Τα νέα λιμενικά τέλη που επιβάλλει η Ουάσιγκτον εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική περιορισμού της κινεζικής επιρροής στη διεθνή ναυτιλία.
Η πρωτοβουλία επηρεάζει όχι μόνο τα πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας ή κατασκευής, αλλά και άλλους ξένους μεταφορείς, δημιουργώντας αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Παράλληλα, επιδιώκεται η επανεκκίνηση της αμερικανικής ναυπηγικής δραστηριότητας, με μακροπρόθεσμο οικονομικό και γεωπολιτικό αντίκτυπο.
Πάντως, τα συγκεκριμένα μέτρα ενδέχεται να προκαλέσουν ευρύτερους κραδασμούς στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και τις αμερικανικές εξαγωγές.
Σύμφωνα με τη ναυλομεσιτική Xclusiv Shipbrokers, ο πυρήνας της πολιτικής της βασίζεται στην επιβολή λιμενικών τελών στη ναυτιλία που συνδέεται με την Κίνα.
Όπως αναφέρει ο ναυλομεσίτης, τα κινεζικής ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης πλοία θα χρεώνονται 50 δολάρια ανά καθαρό τόνο, από τον Οκτώβριο του 2025, με ετήσια κλιμάκωση σε 140 δολάρια έως το 2028.
Για τα κινεζικής κατασκευής πλοία, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας, μια πιο ήπια δομή τελών ξεκινά από 18 δολάρια ανά καθαρό τόνο και αυξάνεται σε 33 δολάρια.
Εναλλακτικά, οι χρεώσεις ανά container ship είναι επίσης μια επιλογή, η οποία κυμαίνεται από 120 έως 250 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ένα πλοίο φορτωμένο με 15.000 εμπορευματοκιβώτια θα χρεώνεται 1,8 εκατ. δολάρια.
Η πολιτική δεν επιβάλλει τιμωρία σε ολόκληρους στόλους με κινεζικής κατασκευής πλοία. Αντίθετα, επιλέγει να χρεώνει κάθε πλοίο ξεχωριστά. Αυτό αποτελεί μια διακριτική υποχώρηση από ένα προηγούμενο, πιο επιθετικό σχέδιο.
Σύμφωνα με τα σχέδια του USTR, θα επιβληθούν χωριστά τέλη στα πλοία που διαχειρίζεται η Κίνα και στα πλοία που κατασκευάζονται στην Κίνα, τα οποία θα αυξηθούν σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
Παρά την επιβολή τελών σε πλοία κινεζικής κατασκευής και διαχειριζόμενα από την Κίνα, η πρωτοβουλία της USTR υπό την κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ προχωρά παραπέρα, περιλαμβάνοντας και τα ξένα πλοία μεταφοράς οχημάτων, ενώ θέτει τις βάσεις για περιορισμούς για τα πλοία μεταφοράς LNG.
Σε έξι μήνες οι χρεώσεις
Η USTR ανακοίνωσε ότι τα λιμενικά τέλη θα επιβληθούν σε 180 ημέρες, με σταδιακή αύξηση τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα πλοία που συνδέονται με την Κίνα θα χρεώνονται με τέλη ανάλογα με το βάρος του φορτίου τους ή τον αριθμό των εμπορευματοκιβωτίων επί του πλοίου, και όχι ανάλογα με το πόσα λιμάνια των ΗΠΑ προσεγγίζουν.
Τα τέλη θα υπολογίζονται έως και πέντε φορές τον χρόνο και θα απαλλάσσονται εάν ο πλοιοκτήτης παραγγείλει πλοίο που κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ.
Επίσης, όλα τα πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων που δεν έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ θα επιβαρυνθούν με τέλη, μετά την πάροδο των 180 ημερών.
Εάν κάποιοι μεταφορείς παραγγείλουν ή παραλάβουν αμερικανικό πλοίο ισοδύναμης χωρητικότητας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, θα είναι επιλέξιμοι για επιστροφή τελών. Οι ΗΠΑ θα εισαγάγουν επίσης νέα τέλη για τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), αν και αυτά δεν θα τεθούν σε ισχύ για τρία χρόνια.
Η USTR έθεσε ένα μακρύ χρονοδιάγραμμα για τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Απαιτείται να διακινήσουν το 1% των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου με πλοία που έχουν κατασκευαστεί, λειτουργούν και φέρουν σημαία των ΗΠΑ εντός τεσσάρων ετών. Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε 4% έως το 2035 και σε 15% έως το 2047.
Ο USTR πρότεινε επίσης την επιβολή δασμών σε ορισμένους γερανούς πλοίων και στον κινεζικό εξοπλισμό χειρισμού φορτίων.
Ωστόσο, δεν θα επιβάλει τέλη στις εξαγωγές χύδην εμπορευμάτων σε πλοία που φθάνουν στις ΗΠΑ κενά ούτε σε ταξίδια στις Μεγάλες Λίμνες, στην Καραϊβική και μεταξύ των αμερικανικών εδαφών.
Οι ναυτιλιακοί φορείς στις διαδρομές αυτές είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για το τι θα σήμαιναν για το εμπόριο οι αρχικές προτάσεις για τα λιμενικά τέλη.
Σημειώνεται ότι τα κινεζικής κατασκευής πλοία αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του στόλου των 10 μεγαλύτερων ναυτιλιακών εταιρειών στον κόσμο. Παράλληλα, άλλες χώρες της ανατολικής Ασίας, όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, συνεχίζουν να κυριαρχούν στην παγκόσμια ναυπηγική βιομηχανία.
Η ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία ήταν κυρίαρχη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει μειωθεί με την πάροδο των ετών και σήμερα αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας παραγωγής.
Σημειώνεται ότι η Hanwha Shipping, μετά την απόκτηση του ναυπηγείου Philly Shipyard στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ανακοίνωσε σχέδιο ναυπήγησης των πρώτων πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αμερικανικής κατασκευής.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε ένα κρίσιμο χρονικό σημείο, με την αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλει δασμούς σε πλοία κινεζικής κατασκευής, γεγονός που ενδέχεται να ενισχύσει τη στρατηγική σημασία της κίνησης αυτής, αλλά και να προβάλλει τις νέες οικονομικές και πολιτικές προοπτικές για τον τομέα της ναυπηγικής στις ΗΠΑ. Η Hanwha Ocean, πρώην Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering (DSME), αγόρασε τον Ιούνιο του 2024 το ναυπηγείο Philly Shipyard και δήλωσε ότι θα ξεκινήσει το συγκεκριμένο σχέδιο για την κατασκευή πλοίων μεταφοράς φυσικού αερίου στις ΗΠΑ – είδος που δεν έχει ναυπηγηθεί από το 1970.
