ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας Γιούλια Σβιριντένκο χαιρέτισε σήμερα τη «σημαντική πρόοδο» που έχει επιτευχθεί στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη σύναψη μιας συμφωνίας εκμετάλλευσης των ουκρανικών ορυκτών στρατηγικής σημασίας.

«Οι τεχνικές ομάδες μας συνεργάστηκαν με ουσιαστικό τρόπο για τη συμφωνία. Υπάρχει σημαντική πρόοδος» ανέφερε η Σβιριντένκο σε αναρτήσεις της σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζητά αυτή τη συμφωνία ως αποζημίωση για τη βοήθεια που παρείχε στην Ουκρανία ο προκάτοχός του, ο Τζο Μπάιντεν, μετά την έναρξη του πολέμου, πριν από τρία χρόνια. Οι δύο χώρες είχαν πολλούς γύρους διαπραγματεύσεων, ο τελευταίος εκ των οποίων έγινε την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον.

Πριν από τη συμφωνία θα υπογραφεί ένα «μνημόνιο προθέσεων», πρόσθεσε η Σβιριντένκο.

Την Δευτέρα, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι Ουάσινγκτον και Κίεβο βρίσκονται «πολύ, πολύ κοντά σε συμφωνία» για τα ορυκτά και ότι το έγγραφο της συμφωνίας «θα μπορούσε να υπογραφεί αυτήν την εβδομάδα».

Η συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί και από το ουκρανικό κοινοβούλιο, σημείωσε η Σβιριντένκο. Η υπουργός διαβεβαίωσε ότι θα δημιουργηθούν «επενδυτικές και αναπτυξιακές ευκαιρίες στην Ουκρανία» καθώς και οι κατάλληλες συνθήκες για απτή οικονομική ανάπτυξη, τόσο στην Ουκρανία όσο και στις ΗΠΑ.

Νωρίτερα, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών προχωρούν «αρκετά γρήγορα». Απέφυγε όμως να εικάσει πότε θα υπογραφεί το τελικό κείμενο, υπογραμμίζοντας ότι δεν θα αναγνωριστεί η αμερικανική βοήθεια που έχει ήδη παρασχεθεί ως «χρέος» της Ουκρανίας απέναντι στις ΗΠΑ.

Τουλάχιστον 8.000 άνθρωποι εξαφανίστηκαν το 2024 εν μέσω πολέμου στο Σουδάν, δήλωσε την Τετάρτη στέλεχος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ), υπογραμμίζοντας πως ο αριθμός αυτός δεν είναι παρά «η κορυφή του παγόβουνου».

«Αυτές δεν είναι παρά οι υποθέσεις που καταγράψαμε άμεσα», τόνισε, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο στο Πορτ Σουδάν (ανατολικά), ο Ντάνιελ Ο’ Μάλεϊ, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΔΕΕΣ στο Σουδάν.

«Γνωρίζουμε πως δεν πρόκειται παρά για μικρό ποσοστό —την κορυφή του παγόβουνου— του συνόλου των υποθέσεων εξαφανίσεων», συνέχισε.

Στο Σουδάν συνεχίζει να μαίνεται ο πόλεμος που ξέσπασε στις 15 Απριλίου 2023 ανάμεσα στον τακτικό στρατό, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, και τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, τον πρώην υπαρχηγό του.

Η σύρραξη αυτή έχει στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, ξερίζωσε άλλους 13 εκατ. πολίτες και βύθισε τομείς του κράτους της ανατολικής Αφρικής στον λιμό.

Ενώ ο πόλεμος διανύει από προχθές Τρίτη την τρίτη χρονιά του, ο Ο’ Μάλεϊ δήλωσε πως η ΔΕΕΣ προσπαθεί όχι μόνο να βρει τους ανθρώπους που εξαφανίστηκαν, αλλά να αυξήσει τις δυνατότητες ιατροδικαστών ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν θύματα και να εγγυώνται την ταφή τους με «αξιοπρέπεια».

Τόνισε πως για τις οικογένειες των εξαφανισθέντων, η οδύνη που προκαλεί το ότι δεν ξέρουν πού βρίσκονται παραμένει «ανοιχτή πληγή».

Αφού απωθήθηκαν από την πρωτεύουσα Χαρτούμ, οι παραστρατιωτικοί των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης επικεντρώνουν τη δράση τους στο Νταρφούρ και τις τελευταίες εβδομάδες έχουν εντείνει τις επιχειρήσεις τους για να καταλάβουν την Ελ Φάσερ, την τελευταία πρωτεύουσα πολιτείας σε αυτή την αχανή περιοχή που δεν έχει πέσει ακόμη στα χέρια τους.

Την Κυριακή, οι παραστρατιωτικοί, που ελέγχουν σχεδόν όλο το Νταρφούρ, ανακοίνωσαν πως κατέλαβαν τον καταυλισμό Ζαμζάμ, κοντά στην Ελ Φάσερ, όπου έχουν βρει καταφύγιο κάπου μισό εκατομμύριο εσωτερικά εκτοπισμένοι κι όπου έχει ενσκήψει λιμός. Στην επίθεση των ΔΤΥ σκοτώθηκαν «πάνω από 400» άμαχοι, σύμφωνα με πληροφορίες του ΟΗΕ.

«Είμαστε βαθιά ανήσυχοι για αυτό που γίνεται στην Ελ Φάσερ», ανέφερε ο Ο’ Μάλεϊ, καλώντας τους αντιμαχόμενους να εγγυώνται «ασφαλή διέλευση ώστε να μπορούν να φύγουν οι άμαχοι».

Οι ένοπλες δυνάμεις του στρατηγού Μπουρχάν, του εκ των πραγμάτων ηγέτη της χώρας μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021, ελέγχουν το βόρειο και το ανατολικό Σουδάν, ενώ οι ΔΤΥ είναι κυρίαρχες στο νότιο και στο δυτικό τμήμα της τρίτης μεγαλύτερης χώρας της Αφρικής.

Χθες Τετάρτη ο ΟΗΕ εξέφρασε έντονη ανησυχία για τον κίνδυνο «κατάτμησης» του Σουδάν, την επομένη της ανακοίνωσης των παραστρατιωτικών πως ίδρυσαν παράλληλη δική τους κυβέρνηση.

Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία.

Όπως σημειώνεται στη σχετική κυβερνητική ανακοίνωση, την οποία υπογράφουν οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου,

πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.

Σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, επισημαίνεται εξάλλου ότι: «Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών».

Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση:

Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ο ΘΧΣ λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων.

Με τον ΘΧΣ και την ΕΧΣΘΧ, η Ελληνική Πολιτεία για πρώτη φορά οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλασσίων ζωνών της, υλοποιώντας την υποχρέωση που απορρέει από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και ασκώντας τα δικαιώματα που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο.

Το ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ 

Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σ’ αυτές.

Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσίων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλασσίων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS.

Ποιος είναι ο στόχος του;

Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως:

– η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -μεταξύ άλλων- δια του ορισμού θαλάσσιων πάρκων,

– η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων,

– η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών,

– η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,

– η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων,

– η ιχθυοκαλλιέργεια,

– η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.

Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, δίνεται η δυνατότητα μίας συντεταγμένης -και όχι αποσπασματικής- οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο Πρωθυπουργός στο 9ο «Our Ocean Conference», ο Σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική Κυβέρνηση.

Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια Υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά.

Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε 4 χωρικές ενότητες;

Γιατί, με αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων Περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο).

Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες;

Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ.

Έχει γεωπολιτική σημασία ο ΘΧΣ;

Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ένωσης και με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μία σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Το ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΞ 

Γιατί είναι σημαντική κίνηση η κατάρτιση και η εξειδίκευση και αποτύπωση σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού; (ΘΧΣ)

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες).

Δηλαδή τι αποτυπώνει ο χάρτης;

Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.

Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές.

Αρα ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας (στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.

Συνεπώς, ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ.

Αποτυπώνει την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η επέκταση των χωρικών υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.

Πώς συνδέεται η κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με την κυριαρχία και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και η εξειδίκευση του με χάρτη αποτελεί αποτύπωση των δραστηριοτήτων σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας – όχι άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.

H κυριαρχία δεν είναι αντικείμενο σχεδιασμού. Προϋπάρχει και δεν επηρεάζεται από αυτόν.

Γιατί η κυβέρνηση καταθέτει τώρα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό;

Η κυβέρνηση κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος. Υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες.

Η κατάρτιση του ΘΧΣ πιθανόν να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. ‘Αρα εγκαταλείπετε τον ελληνοτουρκικό διάλογο;

Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.

Εξάλλου, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy).

Κανονικά διεξάγεται η κυκλοφορία στον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού, στο τμήμα από Βέροια προς Κοζάνη και αντίστροφα, μετά το τροχαίο δυστύχημα που σημειώθηκε το απόγευμα της Μ. Τρίτης στα διόδια Πολυμύλου, όπου έχασαν τη ζωή τους δύο άνθρωποι και τραυματίστηκαν άλλοι πέντε.

Το δυστύχημα συνέβη —εν μέσω πυκνής ομίχλης— στη λωρίδα των διοδίων του e-pass (στον κλάδο προς Κοζάνη). Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, Ι.Χ. αυτοκίνητο επιχειρώντας να περάσει από το σημείο σταμάτησε υπό συνθήκες που διερευνώνται στην μπάρα, και ακολούθησε σύγκρουση με άλλο Ι.Χ. αυτοκίνητο που ακολουθούσε. Στη συνέχεια, φορτηγό προσέκρουσε με σφοδρότητα πάνω στα δύο ακινητοποιημένα αυτοκίνητα, παρασύροντας τον οικίσκο των διοδίων, ενώ ξέσπασε φωτιά που κατέκαψε και τα τρία εμπλεκόμενα οχήματα.

Στο σημείο επικράτησε πανδαιμόνιο, ενώ κλήθηκε η Πυροσβεστική που κατά την επιχείρηση κατάσβεσης εντόπισε τις απανθρακωμένες σορούς των δύο επιβατών του δεύτερου Ι.Χ. αυτοκινήτου (μεσαίου). Η ταυτοποίηση των νεκρών στάθηκε αδύνατη και απαιτείται εργαστηριακή εξέταση με δείγμα DNA. Άλλα πέντε άτομα, μεταξύ αυτών και υπάλληλος των διοδίων, τραυματίστηκαν και μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία της Βέροιας και της Κοζάνης, με την κατάσταση της υγείας τους να μην εμπνέει ανησυχία.

Από την Τροχαία συνελήφθη ο οδηγός του φορτηγού, με καταγωγή από την Ουκρανία, που, κατά πληροφορίες, μετέφερε γυάλινα βαζάκια. Παραμένει υπό κράτηση και σήμερα (Μ. Τετάρτη) αναμένεται να οδηγηθεί στον εισαγγελέα Πρωτοδικών Κοζάνης. Την ίδια ώρα, η προανάκριση των Αρχών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και στο πλαίσιο της διερεύνησης των συνθηκών του δυστυχήματος επιχειρείται να ανακτηθεί, από το σύστημα καταγραφής, το βιντεοληπτικό υλικό από τις κατεστραμμένες, λόγω της φωτιάς, κάμερες ασφαλείας των διοδίων.

Δυνάμεις επιβολής της τάξης διεξήγαγαν εφόδους «άνευ προηγουμένου» χθες Τρίτη σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, βάζοντας στο στόχαστρο τέσσερις συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος, επιχείρηση που είχε αποτέλεσμα πάνω από 200 συλλήψεις σε πέντε χώρες, τις περισσότερες εξ αυτών στην Τουρκία, καταφέρνοντας «τεράστιο πλήγμα» στη διακίνηση ναρκωτικών.

Παράλληλα με τις συλλήψεις, αστυνομικοί που συμμετείχαν στην επιχείρηση «Μπουλούτ» («σύννεφο» στα τουρκικά) προχώρησαν σε κατασχέσεις ποσοτήτων 21 και πλέον τόνων ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων 3,3 εκατομμυρίων χαπιών MDMA, ανακοίνωσε η Ευρωπόλ (Europol), ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου που συντόνισε το εγχείρημα.

«Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά πλήγματα εναντίον των ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος τα τελευταία χρόνια», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άντι Κράαχ, ο διευθυντής του ευρωπαϊκού κέντρου δράσης κατά του οργανωμένου εγκλήματος της Ευρωπόλ.

Σε οπτικό υλικό από τις εφόδους εικονίζονται οπλισμένοι αστυνομικοί καθώς εφορμούν σε ιδιοκτησίες, συλλαμβάνουν υπόπτους και τους καθηλώνουν στο έδαφος προτού τους περάσουν χειροπέδες.

Οι αρχές έκαναν λόγο για κατασχέσεις ναρκωτικών, οχημάτων και ρευστού που χρησιμοποιούσαν οι συμμορίες.

«Αυτό είναι τεράστιο πλήγμα, καθώς νομίζω πως δεν είχε υπάρξει ποτέ τέτοιο προηγούμενο», ανέφερε ο κος Κράαχ, σύμφωνα με τον οποίο η επιχείρηση έστειλε «δυνατό μήνυμα στο οργανωμένο έγκλημα».

«Και αυτό το μήνυμα είναι πως αν νομίζετε πως είσαστε ανθεκτικοί, πως είσαστε μεγάλοι παράγοντες, στο τέλος θα σας εξαρθρώσουμε», εξήγησε.

Οι αρχές προχώρησαν σε 234 συλλήψεις, από τις οποίες οι 225 έγιναν στην Τουρκία, δήλωσε νωρίτερα χθες ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια.

Διευκρίνισε ότι οι συμμορίες επιδίδονταν στη διακίνηση κοκαΐνης προς τις αγορές της Τουρκίας και της Ευρώπης διά θαλάσσης και μέσω χερσαίων οδών από κράτη της Λατινικής Αμερικής, καθώς και ηρωίνης από το Ιράν και το Αφγανιστάν, κάνναβης μέσω Βαλκανίων και «έκστασης» μέσω Ευρώπης.

Οι τέσσερις συμμορίες που εξαρθρώθηκαν ενέχονταν επίσης σε ξέπλυμα χρήματος, βίαια εγκλήματα και άλλες παράνομες δραστηριότητες.

Πέρα από την Τουρκία, συλλήψεις έγιναν στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ολλανδία.

Οι αρχές συνέλαβαν στην πράξη το σύνολο των μελών των συμμοριών αυτών, από «τους αρχηγούς ως τους μικροκακοποιούς του δρόμου», σύμφωνα με τον κο Κράαχ.

Η επιχείρηση έγινε δυνατή χάρη στη μελέτη μηνυμάτων που βρέθηκαν όταν διαλύθηκαν, πριν από τέσσερα χρόνια, οι πλατφόρμες ανταλλαγής κρυπτογραφημένων μηνυμάτων Sky ECC και ANOM, που χρησιμοποιούσαν κακοποιοί.

Το «χρυσωρυχείο» των μηνυμάτων που βρέθηκε στα χέρια των διωκτικών αρχών είναι «δώρο που δεν σταματά να δίνει» δυνατότητες, είπε χαρακτηριστικά ο κος Κράαχ στο AFP, το οποίο δίνει συνεχώς «αξιοποιήσιμες πληροφορίες» και επιτρέπει «συνεχιζόμενες επιχειρήσεις».

«Δεν θα απέκλεια νέες συλλήψεις», πρόσθεσε ο κος Κράαχ.