Σάββατο, 20 Απρ, 2024
Ο Δάντης μάς δείχνει έναν δρόμο διαφυγής από την Κόλαση, προς το Καθαρτήριο. Λεπτομέρεια πορτρέτου του Δάντη Αλιγκιέρι, τέλος του 16ου αιώνα, από άγνωστο δάσκαλο. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. (Public Domain)

Ο Δάντης και ο ιός της Γουχάν: Τι μπορούμε να μάθουμε;

Κάνοντας το βήμα από την Κόλαση προς το Καθαρτήριο.

Κοιτάζοντας τον κόσμο σήμερα, βλέπουμε έναν κόσμο προβλημάτων, αναταραχής, και μιας αυξανόμενης αίσθησης υστερίας και πανικού, που μοιάζει να απειλεί να φύγει εκτός ελέγχου. Μοιάζει να είμαστε θύματα δυνάμεων πέρα από τον έλεγχό μας. Για την Δύση, ο ιός του ΚΚΚ (Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος) κοινώς γνωστός ως ο νέος κορωνοϊός, είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα, αν και θα μπορούσαμε επίσης να κατονομάσουμε την κλιματική αλλαγή, καταστροφικά φυσικά φαινόμενα, ή ακόμα και τους δικούς μας πολέμους που μοιάζουν να μην τελειώνουν ποτέ.

Οι περισσότεροι, δεν έχουμε ποτέ δει ούτε βιώσει κάτι σαν αυτήν την πανδημία. Οι περισσότεροι που πολέμησαν ή βίωσαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν βρίσκονται στον κόσμο πλέον, και η γενιά των Baby Boomer είναι η γενιά της αφθονίας, μιας πρωτόφαντης για την υφήλιο αφθονίας — αλλά, πωπω! φαίνεται πως κάποιος πρέπει να πληρώσει τον λογαριασμό σήμερα!

Φυσικά, σίγουρα το περιμέναμε αυτό, σωστά; Το είχαμε και πριν, ή όχι; Ο Μαύρος Θάνατος τον 14ο αιώνα ήταν μια ιδιαιτέρως κακή επιδημία, μερικές φορές αποκαλείται η Μεγάλη Πανώλη ή Μαύρη Πανώλη. Υπολογίζεται ότι σκότωσε σίγουρα πάνω από το 30% του ευρωπαϊκού πληθυσμού και ότι χρειάστηκαν πάνω από 200 χρόνια για την πληθυσμιακή ανάκαμψη της Ευρώπης.

«Ο Θρίαμβος του Θανάτου», περί το 1562, Pieter Bruegel ο πρεσβύτερος. Μουσείο Πράντο, Μαδρίτη.
(Public Domain)

 

Επίσης, μοιάζει ειρωνεία, το ότι η Μεγάλη Πανώλη (πιθανότατα από την Κίνα) εισήλθε στην Ευρώπη μέσω της Ιταλικής χερσονήσου. Σήμερα, φυσικά, φαίνεται ότι ο ιός του ΚΚΚ άρχισε την επίθεσή του στην Ευρώπη στην Ιταλία επίσης.

Θα ήταν, ίσως, μια μικρή παρηγοριά για αυτούς που πέθαναν από την πανώλη αν μάθαιναν πως οι θάνατοί τους επέφεραν ένα αρκετά μεγάλο πλεονέκτημα: Συγκεκριμένα, είναι σχεδόν αδύνατον να διανοηθούμε τον σημερινό κόσμο χωρίς αυτήν την τραγωδία, καθώς ήταν ο Μαύρος Θάνατος που οδήγησε αναπόδραστα στην κατάρρευση των φεουδαρχικών ιεραρχιών που όριζαν τα πράγματα στην Ευρώπη για πάρα πολλά χρόνια.

Η αλήθεια είναι, ότι οι εργάτες έγιναν τόσο λίγοι που σχεδόν μπορούσαν να ορίσουν τις αμοιβές τους και να πάνε να δουλέψουν οπουδήποτε. Η κινητικότητα και η επικοινωνία αυξήθηκαν αλματωδώς. Έτσι ένα νέο μοντέλο της κοινωνίας —ο πρωτοκαπιταλισμός— άρχισε, και η εξουσία των λόρδων και των κυριών τους άρχισε να αδυνατίζει.

Ο Δάντης Αλιγκιέρι, με το Καθαρτήριο στο υπόβαθρο. Τέλη 16ου αιώνα, από άγνωστο δάσκαλο. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. (Public Domain)

 

Οι κιβδηλοποιοί: Τότε και τώρα

Αλλά αυτή είναι μια τόσο μακρινή προοπτική· αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε τώρα είναι ελπίδα, αληθινή ελπίδα. Έχει ενδιαφέρον ότι στην «Θεία Κωμωδία» του Δάντη, μία από τις πολλές τιμωρίες που δίνεται σε αυτούς που δεν σώθηκαν και δεν μπόρεσαν να λυτρωθούν είναι μια απαίσια και φριχτή ασθένεια που ποτέ δεν φεύγει.

Ο Δάντης συναντά αυτά τα θύματα στο Άσμα 29 της «Κόλασης» (μετάφραση της Ντόροθυ Σέιερς):

Έτσι βήμα το βήμα πήγαμε, κι ούτε βγάλαμε φωνή,
Να δούμε και να ακούσουμε αυτές τις άρρωστες ψυχές στους πόνους τους,
Που δεν μπορούσαν να σηκώσουν το σώμα τους από την γη

Εικονογράφηση για το Άσμα ΧΧΙΧ της «Κόλασης» του Δάντη. Gustave Doré. (PD-US)

 

Και το έγκλημά τους;  Είναι όλοι κιβδηλοποιοί, αλχημιστές του ενός ή του άλλου είδους, που οδήγησαν τους συνανθρώπους τους να πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν κοινά μέταλλα σε χρυσό.

Με έναν κάπως αστείο τρόπο, δεν είναι αυτό παρόμοιο με τον σημερινό μας κόσμο; Σίγουρα τώρα έχουμε μια φριχτή ασθένεια που τρώει τα πνευμόνια μας, αλλά δεν είναι σημείο των καιρών μας επίσης ότι προσπαθούμε σε κάθε επίπεδο να μετατρέψουμε κοινό μέταλλο σε χρυσό; Οι κυβερνήσεις τυπώνουν χρήματα ως «ποσοτική διευκόλυνση», τα κρυπτονομίσματα είναι πάμπολλα και υπόσχονται δωρεάν λεφτά για όσους επενδύουν, αλλά η πραγματική αποταμίευση —αυτό που παραδοσιακά θεωρείτο κοινή λογική— αποθαρρύνεται ενεργά από εξαιρετικά χαμηλά και ανώμαλα επιτόκια. Όπως είπε ο Μπιλ Μπόννερ φέτος τον Ιανουάριο: «Μια τεράστια κρίση —προκαλούμενη από ψεύτικα λεφτά και ψεύτικη σκέψη— έρχεται». Ψεύτικη σκέψη, επίσης; Όπως οι αλχημιστές στον Δάντη;

Είναι επιλογή σου

Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε σημείο τεράστιας κρίσης. Αλλά αν ο Δάντης μπορεί να απεικονίσει με ακρίβεια την Κόλαση, ίσως μπορεί να μας προσφέρει και ελπίδα σχετικά με το πώς σκεφτόμαστε και πώς αντιλαμβανόμαστε αυτό το δράμα. Διότι η βάση είναι η εξής: Ολόκληρη η «Θεία Κωμωδία» έχει ως μία από τις βασικές αρχές της ένα κυρίαρχο πιστεύω της Δυτικής σκέψης, μέχρι ίσως, τον 20 αιώνα —ονόματι, ελευθερία της θέλησης.

Ελευθερία της θέλησης σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν: τα πιστεύω, οι συμπεριφορές, οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι επιλογές, και οι αποφάσεις τους επίσης. Το σημαντικό για την Κόλαση του Δάντη δεν είναι πως η κόλαση είναι ένα μέρος όπου ο Θεός — ο μεγάλος Άντρας στον ουρανό, όπως έλεγαν —  δίνει τιμωρίες στους ανθρώπους για μεγάλες ή μικρές παραβιάσεις ενός κώδικα που μπορεί να ακολουθούν ή όχι. Αντ’ αυτού, η Κόλαση είναι το μέρος όπου οι άνθρωποι παίρνουν αυτό που θέλουν.

Στην Κόλαση παίρνεις αυτό ακριβώς που θέλησες. Απεικόνιση της Κόλασης του Sandro Botticelli για το Άσμα ΧΧVIII, μέρος του Ογδόου Δακτυλίου της Κόλασης. Ο Δάντης και ο Βιργίλιος απεικονίζονται έξι φορές, καθώς κατεβαίνουν από τα χάσματα. (PD-US)

 

Όπως το εξέφρασε η Ντόροθυ Λ. Σέιερς: «Η Κόλαση είναι η απόλαυση του δικού σου τρόπου, για πάντα». Είναι κατά μία έννοια, το νόημα αυτού του παλιού τραγουδιού του Φρανκ Σινάτρα «το έκανα με τον ΔΙΚΟ ΜΟΥ τρόπο». Όχι με τον τρόπο του Θεού, όχι με τον τρόπου του Χριστού, όχι με τον τρόπο του οκτάπτυχου μονοπατιού του Βουδισμού, και όχι με τον Τρόπο του Τάο —όχι με τον τρόπο των αρχαίων δασκάλων που τόνιζαν την συμπόνια, καλοσύνη, και αδελφικότητα μεταξύ μας. Όχι, αλλά με τον ΔΙΚΟ ΜΟΥ τρόπο: τον τελείως εγωιστικό τρόπο.

Και ιδού το αποτέλεσμα αυτού: Αυτό που βλέπουμε στην Κόλαση είναι η αδυναμία όλων των κατοίκων της να ξεφύγουν από τον εγωκεντρισμό. Με άλλα λόγια, δεν μπορούν να επικοινωνήσουν, με εξαίρεση κάποιους επαναλαμβανόμενους μονολόγους μέσα τους. Διστάζω να πω «διαλόγους» μέσα τους, καθώς την ψυχή με την οποία κάποιος συνδιαλέγεται, την έχουν τώρα χάσει. Στην ουσία, η κατάστασή τους είναι τελείως ανάλογη με αυτήν ενός ναρκομανούς (ή οποιουδήποτε εθισμένου): Δεν μπορούν να δεχτούν μια λογική συμβουλή διότι έχασαν την βούλησή τους, την ελεύθερη θέλησή τους. Την εγκατέλειψαν, και αυτό σημαίνει να χάνεις την ψυχή σου.

Υπό αυτό το φως, είναι φυλακισμένοι και απομονωμένοι. Απομονωμένοι; Αυτή η λέξη —που τώρα λέγεται για τον ιό του ΚΚΚ καθώς όλοι αρχίζουμε να αυτο-απομονωνόμαστε για να αποφύγουμε να μολύνουμε αλλήλους! Πόσο μοιάζει αυτό με την Κόλαση: ο καθένας παγιδευμένος με τον εαυτό του για πάντα.

Ο Δάντης κρατώντας την «Θεία Κωμωδία» του, δίπλα στην είσοδο της Κόλασης, στα επτά επίπεδα του όρους του Καθαρτηρίου και στην πόλη της Φλωρεντίας, με τις σφαίρες του Ουρανού από πάνω, 1465, σε νωπογραφία από τον Domenico di Michelino. Καθεδρικός της Αγίας Μαρίας του Κρίνου, Φλωρεντία, Ιταλία. (Public Domain)

Ο δρόμος διαφυγής από τον εγωισμό

Αλλά, φυσικά, η Θεία Κωμωδία μάς δίνει σίγουρα και έναν δρόμο διαφυγής από την Κόλαση, όπως ακριβώς σε αυτήν τη ζωή ακόμα και οι εθισμένοι μπορούν να ανακτήσουν την ελεύθερη βούλησή τους και να εισέλθουν πάλι στον κόσμο του φωτός. Ποιο είναι το πρώτο βήμα, τότε, για την διαφυγή από την Κόλαση προς το Καθαρτήριο όπου υπάρχει ελπίδα;

Εικονογράφηση για το «Καθαρτήριο» του Δάντη από τον Gustave Doré. (PD-US)

 

Πρώτον, κάποιος θα πρέπει να αναγνωρίσει και να παραδεχτεί το πρόβλημα, το πραγματικό πρόβλημα. Και το πραγματικό πρόβλημα είναι πάντα το Εγώ: Εγώ είμαι το πρόβλημα· δηλαδή, όχι οι άλλοι άνθρωποι ή άλλες φυλές, όχι οι κρατικοί άρχοντες, ούτε οι κυβερνήσεις. Όχι, εγώ επίσης προκαλώ προβλήματα και τώρα το παραδέχομαι· χρειάζεται να αφήσω τις έξεις μου, τον τρόπο που οι συνήθειες ορίζουν την ζωή μου, και να επιλέξω μια νέα και καλύτερη ζωή.

Δεύτερον, καθώς σταματώ να δικαιολογώ τον εαυτό μου, έρχομαι επίσης σε επαφή με τους άλλους· η ύπαρξή μου δεν στηρίζεται μόνο αλλά και είναι για τους άλλους. Είμαστε μια κοινότητα, και χρειάζεται να προσέχουμε ο ένας τον άλλον. Αυτό γίνεται πολύ σαφές στο Καθαρτήριο του Δάντη. Ενώ στην Κόλαση ο καθένας μοιάζει να κατηγορεί όλους τους άλλους και να αρνείται κάθε προσωπική ευθύνη, στο Καθαρτήριο όλοι καταβάλλουν τον κόπο να επαινέσουν και να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον.

Το Καθαρτήριο δεν μας πηγαίνει κατευθείαν στον Παράδεισο, αλλά είναι η καλύτερη αρχή. Είμαστε καθ’ οδόν. Έτσι, αν και μπορεί να απομονωνόμαστε τώρα, θα πρέπει να σκεφτόμαστε τις ευθύνες μας, να ξαναδώσουμε ελευθερία στην βούλησή μας ώστε να γίνει καταλύτης θετικής αλλαγής, και να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνολογίες που έχουμε για να επικοινωνήσουμε με άλλους και να τους βοηθήσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να αποφύγουμε την παγίδα της κόλασης —του μέρους που δεν θέλουμε να βρισκόμαστε!— και να μην είμαστε θύματα δυνάμεων πέρα από τον έλεγχό μας.

Η Epoch Times ονομάζει τον νέο κορωνοϊό, ο οποίος προκαλεί την ασθένεια COVID-19, ιό του ΚΚΚ διότι η συγκάλυψη και η κακοδιαχείριση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος επέτρεψαν στον ιό να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Κίνα και να προκαλέσει μια πανδημία.

Ο Τζέιμς Σέιλ (James Sale) είναι Άγγλος επιχειρηματίας. Η επιχείρησή του, Motivational Maps Ltd., λειτουργεί σε 14 χώρες. Είναι συγγραφέας πάνω από 40 βιβλίων στην διοίκηση επιχειρήσεων και εκπαίδευση που εκδόθηκαν από μεγάλους διεθνείς οίκους, όπως Macmillan, Pearson, και Routledge. Ως ποιητής, κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό του Συλλόγου Κλασικών Ποιητών (Society of Classical Poets) το 2017 και μίλησε τον Ιούνιο του 2019 στο πρώτο συμπόσιο της ομάδας, που έλαβε χώρα στο Princeton Club της Νέας Υόρκης. 

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.

Σχολιάστε