JEFFREY TUCKER

Σχολιασμός

Πέρυσι κυκλοφόρησε μια βιογραφική ταινία για τον Μπομπ Ντύλαν, αλλά μου φάνηκε δυσνόητη. Η μουσική του μου φαίνεται – στην καλύτερη περίπτωση – μέτρια και οι στίχοι του αινιγματικοί με τρόπο ενοχλητικό. Γενικά, η αναβίωση της φολκ μουσικής της εποχής δεν μου λέει απολύτως τίποτα. Ήμουν πολύ μικρός τότε για να τη ζήσω, και ακόμα μου φαίνεται ξένη προς όσα με ενδιέφεραν στη ζωή.

Εκείνη την περίοδο, ο Ντύλαν έγινε, για κάποιον λόγο, η μούσα του κινήματος των χίπηδων. Ήμουν πολύ μικρός για να γίνω χίπης – αν και, για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω πως θα το επέλεγα ούτε τότε. Η αισθητική τους με απωθούσε, η μουσική τους δεν μου ταίριαζε και η απόρριψη των κοινωνικών κανόνων, η χρήση ναρκωτικών και η εξύμνηση της ακαταστασίας και της περιπλάνησης μού προκαλούν απέχθεια. Είμαι ευγνώμων που γεννήθηκα πολύ αργότερα, ώστε να μη χρειαστεί να επιλέξω αυτόν τον τρόπο ζωής.

Ωστόσο, κάθε κίνημα έχει έναν λόγο ύπαρξης. Αν θέλουμε να βρούμε τον πυρήνα της αλήθειας που περιείχε το μήνυμα των χίπηδων – κίνημα που ξεκίνησε περίπου το 1964 και έσβησε μια δεκαετία αργότερα – πρέπει να γυρίσουμε για λίγο στο παρελθόν. Υπήρξαν τομείς στους οποίους είχαν δίκιο.

Πάνω απ’ όλα, το χίπικο πνεύμα απέρριπτε την υπακοή σε μια κατεστημένη εξουσία που θεωρούσε βαθιά διεφθαρμένη. Η δολοφονία του Τζον Κέννεντυ και η συγκάλυψη που ακολούθησε γκρέμισαν την πίστη μιας ολόκληρης γενιάς. Η σταθερότητα και η εμπιστοσύνη του παρελθόντος χάθηκαν, το ιδεαλιστικό πνεύμα των αρχών της δεκαετίας του ’60 διαλύθηκε.

Η δολοφονία του Κέννεντυ συμβόλιζε το τέλος της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον. Η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, στα ΜΜΕ και στους θεσμούς εξανεμίστηκε. Αυτό οδήγησε σε μια βαθύτερη αμφισβήτηση της εμπορικής κουλτούρας, της βιομηχανίας και των καθιερωμένων τρόπων ζωής. Οι επόμενες δολοφονίες – του Μάλκομ Χ, του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κέννεντυ – ενίσχυσαν την πεποίθηση ότι το σύστημα ήταν εσωτερικά σάπιο, ενώ οι φυλετικές ταραχές και οι πολιτικές αναταράξεις έκαναν τα πράγματα ακόμα πιο εκρηκτικά.

Και πάνω απ’ όλα, υπήρχε ο πόλεμος στο Βιετνάμ. Οι χίπηδες πίστευαν ότι αυτός ο πόλεμος επιβεβαίωνε τις υποψίες τους για μια ελίτ εξουσίας που θυσίαζε νέους ανθρώπους σε έναν μακρινό, ακατανόητο αγώνα. Όταν η στρατολόγηση απείλησε να «απαγάγει» τους νέους άνδρες για να πολεμήσουν σε κάτι στο οποίο δεν πίστευαν, η επανάσταση έγινε προσωπική. Πίστευαν πως πολεμούσαν για την ελευθερία καθεαυτή.

Αν θυμηθούμε το κύμα αντίστασης που προκάλεσαν οι εντολές υποχρεωτικών εμβολιασμών του 2021, μπορούμε να πάρουμε μια μικρή ιδέα για το συναίσθημα εκείνης της εποχής. Αυτό έκανε η στρατολόγηση στη γενιά του ’60. Μακριά από καταδίκη, αυτή η στάση ήταν συνέχεια της αμερικανικής παράδοσης εξέγερσης απέναντι στην τυραννία. Η αντίσταση στη στρατολόγηση δεν ερχόταν σε αντίθεση με το αμερικανικό πνεύμα· το εξέφραζε.

Πέρα από τις αστείες ενδυμασίες, τα ναρκωτικά και το «ελεύθερο σεξ», οι χίπηδες είχαν και υγιή ένστικτα. Η επιθυμία τους να ανακτήσουν το αυθεντικό και το αληθινό από τη διαφθορά των βιομηχανικών καρτέλ ήταν ουσιαστική και επηρεάζει ακόμα και τη σύγχρονη πολιτική σκέψη. Οι βασικές ιδέες του κινήματος «Make America Healthy Again» (MAHA) έχουν τις ρίζες τους στο χίπικο πνεύμα.

Η απώλεια εμπιστοσύνης στα συστήματα της γεωργίας, της ιατρικής και της τεχνολογικής παρακολούθησης αντικατοπτρίζει τέλεια τις ανησυχίες των χίπηδων ότι κάτι είχε πάει πολύ στραβά και ότι η διαφθορά ξεκινούσε από την κορυφή. Το ενδιαφέρον του MAHA για αναγεννητική γεωργία, φυσικές μεθόδους υγείας και εναλλακτικές ιατρικές προσεγγίσεις είναι λογική συνέπεια της δυσπιστίας προς την εξουσία.

Προσωπικά, πριν από πέντε χρόνια, δεν είχα καμία δυσπιστία προς τις ιατρικές ελίτ ή την αλυσίδα τροφίμων. Δεν είχα ιδέα για το βάθος των δεσμών μεταξύ βιομηχανίας και κρατικών υπηρεσιών. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι το τοπικό μου φαρμακείο θα δεχόταν εντολές από την Ουάσιγκτον σχετικά με το ποια γενόσημα θα πωλούνται.

Ούτε γνώριζα τη διαφθορά στην παραγωγή τροφίμων ή τις δυσκολίες των μικρών αγροτών απέναντι σε ένα σύστημα που ευνοεί τις μεγάλες εταιρείες. Ενώ παλαιότερα θεωρούσα υπερβολές τις ανησυχίες για τα βιομηχανικά χημικά, τώρα η πραγματικότητα με τρομάζει.

Σε ευρύτερο επίπεδο, δεν είχα αντιληφθεί ότι οι μεγάλες εταιρείες βρίσκονται πίσω από σχεδόν κάθε κυβερνητική δραστηριότητα, από την τροφή έως την υγεία, τη στέγαση και τον στρατό. Η βιομηχανία είναι εγγενές κομμάτι του κράτους, σε αντίθεση με ό,τι πίστευα παλιότερα.

Η ανακάλυψη όλων αυτών υπήρξε αποκαλυπτική. Οι χίπηδες, παρά τις υπερβολές και την αισθητική τους αποξένωση, το είχαν διαισθανθεί εδώ και δεκαετίες. Αυτοί επανέφεραν τη φυσικοπαθητική, την οργανική διατροφή, την άσκηση στη φύση και την αμφισβήτηση της υπερβολικής χρήσης φαρμάκων και της επίσημης «πυραμίδας διατροφής».

Ακόμη και η εμμονή τους με τη φολκ μουσική – αν και με ενοχλεί λόγω της κλασικής μου παιδείας – είχε νόημα. Είχαν κουραστεί από τη βιομηχανία ψεύτικων αστέρων και πνευματικής ιδιοκτησίας που παρήγε προϊόντα μαζικής κατανάλωσης χωρίς αυθεντικότητα. Η φολκ μουσική ήταν μια προσπάθεια να αναζητηθεί το αυθεντικό, το γνήσια λαϊκό.

Ίσως είναι υπερβολή να πούμε ότι οι χίπηδες ήταν το πρώτο σύγχρονο λαϊκό κίνημα, αλλά υπάρχει κάποια αλήθεια εκεί. Αυτό που ήθελαν ήταν η αποκατάσταση της αλήθειας της πραγματικής ζωής, αμόλυντης από τα βιομηχανικά και κρατικά καρτέλ. Είχαν αντιληφθεί την ψευτιά του κατεστημένου και ήθελαν να ζήσουν διαφορετικά.

Κανένας χίπης δεν θα αυτοπροσδιοριζόταν ως συντηρητικός, αλλά μέρος της επιδίωξής τους ήταν να ανακτήσουν ό,τι είχε χαθεί μέσα στην ταραχή του πολέμου και της κοινωνικής αναστάτωσης. Ήθελαν να ξαναβρούν το πρωτοπόρο πνεύμα και να πουν ανοιχτά ότι κάτι δεν πάει καλά. Η αντίστασή τους στη στρατολόγηση συνέβαλε καθοριστικά στο τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ και στην επιβεβαίωση της σοφίας του Αμερικανικού Συντάγματος.

Όταν ο Τόμας Τζέφερσον μιλούσε για το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας, σίγουρα δεν εννοούσε το δικαίωμα του κράτους να απαγάγει εφήβους και να τους στέλνει να σκοτώνουν και να σκοτώνονται για ξένα συμφέροντα. Ούτε θα ενέκρινε τη μαζική δηλητηρίαση από τη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία σε συνεργασία με τις κρατικές υπηρεσίες.

Δύο τραγούδια του Ντύλαν που επιβιώνουν από εκείνη την περίοδο – τα Blowin’ in the Wind και  The Times They Are a-Changin – εξακολουθούν να έχουν το ίδιο νόημα. Το πρώτο λέει ότι οι απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα βρίσκονται γύρω μας, αρκεί να έχουμε την περιέργεια και το θάρρος να τις δούμε. Το δεύτερο μάς θυμίζει ότι το μέλλον θα είναι διαφορετικό από το παρελθόν, γιατί οι νέες γενιές σκέφτονται διαφορετικά.

Και τα δύο ισχύουν εξίσου σήμερα. Όσο κι αν διστάζω να το παραδεχτώ, αυτό το πνεύμα – αυτή η ηθική διαίσθηση – έχει και πάλι κάτι να μας διδάξει. Μπορούμε να αφήσουμε πίσω μας τη μόδα, τα ναρκωτικά και την αποξένωση, αλλά η βαθιά δυσπιστία προς το κατεστημένο και η επιθυμία για αυθεντικότητα αποκτούν νέο νόημα στην εποχή μας.

Ο Τζέφρυ Α. Τάκερ είναι ιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Brownstone και συγγραφέας χιλιάδων άρθρων σε επιστημονικά και δημοφιλή μέσα, καθώς και δέκα βιβλίων που κυκλοφορούν σε πέντε γλώσσες, με πιο πρόσφατο το «Liberty or Lockdown». Είναι επίσης επιμελητής της συλλογής «The Best of Ludwig von Mises». Έχει καθημερινή στήλη για θέματα οικονομίας στην εφημερίδα The Epoch Times και δίνει συχνά διαλέξεις για την οικονομία, την τεχνολογία, τη κοινωνική φιλοσοφία και τον πολιτισμό. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο tucker@brownstone.org.

Σχολιασμός

Καθώς οι σχολικές αίθουσες παρέμεναν κλειστές από το 2020 έως το 2022, και στη συνέχεια επιβλήθηκαν μάσκες και υποχρεωτικοί εμβολιασμοί, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας κατέληξαν σε ένα επιχείρημα που υποτίθεται πως θα δικαιολογούσε την πρακτική: «Τα παιδιά είναι ανθεκτικά». Το έλεγαν ξανά και ξανά, μήνα με τον μήνα. Γιατί πίστευαν ότι αυτό θα λειτουργούσε ως κάλυψη για τη βαρβαρότητα που εκτυλισσόταν; Πιθανότατα επειδή κανείς δεν θέλει να πει «Το παιδί μου δεν είναι ανθεκτικό».

Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση αποκάλυψε όλο το παιχνίδι. Ο ρόλος των ενηλίκων δεν είναι να δημιουργούν κακοποιητικά περιβάλλοντα που τα παιδιά θα πρέπει να ξεπεράσουν αργότερα. Με αυτό τον τρόπο, η κοινωνία αποτύγχανε στο πιο θεμελιώδες καθήκον της: τη φροντίδα των νέων. Ήταν μια ψυχρή περίοδος κατά την οποία οι υπεύθυνοι ενήλικοι αποφάσισαν ότι η επόμενη γενιά απλώς δεν είχε τόση σημασία. Αν υπήρξε ποτέ σαφής ένδειξη ενός διαλυμένου πολιτισμού, αυτή ήταν.

Σε όλη αυτή την περίοδο, τα παιδιά παραμελούνταν, αγνοούνταν και απορρίπτονταν. Καταδικάστηκαν στη βαρεμάρα, τρέφονταν με ψηφιακό περιεχόμενο και στερήθηκαν τη φιλία. Το καλύτερο που μπόρεσαν να σκεφτούν οι ενήλικες ήταν ότι «η ζωή είναι σκληρή» και «θα τα καταφέρουν». Στην πραγματικότητα, δεν τα κατάφεραν. Μια γενιά έχασε δύο χρόνια εκπαίδευσης και δεν έχει καλύψει το χαμένο έδαφος. Επιπλέον, τραυματίστηκαν από την παραμέληση, τους είπαν ότι τα ψηφιακά εργαλεία είναι επαρκής υποκατάστατο της ανθρώπινης επαφής.

Ήταν η πρώτη γενιά που βίωσε αυτόν τον «γενναίο νέο κόσμο». Τον μίσησαν. Έχουν σημαδευτεί, ίσως μόνιμα. Τα ψυχοφάρμακα είναι διαδεδομένα ως δήθεν λύση στην κατάθλιψη. Τα ποσοστά αυτοκτονίας είναι υψηλά. Ο αναλφαβητισμός δεν υπήρξε ποτέ τόσο εκτεταμένος. Σπασμένα συναισθήματα, σπασμένες οικογένειες, σπασμένη εμπιστοσύνη — αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της Γενιάς Ζ, της γενιάς της COVID-19, που τώρα πασχίζει να εισέλθει στην ενηλικίωση.

Ήταν και παραμένουν πειράματα. Ήταν τα ποντίκια σε ένα παιχνίδι σχεδιασμένο από επιστήμονες και σχεδιαστές της ελίτ. Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από αυτούς τους νέους ότι αυτό δεν λειτούργησε. Κοιτούν το μέλλον τους και συνειδητοποιούν βαθιά ότι τους περιμένει μια ζωή λιγότερο ελπιδοφόρα από εκείνη των γονιών τους.

Οι οικονομικές τους προοπτικές είναι ζοφερές, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στη ζωντανή μνήμη. Μέσα σε μία γενιά, η απόκτηση κατοικίας πέρασε από το είναι δύσκολη στο να είναι αδύνατη. Ξεκινούν τις καριέρες τους με περισσότερα χρέη από κάθε άλλη γενιά στην ιστορία, ήδη επιβαρυμένοι και δεμένοι στις οικονομικές τους επιλογές. Οι επιλογές τους στην αγορά εργασίας είναι ολοένα και πιο περιορισμένες, σε ένα τοπίο γεμάτο ψεύτικες αγγελίες και πνιγμένο από τη γραφειοκρατία.

Έχουν ελάχιστα μέσα στη διάθεσή τους πέρα από τα υποβαθμισμένα πτυχία τους: καμία επαγγελματική εμπειρία, λίγες δεξιότητες και μικρή επίγνωση του πραγματικού κόσμου των ενηλίκων. Και το χειρότερο, τα πτυχία τους δεν σημαίνουν καν μόρφωση, εκτός αν σχετίζονται με συγκεκριμένο κλάδο, όπως η μηχανική ή η λογιστική. Οι κάτοχοί τους δεν είναι στην πραγματικότητα μορφωμένοι αλλά άτομα που έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου.

Ο κόσμος της εργασίας στον οποίο εισέρχονται, αν σταθούν αρκετά τυχεροί ώστε να μπουν, μοιάζει με φυλακή στις απαιτήσεις και τις εντολές του, έχοντας λιγότερη σχέση με την ικανότητα και περισσότερη με την απλή συμμόρφωση. Είναι αποχαυνωνιτκός για τη δημιουργικότητα, κυρίως λόγω του φόβου νομικών κινδύνων, των τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού, των προτεραιοτήτων «διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης» και των ατελείωτων επιπέδων διοίκησης. Η γκρίζα μουντάδα του τοπίου δεν είναι συναρπαστική ούτε εμπνευστική, αλλά καταθλιπτική και βαρετή.

Οι μικρές επιχειρήσεις θα μπορούσε να είναι μια θαυμάσια επιλογή, αλλά η πορεία των βιομηχανικών δομών δίνει προτεραιότητα στις εξαγορές και όχι στη δημιουργία. Ο στόχος είναι να σε απορροφήσει κάτι μεγαλύτερο. Η μικρή επιχείρηση που χτίζεται οργανικά και με ακεραιότητα είναι είδος υπό εξαφάνιση. Οι εργαζόμενοι πρέπει να ακολουθήσουν, καθώς οι θέσεις τους αλλάζουν χέρια από τον έναν ιδιοκτήτη στον άλλο, όπου η εμπορική ταυτότητα και η εταιρική πίστη είναι εύπλαστες, ανάλογα με το ποιο ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο είναι διατεθειμένο να απορροφήσει τα βουνά του εταιρικού χρέους.

Αυτός είναι ένας νέος κόσμος, που γεννήθηκε κυρίως τις δύο τελευταίες δεκαετίες μηδενικών επιτοκίων και ανεξέλεγκτης πιστωτικής επέκτασης, που έκανε τον φυσιολογικό ανταγωνισμό στην τιμή και την ποιότητα αδύνατο. Αυτή η φτιαχτή μηχανή χρησιμοποιεί τους εργαζομένους ως αναλώσιμο υλικό.

Βεβαίως, τα παιδιά έχουν άφθονα ψηφιακά παιχνίδια. Έχουν κινητά που εμφανίζουν περιεχόμενο που παράγει ντοπαμίνη. Είναι ελεύθερα να παρακολουθούνται, να εντοπίζονται, να ελέγχονται και να κατεβάζουν χιλιάδες εφαρμογές για δανεισμό χρημάτων και πληρωμές σε εταιρείες. Μπορούν να κάνουν τραπεζικές συναλλαγές διαδικτυακά. Μπορούν να παρακολουθούν τα βήματά τους. Μπορούν να πατούν «μου αρέσει» και να κάνουν βιντεοκλήσεις. Μπορούν να παρακολουθούν ταινίες και να ακούν μουσική μέσω διαδικτύου. Είναι περικυκλωμένα από ήχους, ειδοποιήσεις και καμπανάκια.

Με άλλα λόγια, αυτή η γενιά έχει απεριόριστες ευκαιρίες για ψυχαγωγία. Ήδη έχουν σιχαθεί όλα αυτά. Είναι εξαντλημένοι από το καμάρι και την προσποίηση στα κοινωνικά δίκτυα, τις επιταγές μόδας από άτομα επιρροής, το τοξικό περιεχόμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης και την υπερφόρτωση πληροφοριών που στερείται σοφίας και νοήματος.

Αυτό που τους λείπει είναι ουσιαστικές ευκαιρίες να ζήσουν ζωές με σημασία και επιτεύγματα μέσω της δικής τους βούλησης. Τα εμπόδια φαίνονται σχεδόν αδύνατο να ξεπεραστούν. Τα χρέη τους αφαιρούν επιλογές αλλά ταυτόχρονα τους πιέζουν σε υπηρεσία — και για ποιο λόγο; Αυτό δεν είναι σαφές. Πού είναι η κατεύθυνση, το νόημα, η ανταμοιβή;

Η ζωή για τους γονείς τους ήταν καλύτερη. Η ζωή για τους παππούδες τους ακόμη καλύτερη. Οι προπαππούδες τους είχαν το ιδανικό. Οι ευκαιρίες απασχόλησης ήταν παντού. Τα σχολεία ήταν καλά και ελεγχόμενα από την κοινότητα. Το μεσοαστικό σπίτι στηριζόταν σε ένα μέτριο εισόδημα — του εργαζόμενου πατέρα — που αρκούσε για ιδιοκτησία, εκπαίδευση και καλή ζωή για αρκετά παιδιά.

Αυτό μοιάζει τώρα αδιανόητο. Είναι αλήθεια ότι εκείνη η γενιά δεν είχε TikTok, αλλά είχε αυτό που θέλουν οι άνθρωποι: μια καλή ζωή, καλές οικογένειες, ασφαλείς κοινότητες, συνεκτικές κουλτούρες και ελευθερία. Συγκρίνουμε αυτό με τις αποτυχημένες πόλεις, την κατεστραμμένη υποδομή, την απειλή του εγκλήματος και τη ριζική οικονομική αβεβαιότητα.

Το πιο πικρό στοιχείο αυτής της συμφωνίας είναι ότι η Γενιά Ζ έκανε ό,τι τους είπαν πως έπρεπε να κάνουν. Πήγαν στην τάξη. Πήραν καλούς βαθμούς. Ήταν ευγενικοί και έπαιξαν το πολιτικό παιχνίδι. Αποστήθισαν όλα τα κλισέ. Έμειναν στον μεταφορικό ιμάντα που έχτισαν οι ενήλικες, ο οποίος υποσχόταν κάποιο σπουδαίο αποτέλεσμα στο τέλος.

Το τέλος έφτασε, και δεν υπάρχει τίποτα για αυτούς. Και πολλοί από αυτή τη γενιά δεν βλέπουν πραγματική διέξοδο. Διψούν να ζήσουν μια καλή ζωή, αλλά δεν μπορούν να την αντέξουν οικονομικά και βλέπουν ελάχιστες ευκαιρίες για να αλλάξουν την προοπτική τους.

Ας προτείνουμε ορισμένους πιθανούς δρόμους διαφυγής. Χρειάζεται να τους δοθεί κάποιο προβάδισμα στην αγορά εργασίας. Θα μπορούσε να προταθεί η πλήρης κατάργηση του φόρου εισοδήματος και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για όλους κάτω των 30 ετών. Επιπλέον, χρειάζονται νέες ρυθμίσεις έξω από τους νόμους περί κατώτατου μισθού και περιορισμών στην ασφάλιση υγείας. Η προσφορά κατοικίας μπορεί να αυξηθεί δραματικά μέσω εκτεταμένης απορρύθμισης και χαλάρωσης των περιορισμών στη χωροταξία.

Οι επιχειρήσεις εκτός του εξοντωτικού εταιρικού ανταγωνισμού πρέπει να απορρυθμιστούν πλήρως, και αυτό περιλαμβάνει τομείς όπως η γεωργία, η εκπαίδευση και οι υπηρεσίες κάθε είδους. Η οικονομία παραμένει στάσιμη λόγω κανονισμών, φόρων και εργατικής νομοθεσίας. Είναι μια καταστροφή.

Ο πληθωρισμός πρέπει να σταματήσει, κάτι που σημαίνει αποσύνδεση της «μηχανής χρήματος».

Αυτό που έχει γίνει στη Γενιά Ζ ισοδυναμεί πραγματικά με ηθική εγκατάλειψη σε σημείο που αγγίζει την εγκληματικότητα. Η κοινωνία οφείλει σε αυτά τα παιδιά μια καλύτερη ζωή και ένα πιο ευτυχισμένο μέλλον, και πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Ο κόσμος που προσπαθούμε να βελτιώσουμε σήμερα είναι αυτός που θα κληρονομήσουν και θα μεταδώσουν στα παιδιά τους, τα οποία, ελπίζουμε, θα τα πάνε καλύτερα.

Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι απόψεις του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της εφημερίδας The Epoch Times.

Σχολιασμός

Γιατί τα ψυχιατρικά φάρμακα δεν αποτελούν μέρος της συζήτησης όταν οι δράστες είναι στις ειδήσεις;

Οι εκτιμήσεις είναι ότι 65 εκατομμύρια ενήλικες και ένα στα τρία παιδιά λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα που αλλάζουν τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται για τον εαυτό τους και τους άλλους. Είναι η προτιμώμενη μέθοδος για την αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς και ψυχικής υγείας. Είναι η πρώτη επιλογή για παρηγορητική φροντίδα για ένα τεράστιο φάσμα φυσιολογικών ανθρώπινων συναισθημάτων που θεωρούνται ανεπιθύμητα: θλίψη, κατήφεια, έλλειψη συγκέντρωσης, άγχος, τραυματισμός και ούτω καθεξής.

Τον Φεβρουάριο του 2024, γράφει η Mέρυαν Ντεμάσι, το περιοδικό Pediatrics δημοσίευσε νέα έρευνα που αποκάλυψε ότι οι μηνιαίες συνταγές αντικαταθλιπτικών σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 66% μεταξύ Ιανουαρίου 2016 και Δεκεμβρίου 2022. Και μετά τα lockdown τον Μάρτιο του 2020, οι συνταγές αυξήθηκαν κατά 63% ταχύτερα λόγω των αυξανόμενων ποσοστών κατάθλιψης, άγχους, τραύματος και αυτοκτονικών τάσεων.

Η τηλεϊατρική απελευθερώθηκε εκείνη την εποχή, κάτι που είδα ως καλά νέα επειδή είναι μια μορφή λιγόστευσης νομοθεσίας. Αυτό που δεν είχα σκεφτεί είναι ότι κάνει την «φαρμακοποίηση» πιο προσιτή σε άτομα που διαφορετικά δεν θα θεωρούσαν τα φάρμακα ως πρώτη λύση. Αν θέλετε ένα από αυτά τα λεγόμενα φάρμακα, πιθανότατα μπορείτε να πάρετε μια συνταγή σε 15 λεπτά, ακόμη και χωρίς να δείτε γιατρό, απλώς απαντώντας σε ένα ερωτηματολόγιο.

Είναι μια τεράστια βιομηχανία, μια βιομηχανία που είναι κρίσιμη για τη ροή εσόδων της σύγχρονης ιατρικής. Υπομελετούνται, υπερσυνταγογραφούνται και παραμελούνται ως αιτιώδης παράγοντας σε έναν τεράστιο αριθμό διαταραχών της ζωής.

Υποθέτω ότι έχετε τις δικές σας ιστορίες για τον εαυτό σας ή για κάποιον που γνωρίζετε. Όλοι το γνωρίζουμε αυτό από ανεκδοτολογικές πηγές, αλλά το θέμα κοντεύει να απαγορευτεί ως κάτι προς συζήτηση και μελέτη στα υψηλότερα επίπεδα του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης.

Όταν αρχίζετε να κάνετε ερωτήσεις, κατηγορείστε ότι «στιγματίζετε ψυχικές ασθένειες», παραμελείτε κοινωνικές συνθήκες όπως η φτώχεια ή η κάλυψη του λόμπι των όπλων ή αποσπάτε την προσοχή από πιο σημαντικά ζητήματα.

Στην περίπτωση του Σέιν Ταμούρα, ο οποίος άνοιξε πυρ στα γραφεία της BlackRock στο Μανχάτταν, πιθανώς σκοπεύοντας να στοχεύσει το γραφείο του NFL στο ίδιο κτίριο σε αντίποινα για τον τρόπο που του φέρθηκαν, πιθανότατα έπαιρνε κάποια φαρμακευτική αγωγή για εγκεφαλική βλάβη από αγώνες φούτμπολ. Αυτό θα μπορούσε να έχει επηρεάσει την κρίση του. Δεν γνωρίζουμε. Αλλά γιατί μας αποθαρρύνουν ακόμη και από το να κάνουμε την ερώτηση;

Εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Δεν γνωρίζουμε την κλίμακα του προβλήματος επειδή υπάρχει ένα ταμπού σχετικά με τις μελέτες. Αυτό δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Αν οι ενεργοί δράστες λαμβάνουν συνήθως αυτά τα φάρμακα, δεν είναι αυτό θέμα δημόσιου συμφέροντος και δεν θα άλλαζε αυτό το γεγονός τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τέτοια φάρμακα;

Αυτή τη στιγμή, μπορείτε να ανοίξετε την τηλεόραση και να δείτε μυριάδες διαφημίσεις για κάθε είδους ψυχοφάρμακα και περιλαμβάνουν για λίγο παρενέργειες, οι οποίες φαίνονται όλες απαίσιες και είναι μόνο η αρχή. Είδα πρόσφατα μία που προειδοποιούσε για «θάνατο». Θάνατο! Διαφορετικά, αυτό που υπόσχονται είναι ένα τέλος στη θλίψη και το άγχος, τα οποία προσφέρουν μουδιάζοντας την ικανότητα του εγκεφάλου να λειτουργεί.

Δεν πρόκειται για θεραπεία για μια ασθένεια. Είναι μια μορφή καταστολής, σαν χημική λοβοτομή. Η λοβοτομή θεωρείται αντιεπιστημονική και σκληρή σήμερα, κάτι που ένας πολιτισμένος άνθρωπος δεν θα έκανε ποτέ, παρόλο που ήταν συνηθισμένη μόνο πριν από δεκαετίες. Τώρα δεν χρησιμοποιούμε φυσικά επεμβατικές ακίδες. Χρησιμοποιούμε χημικές μεθόδους που φαίνονται πιο ανθρώπινες αλλά έχουν τα ίδια αποτελέσματα.

Η θεραπεία-σοκ υπάρχει ακόμα, απλώς ονομάζεται διαφορετικά με μηχανήματα που την κάνουν να φαίνεται πιο εύγευστη. Η ιδρυματοποίηση εξακολουθεί να είναι μια συνηθισμένη πρακτική, αλλά με τα φάρμακα που λαμβάνουν οι άνθρωποι καθημερινά, έχουμε ουσιαστικά μετατρέψει τα σπίτια και τα διαμερίσματα σε ψυχιατρικά τμήματα χωρίς επίβλεψη.

Όταν εμφανίζεστε στο ιατρείο, σας ρωτούν για την ψυχική σας κατάσταση. Αν πείτε ότι έχετε κατάθλιψη, μπορείτε εύκολα να σας συνταγογραφηθεί ένα από τα εκατοντάδες φάρμακα που έχουν μελετηθεί ελάχιστα και είναι ελάχιστα κατανοητά, ειδικά όχι από τους γενικούς γιατρούς. Αλλά τα πετάνε σαν καραμέλες, σαν να μην υπάρχει κανένα μειονέκτημα.

Ό,τι και να ακούσετε, αυτά τα πράγματα προκαλούν σοβαρό εθισμό.

Μια μεγάλη μελέτη δημοσιεύτηκε στο JAMA Psychiatry που χαρακτηρίστηκε ως η πιο ολοκληρωμένη ανάλυση της στέρησης από αντικαταθλιπτικά μέχρι σήμερα. Ισχυρίστηκε ότι τα συμπτώματα του εθισμού στα ψυχοφάρμακα ήταν γενικά «ήπια», βραχύβια και πιθανώς ενισχυμένα από τις επιδράσεις nocebo. Καταλήγοντας σε αυτό το συμπέρασμα, η μελέτη εξέτασε 50 μελέτες που αφορούσαν περισσότερους από 17.000 ασθενείς.

Όμως, όπως λέει η Ντεμάσι, αυτές οι κριτικές είναι τόσο αξιόπιστες όσο και τα δεδομένα που περιλαμβάνουν. Εάν οι υποκείμενες μελέτες είναι μεροληπτικές ή κακώς σχεδιασμένες, το αποτέλεσμα είναι αυτό που οι επικριτές αποκαλούν «Σκουπίδια ως είσοδος, σκουπίδια ως έξοδος».

Σε αυτήν την περίπτωση, οι μελέτες ήταν κακώς σχεδιασμένες, καταφανώς. Εξέτασαν μόνο τη βραχυπρόθεσμη χρήση, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα για χρόνια. Αν το σκεφτείτε, είναι εντελώς παράλογο να ισχυρίζεστε ότι ένα φάρμακο που τροποποιεί τον εγκέφαλο δεν είναι εθιστικό. Θεέ μου, τα στικ για ξηρά χείλη και το μαλακτικό μαλλιών είναι εθιστικά αν τα χρησιμοποιείτε αρκετά! Όλες οι ενέσιμες ή εφαρμοζόμενες χημικές ουσίες προκαλούν αλλοιώσεις στη σωματική λειτουργία στις οποίες προσαρμόζεται το σώμα, οδηγώντας έτσι σε αίσθηση στέρησης.

Η κοινή λογική το λέει αυτό. Αλλά υπάρχουν λίγοι πόροι για τη σταδιακή μείωση αυτών των φαρμάκων. Η Πρωτοβουλία Εσωτερικής Πυξίδας είναι μία από τις ελάχιστες πηγές και έχει γίνει η κύρια πηγή για όποιον θέλει να ξαναπάρει τη ζωή του από την υπερβολική φαρμακοποίηση.

Ποιος θα μπορούσε να είναι ο σκοπός των μελετών που ισχυρίζονται απίθανα το αντίθετο, όταν οποιοσδήποτε περιστασιακός παρατηρητής γνωρίζει ότι αυτό είναι ψευδές; Πολύ απλά — και αυτή η απάντηση δεν θα σας εκπλήξει — είναι επειδή πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση.

Συνήθως μιλάμε για την επιδημία των ψυχικών ασθενειών, αλλά αυτή είναι ένα άλλο είδος επιδημίας: μια επιδημία στην οποία η υποτιθέμενη θεραπεία (η οποία δεν είναι) είναι χειρότερη από την ίδια την ασθένεια.

Υπάρχει ένα στοιχείο τραγωδίας στο πώς το ίδιο το επάγγελμα της ψυχιατρικής έχει καταλήξει να υποβιβάζεται σε ένα ιερατείο που διανέμει χημικές ουσίες που μεταβάλλουν τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η ιδέα ότι η ψυχική ασθένεια συνίσταται σε μια χημική ανισορροπία έχει καταρριφθεί προ πολλού από τους μέσους ανθρώπους που εξακολουθούν να την πιστεύουν, και πιστεύουν επίσης ότι μια χούφτα χάπια θα αποκαταστήσει την ισορροπία. Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο παρά ψευδοεπιστήμη.

Ο σύγχρονος κλάδος της ψυχιατρικής ιδρύθηκε από τον Σίγκμουντ Φρόιντ. Ο βασικός ισχυρισμός του ήταν ότι υπάρχει κάτι που ονομάζεται ψυχή στην οποία βρίσκεται η πηγή της συστηματικά ανώμαλης συμπεριφοράς. Μια διαταραγμένη ψυχή, κατά την άποψή του, δεν μπορεί να εντοπιστεί ούτε σε ηθικά/πνευματικά ζητήματα ούτε σε σωματικές ασθένειες, αλλά μάλλον σε έναν τρίτο τομέα: στο ίδιο το μυαλό. Η λύση δεν ήταν ούτε ηθική διόρθωση ούτε χειρουργική επέμβαση ή χάπια, αλλά μάλλον θεραπεία.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η φροϋδική επανάσταση θεωρήθηκε ως μια ανθρώπινη εναλλακτική λύση, μια εξέλιξη στην πρόοδο του διαφωτισμού.

Μέσα σε μια δεκαετία μετά τον θάνατό του, η μέθοδός του και το έργο του είχαν ήδη διαστρεβλωθεί σε κάτι άλλο, μια δικαιολογία για χειρουργική επέμβαση, ιδρυματοποίηση και ιατρική καταστολή. Αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σήμερα, σε πλήρη παραβίαση της βασικής του γνώσης και των αρχών του.

Μια ολόκληρη γενιά πρέπει να προειδοποιηθεί: μην ξεκινήσετε αυτά τα φάρμακα εκτός αν είστε προετοιμασμένοι για μια ζωή εθισμού. Μπορεί να «λύσουν» προβλήματα, αλλά δεν θεραπεύουν τίποτα. Εμποδίζουν μόνο την κανονική λειτουργία του εγκεφάλου ή δημιουργούν την ψευδαίσθηση της υπερλειτουργίας χωρίς την πραγματικότητά της. Η διακοπή τους ενέχει σοβαρούς κινδύνους και θα μείνετε σε χειρότερη θέση από πριν.

Η καλύτερη διαθέσιμη προειδοποίηση δημοσιεύεται τώρα. Είναι το «Unshrunk» της Λώρα Ντελάνο. Αν θέλετε αυτά τα φάρμακα, εξαρτάται από εσάς, αλλά αξίζετε να είστε σωστά ενημερωμένοι. Η ιατρική επιστήμη δεν το κάνει αυτό. Όσο για αυτούς τους ενεργούς σκοπευτές, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να αναρωτιόμαστε αν και σε ποιο βαθμό τα ψυχοφάρμακα συμβάλλουν στον ψυχικό και ηθικό αποπροσανατολισμό που τους τροφοδοτεί. Αν ναι, έχουμε ένα σημαντικό κοινωνικό και πολιτιστικό πρόβλημα στα χέρια μας.

Σχολιασμός

Ο ανελκυστήρας στον 15ο όροφο σε ένα ξενοδοχείο στην Νέα Υόρκη χρειαζόταν λίγο χρόνο. Καθώς περιμένεις, το βλέμμα σου τραβιέται σε μια οριζόντια επιφάνεια που κοιτά την αχανή πόλη, πάνω στην οποία στεκόταν ένα γλυπτό. Ήταν κολλημένο στον τοίχο ώστε να μην κυλήσει. Μια μεγάλη σταγόνα του τίποτα, με δίνες, με ένα χοντρό μέρος πάνω και ένα πολύ λεπτό κάτω και ένα μικρό μέρος ως βάση. Την κοιτούσα όσο περίμενα.

Το σφαιροειδές αντικείμενο δεν σημαίνει τίποτα, δεν λέει τίποτα, δεν δίνει τίποτα στην σκέψη. Είναι απλώς μια μορφή, μια σπατάλη όμορφου χώρου που αλλιώς θα μπορούσε να φιλοξενεί μια προτομή ή άγαλμα ή γλάστρα. Μόλις φανταστείς την άλλη επιλογή, η παρουσία της σφαίρας είναι μια ενόχληση, μια χαμένη ευκαιρία. Αναμφίβολα επιβλήθηκε στο μέρος από κάποιον πτυχιούχο εσωτερικό σχεδιαστή.

Ήταν ένας μικρός χώρος σε ένα μικρό ξενοδοχείο έτσι σίγουρα δεν έχει και πολλή σημασία. Αλλά υπέρογκες εκδοχές του ιδίου διακοσμούν σχεδόν κάθε δημόσιο χώρο σε μεγάλες πόλεις σε αυτήν την χώρα. Άρχισε γύρω στα 1960 και η τάση δεν σταμάτησε. Όσο πιο περίεργη η δημιουργία, και στενότερες οι συνδέσεις του δημιουργού με ισχυρούς λήπτες αποφάσεων, τόσο πιθανότερο είναι να δραπετεύσει από τα γραφεία πολυεθνικών και να βρεθεί σε δημόσια πάρκα.

Υπάρχει κάτι μη βιώσιμο σε όλο αυτό επειδή είναι ασύμβατο με την ανθρώπινη βαθιά επιθυμία για όμορφα πράγματα. Φυσικά, αν σταματήσουμε να επιθυμούμε την ομορφιά, τότε δεν έχει νόημα να πούμε κάτι. Στις τάξεις της ελίτ, αυτό σίγουρα μοιάζει να έχει πραγματοποιηθεί. Πράγματι, είναι σημείο αποδοχής στις τάξεις της ελίτ τάξης να αντιτίθεσαι στην παράδοση, στην μορφή, στον ρεαλισμό του οτιδήποτε, στην τάξη, και σε αντικείμενα που βελτιώνουν την διάθεση.

Αυτό το πρόβλημα επηρεάζει τα πάντα από πόλεις έως γραφεία πολυεθνικών έως τις κατοικίες μας. Τα σπίτια μας μπορούμε να τα ελέγξουμε έτσι αυτό είναι το λογικό μέρος να αρχίσουμε να επιδιορθώνουμε την αισθητική μας.

Ενώ ήμουν στην Νέα Υόρκη, πέρασα κάποιον χρόνο—εντάξει, στην πραγματικότητα πολλές ώρες—στο Scully & Scully. Βλέπω τον κατάλογό τους για χρόνια. Πάντα το έβρισκα ενδιαφέρον αλλά δεν καταλάβαινα πλήρως το ήθος. Είναι όλα ακριβά αλλά όχι πέραν προϋπολογισμού κατά κάποιον τρόπο. Είναι λίγο ακραίο αλλά όχι εξωπραγματικό.

Χρειάστηκε να πάω στο κατάστημα για να καταλάβω λίγο το τι κάνουν. Όλα εκεί, από κρυστάλλινα έως γραφεία έως λάμπες, έχουν ένα κυρίαρχο ήθος που ανακαλεί κάποια παράδοση για την οποία γνωρίζουμε. Υπάρχει οικειότητα, τα πάντα που σχετίζουμε με αντικείμενα που κατέχουν οι εξεζητημένοι άνθρωποι. Την ίδια στιγμή, όλα κάνουν και ένα νεύμα στο εδώ και τώρα—ένας σεβασμός στο παρελθόν με μια πινελιά που το κάνει σαφές ότι δεν κοιτάζουμε αντίκες.

Για παράδειγμα, θα δείτε μια καρέκλα γραφείου με δέρμα που είναι μεγαλοπρεπής και υπέροχη αλλά τα μπράτσα θα έχουν δύο γνήσιου ασημιού κεφάλια χήνας να εξέχουν στα άκρα. Κάτι τέτοιο δεν έχει υπάρξει ποτέ αλλά πιθανότατα θα έπρεπε. Αυτός είναι ο τρόπος τους.

Έχω ιδιαίτερο ενδιαφέρον για κρύσταλλα με προτίμηση στο εγχάρακτο. Το Scully έχει ένα σετ άγριας ζωής με πάπιες, αντιλόπες, λιοντάρια, πούμα, ταράνδους, και πολλά άλλα, όλα σε φυσικό υπόβαθρο, όμορφα χαραγμένα σε ποτήρια κρασιού, νερού, μπράντυ, και μαρτίνι. Η πρώτη μου σκέψη: Προτιμώ τα παλιότερα στυλ. Η επόμενή μου σκέψη: αυτά είναι εντυπωσιακά και θα άλλαζα την συλλογή μου για αυτήν αν μπορούσα να πληρώσω $300 για ένα ποτήρι.

Μπορείς να μάθεις πολλά για εσωτερικό σχεδιασμό απλώς περπατώντας στο κατάστημα. Απ΄ ό,τι φαίνεται, κάποιοι καλοστεκούμενοι Μανχαττανίτες γεμίζουν τις αστικές οικίες τους τελείως με υλικό Scully. Μπορώ να δω πως και γιατί. Το κατάστημα είναι απλώς εντυπωσιακό με κάθε τρόπο επειδή η κύρια εκτίμησή του είναι προς το παρελθόν και καθόλου στο μεταμοντερνιστικό αλλόκοτο. Κάθε χώρος κατοικίας που χρησιμοποιεί αυτά τα αγαθά θα είναι ζεστός, βιώσιμος, και ευχάριστος, με μια νότα γοητείας για να μην γίνει βαρύς.

Μπαίνω στον πειρασμό να σκεφτώ ότι η επιτυχία αυτού του καταστήματος σημαίνει πως τελικά φεύγουμε από το άσχημο ως πολιτισμική μορφή. Ίσως είναι πολύ νωρίς για να το πω αυτό αλλά είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πιθανότητα. Το κρίσιμο θα είναι να μεταστρέψουμε την ελίτ από το μάρκετινγκ του μηδενισμού στην ομορφιά αλλά απαιτεί αισιοδοξία για το μέλλον πάνω απ΄ όλα.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο αυτού είναι η αισθητική αίσθηση που ο Ντόναλντ Τραμπ έφερε στην εθνική σκηνή. Διακόσμησε εκ νέου το Οβάλ Γραφείο με νεοκλασικά στυλ γλυπτών φύλλων και ένα νεύμα στην παράδοση. Ναι, τείνει προς την υπερβολή όπως οι μεγιστάνες της Νεοκλασικής Περιόδου κατά των οποίων υπήρξε επανάσταση από την ανώτερη τάξη που απάντησε ασπαζόμενη το λιτό (δείτε το βιβλίο του Έντιθ Γουόρτον του 1897 «The Decoration of Houses»).

Ο Τραμπ δεν έχει ενδιαφέρον για λιτότητα. Αν πάτε στο Μαρ-α-Λάγκο ή σε οποιοδήποτε από τα γήπεδα γκολφ που έχει, θα δείτε εντυπωσιακή ποσότητα χρυσού, γλυπτών οροφών, βελούδινων κουρτινών, κρυστάλλινων πολυελαίων, και κάθε άλλου σημείου αυτού που οι Αμερικανοί θα έβρισκαν πολυτελές. Φυσικά οι ελίτ σκέφτονται ότι είναι όλο αντιαισθητικό και αβάσταχτο. Αλλά ειλικρινά, θα έπαιρνα το στυλ του Τραμπ αντί για γλυπτά ακανόνιστων σφαιρών και ακατανόητους πίνακες στραγγίσματος πινέλων, χωρίς δεύτερη σκέψη.

Ίσως χρειαζόμαστε μια περίοδο στην οποία επιθετικοί σχεδιαστές και κατασκευαστές μας ρίχνουν την παράδοση στο πρόσωπο για να αντιστραφεί η ζημία των τελευταίων 50 χρόνων στην οποία ομορφιά και παράδοση σχεδόν αφανίστηκαν από την δημόσια και ιδιωτική ζωή. Είμαι εντάξει με αυτό, αλλά μην ξεχνάτε τις οροφές—αυτοί ο πέμπτοι τοίχοι θέλουν αγάπη επίσης.

Ένα καλό παράδειγμα των τάσεων των καιρών μας είναι το Ξενοδοχείο Ουάσιγκτον στην πρωτεύουσα. Χτίστηκε την τελική περίοδο της Νεοκλασικής Εποχής ως ένας πανίσχυρος ύμνος στην ευημερία. Από πάντα το αγαπούσα. Αλλά μερικά χρόνια πριν, πήγα και πάλι για να βρω ότι κάποιο φρικιό είχε επιβληθεί στους νέους ιδιοκτήτες και ρήμαξε το μέρος. Ήταν απαίσιο και υπερβολικά άσχημο αλλά πλήρως συμβατό με την μεταμοντέρνα αισθητική. Άλλαξαν ακόμα και το όνομα.

Ήταν μια τεράστια αποτυχία. Έτσι πωλήθηκε και πάλι. Οι νέοι ιδιοκτήτες επανέφεραν το παλιό όνομα και το εσωτερικό, στο σημείο που μοιάζει καλύτερο από ποτέ. Αυτή η μικρή περίοδος όπου οι νέοι ιδιοκτήτες προσπαθούν να εξαλείψουν το παλιό τελείωσε, σαν να μην έγινε ποτέ. Αυτός είναι ο τρόπος: γκρεμίστε τα όλα και επαναφέρετε αυτό που υπήρχε πριν την μεγάλη αποδόμηση. Όλο και περισσότεροι το κάνουν αυτό.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το ξενοδοχείο Plaza στην Νέα Υόρκη. Τι υπέροχο μέρος. Άνοιξε πριν τον Μεγάλο Πόλεμο, και οι ιδιοκτήτες έχουν διατηρήσει το μέρος ανέγγιχτο από τότε. Το δωμάτιο ομάδας είναι ανοιχτό στο κοινό και είναι πανέμορφο. Η αίθουσα δείπνου έχει τόση ζήτηση που δίνεται μόνο σε πελάτες του ξενοδοχείου, που σημαίνει $600 το βράδυ τουλάχιστον. Αυτό είναι το επίπεδο ζήτησης για ομορφιά και παράδοση. Έχει υψηλή τιμή.

Έχουμε περάσει την στροφή και τώρα πηγαίνουμε προς κλασική τέχνη, αρχιτεκτονική, γλυπτική, και σχεδιασμό; Πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες δουλεύουν προς αυτήν την κατεύθυνση για μια δεκαετία ή περισσότερο. Ο καιρός ίσως τελικά να έρχεται. Ας μην ντρεπόμαστε γι΄ αυτό. Μπορείτε να αρχίσετε με το σπίτι σας και από εκεί σε άλλα. Ίσως τα παιδιά και τα εγγόνια μας κατοικήσουν ξανά σε έναν κόσμο ομορφιάς, και η εξύμνηση του άσχημου να θεωρείται μια παράξενη και δυστυχής παρένθεση της ιστορίας.

Σχολιασμός

Γνωρίζετε ανθρώπους που είναι ες αεί στο παράπονο και δεν μπορούν να νιώσουν χαρούμενοι ό,τι κι αν γίνει; Εγώ γνωρίζω. Μισούν την δουλειά τους. Μισούν το σπίτι τους ή το διαμέρισμά τους. Μισούν το κατάστημα, την τροφή, τον καιρό, την μουσική, τις μηχανές, τους ανθρώπους. Είναι βαθιά πληγωμένοι από κάτι και η τάση να παραπονιούνται για όλα γίνεται μια καθημερινή και ωριαία συνήθεια.

Κατά περίεργο τρόπο, ο πολιτισμός μας μάς εκπαιδεύει γι΄ αυτό. Όλα στις διαφημίσεις και τεχνολογία σήμερα δίνουν την αίσθηση ότι σχεδόν όλα είναι λάθος στην ζωή μας και μπορούν να βελτιωθούν παίρνοντας κάποιο προϊόν. Είναι συνεχές. Ισχύει στα φάρμακα, φυσικά, και στην τεχνολογία. Συχνά οι διαφημίσεις υπονοούν πως οτιδήποτε κάνουμε είναι σπατάλη χρόνου και χρειαζόμαστε κάτι ενδιαφέρον καθώς προχωρούμε προς κάτι άλλο που και αυτό σπαταλά τον χρόνο μας.

Το μήνυμα: Να τελειώνουμε με οτιδήποτε ασχολούμαστε ώστε να περάσουμε στο επόμενο πράγμα, το οποίο επίσης θέλουμε να το τελειώνουμε ώστε να κάνουμε το επόμενο. Είναι μια ατέρμονος δίνη.

Το κυρίαρχο συναίσθημά μας είναι η έλλειψη ικανοποίησης. Όσοι υποστηρίζουν αυτήν την συμπεριφορά λένε ότι τροφοδοτεί την πρόοδο. Εμπνέει τους επιχειρηματίες να βρουν νέους τρόπους να ανταποκριθούν στις ανάγκες μας, δίνοντάς μας μοδάτα αξεσουάρ, εξοικονομώντας μας χρόνο, και ούτω καθεξής.

Η ιδέα είναι ότι όσο περισσότερο ανικανοποίητοι νιώθουμε, τόσο περισσότερα αποκτούμε, και το σημείο της βιομηχανικής και πολιτισμικής προόδου είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι να είναι περιτριγυρισμένοι από μηχανηματάκια που εξοικονομούν χρόνο, φαγητά, και φάρμακα που αγοράζουμε.

Αυτό είναι εντάξει, το κατανοώ. Η έλλειψη ικανοποίησης μπορεί να τροφοδοτήσει την φιλοδοξία αν είναι υγιής, αλλά μπορεί να ενσταλάξει μόνιμη θλίψη αν πάρει έναν ανθυγιεινό δρόμο.

Υπάρχει άλλη μια πλευρά στην ιστορία αυτού του θέματος της έλλειψης ικανοποίησης, μία που η μητέρα μου περιέγραφε ως «να είσαι ικανοποιημένος με αυτά που έχεις.» Σημαίνει να είσαι ειλικρινά ευγνώμων για αυτά που έχεις και να θεωρείς τις εργασίες, ανθρώπους, περιβάλλον, και ευλογίες που σε περιβάλλουν ως δώρα προς χρήση επίσης. Να είσαι χαρούμενος ανεξαρτήτως των υλικών σου περιστάσεων σημαίνει πως είσαι πνευματικά υγιής. Χρειάζεται επίσης μεγάλη πειθαρχία.

Ο άδικα όχι τόσο γνωστός Αμερικανός ιστορικός και καλλιτέχνης Έρικ Σλόαν γράφει το ακόλουθο στο βιβλίο του «Αμερικανικό παρελθόν»: «Η ικανοποίηση με τα όσα έχεις ήταν για τον προπάππου κάτι που μάθαινε από πολύ νέος και θυμόταν για όλη του την ζωή.»

«Αλλά τώρα έχει γίνει αμερικανική συνήθεια να είσαι ανικανοποίητος! Αναγνωρίζεται ότι η έλλειψη ικανοποίησης έχει αποτέλεσμα την βελτίωση ή την εφεύρεση κάτι καινούριου, αυτό είναι καλό. Αλλά η ικανοποίηση έχει πλεονεκτήματα επίσης, και δεν θα πρέπει να παραγκωνιστεί.»

Αν δέχεσαι την έλλειψη ικανοποίησης σαν κάτι καλό, αλλάζεις το καλό σου αυτοκίνητο, σπίτι, ενδύματα, ακόμα και φίλους όταν σε ενοχλούν ελαφρώς, αν και είναι όλα εντάξει. Ως αποτέλεσμα, κατέχεις νέα πράγματα και γνωρίζεις ανθρώπους που επίσης τελικά σε κάνουν να μην νιώθεις καλά. Όσοι το κάνουν αυτό απλώς δεν μπορούν να νιώσουν χαρούμενοι. Κάθε δώρο είναι κατώτερο. Κάθε φίλος αποτυχία. Κάθε υλικό αγαθό είναι απογοήτευση. Κάθε δουλειά μια κούραση.

Λίγο υπόβαθρο για το πως οι ίδιοι οι οικονομολόγοι έχουν ενισχύσει αυτήν την συμπεριφορά: Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο οικονομολόγος Γουίλιαμ Στάνλεϋ Τζέβονς έγραψε μια πραγματεία για τα οικονομικά που ακολούθησε τις χρηστικές απόψεις του Τζέρεμυ Μπένθαμ. Μέρος αυτού ήταν να παρουσιάσει την ανθρώπινη ικανοποίηση ως ένα θεωρητικά μετρήσιμο πράγμα, μετρούμενο με αυτό που αποκάλεσε «πρακτικά.»

Τα πρακτικά είναι μονάδες πραγμάτων που θέλουμε να βιώσουμε. Η απώλεια πρακτικών είναι αυτό που προσπαθούμε να αποφύγουμε.

Εφάρμοσε αυτό το πράγμα στην εργασία με πληρωμή. Αναζητούμε πρακτικά που έρχονται με χρήματα, αλλά αφήνουμε πρακτικά για να κάνουμε αυτό που χρειάζεται για να τα αποκτήσουμε. Ιδανικά, τα πρακτικά που παίρνουμε υπερβαίνουν αυτά που χάνουμε, και γι΄ αυτό συνεχίζουμε να εργαζόμαστε.

Σε αυτήν την θεωρία, που έγινε ευρέως αποδεκτή, η εργασία θεωρείται πάντα ένα βλαβερό υποπροϊόν. Θα το μάθετε αυτό σε κάθε εισαγωγικό κείμενο μικροοικονομικών. Είναι ένας τρόπος να πουν ότι όλη η δουλειά είναι τελικά μια απογοήτευση, κάτι που κάνουμε μόνο για να πάρουμε τα λεφτά που χρειαζόμαστε για να αγοράσουμε άλλα πράγματα.

Υπάρχει μια ανταλλαγή εργασίας/ελεύθερου χρόνου: Εργαζόμαστε περισσότερο για να αγοράσουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, ακόμα κι αν ο ελεύθερος χρόνος αγοράζεται με χρήματα που χάνουμε με την άρνηση εργασίας. Όλο αυτό φτιάχνει μια φαινομενικά εκπληκτική και ταυτολογική θεωρία. Ταιριάζει καλά σε ένα μοντέλο και σε ένα γράφημα, και δίνει την ψευδαίσθηση της κατανόησης των πραγμάτων.

Υπάρχει ένα πρόβλημα: Πιθανότατα δεν είναι αλήθεια, ή ακριβέστερα, δεν είναι αλήθεια σε κάθε ή στις περισσότερες περιπτώσεις. Η ίδια η γλώσσα είναι πρόβλημα. Δίνει μια αίσθηση ότι θα πρέπει πάντα να βρίσκουμε την δουλειά απογοητευτική, κάτι για να υπομένουμε αλλά ποτέ να μην το χαιρόμαστε. Αυτό γέννησε μια φράση που με εκνευρίζει πολύ: η ισορροπία εργασίας/ζωής. Αυτό υποτίθεται ότι όλοι αναζητούν.

Αλλά εξετάσετε τις υποθέσεις πίσω από αυτό. Είναι μια αυστηρή διχοτομία: Το ένα γίνεται εις βάρος του άλλου. Η χρήση του όρου «ζωή» εδώ τίθεται σε αντίθεση προς τον όρο «δουλειά», σαν να μην μπορείς να βιώσεις και τα δύο την ίδια στιγμή. Η ζωή είναι οκνηρή και ευχάριστη, η δουλειά είναι σκληρή και άσχημη.

Σας ορκίζομαι ότι αν σκέφτεστε έτσι, ζείτε μια δυστυχισμένη ζωή. Θα εκνευρίζετε τους εργοδότες σας ή τις αμοιβόμενες εργασίες σας και θα νιώθετε μόνο απογοήτευση στην ζωή.

Θέτοντάς το έτσι, η θεωρία είναι παράλογη. Ξυπνάμε για να δουλέψουμε. Δουλεύουμε για να κάνουμε καφέ, δουλεύουμε για να κάνουμε ντουζ, για να ντυθούμε, να καθαριστούμε, για να πάμε στο γραφείο, δουλεύουμε και στο γραφείο, δουλεύουμε σε κοινωνικές δοσοληψίες για να είμαστε γοητευτικοί και ενδιαφέροντες, δουλεύουμε για να μάθουμε πράγματα τις ώρες που έχουμε άδεια, δουλεύουμε για να προετοιμάσουμε πάρτι δείπνου, δουλεύουμε για να καθαρίσουμε αφότου φύγουν οι επισκέπτες, και ούτω καθεξής. Η ζωή είναι δουλειά, και η δουλειά είναι ζωή. Η τελείως παράλογη ιδέα της «εξισορρόπησής» τους είναι μια κακή δικαιολογία για οκνηρία και για κακή εργασία.

Υπάρχει κάτι ακόμα λάθος με την θεωρία αυτή: η ιδέα ότι ο μόνος λόγος για την δουλειά είναι να κερδίζεις χρήματα, και ότι περισσότερα χρήματα σημαίνουν περισσότερο κίνητρο. Κάθε εργοδότης θα σας πει ότι αυτό δεν ισχύει. Ένας οκνηρός εργαζόμενος θα γίνει χειρότερος μετά από αύξηση, όχι καλύτερος, επειδή επιβραβεύτηκε για κακής ποιότητας δουλειά.

Οι πραγματικά σπουδαία εργαζόμενοι δεν έχουν κίνητρο τα χρήματα αλλά μια εσωτερική επιθυμία να επιτύχουν. Είναι οραματιστές ερωτευμένοι με αυτό που κάνουν.

Αυτοί οι άνθρωποι δεν νιώθουν ανικανοποίητοι εκτός ίσως από την δική τους δουλειά, και προσπαθούν να τα πάνε καλύτερα. Αλλά ικανοποιούνται με τις ευκαιρίες που τους έχουν δοθεί. Δεν είναι άπληστοι για υλικό κέρδος, τους ενθουσιάζει ότι πληρώνονται για να κάνουν κάτι που αγαπούν. Στην εμπειρία μου, είναι ακριβώς αυτοί που τελικά παίρνουν αυξήσεις και ζουν καλύτερα, όχι επειδή είναι πλουσιότεροι αλλά επειδή νιώθουν χαρούμενοι.

Αυτή η ιδέα ότι χρειάζεται να κάνουμε μια προσπάθεια για να είμαστε ικανοποιημένοι είναι συναρπαστική επειδή υποπτεύομαι ότι είναι σπάνια σήμερα. Να είσαι ευχαριστημένος με τα όσα έχεις ετοιμάζει τον δρόμο για την ευτυχία, την ασφάλεια, την αυτοπεποίθηση, και μια ευχάριστη συμπεριφορά που εμπνέει τους άλλους προς το ίδιο. Οι άλλοι έλκονται από αυτούς που φαίνεται να τα έχουν όλα μαζί. Και αυτοί που μπορούν να διατηρήσουν μια αίσθηση ικανοποίησης ακόμα και σε καταστάσεις υψηλής πίεσης, ακόμα και όταν όλα φαίνεται να πηγαίνουν λάθος, σίγουρα κερδίζουν τον σεβασμό των άλλων.

Σκεφτείτε τον Ίλον Μασκ. Πιστεύετε ότι έχει κίνητρο τα χρήματα; Όχι. Έχει $350 δισεκατομμύρια. Χρησιμοποιεί μετρικά του χρήματος ως σημεία για μια δουλειά που έγινε καλά, όχι ως κίνητρα για έμπνευση. Είναι οραματιστής, και αυτό ίσχυε όταν ήταν φτωχός επίσης. Τα χρήματα είναι ένα παράγωγο και όχι ένας σκοπός στην άποψή του.

Ακόμα κι αν δεν σας αρέσει, είναι ένα καλό παράδειγμα. Πλούσιος ή φτωχός, είναι ικανοποιημένος με την ζωή του γενικά και νιώθει άσχημα μόνο όταν σκέφτεται ότι θα μπορούσε να κάνει καλύτερη δουλειά.

Δεν είναι μόνο ο Μασκ. Σκεφτείτε έναν οποιονδήποτε αγρότη που γνωρίζετε που ξυπνά νωρίς για να κάνει τις ίδιες κοπιαστικές εργασίες ξανά και ξανά. Θεωρεί αυτές τις εργασίες όχι σκληρές αλλά μάλλον μέρος της διαδικασίας μιας καλής ζωής, κάτι για να κάνει ώστε να βρει ικανοποίηση σε αυτό που προορίζεται να κάνει. Κάθε καλός εργαζόμενος έχει την ίδια άποψη—όχι παράπονο αλλά χαρά στο να κάνεις κάτι.

Αυτό εννοούσε η μητέρα μου όταν μου είπε να είμαι πιο ικανοποιημένος με όσα έχω. Είχαμε μόνο ένα αυτοκίνητο στην οικογένεια όταν μεγάλωνα. Όταν οι φίλοι μου με κορόιδευαν γι΄ αυτό, αυτή απλώς έλεγε ότι θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για όσα έχουμε και χωρίς φθόνο για άλλους. Έτσι με εκπαίδευσε. Ζούσε πάντα έτσι.

Ο φθόνος είναι ένα πικρό συναίσθημα που οδηγεί σε μια δυστυχή ζωή επειδή δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ποτέ πλήρως. Είναι δρόμος αρετής να είμαστε ικανοποιημένοι σε οποιαδήποτε υλική θέση βρισκόμαστε. Είναι επίσης και ένα νοητικό πλαίσιο κοινό σε αυτούς που είναι οι πιο επιτυχημένοι και οι πιο χαρούμενοι. Αλλά το να είμαστε έτσι είναι σε αντίθεση με τον σημερινό πολιτισμό, που έχει εμποτιστεί με μηνύματα ότι πρέπει συνέχεια να παραπονιέσαι, να είσαι απογοητευμένος, και ανικανοποίητος.

Σχολιασμός

Έχετε ακούσει την έκφραση «είσαι ό,τι τρως». Δεν την κατάλαβα ποτέ έως την πρώτη μου τριήμερη νηστεία, που μου έδειξε  ότι είναι όντως έτσι. Είμαι πιο προσεκτικός τώρα για το τι ρίχνω στο στομάχι μου και πιο συνειδητός από ποτέ για τα σοβαρότατα προβλήματα της τροφής στις ΗΠΑ, η οποία είναι βαρέως επεξεργασμένη, γενετικά τροποποιημένη και περιέχει συστατικά που δεν ήταν ποτέ γνωστά στην ανθρώπινη ιστορία.

Μόλις το δεις και το αντιληφθείς αυτό, είναι δύσκολο να γυρίσεις πίσω. Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί, όπως αποκαλύπτει μια βόλτα σε οποιαδήποτε αγροτική περιοχή της Νέας Αγγλίας και αλλού, ανακαλύπτοντας υπέροχες μικρές φάρμες που πωλούν σιτηρά και κρέας σε πολύ πιο φυσική κατάσταση από οτιδήποτε υπάρχει στα ράφια του σούπερμαρκετ.

Επιπλέον, το να μιλάς με πραγματικούς αγρότες και τις οικογένειές τους είναι μια υπέροχη εμπειρία. Μαθαίνεις για τα προβλήματα, τις χαρές, τα οικονομικά, και την ιστορία κάθε οικογένειας. Η ζωή θα μπορούσε να είναι πολύ ευκολότερη για αυτούς χωρίς τους περιορισμούς που τους εμποδίζουν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες αγορές. Προφανώς οι μεγάλες εταιρείες αντιτίθενται σε αυτό, εμποδίζοντας την αλλαγή γενικότερα.

Το θέμα μου, ωστόσο, δεν είναι η τροφή αλλά η ένδυση. Μήπως είμαστε και ό,τι φορούμε; Περίεργη ιδέα. Αλλά αυτό σκέφτομαι τώρα λόγω του νέου μου παντελονιού.

Πώς μπορεί ένα παντελόνι να σου δώσει την αίσθηση ότι ζεις μια πιο αυθεντική ζωή; Θα προσπαθήσω να το εξηγήσω όσο μπορώ καλύτερα. Είναι από τζιν, σκληρό ύφασμα, του κλασικού αμερικανικού είδους αλλά με μία μεγάλη διαφορά: φτιάχτηκε στην Αμερική, κόπηκε σε ένα τραπέζι με το χέρι, ράφτηκε με μηχανή του 1880-1920 και νήματα που συμφωνούν με το αυθεντικό. Η κοπή είναι γεμάτη, το ύφασμα γερό και μοιάζει παραδοσιακό, όπως αυτά που βλέπουμε σε παλιές φωτογραφίες.

Οι παλιές φωτογραφίες αποκαλύπτουν τις διαφορές: είναι μικρές λεπτομέρειες, όπως η ψηλή μέση, τα κουμπιά, το χοντρό ύφασμα. Η εσωτερική ραφή έγινε επί τόπου στα πόδια μου, στο μαγαζί που το αγόρασα.

Το αυθεντικό αμερικανικό τζιν εφευρέθηκε το 1870 και προωθήθηκε σε ανθρακωρύχους, κτηνοτρόφους και εργάτες σιδηροδρόμου ως ανθεκτικό εργατικό ένδυμα. Είχε κάθε είδους καινοτομίες και μεγάλη αντοχή. Το στυλ, το ύφασμα και η κατασκευή εκείνων των τζιν δεν υπάρχουν σήμερα – αλτ’ αυτού, βλέπουμε μόνο κακέκτυπα. Τα νέα τζιν είναι κακοφτιαγμένα, μινιμαλιστικά και διαλύονται γρήγορα.

Όταν φοράς ένα αυθεντικό τζιν έχεις την αίσθηση της ασφάλειας, χωρίς τίποτα το περίεργο. Η όψη είναι καταπληκτική. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι έτσι είναι ακριβώς το πώς θα πρέπει να μοιάζουν τα παντελόνια των αντρών. Απ΄ ότι φαίνεται, είναι σπάνιες αναπαραγωγές τζιν του 19ου αιώνα, που φτιάχτηκαν από κάποιον που είναι φανατικός για φτιαγμένα στην Αμερική ρούχα και μέγιστη αυθεντικότητα.

Και παρεμπιπτόντως, δεν μοιάζουν ούτε τα νιώθεις σαν κοστούμι ή αναπαραγωγή. Τα νιώθεις όπως θα έπρεπε να νιώθεις το ρούχο. Και παρά το πάχος του υφάσματος, δεν σε ζεσταίνουν. Καταλαβαίνω γιατί κάποιος θα ήθελε να τα φορά καθημερινά. Η εταιρεία είναι τόσο σίγουρη για την ποιότητά τους που εγγυάται διορθώσεις χωρίς λήξη, αν μπορείτε να το πιστέψετε.

Είναι ακριβά; Ναι, αλλά ίσως όχι αν σκεφτείτε τι παίρνετε. Η εταιρεία είναι η Hartford Denim ή Hardenco. Έχει έναν υπάλληλο που κάνει τα πάντα με έναν μαθητευόμενο. Το όνομά του είναι Λουκ Ντέηβις, κάτοικος Νέας Αγγλίας από το επαρχιακό Κοννέκτικατ, που άφησε το πανεπιστήμιο για να μάθει να φτιάχνει τζιν του 19ου αιώνα.

 

Είναι το πάθος του. Ίσως ο ‘φανατισμός’ θα ταίριαζε καλύτερα. Μπορεί να μιλάει για τζιν για ώρες, για μέρες. Τον παρακολουθούσα καθώς έκοβε και έραβε το παντελόνι μου και παρατήρησα την ικανότητά του να λειτουργεί αυτές τις μηχανές των 100 ετών. Εκπληκτικό. Ναι, θα μπορούσε να ξεπουληθεί στους καπιταλιστές επένδυσης και να ακολουθήσει την συνήθη οδό: χρέος, απώλεια περιουσίας, μείωση ποιότητας, μαζικό μάρκετινγκ, και απευθείας στα άχρηστα με τους υπόλοιπους. Παρόλα αυτά, η μικροσκοπική του επιχείρηση επέλεξε την ακεραιότητα και όχι τα πλούτη.

Η αντίθεση με οτιδήποτε μπορείτε να βρείτε σε οποιοδήποτε συνηθισμένο κατάστημα είναι εμφανής. Δεκαετίες πριν, η Αμερική έχασε σχεδόν όλο το μερίδιο αγοράς της σε υφάσματα και ένδυση. Σχεδόν όλα πήγαν έξω. Ο λόγος είναι φυσικά το κόστος εργασίας και υλικών. Απλώς δεν έχει νόημα να φτιάχνεις πράγματα εδώ πλέον.

Το κόστος είναι, πράγματι, τεράστιο. Οι τιμές ενδυμάτων και υποδημάτων αψηφούν τον πληθωρισμό εδώ και δεκαετίες τώρα, και σε πραγματικούς όρους έπεσαν σε τιμή. Το πρόβλημα είναι η ποιότητα. Θα πρέπει να ψάξει κανείς πάρα πολύ για φυσικά υφάσματα: βαμβάκι, λινό, μαλλί, και μετάξι. Αν τα βρει, υπάρχει άλλο πρόβλημα με την κατασκευή και την ίδια την ποιότητα του υφάσματος. Και μετά από αυτό, αρχίζουν τα πραγματικά προβλήματα.

Δούλεψα σε εταιρεία ένδυσης ως πωλητής και αγοραστής για αρκετές γνωστές εταιρείες αντρικής ένδυσης, όχι αλυσίδες αλλά το τοπικό είδος, που είναι όλο και πιο σπάνιο. Αυτό ήταν στο τέλος της χρυσής εποχής της αντρικής ένδυσης, μόλις πριν ή κατά τη διάρκεια της πτώσης της βιομηχανίας. Ήταν τραγικό να το παρακολουθεί κανείς.

Η κατάρρευση της ποιότητας έφερε και την απώλεια των βασικών γνώσεων για την ένδυση. Είναι εκπληκτικό το πόσο λίγα ξέρει ο κόσμος για το τι να φοράει, πώς να αξιολογεί την ποιότητα, πού να το βρει ή γιατί έχει σημασία. Οι άντρες δεν ξέρουν καν ότι τα ρούχα θα έπρεπε να ταιριάζουν στο σώμα.

Μου άρεσαν πολύ οι επιχειρήσεις ενδυμάτων, επειδή ένιωθα ότι βοηθούσα κόσμο. Μου άρεσε να πουλάω ενδύματα επειδή ήξερα σίγουρα ότι συνέβαλα στη βελτίωση της ζωής κάποιου.

Η θέλησε δεν με άφησε ποτέ. Ως αποτέλεσμα, όταν ψωνίζω στο Goodwill ή σε κάποιο άλλο κατάστημα μεταχειρισμένων, δεν μπορώ να αντισταθώ στην παρόρμηση να μιλήσω με τους άντρες στο κατάστημα για το καλό ταίριασμα του ρούχου. Θα αρχίσω να μιλάω σε κάθε έναν, προσπαθώντας να βρω καλαίσθητα ενδύματα σε ένα κλάσμα της τιμής που θα κόστιζαν σε κατάστημα. Συχνά η ποιότητα είναι πολύ καλύτερη από αυτήν που έχουν τα καταστήματα.

Έχω κάνει το ίδιο με αγορές από το eBay για φίλους. Το να εκτιμήσεις τι ταιριάζει σε κάποιον είναι εύκολο αν έχεις εμπειρία στη δουλειά και μέχρι τώρα πάντα πετυχαίνω ένα καλό κοστούμι για έναν φίλο σε πολύ χαμηλή τιμή.

Λέγοντας αυτό, η εμπειρία των τζιν από τη Hardenco με έβαλε σε έναν νέο κόσμο, αυτόν της καθημερινής ένδυσης, για τον οποίον ποτέ δεν είχα ενδιαφέρον. Τώρα βλέπω το γιατί. Τα πράγματα που παίρνεις από ένα κατάστημα ειλικρινά δεν αξίζουν να τα αγοράσεις. Είναι άσχημα. Τα υφάσματα είναι κακής ποιότητας. Η κατασκευή χυδαία. Είναι καλά για μερικούς μήνες, ίσως, και μετά τα πετάς.

Και παρεμπτιπτόντως, ναι, είναι καθημερινά βάσει των παραδοσιακών προτύπων. Αλλά αν τα φορέσω με ένα λευκό πουκάμισο και με ένα απλό σακάκι, φαίνονται υπέροχα. Έτσι, κατά τον κλασικό αμερικανικό τρόπο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορες περιστάσεις.

Σίγουρα, κάποιος μπορεί να πει πως δεν πειράζει που κατέρρευσε η αμερικανική κατασκευή ενδυμάτων. Ίσως στον κόσμο αρέσουν τα ρούχα και υποδήματα λίγων χρήσεων. Σε πιο αδύναμες στιγμές, πήρα ένα ζευγάρι παπούτσια σε ένα κατάστημα αεροδρομίου και τα έβλεπα να χαλάνε μετά από κάθε χρήση. Αναπόφευκτα, πρέπει να τα πετάξεις μετά από έναν χρόνο περίπου.

Αυτό είναι σε αντίθεση με ένα αυθεντικό, αμερικάνικο ζευγάρι υποδημάτων του παλιού στυλ, του είδους που θα δώσεις στα παιδιά σου και αυτά με τη σειρά τους στα δικά τους παιδιά. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να αναφέρω ότι τέτοια παπούτσια υπάρχουν. Δείτε τα Alden, για παράδειγμα. Ναι, είναι τρεις και τέσσερις φορές πιο ακριβά, αλλά θα αλλάξετε σόλα πολλές φορές και δεν θα χρειαστεί να αγοράσετε άλλο ζευγάρι.

Είναι το ίδιο με το νέο μου τζιν. Αποδεικνύουν ότι είναι δυνατόν να κατασκευάσεις και να αγοράσεις ποιοτικά ενδύματα. Η επίδραση σε αυτόν που τα φορά περιέργως διαφεύγει περιγραφής. Όταν τα φορέσεις, μετά δεν μπορείς να επιστρέψεις στα άλλα.

Σίγουρα, μπορείτε να επικρίνετε τέτοια αντικείμενα ως διαθέσιμα μόνο για την ελίτ. Ποιος άλλος πληρώνει $450 για ένα παντελόνι; Κατανοώ την κριτική, αλλά σκεφθείτε κι αυτά: 1) Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι τόσο ακριβό, αν σκεφτείς πως θα τα έχεις για μια ζωή, και 2) αυτό είναι το κόστος της αυθεντικής, φτιαγμένης στην Αμερική ένδυσης. Η γνώση αυτού είναι να έχεις επαφή με την πραγματικότητα.

Πώς μπορεί το σύστημα να αλλάξει για να ενθαρρύνει περισσότερες από αυτές τις μικρές επιχειρήσεις; Το κόστος του επιχειρείν γενικά πρέπει να πέσει δραματικά με μορφή συμμορφώσεων, κανονισμών, φόρων και άλλων μέτρων. Σταματήστε την καταστροφή των μικρών επιχειρήσεων. Μην αφήνετε τις μεγάλες εταιρειών να στήνουν το παιχνίδι προς όφελός τους. Αυτό ισχύει στην ένδυση τόσο όσο και στην γεωργία, στα φάρμακα και σε κάθε άλλη βιομηχανία.

Εν τω μεταξύ, υπάρχει κάτι που όλοι μπορούμε να κάνουμε. Μπορούμε να αρνηθούμε να συμμετάσχουμε στην υποβάθμιση των πάντων προσέχοντας τι αγοράζουμε. Ναι, θα πληρώσετε περισσότερα, τουλάχιστον αρχικά, και το κόστος αναζήτησης για τη σωστή τροφή, ενδυμασία και φάρμακα μπορεί να είναι υψηλό. Σκεφτείτε το σαν μια περιπέτεια. Άπαξ και την αρχίσετε, θα δείτε το νόημα και δεν θα επιστρέψετε ποτέ στα παλιά.

Σχολιασμός

Ορισμένες προσωπικότητες στην ιστορία των ιδεών άσκησαν τεράστια επιρροή κατά την πορεία των ανθρώπινων υποθέσεων. Γνωρίζουμε κάποια από τα ονόματά τους (Ακινάτης, Λοκ, Τζέφερσον, Μαρξ, Δαρβίνος, Αϊνστάιν, Κέυνς), ωστόσο, άλλες εξίσου σημαντικές μορφές, παραμένουν λιγότερο κατανοητές στις μέρες μας, όπως ο Γκ. Φ. Χέγκελ, ο Σίγκμουντ Φρόυντ και πολλοί άλλοι.

Ξεχωριστή θέση κατέχει ένας άνθρωπος που λειτούργησε ως κρυφός αρχιτέκτονας του ήθους και της φιλοδοξίας που επιβιώνουν εώς σήμερα στη Δύση. Αυτό οφείλεται στην παράξενα ανθεκτική κληρονομιά του, η οποία μόλις πρόσφατα αντιμετώπισε μια πραγματική κρίση.

Πρόκειται για τον Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν (1760–1825). Το μόνο που γνωρίζουν οι άνθρωποι γι’ αυτόν στις μέρες μας είναι ότι ήταν πρωτοσοσιαλιστής πριν από τον Μαρξ. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν είναι αλήθεια: ποτέ δεν χρησιμοποίησε αυτές τις λέξεις και ποτέ δεν υποστήριξε τη συλλογική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Αντίθετα, ήταν ο αρχιερέας της τεχνοκρατίας, μια υπόθεση που προωθούσε με ιεραποστολικό ζήλο, στο όνομα της ανύψωσης των φτωχών και της εργατικής τάξης.

Η βιογραφία του Σεν-Σιμόν είναι αρκετά ιδιόμορφη. Γεννημένος από αριστοκρατική γαλλική καταγωγή, συχνά ισχυριζόταν χωρίς αποδείξεις ότι ήταν απόγονος του Καρλομάγνου (φυσικά!). Ήταν μάρτυρας του μεγάλου γεγονότος που καθόρισε τα πρώτα και διαμορφωτικά του χρόνια, της Γαλλικής Επανάστασης και της πτώσης του καθεστώτος της μοναρχίας.

Δεν μπορούμε να φανταστούμε στην εποχή μας τις επιπτώσεις αυτού του γεγονότος για τους Ευρωπαίους διανοούμενους. Όλη η κυβέρνηση και ο ακαδημαϊκός κόσμος από τα τέλη του Μεσαίωνα είχαν σχηματιστεί με βάση την υπόθεση ότι οι κληρονομικοί μονάρχες ήταν οι καλύτεροι θεματοφύλακες της πολιτικής ζωής. Από αυτό προήλθε η ισχυρή πεποίθηση ότι ο πολιτισμός, η θρησκεία και οι καλύτερες ιδέες έρρεαν μέσα από και προς την αριστοκρατία. Βλέποντας την πτώση αυτής της μεγάλης ιδέας, διαλύθηκαν όλα όσα πίστευαν πολλές γενιές για τον κόσμο γύρω τους.

Για τον Σεν-Σιμόν, υπήρχε ένα προηγούμενο κεφάλαιο της ζωής του που έθεσε το σκηνικό για τις ιδέες του. Στην ηλικία των 17 ετών, κατατάχθηκε στον γαλλικό στρατό (1777). Η Γαλλία συμμάχησε με τις αμερικανικές αποικίες εναντίον του βρετανικού στέμματος. Οι Γάλλοι οργάνωσαν μια εκστρατευτική δύναμη υπό τη διοίκηση του Κόμη ντε Ροσαμπώ. Ο Σεν-Σιμόν ήταν κατώτερος αξιωματικός. Απίστευτα, συμμετείχε στη Μάχη του Γιόρκταουν της Βιρτζίνια, όπου η Ουάσινγκτον και ο Ροσαμπώ συνδύασαν τις δυνάμεις τους εναντίον του Βρετανού Στρατηγού Κορνουάλις. Οι βρετανικές δυνάμεις παραδόθηκαν.

Από αυτή την άγρια ​​εμπειρία στον Νέο Κόσμο πήρε την ιδέα ότι οι μοναρχίες ήταν πιθανώς καταδικασμένες από την άνοδο της ανώτερης τεχνικής ικανότητας που υποστηριζόταν από δημοκρατικές μορφές διακυβέρνησης, υπό την προϋπόθεση ότι καθοδηγούνταν από ελίτ — όπως ο ίδιος. Όταν αυτή η εμπειρία μεταλλάχθηκε στη Γαλλική Επανάσταση, ήταν έτοιμος να γράψει και να προωθήσει τη νέα του θεωρία για την κοινωνία, τη διακυβέρνηση και την ιστορία. Συγκέντρωσε οπαδούς που έζησαν πολύ περισσότερο από αυτόν.

Η πρώτη μου επαφή με τις ιδέες του ήταν από το παραβλεπόμενο αριστούργημα του Φ.Α> Χάγιεκ, «Η Αντεπανάσταση της Επιστήμης». Η βασική ιδέα είναι ότι στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα, γεννήθηκε μια νέα αντίληψη για την επιστήμη που ανέτρεψε μια προηγούμενη κατανόηση, η οποία χαρακτηριζόταν σε μεγάλο βαθμό από προσκολλήσεις στον σχολαστικισμό. Αυτή η άποψη έβλεπε την επιστήμη ως την ανακάλυψη αληθειών που ανήκαν σε όλους: μια αντικειμενική αναζήτηση φυσικών νόμων και προτύπων που δεν συνεπάγονταν καμία συγκεκριμένη κανονιστική δράση.

Ο Σεν-Σιμόν, εμπνευσμένος από την απαξίωση της αριστοκρατίας και εντυπωσιασμένος από την πρόοδο της τεχνολογίας, είχε διαφορετική άποψη. Η επιστήμη δεν είναι μια διαδικασία ανακάλυψης μέσω της έρευνας, αλλά μια κωδικοποιημένη τελική κατάσταση γνωστή και κατανοητή μόνο από μια ελίτ. Αυτή η ελίτ θα επέβαλε την άποψή της σε όλους τους άλλους. Ο Χάγιεκ το ονόμασε αυτό «κατάχρηση της λογικής» επειδή η γνήσια λογική υποτάσσεται στην αβεβαιότητα και την ανακάλυψη, ενώ ο επιστημονισμός ως ιδεολογία είναι αλαζονικός και φαντάζεται ότι γνωρίζει αυτό που είναι άγνωστο.

Με απλά λόγια, ο Σεν-Σιμόν ήταν ελιτιστής, αλλά όχι με τον συντηρητικό τρόπο που συνδέουμε την καταγωγή και την κληρονομιά. Ονειρευόταν έναν κόσμο χωρίς προνόμια γέννησης ή κληρονομικού πλούτου. Η αριστοκρατία μπορεί να καταδικαστεί. Φανταζόταν έναν κόσμο αυτού που ονόμαζε αξία, αλλά δεν ήταν αξία μέσω σκληρής δουλειάς και επιχειρηματικότητας καθαυτής. Ήταν ένας κόσμος που διοικούνταν από ιδιοφυΐες ή σοφούς που είχαν ασυνήθιστα πνευματικά χαρίσματα. Θα αποτελούσαν την διοικητική και άρχουσα ελίτ της κοινωνίας.

Το προτιμώμενο σύστημα διακυβέρνησής του θα αποτελούνταν από 21 άνδρες: «τρεις μαθηματικούς, τρεις γιατρούς, τρεις χημικούς, τρεις φυσιολόγους, τρεις ανθρώπους των γραμμάτων, τρεις ζωγράφους, τρεις μουσικούς». Ήταν το συμβούλιο των 21! Φανταζόταν ότι θα τα πήγαιναν καλά, δεν θα ήταν διεφθαρμένοι στο ελάχιστο και θα κυβερνούσαν με συντριπτική καλοσύνη.

Θα ανακαλύπταμε ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι κάνοντας ψηφοφορία στον τάφο του Ισαάκ Νεύτωνα (του θεού της επιλογής του Σεν-Σιμόν) και τελικά θα επιλέγονταν η συναίνεση σχετικά με το συμβούλιο των ελίτ. Δεν θα ήταν μια κυβέρνηση καθαυτή, τουλάχιστον όχι όπως παραδοσιακά γίνεται αντιληπτή, αλλά ελίτ σχεδιαστές που θα χρησιμοποιούσαν την νοημοσύνη για να διαμορφώσουν ολόκληρη την κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που οι επιστήμονες κατανοούν και διαμορφώνουν τον φυσικό κόσμο.

Βλέπετε, σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης του, αυτό είναι πολύ πιο λογικό από το να έχει κανείς μια κληρονομική αριστοκρατία στην εξουσία. Και αυτοί οι άνδρες με τη σειρά τους θα ανέπτυσσαν τη λογική τους στην υπηρεσία της κοινωνίας, η οποία θα εμπνεόταν σε μεγάλο βαθμό από αυτήν. Ο Σεν-Σιμόν έγραψε:

«Οι άνθρωποι με ιδιοφυΐα θα απολαύσουν τότε μια ανταμοιβή αντάξια αυτών και υμών. Αυτή η ανταμοιβή θα τους τοποθετήσει στη μόνη θέση που μπορεί να τους παρέχει τα μέσα να σας παρέχουν όλες τις υπηρεσίες που είναι ικανοί να κάνουν. Αυτό θα γίνει η φιλοδοξία των πιο ενεργητικών ψυχών. Θα τους ανακατευθύνει από πράγματα που βλάπτουν την ηρεμία σας. Με αυτό το μέτρο, τέλος, θα δώσετε ηγέτες σε όσους εργάζονται για την πρόοδο της φώτισής σας, θα επενδύσετε σε αυτούς τους ηγέτες με τεράστια εκτίμηση και θα θέσετε στη διάθεσή τους μεγάλη χρηματική δύναμη».

Ορίστε λοιπόν: η ελίτ αποκτά απεριόριστη δύναμη και απεριόριστα χρήματα και όλοι θα φιλοδοξούν να ενεργούν όπως αυτοί οι άνθρωποι και αυτή η φιλοδοξία θα βελτιώσει ολόκληρη την κοινωνία. Μου θυμίζει το προ-μοντέρνο σύστημα στην Κίνα, στο οποίο μόνο οι καλύτεροι μαθητές μπορούσαν να εισέλθουν στην τάξη των Μανδαρίνων, που ήταν τα 9 επίπεδα υψηλόβαθμων αξιωματούχων στην αυτοκρατορική κυβέρνηση της Κίνας.

Πράγματι, ο Σεν-Σιμόν κάλεσε τους οπαδούς του να «θεωρήσουν τους εαυτούς τους ως κυβερνήτες της λειτουργίας του ανθρώπινου νου». Φανταζόταν «πνευματική δύναμη στα χέρια των σοφών· κοσμική δύναμη στα χέρια των κατόχων· τη δύναμη να ορίζει όσους καλούνται να εκπληρώσουν τα καθήκοντα των μεγάλων αρχηγών της ανθρωπότητας, στα χέρια όλων».

Ο Σεν-Σιμόν έζησε μια ζωή που ταλαντευόταν μεταξύ πλούτου και φτώχειας και μετάνιωνε που η κατάσταση θα έπληττε οποιονδήποτε άνθρωπο της ιδιοφυΐας του. Έτσι, συνέθεσε μια πολιτική θεωρία που θα προστάτευε αυτόν και τους ομοίους του από τις αντιξοότητες της αγοράς. Ήθελε μια μόνιμη τάξη γραφειοκρατών που θα ήταν πλήρως απομονωμένη από τον φιλελεύθερο κόσμο που είχε γιορταστεί μόλις ένα τέταρτο του αιώνα νωρίτερα από ανθρώπους σαν τον Άνταμ Σμιθ.

Τα γραπτά του ενέπνευσαν τον Ωγκούστ Κόμτε και τον Σαρλς Φουριέ, οι οποίοι συμφώνησαν ότι η επιστήμη θα έπρεπε να αναλάβει τον μανδύα της ηγεσίας στην κοινωνική τάξη. Εδώ βρισκόταν ο πυρήνας αυτού που ο Χάγιεκ ονόμασε «αντεπανάσταση της επιστήμης». Δεν ήταν επιστήμη αλλά επιστημονισμός στον οποίο η ελευθερία για όλους είναι μια κόλαση, η κατάληψη του ελέγχου από ιδιοφυΐες ήταν η μετάβαση και η μόνιμη διακυβέρνηση από σοφούς για να διαμορφώσουν το ανθρώπινο μυαλό ήταν ο παράδεισος στη γη.

Το καλύτερο βιβλίο που έχω δει και αποτυπώνει την ουσία αυτού του ονείρου είναι το «Η Προδοσία των Ειδικών» του Τόμας Χάρρινγκτον. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι αλτρουιστές ή ικανοί επιβλέποντες της κοινωνίας, αλλά δειλοί σαδιστές που κυβερνούν με σκληρότητα που καθοδηγείται από την καριέρα τους και αρνούνται να παραδεχτούν πότε η «επιστήμη» τους παράγει το αντίθετο από τον δηλωμένο στόχο τους.

Ο «επιστημονισμός» ως ιδεολογία είναι το αντίθετο της επιστήμης όπως παραδοσιακά κατανοείται. Η τελευταία δεν υποτίθεται ότι είναι η κωδικοποίηση και η οχύρωση μιας ελίτ τάξης κοινωνικών διαχειριστών, αλλά μάλλον μια ταπεινή εξερεύνηση όλων των συναρπαστικών πραγματικοτήτων που κάνουν τον κόσμο γύρω μας να λειτουργεί. Δεν πρόκειται για επιβολή αλλά για περιέργεια, και όχι για κανόνες και δύναμη αλλά για γεγονότα και μια πρόσκληση να κοιτάξουμε πιο βαθιά.

Ο Σεν-Σιμόν γιόρτασε την επιστήμη, αλλά έγινε ο αντι-Βολταίρος. Αντί να απελευθερώσουν το ανθρώπινο μυαλό, αυτός και οι οπαδοί του φαντάστηκαν τους εαυτούς τους ως κυβερνήτες του.

Γιατί λέω ότι η ηγεμονική του επιρροή έχει φτάσει στο τέλος της; Επειδή είναι σαφές σε πολλούς, ακόμη και στους περισσότερους, ότι η επιστήμη καταχράστηκε μαζικά την εξουσία και τα προνόμιά της, επιβάλλοντας στον κόσμο μια σειρά από προϊόντα και σχέδια που κατέληξαν να επιτύχουν το αντίθετο από τον δηλωμένο σκοπό τους, ενώ παράλληλα πλουτίζουν οι ίδιοι στη διαδικασία. Οι Σεν-Σιμονιανοί πράγματι κατέλαβαν τον κόσμο, με πλήρη θρίαμβο τον 21ο αιώνα, με την αποθέωση της κοσμικής τους δύναμης να ενσαρκώνεται στην πανδημική αντίδραση που τώρα είναι πλήρως απαξιωμένη.

Θα μπορούσε να περάσει μια ολόκληρη γενιά πριν δούμε τον τρόπο πράξης να απομακρύνεται πλήρως από αυτήν την τεχνοκρατική προοπτική, αλλά αν η δική μου ανάγνωση των κυμάτων της ιστορίας είναι σωστή, έχουν ήδη αποβληθεί από τους μανδύες του κύρους και της εξουσίας. Ίσως μπορέσουμε, μετά από έναν μακρύ αγώνα να βγούμε από αυτό το δάσος, να ανακαλύψουμε ξανά πιο αξιόπιστες χρήσεις της επιστήμης και πιο ανθρώπινους τρόπους διακυβέρνησης του κόσμου.

Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι γνώμες του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.