Οι σημαντικότεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ αντέδρασαν αρνητικά στην απόφαση της Ουάσιγκτον να συμπεριλάβει πυρομαχικά διασποράς σε ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία, με ορισμένους να επικαλούνται τον κίνδυνο των όπλων αυτών για τους αμάχους, ενώ άλλοι επεσήμαναν παραβιάσεις διεθνών συμβάσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ανακοινώσει στις 7 Ιουλίου την αποστολή τέτοιων όπλων στο Κίεβο .
Τα πυρομαχικά αυτά, που ονομάζονται επίσης βόμβες διασποράς, μεταφέρονται από πυραύλους, βλήματα και αεροσκάφη και απελευθερώνουν μεγάλο αριθμό μικρότερων βομβών, που αναφέρονται ως βομβίδια, τα οποία σκοτώνουν αδιακρίτως σε μεγάλη έκταση.
«Παρακολούθησα τις αναφορές των μέσων ενημέρωσης”, δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ στους δημοσιογράφους στις 7 Ιουλίου, τονίζοντας ότι το Βερολίνο αντιτίθεται στην απόφαση της Ουάσινγκτον, μετέδωσε το Reuters. «Για εμάς, ως συμβαλλόμενο κράτος, ισχύει η συμφωνία του Όσλο.»
Η συμφωνία στην οποία αναφέρθηκε η κ. Μπέρμποκ είναι η Σύμβαση για τα Πυρομαχικά Διασποράς (CCM) που υπογράφηκε από 111 κράτη στο Όσλο της Νορβηγίας τον Δεκέμβριο του 2008. Η σύμβαση απαγορεύει τη χρήση, την παραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση τέτοιων πυρομαχικών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ουκρανία και η Ρωσία δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της CCM.
Η καναδική κυβέρνηση εξέφρασε την αποδοκιμασία της για το σχέδιο της Ουάσιγκτον στις 8 Ιουλίου.
«Δεν υποστηρίζουμε τη χρήση πυρομαχικών διασποράς και δεσμευόμαστε να θέσουμε τέρμα στις επιπτώσεις που έχουν τα πυρομαχικά διασποράς σε αμάχους – ιδίως σε παιδιά», ανέφερε η κυβέρνηση σε δήλωσή της στο CTV News.
«Ο Καναδάς συμμορφώνεται πλήρως με τη Σύμβαση και λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη την υποχρέωσή μας βάσει της Σύμβασης να ενθαρρύνουμε την καθολική υιοθέτησή της.»
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στις 8 Ιουλίου, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ δήλωσε ότι η χώρα του «έχει υπογράψει μια σύμβαση που απαγορεύει την παραγωγή ή τη χρήση πυρομαχικών διασποράς και αποθαρρύνει τη χρήση τους», σύμφωνα με το BBC.
Οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Νέας Ζηλανδίας έχουν επίσης αντιταχθεί στην αποστολή βομβών διασποράς για χρήση στον πόλεμο της Ουκρανίας. Η Νέα Ζηλανδία είναι ένα από τα έθνη που πίεσαν για τη δημιουργία της Σύμβασης για τα Πυρομαχικά Διασποράς.
Στην ανακοίνωση του στις 7 Ιουλίου της απόφασης των ΗΠΑ να στείλουν πυρομαχικά διασποράς στην Ουκρανία, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν δικαιολόγησε την κίνηση αυτή με το επιχείρημα ότι αν δεν το έκαναν θα έθετε σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο το Κίεβο.
«Έτσι, η ουσία είναι η εξής: αναγνωρίζουμε ότι τα πυρομαχικά διασποράς συνιστούν κίνδυνο για τις ζωές των πολιτών από το υλικό που δεν έχει εκραγεί… Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αναβάλαμε την απόφαση για όσο περισσότερο μπορούσαμε», είπε.
«Αλλά υπάρχει επίσης ένας τεράστιος κίνδυνος βλάβης αμάχων εάν τα ρωσικά στρατεύματα και τα τανκς περάσουν πάνω από τις ουκρανικές θέσεις και καταλάβουν περισσότερα ουκρανικά εδάφη και υποτάξουν περισσότερους Ουκρανούς αμάχους, επειδή η Ουκρανία δεν διαθέτει αρκετό πυροβολικό.»
Σε ανάρτησή του στο Twitter στις 8 Ιουλίου, ο υποψήφιος πρόεδρος των Δημοκρατικών Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ κατακεραύνωσε την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν.
«Πέρυσι, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Σάκι αποκάλεσε τη χρήση βομβών διασποράς “έγκλημα πολέμου”. Τώρα, ο πρόεδρος Μπάιντεν σχεδιάζει να τις στείλει στην Ουκρανία. Σταματήστε την αδιάκοπη κλιμάκωση! Ήρθε η ώρα για την ειρήνη», έγραψε.
Σε ξεχωριστή ανάρτηση έγραψε: «Ο Μπάιντεν ήταν αντίθετος στις βόμβες διασποράς και το 1982, όταν αντιτάχθηκε στην πώλησή τους στο Ισραήλ. Τι συνέβη στη συνείδησή του;»
«Αυτά τα πυρομαχικά διασκορπίζουν βομβίδια σε όλο το τοπίο. Πολλά δεν εκρήγνυνται – μέχρι που τα παιδιά τα μαζεύουν αργότερα. Έχουν προκαλέσει χιλιάδες τραυματισμούς και θανάτους αμάχων», έγραψε σε τρίτη ανάρτηση.
Η αντίδραση της Ουκρανίας
Στις 8 Ιουλίου, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Αλεξέι Ρέζνικοφ έγραψε: «Επικροτούμε την απόφαση των ΗΠΑ να προμηθεύσουν την Ουκρανία με τα νέα απελευθερωτικά όπλα που θα μας βοηθήσουν σημαντικά να απελευθερώσουμε τα εδάφη μας, σώζοντας παράλληλα τις ζωές των Ουκρανών στρατιωτών.
»Η θέση μας είναι απλή – πρέπει να απελευθερώσουμε τα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη μας και να σώσουμε τις ζωές του λαού μας. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να προκαλέσουμε απώλειες στον εχθρό – εγκληματίες πολέμου, βιαστές και πλιατσικολόγους- που καταλαμβάνουν τα εδάφη μας. Όσο περισσότερες απώλειες τους προκαλέσουμε, τόσο περισσότερες ζωές του ουκρανικού λαού θα μπορέσουμε να σώσουμε.»
Ο κ. Ρέζνικοφ υποσχέθηκε ότι ενώ η Ουκρανία θα χρησιμοποιήσει τα όπλα διασποράς, θα συνεχίσει να «συμμορφώνεται αυστηρά» με όλες τις διεθνείς ανθρωπιστικές συμβάσεις που έχει υπογράψει και επικυρώσει το Κίεβο.
Επεσήμανε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί «αδιακρίτως» πυρομαχικά διασποράς από την πρώτη ημέρα της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο, βομβαρδίστηκε «ανελέητα» από τις ρωσικές δυνάμεις με πυρομαχικά διασποράς, είπε.
Ο κ. Ρέζνικοφ υποσχέθηκε να χρησιμοποιήσει πυρομαχικά διασποράς μόνο για την «εκκαθάριση» και όχι σε οποιοδήποτε «επίσημα αναγνωρισμένο έδαφος της Ρωσίας». Είπε επίσης ότι τα όπλα αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν σε αστικές περιοχές.
Θα τηρηθεί αυστηρό αρχείο για τη χρήση των πυρομαχικών, πρόσθεσε, τονίζοντας ότι μόλις ελευθερωθούν τα εδάφη της, η Ουκρανία θα δώσει προτεραιότητα στον καθαρισμό των πυρομαχικών διασποράς που δεν έχουν εκραγεί, σύμφωνα με αυτά τα αρχεία.
Η απειλή των πυρομαχικών διασποράς
Μια σημαντική ανησυχία σχετικά με τα πυρομαχικά διασποράς είναι ότι μόλις εκτοξευθούν, δεν εκρήγνυνται αμέσως όλα τα βομβίδια. Πολλά μπορεί να καταλήξουν κρυμμένα στην περιοχή, για να εκραγούν αργότερα.
Τον Αύγουστο του 2022, το Παρατηρητήριο Ναρκών και Πυρομαχικών Διασποράς (Landmine and Cluster Munition Monitor) δημοσίευσε μια έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι το 97% όλων των θυμάτων από πυρομαχικά διασποράς είναι άμαχοι «μετά από τις επιχειρήσεις». Σύμφωνα με έρευνες που κατέγραψαν τις ηλικίες των θυμάτων, το 66% των θυμάτων αυτών ήταν παιδιά.
Σε έκθεση της 6ης Ιουλίου από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρεται ότι τόσο οι ουκρανικές όσο και οι ρωσικές δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει πυρομαχικά διασποράς στον συνεχιζόμενο πόλεμο, με αποτέλεσμα τον θάνατο και τους σοβαρούς τραυματισμούς αμάχων.
«Τα πυρομαχικά διασποράς που χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία και την Ουκρανία βλάπτουν τους αμάχους τώρα και θα αφήσουν πίσω τους βομβίδια που θα συνεχίσουν να το κάνουν για πολλά χρόνια», ανέφερε η οργάνωση.
«Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως τη χρήση πυρομαχικών διασποράς και να μην επιδιώξουν να αποκτήσουν περισσότερα από αυτά τα “τυφλά” όπλα. Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να δώσουν πυρομαχικά διασποράς στην Ουκρανία.»
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
