά τους, και αυτό οδήγησε στις βάναυσες, άψυχες δομές στην Ανατολική Γερμανία και την Πολωνία, και σε ολόκληρη τη Σοβιετική Αυτοκρατορία.

Τα «κτιριακά συγκροτήματα» στη Ρουμανία. (Public domain)

 

Δυστυχώς, αυτό που έφερε το Bauhaus στον κόσμο ήταν το ανιαρό «διεθνές στυλ» — επίπεδες στέγες, διαφανείς προσόψεις, έλλειψη χρώματος —  αργότερα ενισχύθηκε και παραμορφώθηκε από τους πρώην οπαδούς του σε μεταμοντερνιστικές και άλλες άνοστες παραλλαγές. Αυτά εν γνώσει και μη, έφεραν τη σοσιαλιστική νοοτροπία σχεδιασμού στο σήμερα.

Αυτή η πολιτικά επιβληθείσα «καθομιλουμένη» κυρίευσε στο πέρασμά της τα φιλοαριστερά ακαδημαϊκά ιδρύματα στην Αμερική, ξεκινώντας από το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου ο Γκρόπιους εγκαταστάθηκε ως πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής. Αργότερα, η «καθομιλουμένη» εμφανίστηκε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Άρμορ του Σικάγου (αργότερα μετονομάστηκε σε Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ιλινόις), όπου τέθηκε διευθυντής ο τελικός επικεφαλής του Bauhaus, Λούντβινγκ Μις φαν ντε Ρόε. Το αποτέλεσμα είναι εμφανές σε όλο τον κόσμο σήμερα: τα μουντά κιβώτια από γυαλί και χάλυβα και οι παραλλαγές τους, σε μεγάλες πόλεις σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η λυπηρή ειρωνεία είναι ότι το διεθνές στυλ εμπνευσμένο από το Bauhaus, δεν λειτούργησε ποτέ για τον Αμερικανό εργαζόμενο όπως είχε προγραμματιστεί. Όμως έγινε πολύ επιθυμητό για το μόνο τμήμα της κοινωνίας που θα μπορούσε να προσλάβει αρχιτέκτονες: την μπουρζουαζία, που είχε παλιότερα υποστεί λοιδωρία και χλευασμό.

Ο Μάικ Σότγουελ είναι συνταξιούχος δικανικός αρχιτέκτονας και συγγραφέας του πρόσφατου βιβλίου «Βυθισμένος στο Κόκκινο: Τα μαθητικά χρόνια μου σε μια μαρξιστική οικογένεια».

Ο κομμουνισμός εκτιμάται ότι σκότωσε τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ανθρώπους, ωστόσο τα εγκλήματά του δεν έχουν καταγραφεί πλήρως και η ιδεολογία του εξακολουθεί να υφίσταται. Η Epoch Times προσπαθεί να αποκαλύψει την ιστορία και τις πεποιθήσεις αυτού του κινήματος, το οποίο υπήρξε πηγή τυραννίας και καταστροφής από τότε που εμφανίστηκε.

Δείτε ολόκληρη τη σειρά των αγγλικών άρθρων εδώ.

Πώς διαφέρει η Epoch Times από άλλες εφημερίδες;

Η Epoch Times είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανεξάρτητη εφημερίδα στην Αμερική. Είμαστε διαφορετικοί από άλλους οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης επειδή δεν επηρεαζόμαστε από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Ο μόνος μας στόχος είναι να φέρουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι στο κοινό.
Δεν ακολουθούμε την ανθυγιεινή τάση στο σημερινό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας που έχει μια ατζέντα, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε τις αρχές μας Αλήθεια και Παράδοση ως πυξίδα.

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.

Σχολιάστε