ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Μας ενδιαφέρει η δημιουργία μιας νέας γενιάς χειροτεχνών με επαγγελματική κατάρτιση, πιστοποίηση, επιχειρηματική υποστήριξη και διεθνή δικτύωση», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στη συνέντευξη που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με τα προγράμματα στήριξης των χειροτεχνών, καθώς και με τις σχολές παραδοσιακών και καλών τεχνών που υλοποιούνται από το ΥΠΠΟ, σε συνεργασία με άλλα υπουργεία, πανεπιστήμια και περιφέρειες.

Η υπουργός Πολιτισμού απάντησε σε ερωτήσεις του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων τόσο για τους στρατηγικούς στόχους του ΥΠΠΟ ως προς την αναβίωση της ελληνικής χειροτεχνίας – μεταξύ των οποίων και το πιλοτικό πρόγραμμα εκπαιδευτικής κατάρτισης χειροτεχνών που βρίσκεται στον γ’ κύκλο της υλοποίησής του – όσο και για τις σχολές παραδοσιακών επαγγελμάτων, όπως η εκπαιδευτική δομή της ξυλοναυπηγικής, η οποία θα λειτουργήσει στο Μουσείο Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών Αιγαίου, στο Ηραίο της Σάμου. «Παραδοσιακοί καραβομαραγκοί έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για να διδάξουν. Οι υποδομές της Σχολής είναι έτοιμες, όπως και το Μουσείο, το οποίο προγραμματίζεται να εγκαινιαστεί εντός του καλοκαιριού», πληροφόρησε η Λ. Μενδώνη το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η υπουργός μίλησε και για την Ανώτερη Σχολή Καλών Τεχνών Μαρμαροτεχνίας Πανόρμου Τήνου, της οποίας αναβαθμίστηκαν τόσο το καθεστώς λειτουργίας όσο και οι δυνατότητες, αλλά και για την Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών, το νομοσχέδιο για την οποία αναμένεται να συζητηθεί το φθινόπωρο. «Στόχος μας είναι το νομοσχέδιο να συζητηθεί στη Βουλή το φθινόπωρο, να οριστεί Διοικούσα Επιτροπή εντός του έτους και η Σχολή να υποδεχθεί τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027», σημείωσε η κα Μενδώνη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ακολουθεί η συνέντευξη της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Ελένη Μάρκου:

Ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του ΥΠΠΟ ως προς την αναβίωση της ελληνικής χειροτεχνίας και τη στήριξη των χειροτεχνών;

Από το 2019, η αναβίωση της ελληνικής χειροτεχνίας αποτελεί πολιτική προτεραιότητα του υπουργείου Πολιτισμού. Στόχος μας είναι η διάσωση και η ανάδειξη του μοναδικού πλούτου των χειροτεχνημάτων της πατρίδας μας, όχι μόνο ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και ως δυναμικού τομέα, που διαθέτει όλες τις προοπτικές για να επαναπροσδιοριστεί, αποκτώντας σύγχρονη αναπτυξιακή δυναμική. Μόλις αναδύεται η τεράστια δυναμική που ενέχουν οι πολιτικές αναβίωσης της ελληνικής χειροτεχνίας. Δημιουργούμε – με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης – ένα βιώσιμο πρότυπο ανάπτυξης και επιχειρηματικής ενίσχυσης του τομέα της χειροτεχνίας, με πιλοτική εφαρμογή στην υφαντική, την ξυλοτεχνία και την αγγειοπλαστική. Μας ενδιαφέρει η δημιουργία μιας νέας γενιάς χειροτεχνών με επαγγελματική κατάρτιση, πιστοποίηση, επιχειρηματική υποστήριξη και διεθνή δικτύωση. Μόλις πριν λίγες μέρες, το υπουργείο Πολιτισμού συμμετείχε στην έκθεση «Révélations 2025», στο Παρίσι. Πρόκειται για τη διεθνώς αναγνωρισμένη μπιενάλε σύγχρονης χειροτεχνίας και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η συμμετοχή μας στοχεύει στην ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας της ελληνικής χειροτεχνίας. Είχαμε την ευκαιρία να ενημερώσουμε όλες τις χώρες που συμμετείχαν για τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει. Δια της αναβίωσης, της μετεξέλιξης, της ανάδειξης, της εξωστρέφειας και της διεθνούς προβολής της ελληνικής χειροτεχνίας, ενισχύονται και ενδυναμώνονται οι τοπικές κοινωνίες – εν τέλει, το εθνικό προϊόν και η εθνική μας οικονομία.

Σε τι φάση βρίσκονται οι Σχολές Πέτρας και Παραδοσιακών Μορφών Δόμησης που δρομολογούνται στον Πεντάλοφο Κοζάνης και τα Λαγκάδια Αρκαδίας;

Πριν από δύο μήνες, υπεγράφη η Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και των Περιφερειών Πελοποννήσου και Δυτικής Μακεδονίας για τη δημιουργία των Σχολών Πέτρας και Παραδοσιακών Μορφών Δόμησης, αντιστοίχως, στα Λαγκάδια Αρκαδίας και τον Πεντάλοφο Κοζάνης. Πρόκειται, ίσως, για τις τελευταίες εστίες της παραδοσιακής τέχνης της πέτρας. Η Σύμβαση, η οποία χρηματοδοτείται με 400.000 ευρώ, είναι διετούς διάρκειας και αφορά στην εκπόνηση ειδικής έρευνας και στη σύνταξη εκπαιδευτικού υλικού, απαραίτητων προϋποθέσεων για τη συγκρότηση και λειτουργία των Σχολών. Στόχος μας είναι να διοχετεύσουμε τη μακραίωνη εμπειρία και την τεχνική των πρωτομαστόρων και των μαστόρων στο ερευνητικό πρόγραμμα, ώστε στη συνέχεια, μέσω των Σχολών, να έχουμε νέους τεχνίτες, πιστοποιημένους και με δυνατότητα άμεσης απασχόλησης. Πολλοί εξ αυτών μπορούν αμέσως να απορροφηθούν στα έργα συντήρησης και αποκατάστασης που υλοποιεί το υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται για ένα σύνθετο και πρωτοπόρο εγχείρημα, το οποίο σε συνδυασμό με τη θεσμοθέτηση κινήτρων – τα οποία προετοιμάζουμε – μπορούν να υποστηρίξουν την παραμονή των νέων στους τόπους τους, υποβοηθώντας, συγχρόνως, και την επίλυση του δημογραφικού.

Πότε και πού θα λειτουργήσει η εκπαιδευτική δομή της ξυλοναυπηγικής στη Σάμο;

Το υπουργείο Πολιτισμού έχει υπογράψει Προγραμματική Σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, προκειμένου να ετοιμαστούν τα διδακτικά εγχειρίδια, απαραίτητα για την ίδρυση της Σχολής από το υπουργείο Παιδείας. Η διαδικασία αυτή έχει ολοκληρωθεί. Στόχος μας είναι η διαφύλαξη της ξυλοναυπηγικής τέχνης, η οποία συνδέεται διαχρονικά με την Ελλάδα και τη ναυτοσύνη μας, και η παράδοση της τέχνης και της τεχνικής της στις νεότερες γενιές. Η Σχολή θα λειτουργήσει στο Μουσείο Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών Αιγαίου, στο Ηραίο της Σάμου, ενώ παραδοσιακοί καραβομαραγκοί έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για να διδάξουν. Οι υποδομές της Σχολής είναι έτοιμες, όπως και το Μουσείο, το οποίο προγραμματίζεται να εγκαινιαστεί εντός του καλοκαιριού. Ο φάκελος έγκρισης λειτουργίας της Σχολής έχει σταλεί στο υπουργείο Παιδείας, το οποίο και θα αδειοδοτήσει τη λειτουργία της.

Τι σηματοδοτούν η μετονομασία του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου σε Ανώτερη Σχολή Καλών Τεχνών Μαρμαροτεχνίας Πανόρμου Τήνου και η αναβάθμιση των εγκαταστάσεών της;

Δεν πρόκειται απλώς για μετονομασία του Σχολείου. Πρόκειται για την ουσιαστική αναβάθμιση του καθεστώτος λειτουργίας και των δυνατοτήτων της Σχολής, η οποία λειτουργεί ως υπηρεσιακή μονάδα επιπέδου Διεύθυνσης του υπουργείου Πολιτισμού. Η Σχολή, μέχρι την ψήφιση του νόμου, ήταν αδιαβάθμητη, με ό,τι σημαίνει αυτό. Σήμερα, είναι Ανώτερη Σχολή και σπουδαστές έχουν όλα τα προνόμια και τις δυνατότητες που έχουν θεσμοθετηθεί στα πρόσφατα νομοθετήματα του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την ανώτερη εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα, η Σχολή λειτουργούσε στο Παλαιό Δημοτικό Σχολείο του Πανόρμου. Το υπουργείο Πολιτισμού αυτήν τη στιγμή υλοποιεί ένα έργο 13.000.000 ευρώ αναβαθμίζοντας τη Σχολή, προσφέροντας 2.500 τετραγωνικά νέων υποδομών στη Σχολή και εξασφαλίζοντας εντελώς καινούργια εργαλεία, από απλά ντεσιλιδάκια και γεφυροπλάστιγγες μέχρι τα ηλεκτρονικά όργανα, τα οποία είναι απαραίτητα. Πολλαπλασιάζεται δραστικά το εμβαδόν των εγκαταστάσεων της Σχολής, που μέχρι σήμερα εξυπηρετείται από δύο κτίρια, ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει εργαστήρια μεγάλων μαρμάρινων όγκων, εκμαγεύσεων, γλυπτικής και αρχιτεκτονικού σχεδίου, καθώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται ο εξοπλισμός, και νέα εργαλεία.

Εκσυγχρονίζεται και το πρόγραμμα σπουδών;

Εκσυγχρονίζεται το πρόγραμμα των νέων μαρμαρογλυπτών και διανοίγονται, με την αναβάθμιση του νυν Σχολείου σε ανώτερη σχολή Καλών Τεχνών Μαρμαροτεχνίας, νέες επαγγελματικές προοπτικές για τους αποφοίτους της. Συγχρόνως, δημιουργείται το θεσμικό κέλυφος που προάγει, εν τω συνόλω, την καλλιτεχνική τους εκπαίδευση. Η Ανώτερη Σχολή θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προστασία και την ανάδειξη της μοναδικής πολιτιστικής κληρονομιάς της μαρμαροτεχνίας. Πολλοί από τους νέους αποφοίτους θα απορροφηθούν στα έργα αποκατάστασης και συντήρησης τα οποία εκτελούνται, σε όλη την Ελλάδα, από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, σε μνημεία και μουσεία. Αυτόν ακριβώς τον μείζονα στόχο υπογραμμίζει και η αποκατάσταση από το υπουργείο Πολιτισμού της Οικίας Γιαννούλη Χαλεπά, στον Πύργο. Ένα μνημείο της διαχρονικότητας της μαρμαρογλυπτικής τέχνης στην Τήνο, το οποίο αποτελεί και αυτό οργανικό μέρος του έργου.

Θα συνεχιστούν και μετά τη λήξη τους τα πιλοτικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη στήριξη των χειροτεχνών που λειτούργησαν είτε σε δομές είτε στα ΚΕΔΙΒΙΜ των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας, Δυτικής Αττικής και Δυτικής Μακεδονίας;

Εξαιρετικά σημαντικό μέρος είναι το διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα κατάρτισης για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους τομείς της κεραμικής, της υφαντικής και της ξυλοτεχνίας, το οποίο καλύπτει την υλοποίηση των εκπαιδευτικών κύκλων υπό τον συντονισμό των συνεργαζόμενων με το υπουργείο Πολιτισμού Πανεπιστημίων της Θεσσαλίας, της Δυτικής Αττικής και της Δυτικής Μακεδονίας. Στόχος του προγράμματος είναι να εφοδιαστούν οι εκπαιδευόμενοι με παραγωγικές δεξιότητες και γνώσεις υψηλού επιπέδου, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να αξιοποιήσουν ευκαιρίες άμεσης απασχόλησης στον τομέα της βιομηχανίας των αντίστοιχων τεχνών ή και να ξεκινήσουν τη δική τους δραστηριότητα ως αυτο-απασχολούμενες/οι ή ως επιχείρηση. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι πιλοτικό και βρίσκεται στον γ’ κύκλο της υλοποίησής του. Ήδη αξιολογείται και δρομολογούνται τα επόμενα βήματα για τη συνέχισή του. Βούλησή μας είναι το πρόγραμμα να συνεχιστεί μέσω προγραμμάτων αλλά και με εθνικούς πόρους, καθώς βρίσκεται στον πυρήνα της αναβίωσης της ελληνικής χειροτεχνίας. Τα προγράμματα σπουδών στοχεύουν στο να καταστήσουν και πάλι ελκυστική τη χειροτεχνία σε νέους επαγγελματίες.

Θα υπάρξει σχολή για τεχνίτες εκμαγείων, όπως είχε ανακοινωθεί το 2021;

Η Σχολή ήδη λειτουργεί. Αυτή τη στιγμή έχει 22 σπουδαστές. Όπως είχα πει το 2021, ο στόχος μας ήταν να έχουμε πιστοποιημένους εκμαγείς επιπέδου ΙΕΚ. Πράγματι, ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων προετοίμασε τα αναγκαία εκπαιδευτικά εγχειρίδια μέσα από πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας. Σήμερα, με βάση αυτή την προετοιμασία, λειτουργεί σε υφιστάμενη Σχολή Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης, στο Αιγάλεω. Τα θεωρητικά μαθήματα γίνονται στο Αιγάλεω, ενώ η πρακτική άσκηση γίνεται τρεις φορές την εβδομάδα στα εργαστήρια του ΟΔΑΠ, στο Ρέντη, προς το παρόν, μέχρι την μετεγκατάστασή τους στο κτίριο Α της Πειραιώς 260, μαζί με την πολύτιμη ιστορική Γλυπτοθήκη-Μοντελοθήκη. Υπάρχει συστηματική συμμετοχή και ενδιαφέρον. Οι σπουδαστές τώρα διανύουν το β’ εξάμηνο, ενώ έχουν άλλα δύο. Θα αποφοιτήσουν τον Ιούνιο του 2026, οπότε μπορούν να απορροφηθούν αμέσως από τον ΟΔΑΠ.

Και μια τελευταία ερώτηση, ως προς την Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών. Πότε προβλέπεται να λειτουργήσει και πού;

 Το νομοσχέδιο για τη σύσταση και λειτουργία της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών παρουσιάστηκε, από κοινού με το υπουργείο Παιδείας, στο Υπουργικό Συμβούλιο, ακολουθώντας το πρότυπο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Συγκροτείται, υπό ενιαίο πλέον σχήμα, από τις υφιστάμενες σχολές του Εθνικού Θεάτρου, της Λυρικής Σκηνής, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, του Ωδείου Θεσσαλονίκης, καθώς και την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Επειδή πρόκειται για πολύπλοκο εγχείρημα, απομένουν να αποσαφηνιστούν, με ακρίβεια, κρίσιμες νομοθετικές πτυχές του. Στόχος μας είναι το νομοσχέδιο να συζητηθεί στη Βουλή το φθινόπωρο, να οριστεί Διοικούσα Επιτροπή εντός του έτους και η Σχολή να υποδεχθεί τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027.

Της Ελένης Μάρκου

Η ραγδαία ανάπτυξη της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας και η επέκτασή της στις διεθνείς αγορές συνοδεύονται από σοβαρά ζητήματα ασφάλειας και αξιοπιστίας, με ρίζες στο δομικό πρόβλημα της διαφθοράς εντός του κομμουνιστικού καθεστώτος της Κίνας, σύμφωνα με αποκαλύψεις μηχανικού που εργάστηκε σε αναγνωρισμένη εταιρεία του κλάδου.

Ο Χουάνγκ Γκοουτσένγκ, πρώην μηχανικός σχεδιασμού μηχανικών δομών με πολυετή πείρα στη Γκουανγκσί, μίλησε πρόσφατα στην Epoch Times, περιγράφοντας πως η διαφθορά και η έλλειψη αυστηρών ελέγχων υπονομεύουν συστηματικά την ασφάλεια και την ποιότητα των κινεζικών οχημάτων. «Οι περισσότερες κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες επικεντρώνονται στην εμφάνιση, το χρώμα και τον εξοπλισμό των αυτοκινήτων, παραμελώντας ουσιαστικά την απόδοση και, κυρίως, την ασφάλεια», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Χουάνγκ.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες του, η διαφθορά διαπερνά ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, με αποτέλεσμα οι παραβάσεις στους τομείς των ελέγχων και των προδιαγραφών ασφαλείας να παραμένουν ατιμώρητες. Οι εταιρείες συχνά δίνουν προτεραιότητα σε εντυπωσιακά αισθητικά χαρακτηριστικά που ενισχύουν την εμπορικότητα, εις βάρος των κρίσιμων προδιαγραφών αντοχής και προστασίας επιβατών.

Η κατασκευαστική φιλοσοφία που προκρίνει την ταχύτατη είσοδο στην αγορά, ιδιαίτερα σε σχέση με τις ηλεκτρικές εκδόσεις – όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της BYD, που εξάγονται όλο και περισσότερο στην Ευρώπη – εντείνει τις ανησυχίες για την ποιότητα και ασφάλειά τους. Πρόσφατες έρευνες και δημοσιεύματα έχουν επίσης αναδείξει θέματα λανθασμένων προτύπων ελέγχου και παραβιάσεων στη διαδικασία πιστοποίησης.

Παρά τη σαφή οικονομική ενίσχυση του κλάδου από το κράτος, κυρίως μέσω φορολογικών κινήτρων και άμεσων επιδοτήσεων, η βούληση για επιβολή ποιοτικών και ασφαλιστικών προτύπων φαίνεται να αποδυναμώνεται, κυρίως λόγω της εμπλοκής εταιρικών και κρατικών αξιωματούχων σε αμοιβαία ωφέλιμες δοσοληψίες. Η παθητικότητα των ρυθμιστικών αρχών και το θολό θεσμικό πλαίσιο δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου η διαφθορά μπορεί να ανθίσει ανενόχλητη.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι αγοραστές στην Κίνα και το εξωτερικό συναντούν όλο και περισσότερες μαρτυρίες για ελαττωματικά ή επικίνδυνα οχήματα. Αυτό επιβεβαιώνουν άλλωστε και πρόσφατες έρευνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παρατηρούν αύξηση των καταγγελιών για προβλήματα στην ασφάλεια οχημάτων προέλευσης Κίνας.

Οι αποκαλύψεις διαμορφώνουν ένα κλίμα αυξανόμενου σκεπτικισμού μεταξύ διεθνών εταίρων και καταναλωτών. Καθώς ευρωπαϊκές αγορές – η Γερμανία, η Γαλλία και οι σκανδιναβικές χώρες – αντιμετωπίζουν μαζική είσοδο κινεζικών αυτοκινήτων, κορυφαίοι αναλυτές και παράγοντες της αγοράς τονίζουν πως το ζήτημα της διαφθοράς δεν αφορά μόνο εσωτερική κινεζική πολιτική, αλλά επηρεάζει ευθέως και την ευρωπαϊκή ασφάλεια στους δρόμους, με κίνδυνο να μεταφερθούν τα δομικά μειονεκτήματα στην παγκόσμια αγορά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει ήδη την επιβολή αυστηρότερων ελέγχων και προδιαγραφών για την πιστοποίηση των παραγόμενων ή εισαγόμενων οχημάτων από την Κίνα, υπό το βάρος των πρόσφατων αποκαλύψεων και της ανησυχίας για φαινόμενα «dumping», δηλαδή πώλησης κάτω του κόστους με σκοπό την κατάληψη αγορών.

Η επισήμανση της διαφθοράς ως βασικού παράγοντα διάβρωσης των θεσμών και της ασφάλειας στον κινεζικό χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας καθιστά το ζήτημα αυτό παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Για τους διεθνείς καταναλωτές, η ανεπάρκεια διαφάνειας και αξιοπιστίας ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την οδική ασφάλεια και την αξία των επενδύσεών τους.

Όπως επισημαίνουν ειδικοί σε ζητήματα εμπορίου και βιομηχανίας, μόνο μέσω σύγχρονων και διαφανών ρυθμιστικών μηχανισμών που θα εφαρμόζονται απαρέγκλιτα μπορεί να διασφαλισθεί ένα επίπεδο προστασίας για τους αγοραστές εντός και εκτός Κίνας. Οι δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, βάσει διεθνών προδιαγραφών, αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση της αξιοπιστίας των κινεζικών προϊόντων στην παγκόσμια αγορά.

Η διαδρομή της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας προς την παγκόσμια καταξίωση περνά αναπόφευκτα μέσα από τη διαχείριση της διαφθοράς και την πλήρη εναρμόνιση με αυστηρά πρότυπα ασφάλειας και διαφάνειας. Καθώς οι διεθνείς μηχανισμοί ελέγχου ενισχύονται, η πίεση για ριζικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της Κίνας και η ενσωμάτωση διαφανών πρακτικών γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική, τόσο για την προστασία των πολιτών όσο και για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.

Με τη συμβολή των Τσενγκ Μουλάν και Τσανγκ Τσουν 

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των πολιτών στο σκέλος της τοπικής αυτοδιοίκησης χτυπούν «καμπανάκι» για τις περισσότερες δημοτικές αρχές, ενώ λίγοι είναι οι δήμαρχοι που θα μπορούν να κοιτούν τους δημότες τους στα μάτια.

Από τα ευρήματα της πρώτης στην ιστορία της δημόσιας διοίκησης σφυγμομέτρησης, που παρουσίασε πρόσφατα στο Μαξίμου ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, προκύπτει η μη ικανοποίηση των πολιτών για υποδομές και υπηρεσίες των δήμων που σχετίζονται με την καθημερινότητά τους.

Στη γενική βαθμολογία, κάτω από τη βάση αξιολογήθηκαν 17 υπηρεσίες, ενώ ικανοποίηση εκφράστηκε μόνο για τα ΚΕΠ, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» και τα ΚΑΠΗ/Λέσχες Φιλίας.

Τα πλέον προβληματικά στοιχεία εντοπίζονται στην κατάσταση των πεζοδρομίων (και κατ´ επέκταση στις υποδομές για τα ΑμεΑ) και των δρόμων (το πρόβλημα αποδίδεται σε έργα για φυσικό αέριο, αποχέτευση και οπτικές ίνες), στους χώρους στάθμευσης στα μεγάλα αστικά κέντρα, στις υπηρεσίες δόμησης και στη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Σε σχέση με τον μέσο όρο των υπόλοιπων υπηρεσιών, σχετικά καλύτερη είναι η βαθμολογία που συγκεντρώνουν η καθαριότητα και ο ηλεκτροφωτισμός.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), σχολιάζοντας τα ευρήματα της διαδικτυακής έρευνας σημειώνει ότι η ανταπόκριση 65.000 πολιτών είναι μεν χρήσιμη, αλλά η συγκεκριμένη διαδικασία δεν προσφέρεται για να βγουν αντικειμενικά συμπεράσματα, καθώς δεν τηρήθηκαν βασικές αρχές της επιστημονικής έρευνας, όπως η σταθμισμένη δειγματοληψία, γεγονός που δεν επιτρέπει την εξαγωγή έγκυρων και γενικεύσιμων συμπερασμάτων.

Το συλλογικό όργανο των δημάρχων επαναλαμβάνει το αίτημά του για μεταρρύθμιση στη σχέση κράτους – αυτοδιοίκησης και διαβεβαιώνει πως «όταν θεσπιστεί ένα ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς αλληλοεπικάλυψη ευθυνών και αρμοδιοτήτων, όταν εξασφαλιστούν οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι που δικαιούται η αυτοδιοίκηση, όταν διατεθεί το απαραίτητο προσωπικό και όταν η συμμετοχή της αυτοδιοίκησης στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας αποκτήσει θεσμικό χαρακτήρα, τότε η εικόνα θα αλλάξει αμέσως».

Πάντως, θετική εικόνα έχουν ήδη οι συμμετέχοντες στην έρευνα κάτοικοι τριών όμορων δήμων των νοτίων προαστίων και συγκεκριμένα της Γλυφάδας, του Αλίμου και του Ελληνικού – Αργυρούπολης, με τον οποίο ισοδυναμούν στην τρίτη θέση του δείκτη αξιολόγησης οι δήμοι Καλαμάτας, Καστοριάς και Μετεώρων και ακολουθεί ο δήμος ‘Αργους Ορεστικού. Οι συγκεκριμένοι είναι οι μοναδικοί από τους συνολικά 184 δήμους με επαρκές δείγμα απαντήσεων, που πέρασαν τη βάση.

«Είναι μεγάλη τιμή και ακόμα μεγαλύτερη η ευθύνη για να συνεχίσουμε. Κάνουμε μια προσπάθεια και αυτή η αξιολόγηση μας δεσμεύει για τη συνέχεια να κάνουμε περισσότερα γιατί ξέρουμε ότι και αδυναμίες έχουμε και παρεμβάσεις ακόμα μεγαλύτερες πρέπει να κάνουμε», τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο δήμαρχος Γλυφάδας Γιώργος Παπανικολάου.

Με τις απαντήσεις τους 863 κάτοικοι της Γλυφάδας έδωσαν στην πόλη τους γενικό βαθμό 5,4 με άριστα το 10 και στους επιμέρους τομείς την καλύτερη αξιολόγηση πανελλαδικά στις ψηφιακές υπηρεσίες, στο οδικό δίκτυο, στις κοινωνικές υπηρεσίες, στα ΚΑΠΗ, στους χώρους πρασίνου, στις παιδικές χαρές και στη διαχείριση αδέσποτων ζώων. Δεύτερη καλύτερη αξιολόγηση έδωσαν στον ηλεκτροφωτισμό, στους παιδικούς σταθμούς και στα δημοτικά ιατρεία.

Την καλύτερη αξιολόγηση στην καθαριότητα έλαβε ο δήμος Καστοριάς, στον ηλεκτροφωτισμό ο ‘Αλιμος, στο Βοήθεια στο Σπίτι, τα σχολεία, τους παιδικούς σταθμούς και τα ΚΕΠ το ‘Αργος Ορεστικό (απάντησαν όμως μόνο 58 κάτοικοι), στους χώρους στάθμευσης και τα δημοτικά ιατρεία ο Τύρναβος (51 συμμετέχοντες) στην ανακύκλωση η Κοζάνη, στις υπηρεσίες δόμησης το Κιλελέρ (51 συμμετέχοντες), στη δημοτική συγκοινωνία ο δήμος Ελληνικού – Αργυρούπολης, στα πεζοδρόμια η Καλαμάτα, στις υποδομές για ΑμεΑ η Κομοτηνή και στη δημοτική αστυνομία ο δήμος Ιεράπετρας.

Κάτω από τη βάση είναι και οι 10 μεγαλύτεροι δήμοι της χώρας με το Περιστέρι και τη Λάρισα να «διασώζονται» με γενικό βαθμό 4,7. Οι υπηρεσίες του δήμου Αθηναίων έλαβαν μέσο όρο από 4.962 κατοίκους της 3,4, της Θεσσαλονίκης 3,6, της Πάτρας 3,3, του Ηρακλείου Κρήτης 2,5 κατατάσσοντας τον στην προτελευταία θέση, του Πειραιά 3,8, του Βόλου με 4,4, της Ρόδου με 2,8 και του δήμου Ιωαννιτών με 3,5.

Γιατί οι πολίτες αντιμετωπίζουν τόσο αυστηρά τις υπηρεσίες που τους παρέχει ο θεσμός που βρίσκεται πλησιέστερα σε αυτούς; Ο Κωνσταντίνος Αλλαγιάννης, δήμαρχος Μαρκόπουλου, ο οποίος με 2,8 έλαβε την χαμηλότερη αξιολόγηση μεταξύ των δήμων της Αττικής, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι τα μνημόνια άφησαν βαθύ αποτύπωµα στην τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία βρέθηκε να διαχειρίζεται πολύ μεγάλα προβλήματα, με λιγότερο προσωπικό και λιγότερα χρήματα. «Δυστυχώς», πρόσθεσε, «είμαστε υποχρεωμένοι να δαπανάμε μεγάλο μέρος του χρόνου μας σε διεκδικήσεις πόρων και δυνατοτήτων από την κεντρική διοίκηση, όταν σε όλη την Ευρώπη αυτά είναι δεδομένα. Εμείς συνεχίζουμε την προσπάθεια, από την μια να αξιοποιούμε κάθε δική μας δυνατότητα και από την άλλη, να δίνουμε μάχες με την κεντρική διοίκηση για τα δικαιώματα των δημοτών μας».

Απόστολος Μιχαλούδης