ΕΥ ΖΗΝ

Η Κέιλυ Λόου, πρώην νοσηλεύτρια και μητέρα πλήρους απασχόλησης, και ο σύζυγός της, Μάικ Λόου, δικηγόρος, είναι παντρεμένοι εδώ και 18 χρόνια. Ζουν στην Αλμπέρτα του Καναδά μαζί με τα τέσσερα παιδιά τους.

Όταν ο μεγαλύτερος γιος τους, σήμερα 14 ετών, άρχισε να ζητάει κινητό τηλέφωνο, από την Δ΄ Δημοτικού, είπαν και οι δύο όχι.

 

Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή

«Οι συνομίληκοί του αποκτούσαν smartphone», δήλωσε η κυρία Λόου στην Epoch Times. «Αλλά από εμπειρίες γνωστών μας, γνωρίζαμε ότι ένα κινητό τηλέφωνο θα αύξανε τον κίνδυνο έκθεσης στην πορνογραφία, καθώς και άλλους κινδύνους, και είχαμε την αίσθηση ότι δεν ήταν η σωστή στιγμή.»

Το ζευγάρι σταδιακά έμαθε πολλά σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους. Γνωρίζοντας περισσότερα για την επίδραση του κινητού στην ψυχική υγεία και τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, έγιναν «πιο συνειδητοποιημένοι» σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά: έπρεπε να γίνει σιγά-σιγά, σταδιακά και στην κατάλληλη ηλικία. Η χρήση του κινητού βρέθηκε στο επίκεντρο των οικογενειακών συζητήσεων.

«Συχνά συζητούσαμε, και εξακολουθούμε να το κάνουμε, για τους λόγους που νόμιζε ότι χρειαζόταν ένα τηλέφωνο. Με ποιους τρόπους θα τον εξυπηρετούσε ως εργαλείο…», εξηγεί η κα Λόου. «Εξετάζοντας τον τρόπο ζωής μας και το πρόγραμμά μας, καταλήγαμε στο συμπέρασμα, όλοι μαζί ως οικογένεια, ότι δεν ήταν ακόμη καιρός.»

«Δεν θα έλεγα ότι υπήρξε κάποια επανάσταση. Νομίζω ότι η πιο δύσκολη χρονιά γι’ αυτόν, από αυτήν την άποψη, ήταν η ΣΤ΄ Δημοτικού. Υπήρχαν 34 παιδιά [στην τάξη του] και ήταν ο μόνος που δεν είχε smartphone.»

 

Τις στιγμές που ο γιος τους απογοητευόταν, ο κος και η κα Λόου προσπαθούσαν να του εξηγούν τους λόγους που ήθελαν να περιμένουν, επιτρέποντας του ταυτόχρονα να εκφράζει τα συναισθήματά του. «Προσπαθήσαμε πραγματικά να τον ακούσουμε, να επικυρώσουμε τα συναισθήματά του, να βρούμε τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να τον υποστηρίξουμε», δήλωσε η κα Λόου.

«Το πιο σημαντικό είναι να έχουμε μια σχέση με τα παιδιά μας. Πρέπει να περνάμε χρόνο μαζί τους. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια οικογενειακή κουλτούρα, με τις δικές μας παραδόσεις και τα πράγματα στα οποία τα παιδιά μας μπορούν να στηρίζονται και να ξέρουν ότι αυτά είναι τα πράγματα στα οποία μπορούν να βασίζονται ότι θα συμβαίνουν πάντα στην οικογένειά τους. Έτσι, όταν έχετε μια σχέση με το παιδί σας, αυτές οι συζητήσεις μπορούν να περάσουν ως ‘κάτι που το κάνουμε επειδή σ’ αγαπάμε και θέλουμε το καλύτερο για σένα’ και όχι ως αυταρχισμός ή γονεϊκή απαίτηση.»

 

Για να ενισχύσουν τη συντροφικότητα μεταξύ των μελών της οικογένειας, οι Λόου διοργανώνουν κάθε εβδομάδα μια οικογενειακή συνάντηση, όπου ο καθένας μοιράζεται μια κορυφαία στιγμή, μία δυσκολία και κάτι που περιμένει με ανυπομονησία. Κάθε γονιός προγραμματίζει επίσης χρόνο με κάθε ένα από τα τέσσερα παιδιά του μία φορά το μήνα. Τα παιδιά διαλέγουν τη δραστηριότητα, με μόνη επιφύλαξη πως «ό,τι κι αν κάνουμε, πρέπει να μπορούμε να συνεχίσουμε να συζητάμε».

«Ο χειρισμός δύσκολων καταστάσεων καταλήγει στο να έχουμε κατ’ αρχήν μια σχέση μαζί τους – μόνο έτσι μπορούμε να είμαστε σε θέση να τα επηρεάσουμε πραγματικά», δήλωσε η κα Λόου.

Με γνώμονα την επιτυχία

Η κύρια πρόκληση για τον μεγαλύτερο γιο των Λόου, μπαίνοντας στην εφηβεία χωρίς κινητό τηλέφωνο, δεν ήταν η πίεση των συνομηλίκων αλλά η μοναξιά, παρόλο που πάντα είχε πολλούς φίλους.

«Όλοι το έχουμε δει. Όλοι το κάνουμε, όλοι σπεύδουμε να στραφούμε στις συσκευές μας όταν βαριόμαστε, όταν νιώθουμε άβολα ή όταν έχουμε ένα λεπτό ελεύθερο», λέει η κα Λόου. «Πιστεύω ότι όταν τα μάτια μας είναι στραμμένα στο τηλέφωνό μας, πραγματικά δημιουργείται μία συναισθηματική απόσταση ανάμεσα σε εμάς και τους ανθρώπους που είναι μαζί μας, και το νιώθουμε αυτό ανεξάρτητα από την ηλικία μας. Νομίζω ότι αυτό άρχισε να συμβαίνει όλο και περισσότερο στο σχολείο. […] Ήταν η μοναξιά τού να μην ακολουθείς την πεπατημένη.»

Ωστόσο, στη Β΄ Γυμνασίου, ο έφηβος σταμάτησε να ζητάει κινητό. Είχε αρχίσει να παρατηρεί ότι ορισμένοι συμμαθητές του, που συχνά έπαιζαν όλη νύχτα με το τηλέφωνο, ήταν πιο αγχωμένοι από ό,τι ήταν παλιότερα, δεν μπορούσαν να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους ή έμοιαζαν αποκομμένοι από τον κόσμο γύρω τους. Κάποιοι από αυτούς είχαν χάσει το ενδιαφέρον τους για τις εξωσχολικές δραστηριότητες και «φαίνονταν πραγματικά δυστυχισμένοι». Σταδιακά, ήρθε πιο κοντά με τα αδέλφια και τα ξαδέλφια του, μίλησε ειλικρινά με τους γονείς του και ανέπτυξε το θάρρος να κάνει γνωριμίες.

«Παρατήρησα ότι είναι σε θέση να κοιτάζει τους ανθρώπους στα μάτια όταν τους μιλάει», είπε η μητέρα του. «Τον βρίσκω πιο παρόντα και δεν αποσπάται εύκολα η προσοχή του. Βρίσκει χαρά στις υπαίθριες δραστηριότητες και στα εξωσχολικά προγράμματα. Έχει κίνητρο να πετύχει στη ζωή.

»Όταν τον ρώτησα με ποιους τρόπους αισθάνεται ότι ωφελείται, είπε ότι ‘δεν χρειάζεται να κουβαλάει τον κόσμο στην τσέπη του’. Είπε ότι τα παιδιά στο σχολείο αγχώνονται για το πόσα like θα πάρουν ή για το τι συμβαίνει σε κάποιο τυχαίο μέρος του κόσμου. Αυτό τού δίνει μία αίσθηση ελευθερίας. Δεν κουβαλάει μαζί του το βάρος όλου του κόσμου, όπως τα παιδιά που είναι εκτεθειμένα στο διαδίκτυο.»

 

Ο έφηβος έχει επίσης αποφύγει την πίεση των συνομηλίκων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το cyberbullying και τις «δυνητικά επικίνδυνες τάσεις και προκλήσεις» που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Είναι αθλητικός και του αρέσει να διαβάζει, να γράφει τραγούδια στην κιθάρα του, να κάνει πεζοπορία, κάμπινγκ και σκι με την οικογένεια του.

Με γνώμονα τις μελλοντικές του ανάγκες, οι Λόου σχεδιάζουν τώρα να τον εισαγάγουν σταδιακά στη χρήση του κινητού τηλεφώνου.

«Τον προετοιμάζουμε για την ενηλικίωση, όταν δεν θα ζει μαζί μας», δήλωσε η κα Λόου. «Θα ξεκινήσουμε με αυτό το οικογενειακό τηλέφωνο. Αν όλα πάνε καλά και το χρησιμοποιεί υπεύθυνα, τότε σε ένα ή δύο χρόνια θα μπορούμε να προσθέσουμε περισσότερες εφαρμογές σε αυτό. Με την πάροδο του χρόνου, θα έχει τελικά ένα smartphone.»

Βοηθώντας άλλους

Για να βοηθήσει άλλους γονείς και παιδιά, η κα Λόου συνιστά μερικά από τα αγαπημένα της βιβλία: «Creating A Tech Healthy Family» της Αντρέα Ντέιβις, «Glow Kids» του Νίκολας Καρδαρά, «Reset Your Child’s Brain» της Δρος Βικτόρια Ντάνκλεϊ και «Good Pictures Bad Pictures Jr. – A Simple Plan to Protect Young Minds» της Kρίστεν Α. Τζένσον.

Η ίδια λέει: «Κάντε μια μικρή αλλαγή, διατηρήστε τη για λίγο, στη συνέχεια προσθέστε άλλη μία μικρή αλλαγή, διατηρήστε τη και συνεχίστε με αυτόν τον τρόπο. Να είστε συγκεκριμένοι στη χρήση της τεχνολογίας. Στην αρχή, οι αλλαγές μπορεί να φαίνονται δύσκολες, επειδή όταν απομακρύνετε τις οθόνες [από τα παιδιά], πρόκειται για πραγματική απόσυρση. Είναι σαν να συμβαίνει ένα βραχυκύκλωμα στον εγκέφαλο […] το βλέπουμε αυτό στα ξεσπάσματα θυμού. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, δεν θα το επιθυμούν. Αν μπορέσετε να επιμείνετε, θα γίνει ευκολότερο. Κάντε το στοχευμένα και εμπιστευτείτε τη διαδικασία: θα πετύχει.

»Θέλω οι γονείς να έχουν την ελπίδα ότι [τα πράγματα] είναι δυνατόν να αλλάξουν. O εγκέφαλος είναι ένα εκπληκτικό όργανο. Μπορεί να ανακάμψει, να θεραπευτεί και να αλλάξει. Η αλλαγή μπορεί να συμβεί.»

Κανένα από τα παιδιά των Λόου δεν διαθέτει μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο πατέρας τους δεν είχε ποτέ. Η κα Λόου έκανε ένα δεκαετές διάλειμμα, πριν επιστρέψει στο Instagram το 2022 για να μοιραστεί τις απόψεις της σχετικά με τη ρύθμιση της χρήσης της οθόνης και  μιλάει από εμπειρία.

«Ένιωθα ότι είχα πολύ περισσότερο χρόνο όταν δεν ήμουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», είπε. «Μου άρεσε επίσης που οι σχέσεις μου με τους ανθρώπους ήταν αυτό που συνέβαινε πρόσωπο με πρόσωπο, από κοντά. […] Ένιωσα ότι θα έπρεπε να ξεκινήσω έναν λογαριασμό στο Instagram απλά για να προσπαθήσω να μοιραστώ περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πράγματα που μαθαίνω για τις οθόνες, για να προσπαθήσω να βοηθήσω τους γονείς στην κοινότητά μου.»

Η κα Λόου φροντίζει να γυμνάζεται και να διαβάζει τη Βίβλο πριν πλησιάσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει χρονικό όριο 15 λεπτών στην εφαρμογή για να περιορίζει στο ελάχιστο το scrolling. Δεν ασχολείται καθόλου τις Κυριακές και κάνει διάλειμμα για μία ή δύο εβδομάδες κάθε δύο μήνες.

Η διαδικτυακή της παρουσία εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος. Μια ανάρτηση σχετικά με τον γιο της που μεγάλωσε χωρίς κινητό τηλέφωνο διαδόθηκε μαζικά, ξεπερνώντας τις 5 εκατομμύρια προβολές μέχρι σήμερα.

 

«Χαίρομαι αν μπορεί να βοηθήσει οποιονδήποτε νιώθει μόνος στην προσπάθειά του να διαχειριστεί την τεχνολογία σε σχέση με τα παιδιά», δήλωσε στην Epoch Times. «Η τεχνολογία είναι χρήσιμη και είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, αλλά μερικές φορές παρασυρόμαστε απλά και μόνο επειδή είναι βολικό.

» Δεν μπορούμε, όμως, να περιμένουμε από τα παιδιά μας να σκέφτονται ή να ενεργούν σαν ενήλικες όταν τους παραδίδουμε ένα κινητό τηλέφωνο με απεριόριστη πρόσβαση σε όλα όσα έχει πρόσβαση ένας ενήλικας. Οι συνεχείς και υψηλές εκρήξεις ντοπαμίνης [που δημιουργούνται] μπορεί να επανασυνδέσουν τα μονοπάτια στον εγκέφαλό μας και να οδηγήσουν σε εθισμό.»

Η κα Λόου συμβουλεύει τους άλλους γονείς να καθυστερήσουν να δώσουν στο παιδί τους κινητό τηλέφωνο όσο το δυνατόν περισσότερο ή να περιορίσουν τη χρήση με μη βλαβερό τρόπο, να κάνουν συζητούν ανοιχτά με τα παιδιά τους εξηγώντας τη σκέψη και τα κίνητρα τους, και να εμπιστευτούν το ένστικτό τους.

«Ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσετε να κάνετε μικρές αλλαγές και να αισθάνεστε αισιόδοξοι», δήλωσε.

Το παρόν αποτελεί το έκτο μέρος μίας σειράς δέκα άρθρων που δημοσίευσε η Epoch Times με τον τίτλο «Η ιατρική της αρετής». Συνδέσμους για όλα τα άρθρα της σειράς, θα βρείτε στο τέλος του παρόντος.

Σε ένα εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, κάτω από τη λάμψη των φώτων, ένα νήπιο – ακόμα πολύ μικρό για να σχηματίσει μια ολοκληρωμένη πρόταση – καθόταν μπροστά σε ένα μικρό μπολ με κρακεράκια και ένα λούτρινο κουκλάκι με το όνομα «Mαϊμουδάκι».

Όταν του ζητήθηκε να μοιραστεί ένα κράκερ, το παιδί έκανε κάτι που μπορεί να εκπλήξει όποιον πιστεύει ότι τα μικρά παιδιά είναι εγγενώς εγωκεντρικά. Αντί να μαζέψει τη λιχουδιά, άπλωσε το μικροσκοπικό του χέρι και έδωσε στο Μαϊμουδάκι ένα κράκερ, εκφέροντας ένα φιλικό «Μαμ!».

Κάθε φορά που το νήπιο έδινε στο Μαϊμουδάκι ένα από τα κρακεράκια του, το πρόσωπό του φωτιζόταν από υπέρμετρη χαρά. Αυτό δείχνει κάτι που η επιστήμη έχει αρχίσει να τεκμηριώνει με όλο και περισσότερα στοιχεία: Η προσφορά και η γενναιοδωρία μπορεί να προκαλέσουν βαθιά χαρά και να οδηγήσουν σε μετρήσιμη ευημερία σε οποιαδήποτε ηλικία.

Μια αστείρευτη πηγή ευτυχίας

Το πείραμα με τα κρακεράκια φανέρωσε ποιο είδος προσφοράς είναι πιο ικανοποιητικό για τον δότη. Για να το πετύχουν αυτό, οι ερευνητές διαφοροποίησαν τις συνθήκες. Μερικές φορές, τα παιδιά παραιτούνταν από ένα από τα δικά τους γλυκά, ενώ άλλες φορές έδιναν ένα επιπλέον που «έβρισκε» ο ερευνητής. Σκοπός αυτής της διαφοροποίησης ήταν να διακρίνουν τη διαφορά, αν υπάρχει, μεταξύ τού να δίνεις κάτι παραπανίσιο και τού να δίνεις θυσιάζοντας κάτι προσωπικά πολύτιμο.

Όπως ήταν αναμενόμενο, τα νήπια εκδήλωσαν χαρά στην πρώτη συνάντηση με το λούτρινο ζωάκι ή όταν τους δόθηκε ένα παιχνίδι. Οι ερευνητές κατέγραψαν τη χαρά των παιδιών μέσω της παρατήρησης της συμπεριφοράς και της ανάλυσης του προσώπου.

Η ευτυχία τους, όμως, εκτοξεύονταν στα ύψη, με εκδηλώσεις «ζεστής λάμψης», όταν η προσφορά τους είχε προσωπικό κόστος, όταν δηλαδή μοιράζονταν το δικό τους κέρασμα με την κούκλα αντί να δωρίσουν το επιπλέον κέρασμα που τους παρείχε ο ερευνητής.

 

Η προσωπική εμπειρία ορισμένων μπορεί να αμφισβητήσει αυτά τα ευρήματα, καθώς η αγαπημένη έκφραση των περισσότερων νηπίων φαίνεται να είναι το «δικό μου!». Επιπλέον, τα νήπια σε αυτό το πείραμα ήταν Καναδοί, γεγονός που ωθεί ορισμένους να ισχυριστούν ότι η πολιτισμική διαμόρφωση έχει επηρεάσει τη γενναιοδωρία τους. Ωστόσο, αυτό το πείραμα με τις κούκλες έχει επαναληφθεί και σε ένα αγροτικό χωριό στο Βανουάτου, ένα μικρό, απομονωμένο νησί στον Νότιο Ειρηνικό, καθώς και στις Κάτω Χώρες και την Κίνα, με παρόμοια αποτελέσματα, δείχνοντας ότι τα νήπια αδιακρίτως απολαμβάνουν περισσότερο να μοιράζονται τις δικές τους λιχουδιές.

Μελέτη με 200.000 ερωτηθέντες από 136 χώρες, -από εύπορες όπως ο Καναδάς μέχρι λιγότερο εύπορες όπως η Ουγκάντα – έδειξε ότι η προσφορά χρημάτων σε κάποιον που έχει ανάγκη έκανε τους ανθρώπους σταθερά πιο ευτυχισμένους. Η τάση αυτή έχει παρουσιαστεί σε διαφορετικές συνθήκες και κοινότητες και δεν περιορίζεται στα μετρητά.

Ένα φάρμακο καλύτερο από τα χάπια

Η γενναιοδωρία ξεπερνά την υποκειμενική ευημερία: αποδεικνύεται ότι κάνει καλό και στην καρδιά.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Health Psychology, οι ερευνητές ζήτησαν από ηλικιωμένους ενήλικες με υψηλή αρτηριακή πίεση να ξοδέψουν χρήματα για άλλους επί τρεις εβδομάδες. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Η αρτηριακή πίεση των συμμετεχόντων μειώθηκε κατά μεγέθη συγκρίσιμα με εκείνα που παρατηρούνται με την έναρξη μιας νέας φαρμακευτικής αγωγής, την τακτική άσκηση ή τις σημαντικές αλλαγές στη διατροφή, σύμφωνα με τους συγγραφείς.

Γιατί η προσφορά μειώνει την καρδιακή επιβάρυνση; Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οι πράξεις γενναιοδωρίας πυροδοτούν έναν καταρράκτη ηρεμιστικών, «αισθαντικών» ορμονών, όπως η ωκυτοκίνη, η οποία μειώνει το στρες και την πίεση στις αρτηρίες και τις φλέβες.

Μια έρευνα ζήτησε από τους συμμετέχοντες να εκτελέσουν μια απλή γενναιόδωρη πράξη, όπως το να γράψουν ένα υποστηρικτικό σημείωμα σε έναν φίλο, πριν αντιμετωπίσουν ένα στρεσογόνο έργο (π.χ. προετοιμασία και εκφώνηση ομιλίας με χρονική προσθεσμία).

Η «γενναιόδωρη» ομάδα είχε σημαντικά μικρότερους δείκτες σχετικούς με το στρες συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Για παράδειγμα, είχαν μικρότερη αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεση, κάτι που μετριάζει την καρδιαγγειακή αντίδραση στο στρες. Επιπλέον, είχαν χαμηλότερα επίπεδα α-αμυλάσης του σάλιου, ενός ενζύμου που συνδέεται με την αντίδραση «μάχης ή φυγής», γεγονός που υποδηλώνει μικρότερη ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Η γενναιοδωρία συχνά πηγάζει από τον αλτρουισμό – το ανιδιοτελές ενδιαφέρον για την ευημερία των άλλων – και αντανακλά μία βαθύτερη ανθρώπινη ικανότητα να ενεργεί κανείς προς όφελος των άλλων χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Η Αμπιγκέιλ Μαρς, νευροεπιστήμονας και ειδική στον αλτρουισμό, υπογραμμίζει ότι οι ανιδιοτελείς άνθρωποι είναι λιγότερο ευαίσθητοι στα αρνητικά συναισθήματα και έχουν «μειωμένη ανταπόκριση στο θυμό, κάτι που είναι καλό καθώς η ευερεθιστότητα μπορεί να οδηγήσει σε εχθρότητα και επιθετικότητα», δήλωσε στην Epoch Times.

Η συναισθηματική επιλεκτικότητα ενός αλτρουιστή μπορεί να εξηγεί γιατί η γενναιοδωρία μειώνει το στρες, αντανακλώντας την ανθεκτικότητά τους στα αρνητικά ερεθίσματα.

Ανακούφιση από τον πόνο

Η προσφορά στους άλλους έχει και ένα άλλο απροσδόκητο όφελος: την ανακούφιση από τον σωματικό πόνο.

Εργασία που δημοσιεύθηκε στο PNAS έδειξε ότι η γενναιόδωρη συμπεριφορά μειώνει την αντίληψη του πόνου και βελτιώνει ακόμη και την ανοχή στον πόνο. Σε ένα παράδειγμα, οι αιμοδότες ανέφεραν ότι αισθάνονταν σημαντικά λιγότερη δυσφορία κατά το τρύπημα της βελόνας από ό,τι εκείνοι που έδιναν αίμα για δικές τους ιατρικές εξετάσεις.

Σε ένα άλλο παράδειγμα, οι ερευνητές επαλήθευσαν το φαινόμενο της ανοχής στον πόνο μέσω της δοκιμής ψυχρής πίεσης, κατά την οποία οι συμμετέχοντες βύθισαν τα χέρια τους σε παγωμένο νερό για να δουν για πόση ώρα μπορούσαν να ανεχθούν το κρύο.

Εκείνοι που μόλις είχαν προσφερθεί εθελοντικά να αναθεωρήσουν ένα εγχειρίδιο για τα παιδιά των μεταναστών εργατών, χωρίς αμοιβή, ανέφεραν σημαντικά λιγότερο πόνο και υπέμειναν το κρύο για πολύ περισσότερο από εκείνους που είτε αρνήθηκαν να προσφέρουν εθελοντικά είτε ολοκλήρωσαν την εργασία ως υποχρεωτική ανάθεση (ομάδα ελέγχου). Κατά μέσο όρο, η ομάδα που προσφέρθηκε εθελοντικά να βοηθήσει ανέχτηκε τον πόνο για σχεδόν διπλάσιο χρόνο από την ομάδα ελέγχου.

 

Είναι εντυπωσιακό ότι από όλους τους συμμετέχοντες, μόνο το 11,6% κατάφερε να ανεχτεί το παγωμένο νερό για το μέγιστο χρονικό διάστημα των τριών λεπτών. Ποιοι ήταν αυτοί οι αξιοσημείωτα ανθεκτικοί λίγοι; Ανήκαν όλοι στην ομάδα των γενναιόδωρων εθελοντών.

Η ίδια μελέτη εφάρμοσε αυτό το φυσικό ανακουφιστικό του πόνου αποτέλεσμα σε καρκινοπαθείς, βάζοντάς τους να βοηθούν άλλους για τρεις εβδομάδες. Αυτό περιελάμβανε την προετοιμασία γευμάτων για άλλους ασθενείς και τον καθαρισμό δημόσιων χώρων μέσα στο νοσοκομείο. Το αποτέλεσμα; Οι καρκινοπαθείς ανέφεραν σημαντική κλινική μείωση του χρόνιου πόνου και γενικότερη βελτίωση, διάρκειας αρκετών εβδομάδων.

Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι οι πράξεις που έχουν προσωπικό κόστος προς όφελος άλλων μπορεί να συμπληρώσουν τις τρέχουσες θεραπείες πόνου, προάγοντας την ευημερία όσων υποφέρουν από χρόνιους πόνους.

Η νευροεπιστήμη της γενναιοδωρίας: Δεν είναι όλα «δούναι και λαβείν»

Η Μαρς εξήγησε ότι περιοχές του εγκεφάλου όπως το κοιλιακό ραβδωτό σώμα και η κοιλιακή τμηματική περιοχή είναι έντονα ενεργές όταν οι άνθρωποι δείχνουν γενναιοδωρία. Πρόκειται για τις περιοχές που ενεργοποιούνται και κατά τη διάρκεια ευχάριστων εμπειριών, όπως ένα γεύμα ή η επίτευξη ενός στόχου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η γενναιοδωρία προσφέρει μία εσωτερική ανταμοιβή σε νευρολογικό επίπεδο.

Κατά συνέπεια, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τη γενναιοδωρία με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το κίνητρο πίσω από αυτήν. Σύμφωνα με τη Μαρς, τα διαφορετικά κίνητρα της γενναιοδωρίας – αγαθοεργία, δικαιοσύνη ή καθαρός αλτρουισμός – συνδέονται με διαφορετικά μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Για παράδειγμα, η προσφορά βοήθειας για χάρη της δικαιοσύνης (θέλοντας, π.χ. να διασφαλίσουμε την ισότητα) ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη σκέψη βάσει κανόνων. Από την άλλη πλευρά, οι αμιγώς αλτρουιστικές ενέργειες – η προσφορά βοήθειας από συμπόνια ή ενσυναίσθηση – ενεργοποιούν δίκτυα που συνδέονται με τη συναισθηματική κατανόηση και σύνδεση.

Γιατί όμως κάποιοι άνθρωποι κάνουν εξαιρετικές προσπάθειες για να βοηθήσουν άλλους, ακόμη και αγνώστους, χωρίς να περιμένουν κανένα αντάλλαγμα;

Η έρευνα της Μαρς για τους ανώνυμους δωρητές νεφρών αμφισβητεί την κοινή παραδοχή ότι οι άνθρωποι προσφέρουν μόνο από εγωιστική παρόρμηση.

«Υπήρχαν κάποια δεδομένα που έδειχναν ότι όταν οι άνθρωποι επιλέγουν να προσφέρουν σε άλλους, αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή καταπιέζουν ενεργά την επιθυμία να είναι εγωιστές», δήλωσε. «Αλλά εξετάσαμε αυτό το ερώτημα σε αλτρουιστές δωρητές νεφρών και δεν βρήκαμε καμία ένδειξη ότι ισχύει.»

Τα άτομα αυτά παρουσίασαν μεγαλύτερη δραστηριότητα σε δομές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ενσυναίσθηση. Η εγκεφαλική τους δραστηριότητα «καθρέφτιζε» τον εγκέφαλο του ξένου με έναν τρόπο πολύ παρόμοιο με αυτόν που είχαν όταν βίωναν οι ίδιοι πόνο. Η Μαρς βρήκε ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι ανιδιοτελείς άνθρωποι είχαν μεγαλύτερη αμυγδαλή – η περιοχή του εγκεφάλου που παίζει βασικό ρόλο στα συναισθήματα – σε αντίθεση με αυτούς που είναι ψυχοπαθητικά ή άκρως αδιάφοροι. Η απόφαση των δωρητών αντανακλούσε το γνήσιο ενδιαφέρον τους για την ευημερία των άλλων.

«Με άλλα λόγια, βοηθούν τους άλλους επειδή θεωρούν σημαντική την ευημερία τους», δήλωσε η Μαρς.

Ο Ουίλλιαμ Τσόπικ, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας της προσωπικότητας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, υποστηρίζει ότι η γενναιοδωρία συνδέει τους ανθρώπους μεταξύ τους, προωθώντας την καλή προαίρεση και τη συνεργασία.

Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν μια αλήθεια σχετικά με τη γενναιοδωρία: δεν έχει πάντα να κάνει με το να παίρνεις κάτι πίσω, δεν είναι πάντα «δούναι και λαβείν». Για πολλούς, βασίζεται στις αξίες τους, στην ενσυναίσθηση και στη χαρά που παίρνουν όταν βοηθούν κάποιον ή όταν μοιράζονται. Και πράγματι, σε σύγκριση με τα ζώα, οι άνθρωποι ξεχωρίζουν για την ικανότητά τους να νοιάζονται βαθιά για ένα ευρύ φάσμα ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των αγνώστων. Φαίνεται ότι είμαστε φτιαγμένοι έτσι ώστε να βιώνουμε μία εσωτερική ανταπόδοση από τη τέλεση γενναιόδωρων πράξεων, πρόσθεσε η Μαρς.

Στην αντίθετη πλευρά του φάσματος, η απληστία – η λαχτάρα για το περισσότερο, είτε πρόκειται για χρήματα, υλικά αγαθά ή αναγνώριση – φαίνεται να έχει λιγότερο ευνοϊκές επιπτώσεις στην υγεία και την ευτυχία. Τα άπληστα άτομα μπορεί να βιώνουν προσωρινή ικανοποίηση από την απόκτηση κάτι καινούργιου, ίσως και ένα αίσθημα υπερηφάνειας και επίτευξης. Ωστόσο, το συναίσθημα αυτό ξεθωριάζει γρήγορα. Φαίνεται ότι στους άπληστους ανθρώπους  το εσωτερικό τους σύστημα ανταμοιβής είναι απορρυθμισμένο  αντίστοιχα με αυτό των ατόμων με εθισμό, το οποίο τείνει να οδηγεί σε δυσαρέσκεια και περισσότερο άγχος.

Τα όρια της γενναιοδωρίας

Είναι όλες οι προσφορές ισοδύναμες; Φαίνεται πως όχι.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Collabra: Psychology διαπίστωσε ότι το είδος της προσφοράς, το αντιληπτό αποτέλεσμα της προσφοράς και το πλαίσιο αυτής καθορίζουν σημαντικά τα οφέλη της γενναιοδωρίας.

Για παράδειγμα, η προσφορά μίας εμπειρίας, όπως το να βγάλεις κάποιον για δείπνο ή να τον κεράσεις σε μια συναυλία, τείνει να ισχυροποιεί τους κοινωνικούς δεσμούς. Από την άλλη, τα υλικά δώρα, αν και εκτιμώνται, ενισχύουν λιγότερο τις σχέσεις, εκτός εάν είναι βαθιά εξατομικευμένα ή συνδέονται με κοινές εμπειρίες.

Η μελέτη υποδηλώνει ότι οι διαφορές αυτές προκύπτουν επειδή οι εμπειρίες  συνήθως δημιουργούν ουσιαστικές συνδέσεις, ευχάριστες αναμνήσεις και μια αίσθηση κοινής χαράς. Αντίθετα, τα υλικά δώρα μπορεί μερικές φορές να φαίνονται συναλλακτικά ή λιγότερο προσωπικά.

Επιπλέον, το περισσότερο δεν είναι πάντα καλύτερο. Η γενναιοδωρία υπόκειται στον νόμο της φθίνουσας απόδοσης. Ακριβώς όπως το κέικ γίνεται λιγότερο απολαυστικό μετά από πολλές φέτες, η αφθονία των δώρων – ή τα υπερβολικά πλούσια δώρα – δεν αποδίδει απαραίτητα περισσότερη ευτυχία. Μια μικρή χειρονομία, όπως η αγορά ενός φλιτζανιού, μπορεί να προσφέρει την ίδια συναισθηματική ανάταση.

Η αυθεντικότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση της γενναιοδωρίας. Η γνήσια, αυτόνομη προσφορά ενισχύει την ευτυχία – ωστόσο, η προσφορά για εξωγενείς λόγους, όπως η πίεση ή η υποχρέωση, μπορεί να μειώσει ή ακόμη και να ακυρώσει όλα τα οφέλη.

Για παράδειγμα, ένας συμμετέχων σε μια μελέτη του 2022 περιέγραψε μία περίπτωση όπου ο δωρητής αισθάνθηκε πιεσμένος από ένα υπερβολικά επίμονο μέλος φιλανθρωπικής οργάνωσης, έξω από ένα παντοπωλείο. Παρόλο που η δωρεά ήταν για καλό σκοπό, η πίεση έκανε την εμπειρία απογοητευτική και συναισθηματικά μη ικανοποιητική. Αντίθετα, ένας άλλος συμμετέχων περιέγραψε την κάλυψη του ενοικίου ενός φίλου από φροντίδα για εκείνον, τονίζοντας τον εθελοντικό χαρακτήρα της πράξης και αποδίδοντας υψηλότερο συναισθηματικό όφελος.

Η πίεση της υποχρέωσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα αισθητή κατά τη διάρκεια των εορτών, ενισχύοντας τους στρεσογόνους παράγοντες, που εκδηλώνονται ως οικονομική πίεση ή ως παρόρμηση να ξεπεράσει κανείς τους άλλους. Ωστόσο, αυτή είναι και μία ευκαιρία για να προβληματιστούμε σχετικά με την αρετή της γενναιοδωρίας έναντι της απληστίας.

Μελέτη του 2019 διαπίστωσε μάλιστα ότι ενώ θα περίμενε κανείς να αυξάνεται η γενναιοδωρία τον Δεκέμβριο, στην πραγματικότητα τείνει να μειωθεί, με τους ανθρώπους που αναφέρουν υψηλά επίπεδα άγχους που σχετίζονται με τις γιορτές να δίνουν λιγότερα απ’ ό,τι θα έδιναν σε άλλες εποχές του έτους.

Από τα νήπια μέχρι τους ενήλικες, η επιστήμη δείχνει ότι η γενναιοδωρία συνδέεται με τη βελτίωση της υγείας και της ευτυχίας. Η προσφορά δεν χρειάζεται να είναι συγκλονιστική. Μπορούμε να είμαστε γενναιόδωροι στην καθημερινή μας ζωή με μικρές, απλές πράξεις, δήλωσε ο Τσόπικ στην Epoch Times: Βοηθήστε έναν γείτονα να βγάλει τα σκουπίδια, κάντε μια μικρή δωρεά σε φιλανθρωπικό ίδρυμα, εργαστείτε εθελοντικά σε ένα συσσίτιο ή απλά ακούστε έναν φίλο σε μια δύσκολη στιγμή.

Του Makai Allbert

Σημείωση του συγγραφέα: Σήμερα, αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην κοινωνία, την ιατρική και το εργασιακό πεδίο. Το παραπάνω άρθρο αποτελεί σύνθεση εμπειριών συναδέλφων μας και άλλων επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου. Οι προκλήσεις και οι ανταμοιβές που παρουσιάζονται σε αυτήν είναι πραγματικές. Προστιθέμενα στις αυξανόμενες υποχρεώσεις, τις εξελίξεις της κοινωνίας και τις απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τα ηθικά διλήμματα και τα ζητήματα αυθεντικότητας επιβαρύνουν και δοκιμάζουν περαιτέρω τον σύγχρονο άνθρωπο. Πιστεύουμε ότι η αλήθεια θα σας απελευθερώσει πραγματικά!

Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο αποτελούν απόψεις των συγγραφέων και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.

Ιατρική της Αρετής

Όλα τα άρθρα

Μέρος 1ο: Ευγνωμοσύνη: Ένα εναλλακτικό φάρμακο για τον θυμό και την κατάθλιψη

Μέρος 2ο: Το τίμημα των ψεμάτων

Μέρος 3ο: Το ‘μαγικό ραβδί’ της συγχώρεσης

Μέρος 4ο: Μνησικακία: Ένας βλαβερός για την καρδιά μας φιλοξενούμενος

Μέρος 5ο: Δέος: Μία βασική ανθρώπινη ανάγκη που κάνει θαύματα στο ανοσοποιητικό σύστημα

Μέρος 6ο: Γενναιοδωρία: Δίνοντας λίγα κερδίζουμε πολλά

Μέρος 7ο: Διαμορφώνοντας τον εαυτό μας με θάρρος

Μέρος 8ο: Αντί για αντικαταθλιπτικά, αισιοδοξία

Μέρος 9ο: Αγάπη, βάλσαμο καρδιάς

Μέρος 10ο: Ελπίδα, το τελευταίο καταφύγιο