MIKE DONGHIA

Όταν είμαστε νέοι κι έχουμε όλη τη ζωή μπροστά μας, είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι κάποια στιγμή αυτή θα τελειώσει. Όταν ξεχειλίζουμε από ορμή και ζωτικότητα, αδυνατούμε να φανταστούμε ότι αργότερα θα είμαστε αδύναμοι και ευάλωτοι. Έτσι, επιδιδόμαστε σε πράξεις και συμπεριφορές που όχι μόνο δεν τιμούν τη ζωή και την προσωπικότητά μας, αλλά τη βλάπτουν με τρόπους που συνήθως γίνονται φανεροί όταν είναι επίπονο πια να κάνουμε τις αναγκαίες αλλαγές. Αυτό ισχύει τόσο για το σώμα μας όσο και για το πνεύμα μας και την ψυχή μας.

Έχοντας την πεποίθηση ότι ελευθερία είναι η απαλλαγή από όρια και δεσμεύσεις, πολλοί τείνουμε να συμπεριφερόμαστε άφρονα στη νιότη μας. Εστιάζοντας στην ικανοποίηση διαφόρων επιθυμιών και επίπλαστων αναγκών, υποκύπτοντας σε πρότυπα και μοντέλα που προωθούνται από την κοινωνία, διαφορετικά κατά περίπτωση, παραμελούμε την αληθινή γνωριμία με τον βαθύτερο εαυτό μας και κατ’ επέκταση τα ουσιαστικά ζητήματα που θα έπρεπε να μας απασχολούν κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής μας. Όταν φθάνουμε στην ηλικία που μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τι αξίζει και τι όχι – αν το δούμε ποτέ – ερχόμαστε και αντιμέτωποι με την ανάγκη να επιφέρουμε διαρθρωτικές τροποποιήσεις – ίσως ακόμη και στροφή 180 μοιρών στο modus vivendi μας, ώστε όταν κοιτάξουμε αργότερα πίσω στη ζωή μας να έχουμε την αίσθηση της πληρότητας, της τελείωσης. Ή έστω να ξέρουμε ότι προσπαθήσαμε και ότι είμασταν στον σωστό δρόμο.

Η αλλαγή δεν είναι εύκολη, ειδικά όταν γίνεται σε προχωρημένη ηλικία, σε παγιωμένες συνήθειες που έχουν γίνει μέρος του εαυτού μας. Απαιτεί συγκέντρωση και στοχευμένη προσπάθεια. Αν την επιδιώξουμε με μικρά βήματα και σταδιακά, είναι πιο πιθανό και να επιτύχουμε. Γι’ αυτό είναι καλύτερα να ξεκινάμε την προσπάθεια όσο πιο νωρίς μπορούμε…

Ο χρόνος είναι ο πιο πολύτιμος πόρος

Είτε υπάρχει είτε όχι μετά θάνατον ζωή, ο χρόνος μας στην παρούσα είναι πολύτιμος και δεν πρέπει να τον σπαταλάμε ακολουθώντας λανθασμένα μονοπάτια και υιοθετώντας στρεβλές πρακτικές. Η αναβλητικότητα είναι μεν μία πάθηση που πλήττει πολλούς αλλά δεν είναι ανίατη. Η νωθρότητα το ίδιο. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πότε προβλέπεται να εγκαταλείψουμε τον μάταιο ετούτο κόσμο· κανείς δεν μας εγγυάται ότι θα φτάσουμε μέχρι τα βαθιά γεράματα. Δεν είναι ούτε δικαίωμά μας ούτε ‘φυσικό’. Καλώς ή κακώς, το ‘φυτιλάκι’ μας μπορεί να σβήσει ανά πάσα στιγμή· αυτός είναι ο νόμος αυτού του κόσμου. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να ζούμε κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία μας και το καλό που θα θέλαμε να κάνουμε, ας το πράξουμε τώρα.

Η υγεία είναι θησαυρός και το σώμα μας ένας ναός

Όταν είμαστε νέοι, θεωρούμε την υγεία δεδομένη, κάτι που θα μας συνοδεύει για πάντα· τίποτα δεν μοιάζει ικανό να μας καταβάλει. Ωστόσο, όσο μεγαλώνουμε παρατηρούμε ότι η νεανική, αβίαστη και πληθωρική ενέργεια τείνει να μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα. Υιοθετώντας υγιεινές συνήθειες από νωρίς, μπορούμε να παρατείνουμε την περίοδο ευεξίας και ζωντάνιας, αποφεύγοντας να κακοποιούμε τον οργανισμό μας με τρόπους που μπορεί να μην νιώθουμε πόσο επιβλαβείς είναι στα 20 μας, αλλά στα 40 οι συνέπειες θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές.

Να σημειώσουμε ότι οι επιβλαβείς συνήθειες δεν καταβάλλουν μόνο το σώμα μας αλλά και το πνεύμα μας. Ως ψυχοσωματική ολότητα, ο άνθρωπος βιώνει κάθε κατάσταση σε πολλαπλά επίπεδα. Αλκοόλ, ζάχαρη, κάπνισμα μεταξύ άλλων επιδρούν στο σύνολο του οργανισμού μας, επιφέροντας φθορά στη σκέψη μας, αλλοιώνοντας τα συναισθήματά μας.

Το νόημα της ζωής δεν αγοράζεται

Εστιάζοντας σε υλικά αγαθά και ανέσεις, χάνουμε το ουσιαστικό νόημα της ζωής, όπως το συνειδητοποιούμε σε πιο προχωρημένη ηλικία. Το κυνήγι του πλουτισμού δεν μπορεί να μας προσφέρει ολοκλήρωση και πραγματική ευτυχία, παρά μόνο την πρόσκαιρη ικανοποίηση και ίσως ένα αίσθημα επίτευξης. Αυτό που βελτιώνει τη ζωή μας σε ένα επίπεδο, ίσως την υποβαθμίζει σε ένα άλλο, και πολλές φορές η κοσμική επιτυχία έρχεται εις βάρος των σχέσεών μας ή ακόμα χειρότερα των αξιών μας.

Καλλιεργώντας τον εαυτό μας

Το να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους, το να ανησυχούμε για το πώς φαινόμαστε και τι σκέφτονται για εμάς, σημαίνει ότι είμαστε στραμμένοι εξωτερικά και ότι έχουμε παραμελήσει τον εσωτερικό μας κόσμο. Όταν οικοδομούμε τον εαυτό μας πάνω σε ισχυρές αξίες, όταν φροντίζουμε για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας σύμφωνα με υψηλά ηθικά πρότυπα, όταν καλλιεργούμε την ευαισθησία μας απέναντι στους άλλους και εδραιώνουμε τη θέση μας στον κόσμο προσφέροντας με γενναιοδωρία και δεχόμενοι με ευγνωμοσύνη και ταπεινότητα, τότε μπορούμε να ζούμε με γαλήνη ακλόνητη από τις εξωτερικές περιστάσεις.

Το κίνητρο πηγάζει από την ίδια τη δράση

Πολλές φορές αποφεύγουμε να κάνουμε κάτι γιατί δεν έχουμε ισχυρό κίνητρο – ή γιατί έχουμε κάποιον ενδόμυχο φόβο. Είτε έτσι είτε αλλιώς, το μόνο αντίδοτο είναι η ίδια η δράση. Αν αποφύγουμε να δώσουμε υπερβολική σημασία στο πώς νιώθουμε (απογοητευμένοι, μπερδεμένοι, φοβισμένοι, αγχωμένοι κλπ, κλπ), εστιάσουμε στην αναγκαιότητα και αρχίσουμε να πράττουμε, θα διαπιστώσουμε στην πορεία και ότι οι φόβοι μας ήταν αβάσιμοι και ότι αρχίζουμε να έχουμε σταδιακά το ενδιαφέρον, τη διάθεση, ακόμη και τον ενθουσιασμό που μας έλειπαν πριν ξεκινήσουμε. Τρώγοντας έρχεται η όρεξη, δηλαδή…

Ποτέ δεν είναι αργά

Όταν ήμουν 30, πίστευα ανοήτως ότι ήταν πολύ αργά να πετύχω ορισμένα πράγματα στην καριέρα μου. Τώρα καταλαβαίνω ότι είχα άφθονο χρόνο, και είμαι σίγουρος ότι θα νιώθω το ίδιο και δέκα χρόνια αργότερα. Ποιος λέει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε ή να πετύχουμε πράγματα στα 60, 70 ή και 80 μας; Κανείς δεν μας εμποδίζει. Η πεποίθηση ότι «είναι πολύ αργά για να αλλάξει κάτι» δεν είναι παρά μία πρόφαση πεσιμιστικού χαρακτήρα.

Το να αγαπάς και να αγαπιέσαι είναι τα μεγαλύτερα δώρα της ζωής

Κάθε δεκαετία της ζωής έχει τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της. Μερικές φορές δυσκολευόμαστε να ανταποκριθούμε στις πολλαπλές υποχρεώσεις και να τις αξιολογήσουμε σωστά. Ωστόσο, δεν θα ξεστρατίσουμε ποτέ πολύ αν θυμόμαστε ότι αυτό που πραγματικά μετράει είναι οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους που αγαπάμε περισσότερο.

Το τέλος της διαδρομής

Όλοι γνωρίζουμε ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε πραγματικά μέχρι τη στιγμή που νιώθουμε το τέλος να πλησιάζει ή μέχρι να χάσουμε κάποιον αγαπημένο. Η επίγνωση του επικείμενου θανάτου μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας, καθώς μας παροτρύνει να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές μας και να επαναξιολογήσουμε τη ζωή. Είναι ένα μάθημα που, αν το κατανοήσουμε νωρίς, θα μπορούμε όταν κοιτάζουμε πίσω να λέμε ότι ζήσαμε μια ζωή που άξιζε.

Για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου, βαριόμουν εύκολα. Το αίσθημα της πλήξης κλιμακώθηκε στο λύκειο και χειροτέρεψε προοδευτικά κατά τη διάρκεια του πανεπιστημίου και στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής μου καριέρας.

Μπορούσα να τη γλιτώσω με την πλήξη για μεγάλο χρονικό διάστημα επειδή είχα καλή ψυχική υγεία, επιτρέποντάς μου να τα βγάζω πέρα με ελάχιστη προσπάθεια, και κυνηγούσα συνεχώς την καινοτομία και έπαιρνα την περσόνα ενός άντρα που αγαπούσε τη διασκέδαση και ήταν περιπετειώδης.

Το πρόβλημα με μια τέτοια ζωή είναι ότι δεν υπάρχει ποτέ αρκετός ενθουσιασμός για να εμποδίσει ένα άτομο που βαριέται εύκολα να βαρεθεί περισσότερο. Τελικά, οι δουλειές του σπιτιού πρέπει να γίνουν και οι ευθύνες να ολοκληρωθούν — τότε ο φόβος έρχεται.

Όσο πιο επιρρεπής είσαι στην πλήξη, τόσο περισσότερο αρχίζεις να μισείς να κάνεις «συνηθισμένα» πράγματα. Καταλήγεις να απεχθάνεσαι οτιδήποτε σε κουράζει και να ξοδεύεις όλη σου την ενέργεια ψάχνοντας για την επόμενη δόση ντοπαμίνης ή αποφεύγοντας τα βαρετά πράγματα που δεν θέλεις να κάνεις.

Ενώ δεν έχω απαλλαγεί εντελώς από την πλήξη στη ζωή μου, έχω σημειώσει καλή πρόοδο ενάντια στο είδος της χρόνιας πλήξης που υπονομεύει εντελώς το κίνητρό μου. Οι μάχες που δίνω σήμερα είναι κυρίως επειδή μερικές φορές ξεχνάω να «πάρω το φάρμακό μου».

Στην πραγματικότητα, το αντίδοτο στην πλήξη λειτουργεί απίστευτα καλά. Όταν ζω σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, η πλήξη μου υποχωρεί και όταν δεν το κάνω, ξανασηκώνεται. Ο λόγος που δεν ακολουθώ τις δικές μου συμβουλές είναι ένας συνηθισμένος λόγος — αυτά τα πρώτα βήματα είναι δύσκολα. Γίνεται λίγο χειρότερο πριν αρχίσεις να βλέπεις βελτίωση.

Ένα αντίδοτο 2 συστατικών για την πλήξη

Η θεραπεία για την πλήξη είναι να σταματήσεις να κυνηγάς συγκινήσεις και άνεση και να αρχίσεις να κάνεις απαιτητικές δραστηριότητες που φέρνουν διαρκείς απολαύσεις.

Εφόσον υπάρχουν πολλά σε αυτήν την πρόταση, επιτρέψτε μου να την αναλύσω σε δύο πρακτικές προτάσεις.

1. Σπάστε την εξάρτηση από εύκολες δόσεις ντοπαμίνης για ευτυχία
Σταματήστε να κυνηγάτε τις συγκινήσεις και τις ανέσεις που κάνουν τη σύγχρονη ζωή τόσο δελεαστική—αλλά και τόσο εθιστική. Οι γρήγορες δόσεις ντοπαμίνης, του χημικού αγγελιοφόρου στον εγκέφαλό σας που συνδέεται με την ευχαρίστηση και την προσμονή, είναι το ισοδύναμο του πρόχειρου φαγητού και των επιδορπίων σε μια δίαιτα. Σε μικρές δόσεις, προσθέτουν λίγη ποικιλία στη ζωή και σας δίνουν μια άμεση τόνωση. Αλλά όσο περισσότερο τα τρώτε, τόσο περισσότερο το σώμα σας τα λαχταρά, και πολύ σύντομα «απαιτείτε» μια συγκεκριμένη ποσότητα απλώς για να είστε ευτυχισμένοι.

Αν βαριέστε εύκολα, είναι δελεαστικό να πιάσετε το τηλέφωνό σας ή ένα σνακ ή οποιαδήποτε απόσπαση της προσοχής που είναι άμεσα διαθέσιμη — και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό — αυτό θα λύσει στιγμιαία το πρόβλημα της βαρεμάρας και θα σας κάνει να νιώσετε καλά. Το πρόβλημα είναι ότι ρυθμίζετε τον εγκέφαλό σας ώστε να περιμένει αυτές τις ανέσεις κάθε φορά που βαριέστε, και το επόμενο πράγμα που γίνεται: τίποτα δεν φαίνεται πια ενδιαφέρον επειδή τίποτα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τις φθηνές, γρήγορες προσπάθειες απόσπασης της προσοχής. Αυτές οι προσωρινές λύσεις ξύνουν την φαγούρα, και αυτό θυμάται ο εγκέφαλός σας.

Αν έχετε κολλήσει σε αυτόν τον κύκλο, το πρώτο πράγμα που προτείνω είναι μια μακρά νηστεία από οποιουσδήποτε «εθισμούς» απόλαυσης με τους οποίους παλεύετε. Κάντε ένα διάλειμμα για ένα μήνα και επαναφέρετέ τους μόνο αργά και συστηματικά. Ο σημαντικός κανόνας είναι ότι δεν πρέπει να μπορείτε να τους πιάνετε όποτε θέλετε — αυτό θα ήταν σαν να κρατάτε ένα πακέτο Oreo στο γραφείο σας στη δουλειά.

2. Βρείτε εναλλακτικές πηγές απόλαυσης
Αυτό που θα μοιραστώ στη συνέχεια μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά πιστέψτε με. Η μακροπρόθεσμη θεραπεία για την πλήξη είναι να ασχολείστε με δραστηριότητες που σας δυσκολεύουν —πράγματα που δεν απελευθερώνουν ευχαρίστηση μόνο μετά από μια ορισμένη προσπάθεια.

Αυτές τις φορές που νιώθετε βαρεμάρα και συνήθως ψάχνετε για το τηλέφωνό σας — πιάστε τον εαυτό σας και επιλέξτε κάτι πιο απαιτητικό να κάνετε. Μπορεί να σας φαίνεται αφύσικο στην αρχή, αλλά αν επιμείνετε για αρκετό καιρό, θα έχετε αλλάξει τα κυκλώματα στον εγκέφαλό σας ώστε να μην περιμένετε άμεσα αποτελέσματα. Ο «πόνος» του να κάνετε κάτι δύσκολο, όπως ένα κρύο ντους, μια ιδρωμένη προπόνηση ή μια παρατεταμένη ανάγνωση ενός βιβλίου, θα γίνει η δραστηριότητα που λαχταρά το μυαλό σας επειδή ξέρει πόσο καλά θα νιώσετε μετά.

Μαζί, αυτές οι δύο πρακτικές αλλαγές — η διακοπή της εξάρτησής σας από φθηνές συγκινήσεις και αντ’ αυτού η ενασχόληση με δύσκολα πράγματα — θα μειώσουν τη θερμοκρασία του εγκεφάλου σας, ας πούμε. Δεν θα είστε τόσο «ζεστοί» που να χρειάζεται πάντα να κάνετε κάτι διεγερτικό ως διέξοδο. Οι συνηθισμένες απολαύσεις και χαρές, μαζί με την ικανοποίηση του να βρίσκεστε στην αρένα της ζωής, θα είναι όλα όσα χρειάζεστε για να νιώσετε καλά και δεν θα μπείτε στον πειρασμό να αναζητήσετε γρήγορες λύσεις τόσο εύκολα, οι οποίες συχνά καταλήγουν να μην λύνουν τίποτα απολύτως.

Το πραγματικό κόλπο είναι να θυμάστε ότι οι πρώτες μέρες ή ακόμα και εβδομάδες αυτού του πρωτοκόλλου μπορεί να είναι δύσκολες. Ο εγκέφαλός σας θα εξακολουθεί να περιμένει τη διατροφή του με «πρόχειρο φαγητό», αλλά εσείς θα τον ταΐζετε με μπριζόλες. Η γεύση σας για μπριζόλες δεν θα έχει αναπτυχθεί ακόμα αρκετά και θα μπείτε στον πειρασμό να πιστέψετε ότι δεν λειτουργεί. Απλώς δώστε του χρόνο. Θα προσαρμοστείτε και σύντομα η γραμμή βάσης της πλήξης σας θα τεθεί σε ένα πολύ πιο λογικό επίπεδο.

Έχω αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες στη ζωή μου για να κάνω πράγματα. Υπάρχουν ορισμένοι τομείς όπου η παραγωγικότητά μου είναι αβίαστη – οπότε ξέρω πώς είναι να κάνεις πράγματα. Αλλά σε άλλους τομείς, παλεύω συνεχώς με την αναβλητικότητα, προοδεύοντας μόνο με σκληρή προσπάθεια.

Ωστόσο, έχω προχωρήσει.

Το πιο σημαντικό, έχω δοκιμάσει πολλά πράγματα που λειτούργησαν και άλλα που δεν λειτούργησαν, και έχω παρατηρήσει τις δυσκολίες. Όταν πρόκειται για την ολοκλήρωση των πραγμάτων – στη δουλειά ή στην προσωπική ζωή – ένα από τα κύρια πράγματα, της τεμπελιάς εξαιρουμένης, που τα εμποδίζει να προχωρήσουν είναι η τελειομανία.

Το πρόβλημα με την τελειομανία

Η τελειομανία εισχωρεί στη ζωή με τρόπους που δεν τους φανταζόμαστε. Ίσως δεν προσκαλείτε ανθρώπους για δείπνο επειδή πιστεύετε ότι το σπίτι σας δεν είναι αρκετά καθαρό ή ωραίο. Ή ίσως δεν χαιρετάτε κάποιον επειδή δεν μπορείτε να σκεφτείτε κάτι έξυπνο να πείτε. Ίσως εγκαταλείπετε ολωσδιόλου έναν συγκεκριμένο τομέα επειδή νιώθετε ότι ποτέ δεν θα είστε αρκετά καλοί.

Σε όλα αυτά τα παραδείγματα, το όραμα της ιδανικής υλοποίησης τείνει να οδηγεί σε παράλυση και να ‘σκοτώνει’ κάθε κίνητρο. Αν διαπιστώσετε ότι αυτό σας συμβαίνει επανειλημμένα, αυτό που πρέπει να κάνετε είναι ένα: να χαμηλώσετε τον πήχη.

Φυσικά, όσοι τρέφετε μεγάλες προσδοκίες, μάλλον θα αντιδράσετε ή θα νιώθετε άβολα και μόνο στη σκέψη κάτι τέτοιου. Ο νους σας θα επιχειρηματολογήσει ότι το να χαμηλώσετε τον πήχη θα γυρίσει μπούμερανγκ, ότι θα φαίνεστε άσχημα, ότι το αποτέλεσμα θα είναι απαράδεκτο. Η εμπειρία μου μού λέει ότι θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο: θα αρχίσετε να σημειώνετε πρόοδο και να πετυχαίνετε τους στόχους σας. Όταν κάνετε κάτι, αντί να μένετε στη σκέψη μόνο, θα γίνεστε όλο και καλύτεροι.

Σε αυτό το στάδιο, η λογική είναι άχρηστη και δεν θα πείσει έναν τελειομανή. Απλώς δοκιμάστε, λοιπόν, να εφαρμόσετε αυτήν τη συμβουλή, δίνοντας διορία τουλάχιστον έναν μήνα μέχρι να αρχίσετε να βλέπετε τα πρώτα οφέλη. Αν αυτό δεν συμβεί, θα έχετε χάσει μόνο έναν μήνα και μπορείτε να επιστρέψετε στον παλιό σας τρόπο πολύ εύκολα.

Επτά τρόποι αντιμετώπισης της τελειομανίας

1. Προσκαλέστε κόσμο στο σπίτι σας κι ας μην νιώθετε πως εσείς ή το σπίτι σας είστε έτοιμοι. Μην ανησυχείτε για το τι θα σκεφτούν, τι θα φτιάξετε ή αν το σπίτι σας είναι αρκετά καθαρό. Απλώς προσκαλέστε τους φίλους σας και αυτό θα είναι ένα καλό κίνητρο για να ετοιμάσετε το σπίτι σας.

2. Βάλτε χρονόμετρο και ολοκληρώστε μια εργασία πριν τη λήξη του χρόνου. Πολλές φορές αποφεύγουμε να ασχοληθούμε με κάτι επειδή θεωρούμε ότι θα μας πάρει πολλή ώρα. Μειώστε τις προσδοκίες σας ορίζοντας συγκεκριμένο χρόνο και δεσμευόμενοι να ασχοληθείτε με τη δεδομένη εργασία μόνο για αυτό το χρονικό διάστημα.

3. Ξεκινήστε μια συζήτηση χωρίς να ξέρετε τι θα πείτε. Έχω πιάσει τον εαυτό μου να αποφεύγει μια συζήτηση επειδή δεν μπορούσα να σκεφτώ κάτι ενδιαφέρον ή έξυπνο να πω. Τώρα, σκέφτομαι ότι και αυτό είναι μία ένδειξη τελειομανίας – και δεν είναι αυτό που θέλω κάνουν κι οι άλλοι απέναντί μου. Μερικές φορές, λίγα φιλικά λόγια, ή μία ψιλή κουβέντα όχι μόνο αρκούν για να μας φτιάξουν τη διάθεση, αλλά μπορεί και να αποτελέσουν προθάλαμο βαθύτερης συζήτησης και επικοινωνίας.

4. Ξεκινήστε μια άσκηση ή δίαιτα κατώτερη των προσδοκιών σας. Είναι πολύ πιθανότερο να καταφέρετε να τηρήσετε ένα όχι ιδιαιτέρως απαιτητικό πρόγραμμα, κάτι που θα σας προσφέρει το αίσθημα της επίτευξης και θα σας ενθαρρύνει να συνεχίσετε. Επιπλέον, επιφέροντας μικρές και σταδιακές αλλαγές στις συνήθειές σας, αυτές ενσωματώνονται πιο εύκολα, άρα και διατηρούνται. Κάνοντας ένα βήμα τη φορά, μπορείτε να φτάσετε πολύ μακριά.

5. Απαντήστε αμέσως στα περισσότερα email και μηνύματα. Όπως αποφεύγω να ξεκινώ συζητήσεις από φόβο μήπως βαρεθώ, μερικές φορές αναβάλλω την απάντηση σε μηνύματα και email επειδή υποθέτω (λανθασμένα) ότι θα βρω μια καλύτερη απάντηση ‘αργότερα’, όταν θα έχω λίγο περισσότερο χρόνο να αφιερώσω. Αλλά αυτός ο χρόνος σπάνια βρίσκεται και το μόνο που καταφέρνω είναι να προσθέτω άλλη μία υποχρέωση σε όσες έχω ήδη αναβάλει.

6. Σταματήστε να διαβάζετε βιβλία με το ζόρι. Το διάβασμα είναι μία πολλαπλώς επωφελής δραστηριότητα – αλλά σταματήστε να διαβάζετε αυτά που σας κουράζουν. Πολλές φορές στο παρελθόν, συνέχιζα να διαβάζω ένα βιβλίο που δεν μου άρεσε μόνο και μόνο επειδή πίστευα ότι πρέπει να ολοκληρώσω αυτό που ξεκίνησα. Δεν είναι έτσι! Υπάρχουν τόσα υπέροχα βιβλία, μη χάνετε τον χρόνο σας διαβάζοντας αυτά που δεν σας αρέσουν.

7. Σταματήστε να κάνετε υπερβολική έρευνα για τις αγορές σας. Το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές πληροφορίες και κριτικές για τα είδη που αγοράζουμε δεν σημαίνει ότι πρέπει να τις εξαντλήσουμε. Αντί να αναβάλλετε την επόμενη αγορά σας προσπαθώντας να κάνετε την τέλεια επιλογή, επιλέξτε την πρώτη που φαίνεται να ταιριάζει στις ανάγκες σας. Αυτές οι αποφάσεις φαίνονται βαρυσήμαντες στο παρόν, αλλά ο χρόνος αποκαλύπτει ότι είναι περιθωριακές επιλογές που σπάνια αξίζουν τον παραπανίσιο χρόνο που τους αφιερώνουμε.

Απογοητεύομαι λίγο όταν βλέπω γκουρού αυτοβοήθειας να διακηρύσσουν ότι το μόνο που χρειάζεστε για να πετύχετε είναι αρκετή δύναμη θέλησης. Αυτή είναι μια μονοδιάστατη άποψη της ανθρώπινης φύσης που σχεδόν πάντα καταλήγει σε απογοήτευση και εξάντληση.

Οι άνθρωποι είναι πολύπλοκα, πολύπλευρα όντα και δεν υπάρχει «ένα πράγμα» που θα λύσει όλα τα προβλήματά σας. Μπορεί να υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο πρέπει να εστιάσετε σήμερα ή ένα πράγμα που θα βάλει τα πράγματα σε κίνηση, αλλά η ουσιαστική επιτυχία απαιτεί εύρυθμη λειτουργία σε διάφορους τομείς της ζωής σας.

Η δύναμη της θέλησης είναι σαν τη μίζα ενός αυτοκινήτου. Χωρίς τη δύναμη της θέλησης, δεν μπορείτε να ξεκινήσετε την κίνηση. Ωστόσο, μια μίζα δεν είναι αρκετή για να διατηρήσετε την κίνηση προς μακροπρόθεσμους στόχους. Θα χρειαστείτε και άλλα εργαλεία: από σαφήνεια και συνέπεια έως ενέργεια και κίνητρο.

Μόνο όταν συνδυάσετε όλα αυτά τα πράγματα, η πραγματική μαγεία της ουσιαστικής αλλαγής μπορεί να συμβεί στη ζωή σας.

Έξι εργαλεία που μπορεί να σας οδηγήσουν στην επιτυχία

Έχω βρει μερικά πολύτιμα πράγματα που ωθούν εμένα και άλλους προς τους δικούς τους ορισμούς της επιτυχίας.

1. Σαφείς στόχοι

Συχνά δεν αφιερώνουμε αρκετό χρόνο σκεπτόμενοι τι προσπαθούμε να πετύχουμε και πού ελπίζουμε ότι θα μας οδηγήσει. Ακολουθούμε το ίδιο εγχειρίδιο που φαίνεται να χρησιμοποιούν όλοι οι άλλοι. Αλλά η πρόοδος προς τη λάθος κατεύθυνση δεν είναι πρόοδος. Αφιερώνοντας χρόνο για να ξεκαθαρίσετε αυτό που επιδιώκετε, διασφαλίζετε ότι θέτετε σωστά και στέρεα θεμέλια για την επίτευξη ουσιαστικών στόχων.

2. Συνέπεια 

Η δύναμη της θέλησης είναι ένα εξαιρετικό ξεκίνημα, αλλά πόσοι άνθρωποι μπορούν να διατηρήσουν συνήθειες χρήσης οδοντικού νήματος για χρόνια μόνο μέσω της δύναμης της θέλησης; Ποιος έχει τόση δύναμη θέλησης ή θέλει να τη χρησιμοποιήσει σε κάτι τόσο μικρό όσο η χρήση οδοντικού νήματος; Το κλειδί είναι να αναπτύξετε μικρές τελετουργίες και συνήθειες που βρίσκετε ικανοποιητικές. Δεν θα φτάσω στο σημείο να πω ότι πρέπει να τις απολαμβάνετε, αλλά θα πρέπει να υπάρχει κάποια πτυχή της σειράς ή της διαδικασίας που να βρίσκετε ικανοποιητική.

3. Διαχείριση χρόνου

Η ανάληψη δράσης είναι μια αξιοθαύμαστη ποιότητα, αλλά υπάρχουν τόσα πράγματα για τα οποία θα μπορούσατε να αναλάβετε δράση που κάποια στιγμή ίσως το πιο σημαντικό ερώτημα μπορεί να είναι τι δεν θα κάνετε. Οι περισπασμοί μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές, και μπορούν επίσης να εισχωρήσουν στην καθημερινότητά σας μέσα από άλλες ασχολίες που δεν είναι τόσο σημαντικές για εσάς, αλλά είναι πιο εύκολες. Για να πετύχετε σε οποιονδήποτε τομέα, πρέπει να έχετε την ικανότητα να υπερβαίνετε τις άμεσες επιθυμίες σας και να μην χάνετε την εστίασή σας.

4. Αντοχή στις δυσκολίες

Πολλοί στόχοι μου έχουν εκτροχιαστεί στα πρώτα σημάδια δυσκολίας ή όταν η αρχική μου πρόοδος σταμάτησε. Αυτό το αποτέλεσμα ήταν τόσο προβλέψιμο που τώρα συμπεριλαμβάνω μερικές σκέψεις για το πώς θα ανταποκριθώ σε αυτές τις αντιξοότητες ως μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού μου. Η προσοχή σε αυτές τις πιθανότητες εκ των προτέρων διευκολύνει τη διατήρηση της δέσμευσης. Η δύναμη της θέλησης μπορεί να βοηθήσει σε αυτές τις καταστάσεις, αλλά μερικές φορές μπορεί να διαρκέσουν πολύ και χρειάζεστε μια πηγή ενέργειας που καίγεται λιγότερο γρήγορα. Το να μάθετε να εμμένετε στις αποφάσεις που έχετε πάρει προηγουμένως είναι το κλειδί για κάθε επιτυχημένη προσπάθεια.

5. Ικανότητα συναισθηματικής αυτορρύθμισης 

Η δύναμη της θέλησης είναι ένας συναισθηματικά απαιτητικός πόρος, καθώς συχνά απαιτεί να ενεργοποιηθείτε, να ξεπεράσετε μια δύσκολη περίοδο και να καταναλώσετε πολλή συναισθηματική ενέργεια. Έχω παρατηρήσει ότι αφού χρησιμοποιήσω τη δύναμη της θέλησής μου για να ξεπεράσω κάτι, συχνά βιώνω μια συναισθηματική κατάρρευση. Αυτή η ανταλλαγή μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεστε, αλλά είναι μια ασταθής στρατηγική, όχι μία βιώσιμη. Η μακροπρόθεσμη επιτυχία απαιτεί να έχετε την ικανότητα να διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας, να τα διατηρείτε πιο σταθερά και να μην τους επιτρέπετε να σας επηρεάζουν.

6. Απολαύστε την καθημερινή διαδικασία

Έχω κρατήσει αυτό που είναι ίσως το πιο σημαντικό σημείο για το τέλος. Οι επιτυχημένοι άνθρωποι φαίνονται σαν να διαθέτουν υπεράνθρωπες δεξιότητες, ενέργεια ή δύναμη θέλησης. Ωστόσο, από κοντά, έχω διαπιστώσει ότι ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά των επιτυχημένων ανθρώπων είναι ότι απλώς απολαμβάνουν αυτό που κάνουν — συχνά πολύ περισσότερο από τον μέσο άνθρωπο.

Για παράδειγμα, έχω δει πολλούς ανθρώπους να ασχολούνται με τη συγγραφή στο διαδίκτυο με σκοπό να βγάλουν χρήματα. Αυτοί οι άνθρωποι αναπόφευκτα εξαφανίζονται από το προσκήνιο, ενώ εκείνοι που απολαμβάνουν πραγματικά τη συγγραφή και την επιδιώκουν μακροπρόθεσμα, καταλήγουν να κερδίζουν το κοινό.

Βρείτε αυτό το πράγμα στη ζωή σας — αυτό που σας φαίνεται σαν παιχνίδι αλλά για τους άλλους λειτουργεί — και θα φτάσετε μακριά.

Τον τελευταίο καιρό, παρατηρώ πώς με επηρεάζει η τεχνολογία και δεν είμαι ευχαριστημένος.

Πολλά πράγματα που κάνω γίνονται πλέον πιο γρήγορα και πιο άνετα από ποτέ άλλοτε. Μπορώ να ψυχαγωγηθώ άμεσα, να μάθω κάτι με λίγα κλικ και να συντονιστώ με άλλους με ευκολία. Ενώ αυτές είναι θετικές αλλαγές, φοβάμαι ότι έχω αφήσει την τεχνολογική κοσμοθεωρία να γίνει ο προεπιλεγμένος τρόπος σκέψης μου.

Διαπιστώνω ότι θέλω να είναι όλα τόσο εύκολα όσο είναι στο τηλέφωνό μου. Είναι η ψευδαίσθηση ότι η ζωή μπορεί να είναι τόσο ομαλή και χωρίς τριβές όσο μια οθόνη αφής.

Αλλά ο πραγματικός κόσμος δεν λειτουργεί έτσι. Τα καλύτερα πράγματα στη ζωή απαιτούν μια μακροχρόνια δέσμευση προς μια ορισμένη κατεύθυνση. Χωρίς μακρόπνοα σχέδια, παλεύουμε με την πραγματικότητα σε κάθε βήμα, και δεν είναι περίεργο που τόσοι άνθρωποι καταφεύγουν στην άνεση των τηλεφώνων τους.

Μια έκκληση για υπομονή, αγάπη και αξιόλογες προσπάθειες

Καλώ για την ανάκτηση της υπομονής, της επιμονής και της αγάπης για αργή, αξιόλογη δουλειά. Είναι προς έκκληση για όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ακολουθούν ορισμένα οφέλη που μπορεί να έχει μία βραδεία αλλά σταθερή πορεία:

Ρεαλιστικές προσδοκίες

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που βελτιώνουν τη ζωή τους με μια κίνηση. Το διαδίκτυο προβάλλει αυτούς τους ανθρώπους και εμείς εξιδανικεύουμε τις φαινομενικές επιτυχίες τους από τη μια μέρα στην άλλη. Συνήθιζα να έχω εμμονή με αυτό το είδος σκέψης, ελπίζοντας να πετύχω γρήγορα τους στόχους μου, αλλά οτιδήποτε απαιτούσε χρόνο άρχισε να με εκνευρίζει.

Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες μπορεί μερικές φορές να σας ωθήσουν να εργαστείτε περισσότερο και να αναλάβετε περισσότερους κινδύνους, αλλά το αποτέλεσμα είναι συχνά  απογοητευτικό. Είναι καλύτερο να ευθυγραμμιστείτε με ρεαλιστικούς στόχους και να αποδεχτείτε ότι τα καλά πράγματα χρειάζονται χρόνο για να δημιουργηθούν — απολαύστε κάθε κομμάτι προόδου, όσο μικρή κι αν είναι.

Ένα ευχάριστο ταξίδι

Μια φαντασίωση στην οποία είμαι επιρρεπής είναι ότι αν δουλέψω απίστευτα σκληρά για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, μπορώ να πετύχω τα όνειρά μου και να χαλαρώσω ύστερα.

Αυτό είναι σωστό αν βρισκόμαστε κοντά στην υλοποίηση ενός στόχου και χρειάζεσαι μια ύστατη προσπάθεια, αλλά όχι όταν είμαστε ακόμα στην αρχή. Τέτοιου είδους σκεπτικό μας εμποδίζει να απολαύσουμε τη δραστηριότητα αυτή καθαυτή, εστιάζοντας αποκλειστικά στην ολοκλήρωσή της.

Ωστόσο, αυτή η στάση δεν είναι ικανή να τροφοδοτήσει μια μακροχρόνια προσπάθεια ούτε είναι σίγουρο ότι θα επέφερε επιτυχή αποτελέσματα. Τα μακροπρόθεσμα σχέδια σημαίνει ότι αυτό που επιλέγουμε να κάνουμε, θα το κάνουμε για πολύ καιρό – η διαδικασία λοιπόν παίζει καίριο ρόλο στην ολοκλήρωση της προσπάθειας.

Όχι στην αναζήτηση γρήγορων λύσεων

Όσοι σκέπτονται σε βάθος χρόνου, δεν σπαταλούν τον χρόνο τους σε γρήγορες λύσεις. Αντίθετα, γελάνε όταν βλέπουν άλλους να τους προσπερνούν, γιατί ξέρουν ότι λίγο αργότερα όχι μόνο θα τους φτάσουν αλλά και θα τους περάσουν. Για πολλά πράγματα, δεν γίνεται να ‘κόψουμε δρόμο’ – κι αν το κάνουμε, αν αποφύγουμε δηλαδή την προσπάθεια και όλα τα βήματα που πρέπει να γίνουν, συνήθως στο τέλος δεν αποτυγχάνει η προσπάθειά μας.

Μπορείτε να φανταστείτε να συντομεύετε τη διαδικασία μεγαλώματος των παιδιών σας, της οικοδόμησης του γάμου σας ή μιας αξιόλογης καριέρας; Φυσικά και όχι. Κάποια πράγματα απαιτούν χρόνο και το πρώτο βήμα είναι να δεσμευτείτε μακροπρόθεσμα.

Δυνατές δημιουργίες

Στη φύση, υπάρχει ένας γενικός κανόνας ότι όσο πιο γρήγορα μεγαλώνουν τα πράγματα, τόσο λιγότερο ζουν. Κάποια πεύκα μεγαλώνουν λιγότερο από τρία εκατοστά ανά έτος, αλλά μπορούν να ζήσουν έως και 5.000 χρόνια.

Όταν ήμουν μικρός, ο πατέρας μου φύτεψε μια σειρά από κυπαρίσσια κατά μήκος των ορίων της ιδιοκτησίας μας. Παρακολουθούσαμε με έκπληξη καθώς μεγάλωναν 30-60 εκ. ανά έτος. Δυστυχώς, όλα άρχισαν να πεθαίνουν μετά από 15 χρόνια περίπου, που είναι και η κανονική διάρκεια της ζωής τους.

Τα πράγματα που κατασκευάζονται αργά και με φροντίδα είναι πιο πιθανό να διαρκέσουν. Αυτό είναι το Φαινόμενο Lindy στην πράξη, το οποίο υποδηλώνει ότι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας μακροζωίας για οποιαδήποτε μη βιολογική οντότητα είναι το διάστημα που χρειάστηκε για τη δημιουργία της. Ας χτίσουμε με προσοχή και ας αφήσουμε στο μέλλον μια κληρονομιά των καλύτερων συνεισφορών μας.

Βαθύτερες σχέσεις

Αν σκεφτείτε να ασχοληθείτε με κάτι ή απλώς να το δοκιμάσετε, θα έχετε λιγότερα κίνητρα να επενδύσετε στην κοινότητα — είτε πρόκειται για την παρακολούθηση εκκλησίας, τη συγγραφή ενός ιστολογίου είτε για τη διαμονή σε μια γειτονιά. Ένα από τα μειονεκτήματα του σύγχρονου κόσμου μας είναι η απροθυμία να δεσμευτούμε σε μέρη και να μένουμε εκεί. Αλλά νομίζω ότι, στην πραγματικότητα, η δέσμευση είναι μια από τις μεγάλες απολαύσεις της ζωής.

Για όσους σκέπτονται μακροπρόθεσμα, οι άνθρωποι είναι κάτι περισσότερο από «συνδέσεις» ή «επαφές» — είναι άτομα που γνωρίζουμε και φροντίζουμε.