Η Κίνα ενέκρινε αιτήσεις για εξαγωγικές άδειες σπάνιων γαιών, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εμπορίου της χώρας στις 7 Ιουνίου — μία ημέρα πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ Αμερικανών και Κινέζων αξιωματούχων, όπου τα εν λόγω κρίσιμα μέταλλα αναμένεται να αποτελέσουν βασικό θέμα συζήτησης.
Σε διαδικτυακή ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε αργά την Παρασκευή, το υπουργείο ανέφερε ότι «έχει παρατηρηθεί πως, με την ανάπτυξη των ρομπότ, των οχημάτων νέας τεχνολογίας και άλλων κλάδων, η ζήτηση για μεσαίες και βαριές σπάνιες γαίες αυξάνεται σταθερά στον πολιτικό τομέα όλων των χωρών».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου, μετά από αξιολόγηση των σχετικών αιτήσεων, εγκρίθηκε «ένας συγκεκριμένος αριθμός αιτήσεων που πληρούν τις νομικές προϋποθέσεις». Ωστόσο, δεν διευκρινίστηκε ποιες χώρες ή βιομηχανίες έλαβαν τις σχετικές άδειες.
Οι σπάνιες γαίες —μια ομάδα 17 μετάλλων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τεχνολογικών εφαρμογών που κυμαίνονται από τα κινητά τηλέφωνα και την ιατρική απεικόνιση έως τον στρατιωτικό εξοπλισμό— βρίσκονται στο επίκεντρο της εμπορικής αντιπαράθεσης μεταξύ Κίνας και Δύσης.
Η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα σπάνιων γαιών, καλύπτοντας περίπου το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης και το 90% των δυνατοτήτων επεξεργασίας, σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης, του 2023.
Τον Απρίλιο, εν μέσω των εντάσεων με την Ουάσιγκτον για τους δασμούς, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου πρόσθεσε επτά στοιχεία σπάνιων γαιών — δυσπρόσιο, γαδολίνιο, λουτήτιο, σάμαριο, σκανδίουμ, τέρβιο και ύττριο — στον κατάλογο εξαγωγικών ελέγχων. Με βάση τους κανονισμούς αυτούς, οι εταιρείες υποχρεούνται να εξασφαλίζουν ειδικές άδειες για κάθε αποστολή και να δηλώνουν τη χρήση των υλικών από τους ξένους πελάτες τους. Τα μέτρα αυτά έχουν προκαλέσει διαταραχές στην αυτοκινητοβιομηχανία, αναγκάζοντας κάποιες ευρωπαϊκές εταιρείες να διακόψουν προσωρινά τη λειτουργία γραμμών παραγωγής.
Μολονότι ΗΠΑ και Κίνα συμφώνησαν σε εκεχειρία 90 ημερών έπειτα από υψηλού επιπέδου επαφές στη Γενεύη τον Μάιο, δεν υπήρξαν ενδείξεις ότι οι περιορισμοί στις σπάνιες γαίες έχουν αρθεί. Αντιθέτως, το Πεκίνο προχώρησε στην ενίσχυση του ελέγχου επί ολόκληρης της εφοδιαστικής αλυσίδας των στρατηγικών ορυκτών.
Στις 6 Ιουνίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, την οποία χαρακτήρισε «πολύ καλή». Μετά τη συνομιλία, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι τα ζητήματα που αφορούν τον εφοδιασμό σε κρίσιμες σπάνιες γαίες «έχουν επιλυθεί», προσθέτοντας πως «δεν θα πρέπει πλέον να υπάρχουν ερωτήματα για την πολυπλοκότητα των προϊόντων σπάνιων γαιών».
Ωστόσο, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δεν αναφέρθηκε καθόλου στο θέμα των εξαγωγών σπάνιων γαιών στην περίληψη που εξέδωσε για τη συνομιλία των δύο ηγετών.
Όταν σε τακτική ενημέρωση, στις 6 Ιουνίου, δημοσιογράφοι ρώτησαν για λεπτομέρειες σχετικά με τη σχετική συζήτηση, το υπουργείο Εξωτερικών παρέπεμψε στο υπουργείο Εμπορίου. Ο εκπρόσωπος Λιν Τζιεν ανέφερε πως «η Κίνα έχει εκθέσει επανειλημμένα τις θέσεις της για τα σχετικά ζητήματα» και παρέπεμψε τους ρεπόρτερ «στις αρμόδιες αρχές για οτιδήποτε πιο συγκεκριμένο».
Αργότερα την ίδια μέρα, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι το Πεκίνο συμφώνησε στην επανεκκίνηση των εξαγωγών σπάνιων γαιών προς τις ΗΠΑ, δηλώνοντας από το προεδρικό αεροσκάφος πως «η συμφωνία με την Κίνα βρίσκεται σε πολύ προχωρημένο στάδιο».
Η τελευταία ανακοίνωση του Πεκίνου έρχεται μία ημέρα πριν από τη συνάντηση υψηλόβαθμων Αμερικανών και Κινέζων αξιωματούχων στο Λονδίνο. Ο Τραμπ δήλωσε μέσω κοινωνικών δικτύων την περασμένη εβδομάδα ότι την αμερικανική διαπραγματευτική ομάδα θα απαρτίζουν ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσσεντ, ο εκπρόσωπος Εμπορίου Τζέημυ Γκρηρ και ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ.
Επικεφαλής της κινεζικής αντιπροσωπείας θα είναι ο υπουργός Εμπορίου Γουάνγκ Γουεντάο, ο οποίος πραγματοποιεί πενθήμερη επίσκεψη στο Ηνωμένο Βασίλειο από τις 8 Ιουνίου, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου στις 7 Ιουνίου.
Όπως δήλωσε ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Κέβιν Χάσσετ, κατά τις επικείμενες συνομιλίες στο Λονδίνο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα εστιάσουν στην επανέναρξη του εφοδιασμού με σπάνιες γαίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών «αποδεσμεύονται με ρυθμό μεγαλύτερο από ό,τι προηγουμένως, αλλά όχι τόσο όσο είχε συμφωνηθεί στη Γενεύη». Πρόσθεσε δε ότι αισθάνεται «απολύτως βέβαιος πως η συμφωνία είναι έτοιμη να κλείσει».
