Η τουρκική κεντρική τράπεζα προχωρά σε νέες μειώσεις του εθνικού επιτοκίου, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός της τουρκικής λίρας συνεχίζει να αυξάνεται σε απρόβλεπτα επίπεδα.
Την Πέμπτη, η Τουρκία σόκαρε τις αγορές όταν ανακοίνωσε νέα μείωση του επιτοκίου που θα ρίξει το επιτόκιο αναφοράς μόλις στο 13%, μετά από επτά μήνες κατά τους οποίους το επιτόκιο αναφοράς παρέμεινε αμετάβλητο στο 14%.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε τον περασμένο Ιούνιο ότι θα συνεχίσει το καθεστώς των μειώσεων των επιτοκίων, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός συνεχίζει να ξεπερνά νέα ρεκόρ και αναγκάζει την τουρκική οικονομία να κάνει σκληρές προσαρμογές στον νέο κανόνα. Τον τελευταίο μήνα, εταιρείες όπως η Vodafone και η Citigroup έχουν στραφεί σε λογιστικές πρακτικές υπερπληθωρισμού στις τουρκικές τους δραστηριότητες.
Πτώση της τουρκικής λίρας
Η αξία της τουρκικής λίρας έχει πέσει πάνω από 50% σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο τον τελευταίο χρόνο, ακόμη και όταν οι ΗΠΑ βιώνουν ένα ρυθμό πληθωρισμού του δολαρίου που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Τουρκία κατατάσσεται πλέον ως μία από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού νομισμάτων, πίσω μόνο από τη Βενεζουέλα, το Σουδάν και τη Ζιμπάμπουε.
Η συμβατική οικονομική σκέψη υποστηρίζει ότι τα χαμηλά επιτόκια ενθαρρύνουν τον πληθωρισμό, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού αποθαρρύνουν τις καταναλωτικές δαπάνες και εξασφαλίζουν σταθερές τιμές, έστω και εις βάρος της ανάπτυξης.
Ο Ερντογάν, ωστόσο, φαίνεται να ασπάζεται μια εναλλακτική θεωρία, η οποία υποστηρίζει ότι οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να μετακυλήσουν το κόστος της καταβολής τόκων για τα δάνεια. Ο Τούρκος ηγέτης έχει μέχρι σήμερα επιμείνει σε αυτές τις ιδέες για την οικονομία που έχουν χαρακτηριστεί ως «ανορθόδοξες». Το 2018, μάλιστα, μίλησε με ποιητική διάθεση για την κεντρική τράπεζα, υποστηρίζοντας ότι «τα επιτόκια είναι η μητέρα και ο πατέρας κάθε κακού».
Η στάση του Ερντογάν έχει επικριθεί.
«Καθώς ο πληθωρισμός στην Τουρκία εκτοξεύεται στο 130%/έτος κατά τη δική μου μέτρηση, ο πρόεδρος Ερντογάν έχει ΚΟΨΕΙ τα επιτόκια», κατήγγειλε ο οικονομολόγος Steve Hanke του Johns Hopkins. «Ζει [ο Ερντογάν] στο La La Land; Η λίρα βρίσκεται σε ένα σπιράλ θανάτου. Για να συντρίψει τον πληθωρισμό, [η Τουρκία] πρέπει να κάνει αυτό που έκανα εγώ στη Βουλγαρία το 1997. Πρέπει να εγκαταστήσει ένα νομισματικό συμβούλιο, ΤΩΡΑ».
Ωστόσο, η τουρκική κεντρική τράπεζα παρέμεινε ακλόνητη στη δέσμευσή της σε αυτή τη νομισματική πολιτική και προώθησε την ιδέα ότι ο πληθωρισμός μπορεί να αλλάξει σελίδα στο εγγύς μέλλον.
Τον περασμένο μήνα, η τουρκική κεντρική τράπεζα προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει στο 60,4% μέχρι το τέλος του έτους, προτού ηρεμήσει στο 19,2% στο τέλος του 2023 και στο 8,8% ένα χρόνο αργότερα. Ωστόσο, το τουρκικό νόμισμα συνέχισε να πέφτει μόνο τον τελευταίο χρόνο, και με την κυβέρνηση να διπλασιάζει τις μειώσεις των επιτοκίων πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι δεν θα υπάρξει αντιστροφή μέχρι να υπάρξει μια δραστική αλλαγή στην Άγκυρα.
