Η συμμαχία της δεξιάς που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και έναν χρόνο στην Πορτογαλία επικράτησε στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατέγραψε απώλειες και το κόμμα Chega ενισχύθηκε σημαντικά, σύμφωνα με τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα.
Χωρίς να περιλαμβάνονται ακόμη τα αποτελέσματα της ψήφου των Πορτογάλων του εξωτερικού, τα οποία αναμένονται τις επόμενες ημέρες, η συμμαχία του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρου έλαβε 32,7%, το Σοσιαλιστικό Κόμμα 23,4%, ενώ το Chega ακολούθησε με 22,6%.
Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Πέντρο Νούνες Σάντος, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το αποτέλεσμα. Όπως δήλωσε, θα ζητήσει τη διεξαγωγή εσωκομματικών εκλογών, στις οποίες δεν θα είναι υποψήφιος.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που είχε κυβερνήσει τη χώρα επί οκτώ συναπτά έτη μέχρι το 2023, καταγράφει σημαντική πτώση σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
Χωρίς απόλυτη πλειοψηφία η νίκη της Δεξιάς
Ο Λουίς Μοντενέγκρου εξασφάλισε τη νίκη της συμμαχίας του, όμως η Δεξιά δεν διαθέτει τον απαιτούμενο αριθμό εδρών για τον σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας. Οι επόμενες ημέρες αναμένεται να είναι κρίσιμες για τη διερεύνηση ενδεχόμενων συνεργασιών ή συμφωνιών ανοχής με μικρότερα κόμματα του κεντρώου χώρου.
Στο παρόν στάδιο, δεν υπάρχουν ενδείξεις πρόθεσης συνεργασίας με το Chega από την πλευρά του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Δημοκρατική Συμμαχία στοχεύει σε κυβερνητική σταθερότητα χωρίς να προχωρήσει σε συγκλίσεις πέραν συγκεκριμένων ιδεολογικών γραμμών.
Η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση προκηρύχθηκε μετά την παραίτηση του πρώην πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, τον Νοέμβριο του 2023, έπειτα από δικαστική έρευνα που αφορούσε κυβερνητικά στελέχη και συνεργάτες του. Αν και ο ίδιος δεν βαρύνθηκε τελικά με επίσημες κατηγορίες, η πολιτική πίεση οδήγησε στην αποχώρησή του και στην προκήρυξη εκλογών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα.
Το Chega, που κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό από την ίδρυσή του, καθίσταται πλέον η τρίτη πολιτική δύναμη στη νέα Βουλή. Η αύξηση της εκλογικής του επιρροής επηρεάζει τους συσχετισμούς εντός του κοινοβουλίου, δημιουργώντας νέα δεδομένα ως προς τη διαμόρφωση κυβερνητικών πλειοψηφιών και κοινοβουλευτικών ισορροπιών.
Παράλληλα, μικρότερα κόμματα όπως το Φιλελεύθερο Κόμμα (Iniciativa Liberal – IL), το PAN και το Bloco de Esquerda (Αριστερό Μπλοκ) διατηρούν περιορισμένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, αλλά ενδέχεται να διαδραματίσουν ρόλο στις διαβουλεύσεις που θα ακολουθήσουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσουν επίσημα οι διερευνητικές εντολές από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Λουίς Μοντενέγκρου καλείται είτε να επιτύχει συνεννόηση για στήριξη είτε να διαχειριστεί την πιθανότητα κυβέρνησης μειοψηφίας, εφόσον δεν καταστεί εφικτός ευρύτερος συνασπισμός.
Η πολιτική σταθερότητα θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των πολιτικών δυνάμεων να διαμορφώσουν λειτουργικό κοινοβουλευτικό σχήμα, καθώς το αποτέλεσμα αποτυπώνει μια ισχυρή πολυφωνία και την ανάγκη για διακομματικό διάλογο.
