ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Audi ενισχύει τη δυναμική της στον ψηφιακό μετασχηματισμό, επενδύοντας συστηματικά στην τεχνητή νοημοσύνη ως μοχλό αποδοτικότητας, καινοτομίας και ποιότητας. Πάνω από 100 έργα ΤΝ βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη στα εργοστάσιά της, με εφαρμογές στην παραγωγή, τα logistics και τον ποιοτικό έλεγχο.

Παράλληλα αξιοποιεί στρατηγικά τον τεράστιο όγκο δεδομένων που παράγεται καθημερινά στα εργοστάσιά της, με την παραγωγή να αποτελεί τον τομέα με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληροφοριών σε όλη την εταιρεία.

Ήδη έχουν καταγραφεί εκατοντάδες petabyte, ενώ κάθε ημέρα προστίθενται χιλιάδες gigabyte νέων δεδομένων. Χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη, η Audi αξιοποιεί τα δεδομένα με αυξημένη αποτελεσματικότητα, επιταχύνοντας τη μετάβαση προς το 360 factory, το πλήρως διασυνδεδεμένο, καινοτόμο και βιώσιμο μοντέλο παραγωγής του μέλλοντος.

Το πρόγραμμα «Tender Toucan» αξιοποιεί αναπαραγωγική ΤΝ, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο αξιολόγησης διαγωνιστικών προσφορών. Το συγκεκριμένο εργαλείο βασίζεται σε σύνολα τεχνικών προδιαγραφών, προκειμένου να δημιουργεί λίστες απαιτήσεων, να εντοπίζει τα σχετικά αποσπάσματα στις προσφορές και να αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο αυτές ανταποκρίνονται.

Τέλος, μια νέα εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για την επεξεργασία εικόνας τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία στα εργοστάσια συναρμολόγησης στο Ingolstadt και το Neckarsulm.

Το σύστημα «IRIS» χρησιμοποιεί κάμερες για να επαληθεύει αν οι ετικέτες με τεχνικά δεδομένα έχουν τοποθετηθεί σωστά στο όχημα, δηλαδή, με το σωστό περιεχόμενο, στη σωστή γλώσσα, επάνω στο σωστό εξάρτημα και στη σωστή θέση. Οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να πραγματοποιούν δειγματοληπτικούς ελέγχους, ενώ το «IRIS» εξοικονομεί κατά μέσο όρο περίπου ένα λεπτό ανά όχημα.

Κ.Π.

Για την αποσυμφόρηση της Κρήτης και τις επιστροφές μεταναστών που αποτελούν το επόμενο μεγάλο ζητούμενο μίλησε, σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης.

«Η αποσυμφόρηση ολοκληρώνεται αυτήν την εβδομάδα, για έξι μέρες δεν έχουμε ροές και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει καιρός στο Λιβυκό Πέλαγος. Υπολογίζουμε, δηλαδή, ότι θα είναι κάτω από 500 άτομα, μέχρι αύριο, περίπου που θα έχουν μείνει στο νησί, χθες ήταν 980 και ήδη μεταφέρονταν άλλοι 200, οπότε στην πραγματικότηττα ήδη έχει γίνει η αποσυμφόρηση του νησιού», τόνισε ο υπουργός.

Ακόμη, μίλησε και για την πρόταση να δημιουργηθούν δύο μικρές δομές καταγραφής στο νησί της Κρήτης από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά ξεκαθάρισε ότι προκρίνεται η δημιουργίας μίας κλειστής δομής.

Όπως ανέφερε, σε αυτήν τη δομή δεν θα λιμνάζει ο ίδιος πληθυσμός, «αλλά, αναλόγως με τη ροή την οποία υπάρχει, θα μπαίνουν σε αυτές τις δομές παράνομοι μετανάστες οι οποίοι έρχονται, καταγράφονται και στη συνέχεια μεταφέρονται στην ενδοχώρα, αλλά πάντοτε υπάρχει ένας πληθυσμός και μάλιστα σε συνθήκες κλειστής δομής και αυτή είναι και η επιλογή που υπάρχει για την Κρήτη, δηλαδή όχι σε συνθήκες να μπορούν να μεταφέρονται εκτός της δομής».

Στην ερώτηση πού θα γίνει απάντησε ότι ζητήθηκαν από το ΓΕΕΘΑ κλειστά στρατόπεδα και τις επόμενες ημέρες θα έχουν καταλήξει.

«Για το επόμενο τρίμηνο, όσοι έρχονται από τη Βόρεια Αφρική δεν δικαιούνται να υποβάλουν αίτημα ασύλου. Ακούω μια κριτική και από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ που λέει κάντε τους γρήγορα τον έλεγχο του ασύλου και επιστρέψτε τους. Η χώρα, αυτήν τη στιγμή, έλεγχο ασύλου σε πρώτο βαθμό κάνει στις 28 μέρες και σε δεύτερο βαθμό στους πέντε με έξι μήνες, σύμφωνα με ευρωπαϊκές Οδηγίες, τις οποίες δεν μπορούμε να παρακάμψουμε. Αν έρχονται 1.000 άτομα την ημέρα, εκ των οποίων το 70 με 80% δεν έχει προσφυγικό προφίλ, αλλά μπορούν να καταθέσουν αίτηση, βάσει της πρότασης του ΠΑΣΟΚ θα παραμένουν εδώ έξι μήνες, να τους παρακολουθούμε μέχρι να απορριφθεί το άσυλο τους και να τους επιστρέψουμε. Εμείς κάνουμε κάτι πάρα πολύ απλό. Δεν δεχόμαστε αιτήσεις ασύλου. Άρα, όσοι δεν έχουν προσφυγικό προφίλ -και αυτό είναι που καταλαβαίνουν στα πρώτα 24ωρα αυτοί που κάνουν την καταγραφή- αυτομάτως επειδή έχουν μπει παράνομα, κρατούνται και γίνεται και πράξη απέλασης επειδή δεν μπορούν να υποβάλουν άσυλο. Συνεπώς, είναι σε λίγες μέρες επιστρεπτέοι», σημείωσε ο κ. Πλεύρης, επισημαίνοντας ότι σε όλη αυτήν τη διαδικασία η δυσκολία έγκειται στην επιστροφή. Άλλωστε, όπως είπε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο η βασική κουβέντα που διαξέγεται αυτήν τη στιγμή έχει να κάνει με τις επιστροφές, καθώς έχει αλλάξει η οπτική στην Ευρώπη σχετικά με το μεταναστευτικό σε σχέση με το 2019. «Η Ευρώπη έχει καταλάβει ότι πλέον οι κατατρεγμένοι ανά τον κόσμο δεν θα μπορούν να έρχονται και να έχουμε φαινόμενα που όχι απλά δεν εντάσσονταιι στις κοινωνίες, αλλά λειτουργούν επιθετικά σε αυτές τις κοινωνίες», υπογράμμισε.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη συζήτηση που έχει ανοίξει για τα επιδόματα που δίνονται, ο υπουργός τόνισε: «Για τους Έλληνες η εθνική μας συμμετοχή είναι από 15 έως 25% και στην Ευρώπη δεν είναι κουτόφραγκοι. Να υπάρχει λελογισμένο πλαίσιο ώστε προφανώς ο καθένας που έρχεται εδώ να τυγχάνει των παροχών που ορίζει η Ευρώπη, αλλά να μη μπαίνουμε σε καθεστώς όπου τα προνόμια αυτά να είναι τέτοια που να ξεπερνούν προνόμια που μπορεί να έχει ο φορολογούμενος Ευρωπαίος που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας». Επίσης, επανέλαβε ότι θα επανεξεταστεί το σύνολο των προνομίων που έχουν.

Φ.Δ

Στην Ελλάδα και σε τέσσερις ακόμα χώρες της ΕΕ θα δοκιμαστεί η εφαρμογή επαλήθευσης ηλικίας για τη χρήση στο διαδίκτυο, ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα ένα πρωτότυπο εφαρμογής επαλήθευσης της ηλικίας των χρηστών του διαδικτύου, προκειμένου να αποτραπεί η πρόσβαση των παιδιών σε επιβλαβές και επικίνδυνο περιεχόμενο.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η εφαρμογή επαλήθευσης θα δοκιμαστεί και θα προσαρμοστεί περαιτέρω σε συνεργασία με πέντε κράτη-μέλη: την Ελλάδα, τη Δανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Οι χώρες αυτές θα είναι οι πρώτες που θα συνεργαστούν με την Επιτροπή για την τεχνική λύση με στόχο τη δρομολόγηση εθνικών εφαρμογών επαλήθευσης της ηλικίας.

«Το πρωτότυπο της εφαρμογής επαλήθευσης ηλικίας είναι φιλικό προς τον χρήστη και προστατεύει την ιδιωτική ζωή θέτοντας έναν «χρυσό κανόνα» για τη διασφάλιση της ηλικίας στο διαδίκτυο», τονίζει η Επιτροπή.

Θα επιτρέπει, για παράδειγμα, στους χρήστες να αποδεικνύουν εύκολα ότι είναι άνω των 18 ετών όταν έχουν πρόσβαση σε περιορισμένο περιεχόμενο για ενήλικες στο διαδίκτυο, διατηρώντας παράλληλα τον πλήρη έλεγχο οποιωνδήποτε άλλων προσωπικών πληροφοριών, όπως η ακριβής ηλικία ή η ταυτότητα του χρήστη. Κανείς δεν θα είναι σε θέση να παρακολουθεί, να βλέπει ή να ανακατασκευάζει το περιεχόμενο που συμβουλεύονται οι μεμονωμένοι χρήστες, σημειώνει η Επιτροπή.

Παράλληλα, η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Μεταξύ άλλων, οι κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν συστάσεις για την αντιμετώπιση του εθισμού, του εκφοβισμού στο διαδίκτυο, την ανεπιθύμητη επαφή με αγνώστους και το επιβλαβές περιεχόμενο. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ανηλίκων καταρτίστηκαν μετά από έρευνα σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες και δημόσια διαβούλευση.

Το σχέδιο επαλήθευσης της ηλικίας άρχισε να αναπτύσσεται στις αρχές του 2025. Θέτει τις βάσεις για την ευρύτερη ανάπτυξη υπηρεσιών κατάλληλων για την ηλικία στο μέλλον και βασίζεται στις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές με τα «ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας (eID) που πρόκειται να αναπτυχθούν πριν από το τέλος του 2026. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συμβατότητα μεταξύ των δύο και καθίσταται δυνατή η ενσωμάτωση της λειτουργίας επαλήθευσης της ηλικίας στα μελλοντικά πορτοφόλια ηλεκτρονικής ταυτοποίησης.

Η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδια για την τεχνολογική κυριαρχία, την ασφάλεια και τη δημοκρατία, Χένα Βίρκνουνεν, δήλωσε σχετικά: «Η διασφάλιση της ασφάλειας των παιδιών και των νέων μας στο διαδίκτυο είναι υψίστης σημασίας για την παρούσα Επιτροπή. Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την προστασία των ανηλίκων για τις επιγραμμικές πλατφόρμες, σε συνδυασμό με το νέο σχέδιο για την επαλήθευση της ηλικίας, αποτελούν τεράστιο βήμα προόδου εν προκειμένω. Οι πλατφόρμες δεν έχουν καμία δικαιολογία για να συνεχίσουν τις πρακτικές που θέτουν τα παιδιά σε κίνδυνο.»

Μ. Αρώνη

Μια από τις πιο σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους μελέτης βιολογικών μορίων, η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία (Cryo-EM), που έχει χαρακτηριστεί ως «επανάσταση» στη δομική βιολογία, αποκτά το πρώτο της εξειδικευμένο εργαστήριο στη νοτιοανατολική Ευρώπη και αυτό θα βρίσκεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), στην Ελλάδα. Επικεφαλής για την οργάνωσή του είναι ένας Έλληνας ερευνητής με διεθνή πορεία, ο καθηγητής του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Χάλλε-Βιτεμβέργης, Παναγιώτης Καστρίτης.

Το εργαστήριο θα διαθέτει τέσσερα υπερσύγχρονα μικροσκόπια Cryo-EM: τα Krios G4, Aquilos 2, Talos L120C (S)TEM και Spectra 200 (S)TEM. Έχουν ήδη υπογραφεί οι συμβάσεις προμήθειας των Cryo-EM και γίνονται οι ανακαινίσεις των χώρων που θα τα στεγάσουν.

Το εργαστήριο θα αποτελεί τμήμα του νέου Κέντρου Αριστείας Theranostics, που σχεδιάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών για την έρευνα και καινοτομία στη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία είναι μια βραβευμένη με Νόμπελ τεχνική που φέρνει επανάσταση στην παρατήρηση των μορίων. Μέχρι πρότινος, η παρατήρηση των πρωτεϊνών ή άλλων μορίων και των πολύπλοκων μηχανισμών τους σε ατομικό επίπεδο ήταν μια πρόκληση. Το Cryo-EM δίνει στους επιστήμονες την ευκαιρία να παρατηρήσουν λεπτομερώς με ισχυρούς ηλεκτρομαγνητικούς φακούς βιολογικά δείγματα που έχουν καταψυχθεί απότομα σε υγρό άζωτο. Οι εικόνες που προκύπτουν συνδυάζονται και αναλύονται από ειδικό λογισμικό για να αποκαλύψουν τελικά την τρισδιάστατη δομή ενός μορίου της πρωτεΐνης ή των συμπλόκων της. Τελικός στόχος, είναι να επιτευχθεί η πλήρης κατανόηση της λειτουργίας των κυττάρων.

Έχοντας λάβει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ERA Chair για την ανάπτυξη του εργαστηρίου κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας στο ΕΙΕ, ο Παναγιώτης Καστρίτης έχει αναλάβει να στήσει το εργαστήριο και έχει ήδη συγκροτήσει την πολυεπιστημονική ομάδα που αναλαμβάνει όλα τα στάδια προετοιμασίας και ανάλυσης των δειγμάτων. Η ομάδα εκπαιδεύεται, μέσω επισκέψεων στα μικροσκόπια του εργαστηρίου του στη Γερμανία, ώστε να χειρίζεται τα μηχανήματα και τα δεδομένα. Επίσης, ο κος Καστρίτης μεταφέρει την τεχνογνωσία λειτουργίας του εργαστηρίου, ώστε να δημιουργήσει γέφυρες συνεργασίας με άλλα ερευνητικά ιδρύματα στην Ελλάδα, στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. «Η εξωστρέφεια είναι απίστευτα σημαντική για αυτήν την τόσο ακριβή και πολύτιμη τεχνολογία που θα έρθει στην Ελλάδα», επισημαίνει ο κος Καστρίτης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Το ταξίδι του Παναγιώτη Καστρίτη στον μικρόκοσμο των κυττάρων ξεκίνησε από τις σπουδές του στη Βιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στα μαθήματα της Μοριακής Βιοφυσικής, με καθηγητή τον Σταύρο Χαμόδρακα, πρωτεργάτη της υπολογιστικής βιολογίας στην Ελλάδα, ο κος Καστρίτης εντυπωσιάστηκε από τη δομική βιολογία, όπου γίνεται προσπάθεια κατανόησης της λειτουργίας των κυττάρων με αναλυτικές μεθόδους.

«Είναι προφανώς εντυπωσιακό για όλους μας ότι αποτελούμαστε από δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων κύτταρα, τα οποία επικοινωνούν. Μέσα από το μάθημα της Βιοφυσικής συνειδητοποίησα ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι βιοφυσικοί νόμοι με τους οποίους καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί το κύτταρο. Ουσιαστικά, ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει φυσικά μοντέλα, σχετικά επιτυχημένα στην κατανόηση της λειτουργίας των πρωτεϊνών μέσα στο κύτταρο και αυτή η μαθηματικοποίηση του κυττάρου με εντυπωσίασε», θυμάται.

Κατά τη διάρκεια της διπλωματικής του εργασίας, ο κος Καστρίτης έλαβε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, μέσω πρωτοβουλίας του καθηγητή Βιοχημείας, Κωνσταντίνου Βοργιά, για να επισκεφθεί το εργαστήριο Φασματοσκοπίας Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR) στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. Εκεί, απέκτησε το διδακτορικό του στην υπολογιστική δομική βιολογία, το οποίο διακρίθηκε ως το καλύτερο διδακτορικό του Κέντρου Βιομοριακής Έρευνας Bijvoet του Πανεπιστημίου, το 2012.

Στη συνέχεια, πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο φημισμένο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL) στη Χαϊδελβέργη, ένα από τα ερευνητικά κέντρα που ανέπτυξαν και τελειοποίησαν τη μέθοδο της κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας. Εκείνη την περίοδο, οι δημοσιεύσεις για τις πρώτες δομές πρωτεϊνικών συμπλόκων που παρατηρούνταν με κρυοηλεκτρονικά μικροσκόπια, σε ατομική, δηλαδή πολύ υψηλή, διακριτικότητα, συζητούνταν έντονα στην επιστημονική κοινότητα.

Μέχρι τότε, οι δύο βασικές μέθοδοι παρατήρησης των κυττάρων ήταν η κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ και το NMR, ωστόσο με την κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι έχουν τη δυνατότητα να δουν σε υψηλή ανάλυση πολύπλοκα βιολογικά μόρια που δεν μπορούν να αναλυθούν με τις άλλες μεθόδους, προκειμένου να καταφέρουν να κατανοήσουν στο μέλλον τη συνολική λειτουργία του κυττάρου.

Η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία, αν και γνωστή από τη δεκαετία του 1960, γνώρισε πραγματική έκρηξη τα τελευταία χρόνια, καθώς, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κος Καστρίτης, «το μικροσκόπιο έγινε πιο σταθερό και με νεότερης τεχνολογίας κάμερες και την ίδια περίοδο έγινε επανάσταση στο hardware, στις κάρτες γραφικών, καθώς και στα προγράμματα ανάλυσης δεδομένων που χρησιμοποιούνται. Επίσης, ο τρόπος παρασκευής του δείγματος έγινε σχεδόν αυτοματοποιημένος. Για τους λόγους αυτούς, το 2017 δόθηκε το βραβείο Νόμπελ Χημείας στους επιστήμονες που εξέλιξαν τη μέθοδο αυτή.»

Το 2018, ο Παναγιώτης Καστρίτης ανέλαβε να δημιουργήσει το εργαστήριο Cryo-EM στο Πανεπιστήμιο Χάλλε – Βιτεμβέργης, όπου έχει χειριστεί χρηματοδοτήσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ και έχει δημοσιεύσει έρευνες στα κορυφαία επιστημονικά περιοδικά όλου του κόσμου. Επίσης, από το 2023 είναι επισκέπτης ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και έχει λάβει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ERA Chair ύψους δυόμισι εκατομμυρίων ευρώ για να μεταφέρει τη γνώση της κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας στην Ελλάδα.

Μέσα από όλο αυτό το ταξίδι στον κόσμο των κυττάρων με τη βοήθεια του Cryo-EM, ο κος Καστρίτης παρατηρεί το πόσο έχει αλλάξει η εικόνα του κυττάρου στο μυαλό του. «Το κύτταρο ουσιαστικά για μένα είναι ένα σύνολο. Αυτή η απίστευτη πολυπλοκότητα του κυττάρου είναι δυσνόητη όταν είσαι φοιτητής. Ακόμα και σήμερα, όμως, δεν γνωρίζω περισσότερα επί του συνόλου του. Μπορεί να καταλαβαίνεις ότι οι μαθηματικές εξισώσεις και οι πειραματικές μέθοδοι μπορούν να προβλέψουν και να αναλύσουν κάποια πράγματα, αλλά τελικά όλη αυτή η πολυπλοκότητα του κυττάρου παραμένει και πάλι ένα αναπάντητο ερώτημα. Πλέον, όμως, αυτή την πολυπλοκότητα μπορούμε να την προσεγγίσουμε συστηματικά σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό. Είναι απίστευτη η διαφορά κατανόησης βιολογικών μακρομορίων και των δράσεών τους με την κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία.»

Ποιος είναι, όμως, ο τελικός στόχος αυτής της κατανόησης, τον ρωτάμε. «Η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία είναι ένας τελείως καινούριος τρόπος να προσπαθείς να καταλάβεις τη λειτουργία του κυττάρου. Αυτό που κάνω μέσα από την έρευνά μου είναι να παίρνω κύτταρα, να τα ‘σπάω’ και να βλέπω τι έχουν μέσα, δηλαδή να κατανοήσω πώς είναι το περιεχόμενο του κυττάρου και τι δομή έχει. Κάθε εικόνα που λαμβάνουμε, κάθε δομή που λύνουμε, αποκαλύπτει τελείως καινούρια γνώση για τη λειτουργία του κυτταρικού μεταβολισμού. Θέλω μέσα από την έρευνά μου να κατανοήσω τη δομή της ζωής. Και μέσα από αυτή την κατανόηση, σε συνεργασία με άλλους βιολόγους πιο εξειδικευμένους στα ιατρικά ή βιοτεχνολογικά θέματα, προχωρούμε στην επίλυση αναπάντητων ερωτημάτων γύρω από τον καρκίνο, το Αλτσχάιμερ και άλλες ασθένειες», καταλήγει.

Της Μαρίας Κουζινοπούλου