Τετάρτη, 29 Οκτ, 2025

Ξεκινά σήμερα η κατασκευή του SKA, του μεγαλύτερου τηλεσκοπίου στον κόσμο

Μετά από 30 χρόνια σχεδιασμού και διαπραγματεύσεων, ξεκινά σήμερα η κατασκευή του μεγαλύτερου τηλεσκοπίου στον κόσμο, του υπερευαίσθητου ραδιοτηλεσκοπίου Square Kilometer Array (SKA), το οποίο θα αποτελείται από δύο επιμέρους γιγάντια, συνδεδεμένα μεταξύ τους τηλεσκόπια, ένα στη δυτική Αυστραλία και ένα στη Νότια Αφρική. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή επιστημονικά εγχειρήματα του 21ου αιώνα.

Το SKA θα πιάνει ραδιοσήματα από διάφορα ουράνια αντικείμενα και ελπίζεται ότι θα ρίξει περισσότερο φως σε μερικά από τα πιο αινιγματικά φαινόμενα της αστρονομίας και της αστροφυσικής, όπως τα πρώτα άστρα της κοσμικής “αυγής”, ο σχηματισμός των γαλαξιών, η επέκταση του σύμπαντος και η φύση της αόρατης σκοτεινής ύλης. Μεταξύ άλλων, θα ψάξει και για ίχνη νοήμονος εξωγήινης ζωής, προσπαθώντας να δώσει απάντηση στο ερώτημα “είμαστε μόνοι στο σύμπαν;”.

Υπεύθυνος του τηλεσκοπίου θα είναι ο διακυβερνητικός οργανισμός SKAO με έδρα τη Βρετανία, στον οποίο πλήρη μέλη είναι ήδη οκτώ χώρες: Βρετανία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ελβετία, Αυστραλία, Ν.Αφρική και Κίνα. Η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία σχεδιάζουν να συμμετάσχουν και αυτές, ενώ μερικές ακόμη χώρες (Καναδάς, Ινδία, Σουηδία, Νότια Κορέα, Ιαπωνία) έχουν επίσης εκφράσει πρόθεση συμμετοχής τους στο μέλλον.

Το 2012 ελήφθη η απόφαση ότι το αρχικά συλληφθέν ως ενιαίο τηλεσκόπιο θα “έσπαγε” στα δύο, σε δύο διαφορετικές ηπείρους. Οι μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα στις κεραίες των δύο ξεχωριστών τηλεσκοπίων SKA-Μid (μέσες συχνότητες 350 MHz έως 15,4 GHz) και SKA-Low (χαμηλές συχνότητες 50 έως 350 MHz) θα προσδώσουν άνευ προηγουμένου ευαισθησία στο τηλεσκόπιο. Και τα δύο τηλεσκόπια είναι συμβολόμετρα, δηλαδή το καθένα διαθέτει πολλές κεραίες που λειτουργούν ως ένα μοναδικό τηλεσκόπιο.

Το SKA θα κατασκευαστεί σε στάδια, με την πρώτη φάση προϋπολογισμού 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ να αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2028. Θα ακολουθήσει την επόμενη δεκαετία η δεύτερη φάση υλοποίησης με κόστος άλλα 700 εκατ. ευρώ. Ο τελικός στόχος είναι η κατασκευή ενός τηλεσκοπίου με συνολική επιφάνεια ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου (εξ ου και το όνομα του Διάταξη Τετραγωνικού Χιλιομέτρου).

Αρχικά το SKA-Low στην Αυστραλία θα αποτελείται από 131.072 διπολικές κεραίες, η κάθε μία σαν δίμετρο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η κατασκευή θα γίνει σε μια απομονωμένη περιοχή όπου κατοικούν οι Αβορίγινες γηγενείς Γουατζάρι Γιαμάτζι, οι οποίοι υπέγραψαν σχετική συμφωνία με την αυστραλιανή κυβέρνηση για την παραχώρηση χρήσης της γης τους.

Το SKA-Mid θα αποτελείται αρχικά από 197 παραβολικές αντένες-πιάτα που θα απλωθούν σε μια έκταση περίπου 150 χιλιομέτρων στην ξερή νοτιοαφρικανική περιοχή Καρού. Ήδη στην περιοχή υπάρχει το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT της Νότιας Αφρικής, αποτελούμενο από 64 “πιάτα”, το οποίο θα ενσωματωθεί στο SKA το 2027.

Το πρώτο επιστημονικό ορόσημο θα είναι το 2024, όταν αναμένεται να λειτουργήσουν για πρώτη φορά από κοινού το αυστραλιανό και το νοτιοαφρικανικό SKA.

Επεισόδια: 19 προσαγωγές στα Εξάρχεια και δύο τραυματίες αστυνομικοί

Δέκα εννέα προσαγωγές έχουν γίνει από τις αστυνομικές δυνάμεις, μέχρι στιγμής πριν την πορεία και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων στα Εξάρχεια ενώ 16 προσαγωγές έγιναν στην Θεσσαλονίκη.

Ολοκληρώθηκε η πορεία στο κέντρο της Αθήνας για τα 14 χρόνια από την δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ «η αστυνομία διαφύλαξε την ασφάλεια των πολιτών και της περιουσίας τους χωρίς να διαταραχθεί το δικαίωμα του συνέρχεσθαι παρά τις επιθέσεις που δέχτηκε με βόμβες μολότοφ».

Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ αναφέρεται:

«Η κινητοποίηση της ΕΛ.ΑΣ τόσο στην Αθήνα όσο και στην Θεσσαλονίκη είχε ως στόχο την διαφύλαξη της ασφάλειας των πολιτών και της περιουσίας τους χωρίς να διαταραχθεί το δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Αυτό επιτεύχθηκε παρά το γεγονός ότι μερίδα των διαδηλωτών επιτέθηκε με βόμβες μολότοφ στις αστυνομικές δυνάμεις. Πραγματοποιήθηκαν 16 προσαγωγές στην Θεσσαλονίκη και 19 στην Αθήνα».

Σημειώνεται ότι από τις 19 προσαγωγές στην Αθήνα, 6 προσαγωγές έγιναν πριν ξεκινήσει η πορεία και 13 κατά τη διάρκεια των επεισοδίων.

Αυτή την ώρα, όπως έγινε γνωστό από την αστυνομία, συνεχίζονται οι επιχειρήσεις της αστυνομίας στα Εξάρχεια .

Επίσης σύμφωνα με την αστυνομία, στην Ομόνοια, όπου υπήρξε ένταση και επέμβαση της αστυνομίας προκειμένου να διαλύσει μια μεγάλη ομάδα που είχε συγκεντρωθεί εκεί, κάποιοι κουκουλοφόροι εγκλώβισαν δυο αστυνομικούς στον υπόγειο σταθμό του μετρό και τους προπηλάκισαν.

Επενέβη όμως η ομάδα ΟΠΚΕ η οποία απομάκρυνε τους νεαρούς και απεγκλώβισε τους αστυνομικούς.

Οι προσαχθέντες έχουν οδηγηθεί στην Ασφάλεια όπου εξετάζονται.

Σε ποιους αγροτικούς τομείς θα επενδυθούν 403 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης

Σε τρεις τομείς του πρωτογενούς αγροτικού τομέα θα επενδυθούν περίπου 403 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Συγκεκριμένα, τα υπουργεία Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοίνωσαν ότι ξεκινάει η αξιολόγηση για τα 408 επενδυτικά σχέδια, ύψους 402.646.799 ευρώ, που υποβλήθηκαν σε τρεις δράσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Ελλάδα 2.0». Η υλοποίηση του συνόλου των παραπάνω επενδύσεων, μπορεί να οδηγήσει σε κινητοποίηση πόρων, ύψους 813.819.348 ευρώ.

Οι δράσεις ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα αφορούν:

1. Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων

Η δράση «Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων» έχει προϋπολογισμό 181.521.000 ευρώ. Προβλέπει ενισχύσεις στη μεταποίηση και στην εμπορία γεωργικού και μη προϊόντος.
Η υποβολή αιτήσεων από συλλογικά σχήματα, οργανώσεις παραγωγών και σχήματα, τα οποία εφαρμόζουν συμβολαιακή γεωργία ή/και καθετοποίηση, πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα 15.6.2022 – 15.8.2022. Κατατέθηκαν 85 αιτήσεις, συνολικού προϋπολογισμού 182.005.414 ευρώ, που αναμένεται να οδηγήσουν σε κινητοποίηση πόρων, ύψους 362.148.938 ευρώ.

2. Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα

Η δράση «Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα» έχει συνολικό προϋπολογισμό 98.111.000 ευρώ. Η υποβολή των αιτήσεων πραγματοποιήθηκε στις 15.9.2022.

Στόχος της είναι η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών προϊόντων, η προώθηση της καινοτομίας και η προστασία του περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, στοχεύει στη δημιουργία αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, στην ανάπτυξη καινοτόμων και φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών μαζικής παραγωγής και στην προώθηση της εξωστρέφειας στις διεθνείς αγορές. Επιδιώκεται, επίσης, η εφαρμογή συμβολαιακής γεωργίας ή/και η καθετοποίηση της παραγωγής.

Στη δράση κατατέθηκαν 236 αιτήσεις από επιχειρήσεις και συλλογικά σχήματα, συνολικού προϋπολογισμού 146.419.083 ευρώ, με τη δυνητική κινητοποίηση πόρων να διαμορφώνεται σε 301.207.807 ευρώ.

3. Πράσινος Αγροτουρισμός

Η δράση «Πράσινος Αγροτουρισμός» έχει προϋπολογισμό 49.006.000 ευρώ. Η υποβολή των αιτήσεων πραγματοποιήθηκε στις 19.07.2022. Στο πλαίσιο αυτής, ενισχύονται επενδυτικά σχέδια στον τομέα του τουρισμού, τα οποία συνδέουν τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, με τον τριτογενή, δημιουργώντας ένα νέο τουριστικό προϊόν.
Κατατέθηκαν 87 αιτήσεις, όλες από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (40 υφιστάμενες και 47 υπό σύσταση). Ο συνολικός προϋπολογισμός των αιτήσεων ανήλθε σε 74.222.302 ευρώ, που μεταφράζεται σε κινητοποίηση 150.462.603 ευρώ.

Σε ισχύ το εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο και το όριο τιμής

Οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύονται από σήμερα -με εξαιρέσεις-, καθώς το εμπάργκο που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο τέθηκε πλέον σε ισχύ. Μέρος δέσμης κυρώσεων προκειμένου να τιμωρηθεί η Ρωσία για τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, το εμπάργκο τύποις ίσχυε ήδη αμέσως μετά την υιοθέτησή του, όμως επετράπη περίοδος προσαρμογής στα κράτη-μέλη της ΕΕ για να εφαρμόσουν σταδιακά την απαγόρευση.

Το Τόκιο όρισε ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό αργό πετρέλαιο – Εξαίρεση οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Σαχαλίν-2

Οι εξαιρέσεις αφορούν την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, τρία κράτη μέλη με υψηλό βαθμό εξάρτησης από το αργό της Ρωσίας που μεταφέρεται με αγωγούς, τόσο λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, όσο και της αδυναμίας τους να το υποκαταστήσουν άμεσα.

Ταυτόχρονα, τίθεται σε ισχύ όριο τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται με πλοία, μέτρο σχεδιασμένο για να πλήξει τα έσοδα της χώρας από τις εξαγωγές ενέργειας. Ορίστηκε στα 60 δολάρια το βαρέλι.

Το όριο τιμής συνδέεται με αποφάσεις της G7 για να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ενέργειας στην παγκόσμια αγορά, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία.

Δυνάμει του μέτρου , αν το ρωσικό αργό μεταφέρεται ή ασφαλίζεται ή χρηματοδοτείται ή οι μεταφορείς λαμβάνουν τεχνική υποστήριξη και υπηρεσίες από δυτικές εταιρίες, απαγορεύεται να πωλείται πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. Το όριο αυτό θα επανεξετάζεται ανά δύο μήνες, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με βάση τις τιμές αναφοράς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).

Η Ουκρανία καλούσε το όριο αυτό να κατέβει ακόμη χαμηλότερα, να φθάσει στα 30 δολάρια το βαρέλι. Όμως η Δύση ανησυχούσε για το ενδεχόμενο η Ρωσία να αποσύρει από την αγορά τις ποσότητες που διαθέτει, προκαλώντας ελλείψεις και κατακόρυφη άνοδο των τιμών διεθνώς.

Τον Φεβρουάριο του 2023 εξάλλου τίθεται σε ισχύ ευρωπαϊκό εμπάργκο και όριο τιμής στα διυλισμένα πετρελαϊκά προϊόντα που διαθέτει στην αγορά η Μόσχα.

Άνοιξε ο αυτοκινητόδρομος Κορίνθου – Πατρών στο ύψος του Ζευγολατιού

Κανονικά διεξάγεται πλέον η κυκλοφορία των οχημάτων και στα δύο ρεύματα του αυτοκινητόδρομου Κορίνθου – Πατρών, στο ύψος του Ζευγολατιού Κορινθίας. Ο αυτοκινητόδρομος είχε κλείσει νωρίτερα, λόγω διαμαρτυρίας ατόμων για τον τραυματισμό του 16χρονου στην Θεσσαλονίκη, έπειτα από τον πυροβολισμό αστυνομικού, κατά τη διάρκεια καταδίωξης.

Τουλάχιστον 2.500 φώκιες βρέθηκαν νεκρές σε όχθες της Κασπίας Θάλασσας

Τουλάχιστον 2.500 φώκιες ενός απειλούμενου υπό εξαφάνιση είδους, βρέθηκαν νεκρές σε ρωσικές παραλίες σε όχθες της Κασπίας Θάλασσας, ανακοίνωσε το τοπικό υπουργείο Οικολογίας, το οποίο δεν έχει ακόμη καθορίσει τα αίτια του θανάτου των θηλαστικών.

Τα νεκρά θηλαστικά ανακαλύφθηκαν σε δεκάδες χιλιόμετρα ακτής στο Νταγκεστάν, ανέφερε χθες το βράδυ το υπουργείο αυτής της ρωσικής Δημοκρατίας στον Καύκασο. Η εργαστηριακή πραγματογνωμοσύνη βρίσκεται σε εξέλιξη, πρόσθεσε το υπουργείο.

Σύμφωνα με την επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας παρακολούθησης της φύσης, Σβετλάνα Ραντιονόβα, η «κύρια» αιτία που εξετάζεται αυτή τη στιγμή είναι ο θάνατος από ασφυξία κατά την έκλυση αερίου στον πυθμένα της Κασπίας Θάλασσας.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Russia-24, η Ραντιονόβα ανέφερε ότι είναι αναγκαίο να περιμένουν όλοι μέχρι το τέλος της εβδομάδας για να βγουν τα πρώτα αποτελέσματα των αναλύσεων και να διαπιστωθεί αν η ρύπανση των υδάτων θα μπορούσε να διαδραμάτισε κάποιο ρόλο.

Υπενθύμισε ότι ένα παρόμοιο περιστατικό, με σχεδόν 2.000 φώκιες που βρέθηκαν νεκρές, είχε συμβεί στα τέλη του 2020 στις παραλίες του Νταγκεστάν και του Αζερμπαϊτζάν.

Η φώκια της Κασπίας, το μόνο είδος φώκιας σε αυτή την περίκλειστη θάλασσα που έχει ακτές σε πέντε χώρες (Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Καζακστάν, Ρωσία, Τουρκμενιστάν), απειλείται τόσο από τη ρύπανση όσο και από τη λαθροθηρία.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, η Κασπία Θάλασσα είχε περισσότερες από ένα εκατομμύριο φώκιες, εκ των οποίων μόνο 68.000 ενήλικες έχουν απομείνει σήμερα, δηλαδή λιγότερο από 7%, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), η οποία θεωρεί την φώκια Κασπίας ένα «απειλούμενο» από εξαφάνιση είδος.

 

Δύο συλλήψεις για την φονική έκρηξη στο δημοτικό σχολείο Σερρών

Στη σύλληψη δύο ατόμων για την έκρηξη που σημειώθηκε σε λεβητοστάσιο δημοτικού σχολείου των Σερρών που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ένας 11χρονος μαθητής και να τραυματιστούν άλλοι δύο (6 και 10 ετών), προχώρησαν οι αστυνομικές αρχές της πόλης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ., πρόκειται για τους υπεύθυνους του έργου μετατροπής καυστήρα θέρμανσης σε αντλία θερμότητας γεωθερμίας, του 9ου δημοτικού σχολείου όπου συνέβη η φονική έκρηξη. Ο πρώτος, κατά πληροφορίες, είναι ο 52χρονος εργολάβος του έργου και ο δεύτερος ο 43χρονος ηλεκτρολόγος.

Η δικογραφία, αυτόφωρης διαδικασίας, που σχηματίστηκε εις βάρος τους αναφέρεται στα αδικήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, των σωματικών βλαβών, κατά συρροή, από αμέλεια, όπως επίσης της έκρηξης από αμέλεια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ακολουθήστε μας στο Telegram @epochtimesgreece
Ακολουθήστε μας στο Facebook @epochtimesgreece

Έρευνα σε βάθος για τη θανατηφόρα έκρηξη σε Δημοτικό στις Σέρρες – Κλειστά όλα τα σχολεία του δήμου

Εντολή για περαιτέρω έρευνα προκειμένου να διαπιστωθούν τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος και στη συνέχεια να προβούν οι ανάλογες ενέργειες και την απόδοση ποινικών ευθυνών ζήτησε ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Σερρών για την έκρηξη στο λεβητοστάσιο του 9ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών. Η έκρηξη σημειώθηκε κατά την διάρκεια του διαλείμματος μαθητών που ακολουθούν το πρόγραμμα του ολοήμερου.

Η έκρηξη φαίνεται να σημειώθηκε ενώ σε εξέλιξη βρίσκονταν εργασίες στο λεβητοστάσιο.

«Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι με την απώλεια του μικρού μαθητή της ΣΤ’ τάξης. Η διερεύνηση είναι σε εξέλιξη, είμαστε εδώ για να δούμε τι ακριβώς συνέβη και πώς θα το αντιμετωπίσουμε. Είμαστε αποφασισμένοι να βρούμε τους υπεύθυνους αυτής της τραγωδίας», δήλωσε ο δήμαρχος Σερρών, Αλέξανδρος Χρυσάφης.

«Σε αυτό το σχολείο θα γινόταν η αλλαγή από τον καυστήρα πετρελαίου στον καυστήρα γεωθερμίας» εξήγησε την Δευτέρα, ο δήμαρχος Έργων, Γιώργος Νυχτοπάτης, προσθέτοντας πως ο καυστήρας του πετρελαίου ήταν αυτός που είχε το πρόβλημα.

«Είχαμε εδώ και αρκετούς μήνες να τεθεί σε λειτουργία ένα σύστημα, μεικτό, που είχε χρήση της γεωθερμίας αλλά συγχρόνως έκανε μάλλον χρήση και του εγκατεστημένου συστήματος θέρμανσης με πετρέλαιο» λέει ο επικεφαλής αντιπολίτευσης, Στέφανος Φωτιάδης.

Ο διευθυντής του σχολείου από την μεριά του ισχυρίστηκε ότι «Έγινε ένα έργο στη σχολική μονάδα για το οποίο διαφωνούσα. Διαφώνησα πολλές φορές για το έργο αυτό το οποίο έγινε με ευθύνη του δήμου. Εμάς δεν μας έδωσε κανένας λογαριασμό. Ήταν ένα έργο γεωθερμίας που έγινε μέσω ΕΣΠΑ απ’ ό,τι γνωρίζω».

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνέβαλε στην δημιουργία αυτού του άρθρου

Ακολουθήστε μας στο Telegram @epochtimesgreece
Ακολουθήστε μας στο Facebook @epochtimesgreece

 

22.000 θαλασσοπούλια νεκρά από τη γρίπη των πτηνών, στο Περού

Σχεδόν 22.000 θαλασσοπούλια, στη μεγάλη πλειονότητά τους πελεκάνοι, πέθαναν εξαιτίας της γρίπης των πτηνών H5N1 στο Περού, ανακοίνωσαν χθες Δευτέρα οι αρχές.

Προηγούμενος απολογισμός που είχε δημοσιοποιήσει η Εθνική Υπηρεσία Δασών και Πανίδας (Servicio Nacional Forestal y de Fauna Silvestre, SERFOR) έκανε λόγο για 16.000 θαλασσοπούλια νεκρά.

Η Εθνική Υπηρεσία Αγροτικής Υγείας (Servicio Nacional de Sanidad Agraria, SENASA) κήρυξε συναγερμό για 180 ημέρες την περασμένη εβδομάδα, όταν επιβεβαιώθηκαν τρία κρούσματα της εξαιρετικά μολυσματικής γρίπης των πτηνών H5N1 σε πελεκάνους.

Η πρώτη εστία της γρίπης των πτηνών στην αμερικανική ήπειρο εντοπίστηκε στον Καναδά πέρυσι. Τον Ιανουάριο, ο ιός εντοπίστηκε στις ΗΠΑ, όπου έπληξε την πτηνοτροφία.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εξέφρασε ανησυχία και προειδοποίησε ότι εξαιτίας του ότι διανύεται η αποδημητική περίοδος των πτηνών, η ασθένεια υπάρχει κίνδυνος να εξαπλωθεί στην κεντρική και νότια Αμερική.

Μουσείο Μπενάκη-Πειραιώς: Διαδρομές Εικόνων 17ος – 19ος αιώνας

Σε κλίμα Χριστουγέννων ανοίγει τις πύλες της από 8 Δεκεμβρίου η έκθεση «Διαδρομές Εικόνων 17ος – 19ος αιώνας» στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς και με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Εικόνες που βγαίνουν από τις αποθήκες του μουσείου, αλλά και υλικό από δωρεές ιδιωτών σε αυτό, αναδεικνύουν την ποικιλομορφία τους στον ελληνορθόδοξο χώρο από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα όπως και την αντίληψη της κοινότητας που δημιουργούσε η ορθόδοξη ταυτότητα και την οποία μοιράζονταν πληθυσμοί με διαφορετικές παραδόσεις, πολιτική υπόσταση, ακόμη και γλώσσα.

Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος ERC RICONTRANS, με κύριο φορέα υλοποίησης το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών – ΙΤΕ, κύρια ερευνήτρια την Γιουλιάνα Μπόιτσεβα και δεύτερο ανάδοχο το Μουσείο Μπενάκη. Την επιμελείται η Αναστασία Δρανδάκη, πανεπιστημιακός και επιμελήτρια των βυζαντινών και μεταβυζαντινών συλλογών του Μουσείου Μπενάκη.

«Το κοινό βυζαντινό υπόβαθρο δημιουργούσε μια ενιαία παρακαταθήκη εικονογραφικών θεμάτων και τεχνικών λύσεων που εμπλουτίζονταν διαρκώς και με ποικίλους τρόπους, σε κάθε κέντρο παραγωγής, χωρίς ωστόσο να διαρρηγνύονται οι κοινές συνιστώσες που επέτρεπαν τη διακίνηση των εικόνων από τόπο σε τόπο και την κοινή χρήση τους στον ίδιο λατρευτικό χώρο, από την Ρωσία ως τα Επτάνησα, την Κρήτη και την Μικρά Ασία» σημειώνει η Αναστασία Δρανδάκη.

Με τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής εικόνων ξεκινά η πρώτη από τις πέντε ενότητες της έκθεσης. Εκπροσωπούνται η Κρήτη και τα Επτάνησα, το ‘Αγιο Όρος και η Μακεδονία, η Ήπειρος, ο χώρος του Αιγαίου, η Μόσχα, το Γιάροσλαβ, αλλά και μεγάλα προσκυνήματα, τοπικά και υπερτοπικά, όπως οι ‘Αγιοι Τόποι και η Ευαγγελίστρια της Τήνου.

Ιδιαίτερη ενότητα συγκροτούν τα έργα ιδιωτικής ευλάβειας, στα οποία εκφράζονται οι ιδιαίτερες αισθητικές προτιμήσεις και λατρευτικές πρακτικές των παραγγελιοδοτών. Αγαπημένοι προστάτες άγιοι, αντίγραφα θαυματουργών έργων και τοπικές λατρείες εκφράζουν την ποικιλομορφία εικονογραφίας και ύφους αλλά και την επικοινωνία μεταξύ περιοχών με πυκνούς ορθόδοξους πληθυσμούς και εκκλησιαστικά κέντρα.

Οι διαφορετικοί τρόποι πρόσληψης και αφομοίωσης στοιχείων της δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής εξετάζονται σε διαφορετική ενότητα. Οι εκφάνσεις του διαλόγου με τη δυτική τέχνη αναδεικνύουν συγχρόνως τις ιδιαίτερες πολιτικές συνθήκες και την εμπορική δραστηριότητα κάθε περιοχής.

Η τέταρτη ενότητα μιλά για τις εικόνες στη συλλογή του Αντώνη Μπενάκη, τη σημασία τους στη συγκρότηση του μουσείου, μιας και βρίσκονται στην καρδιά των μουσειακών του συλλογών. Τον τρόπο που ο Μπενάκης αντιλαμβανόταν τις εικόνες , ο τρόπος έκθεσής τους στην πρώτη μουσειολογική διάρθρωση του Μουσείου, το 1931, αλλά και η σκοτεινή πλευρά του συλλεκτισμού, με την προσθήκη πλαστών υπογραφών ή τη δημιουργία πλαστών έργων, σχολιάζονται στην έκθεση.

Η διαδρομή της έκθεσης ολοκληρώνεται με δεδομένα της εν εξελίξει τεχνικής ανάλυσης των ρωσικών εικόνων του Μουσείου Μπενάκη που υλοποιείται από το τμήμα συντήρησης, στο πλαίσιο του ERC RICONTRANS. Η μελέτη έρχεται να συμπληρώσει τις μακροχρόνιες έρευνες που διεξάγει το μουσείου πάνω στην τεχνολογία των εικόνων και προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για την κατανόηση της τεχνικής και των υλικών αλλά και για την συντήρηση των έργων. Οι επισκέπτες έχουν τη σπάνια ευκαιρία να προσεγγίσουν σε βάθος επιλεγμένα έργα μέσα από τον φακό του στερεομικροσκοπίου.